장음표시 사용
321쪽
populo simulabant, sic Delphica oracula, Poeta fani ministri carmi nibus prodebant ut ex Socrate colligit Antonius Uandale de Oracul. differt et pag. 2 3. 437., ωPlutarcho in libro de Pythiae Ora culis, quibus alludit Lucretius lib. s. his versibus:
multa bene, ac ditinitus intenientes
Ex ad 'tis tanquam cordis , responsa dedere Sanctius es multo certa rationes, magis quam Olbia quae Tripode exiboebi, Lauroque profatur, Hinc nota digni videntur Scaliger, isellus QSponius doctissimi viri, quorum ille in Conjeci . ad Varronem de Ling. Latina pag. 78. I3o putat Faunios fuisse Sacerdotes a priscis Latinis Saturno dicatos, qui in ejus Dei templis oracula carminibus redderent, quum constet ex nomine ipso, ex praedictis , annio, quem Scaliger adducit, Sacerdotes laudatos Fauno sacratos Hicet facile sit eosdem Saturni templis a Fauno vivente addictos , quod prodant Faunur primum in Latio Saturno Avo do Pico Patri nefaria sacra institui fle, ac Lucos sacros, Iana dicasse, ut auctor est Probus Scholiastes Virgilii relatus per Beroaldum ad Suetonium in Iulio Caesare cap. 33. , MCurtium Symphorianum de Hortis lib. q. cap. I. dc testatur Lactantius de Fals Relig. lib. i. cap. Is . , iusius cap. a. ubi refert haec Lucilii carmina: Terricolas Lamias Fauni , quas Pompiliique Instituere Numae, tremit has bic omnia ponit. Ut pueri infantes credunt signa omnia abena
Vitere, es esse bomines iste isti omnia Acta
Vera putant, creduntsignis cor inesse abenis Pergtila Pictorum steri nihil omnia ficta. quibus versibus Poeta priscos Latinos, S Romanos a Fauno, MNuma Deorum inanium cultum accepissi testatur Oiselius vero in , Thesaur Selector Numismat Tabul. 8 num. s. memoriae manda-Vit Bonam Deam fuisse peculiare Numen Africae, eandemque Junonem in pluribus cippis vetustis caelestem, ionam Deam appellatam , quasi faventem, & propitiam, quam ideo Sponius sec2.3. post num. 66 Carthagine cultam at firmat, plures exhibens tabellas ei Deae Votivas ex Africa advectas. Horum quippe lapsus satis dilucidus est, Rr quum
322쪽
quum Servius loco adducto Macrobius, aliique antiquissimi scrip
tores testentur Bonam Deam, Faunam Fauni Regis sororem , filiam, vel uxorem fuisse, neque obstat Carthaginense Junonem quoquα, Bonam Deam appellasie, id enim fecisse dicendum est, ut eo titulo honorarent Iunonem, quam etiam Caelestem, Salutarem, Reginam, Natalem Lucinam nuncupabant jure ergo merito utrumque scriptorem carpit Fabretius Inscript cap.9 fol.567. Ligorius in SS. Otthobonianis verbo Flamini Laurentinali reser Laurenti fuisse flaminem Lucularem ita dictum, quod ejus curae datum esset Lucos sacros Pici Fauni custodire δε in illis statis diebus sacra facere, de quo tamen alibi dicam prolixius Turne-bus Ad vers.lib. 8. cap. 16. notat Fauno, oleastrum arborem sacrar
fuisse, in qua , ut diximus Capite q. apud aedem Laurentinam posita e naufragio servati vota& donaria suspendebant Virgilio lib. 12.2Eaeidos teste. Sic Tomasinum de re antiquaria optime meritum allucinatum arbitror, Senim cap. 26. de Donar Silvanum Pana credit, La Fauno dissimilem , quod Silvano porcus mactaretur ex Juvenal.
Martianus Capella de Nupt Philolog dc Mercur. lib. 1. Silvanum, Faunum diversa Numina faciat his verbis: Ipsam quoque terram, quae hominibus invia est, reficiunt longae torum bori, qui babitanis as nemora, Lucos, lacus, fontes, ac sudios, appellanturque Panes, Fauni, Foni, Satyri, Siliani, O c quandoquidem etsi liqueat Faunum, lana antiquos confudisse, planum est Faunum , Silvanum, de Pana a Latinis dictum erat enim Faunus praecipuus agrestium Deus, Silvicola, ac in Silvis fari credebatur, uti ex Varrone, Maliis iam probavimus, quamobrem Silvani nomen
a Silvis sortitus videtur, quio quoties ex Silvis vox aliqua nocturna erupisset, ea Silvani esse putabatur, teste Julio obsequente libro de Prodig. cap. 8. Silentio noctis ex Siha Arsa ingens tox audita, quae Sinani credita es fuisse, quem eundem ac Faunum prodit Dionysius lib. s. qui referens bellum cum Tarquiniis actum , quo BrutuSinteriit Inter bujusmodi cogitationes, inquit, colloquia circa
323쪽
primam fere igiliam ephi, ad quam castra habebant mox quaedam ad utriusque partis aures appulsa est, 'e ea herois fuit, cujus istud fanum est me Fauni quem locant, ad hunc enim auctorem
Romani solent referre panicos terrores, omni Me generis spectrineta, nam siquando insolitae species oculos hominum exterrent, oce te ditinae aures eorum percellunt, Alimini huic opus illud tribuunt: Haec Dionysius, quamvis Cotta apud Ciceronem omnino neget Fauno , aut eorum vocem unquam auditas fuisse Inuus, seu Incubus dicebatur Faunus, Silvanus etiam ex Eloς sario veteri, Divo Augustino lib. I 3. cap. 22 de Civit. Dei: uOniam, ait, celibemmafama est , multique se expertos, elabiis, qui expertisunt, de quorum fide dubitandum non est, audisse con*mant, Silvanos , em Faunos, quos tu o Incubos ocant, improbos
fve extitisse mulieribus, mearum appetiisse, ac peregisse concubitum adem patet ex Joanne Meursio Criticar Exercit par. 2. cap. I., qui quum a sacris Bonae Deae Fauni uxoris, viri arcerentum, sicuti fusius diximus Capite q. ita, mulieres Silvano, qui Faunus Vir Bonae Dea suerat, sacrificare non licebat, ut notat vetus Scholiastes Iuvenalis Satyr s. ad vers q66. Pecorum, ingrorum Deus Silvanus dicebatur testimonio Uirgilii Eglog. I. Venitas agresti capitis Silvanus honore Florentes ferulas jurandia lilia quassans.&lib. Io. Eneid ubi eum notat arvorum, pecorisque Numen nec non Ovidii lib. a. Fastor. Pana deum pecoris meteres colui Feferuntur. Luporum exactorem ac fulguritarum arborum eundem nuncupat Lucilius apud Nonium Marcellum de Propriet Sermon. , autO- rem finium, aerminorum Horatius Epod. Ode a. ua muneretur te Priape, es te Pater Siliane Tutor finium.
Ejus rei causa omnis possessio apud priscos Latinό tres Silvanos habebat, quorum unum domesticum possessioni consecratum, secundum agrestem Pastoribus addictum , alterum orientalem di-ςςbant, cui erat in confinio lucus possitus, ut memoriae mandavit Cato
324쪽
Cato in libro de Limitib Agror apud Servium lib. 8. Eneidos ad illud:
Arvorum, pecori'Mete . . . . .
Urbicus etiam de Finib.Agror Sc ossius de Idololatr. lib. 2.cap. 3. Haec quae de Silvano memorabant, Iauno convenisse Icimus, nam cis pecorum Deus erat , uti ex Horatio diximus, Nividius occinit:
Agresti Fauno supposuisse pecus
& Virgilius eum facit Faunorum, Satyrorum, reliquorum agrestium Numinum Patrem ex Rosin lib. 2. cap. 17. quod memorat Plutarchus in Numa,qui Picum,S Faunum Satyrorum generi aequiparat, aitque Romanos eos errantes spiritus existimasses Tutorenta quoque finium, possessionibus consecratum eum Deum viri docti putant,quod in fori nuta SQlitaurilium ad lustrandu agrum Ambaruali sacrificio,& aliis precationibus Rusticorum, Marsipiter appellaretur, qui idem ac Silvanus , MFaunus erat , ita dictus, quod eum a Marte oriundum crederent, a Pico scilicet, quem Martis cognomento Latini venerabantur, uxi ex Dionyso lib. I. probavimus, produnt Cato de Re Rustic cap. 34. 43. aliis qI Votum pro bobus, ut et leant sic facito Marti Siliano in silla interdiu e c. Scaliger dc Dacerius ad Festum lib. II. voce Marseris, Adrianus Turnebus lib. 19. Advers. cap. 23 , liceti Silvanum. Martem eundem esse
Utrumque etiam confundit Gratius in Cynegeticis .... Latii cultor, qui Faunus amaeni Maenali que puer, domitrix Idea Leonum Mater, es inculto Silianus termite gaudent. Porro Auctor Origin .Gent Rom. Servius, Malii Cap. q. adducti, Lapis vetustus apud Ligorium in SS. Otthobonianis verbo Antro Atentino , dilucide probant priscos Latinos, RomanOS, Faunum , Silvanum, iana nuncupasse, quamobrem eleganter Meursius Critic. Exercit par. 2. lib. II cap. I. docet id Numen , cui in puerorum natalitiis lectus in aedibus sternebatur martem Silvanum Picumnum ab antiquis dictum, ut intelligeretur eundem esse Picumnum , Martem riit anum quod tamen postremum mihi non arridet
325쪽
iet, quum pateat Picumnum Ardeatium Deum fuisse , c a Silvano iussorinem ex relatis Cap. I .ad princip. quamVis palam sit antiquos Fauno, Sc Silvano Picumni, Martis cognomentum addidisteta, quod Faunus Pici, aliis proles jactaretur. Rem ip1am ob oculos ponunt Dionysius lib. I. ωLivius itidem
lib. I., qui scribunt Evandrum, Fauni Regis Latinorum aevo, in Latium appulsum, Panis Dei Arcadum Numen ad Latinas oras transvexisse. Hunc Arcades Faunum ac Faunum Pana appellasse, Silvanum produnt Macrobius Saturnal labri cap. 22., iussus Vomus de Idololatr. lib. 1. cap. 12. hinc oborta confusio, quippe quum Faunus Rex Arcades Evandro duce benigne hospitio exceptilet, neque in Latio tunc Reges consecrati essent, grati animi ergo, Graecanicata gens solita Reges suos, Meroas consecrare, Faunum docuit Saturnum, Picum, ceteros suos majores colere,, in Deorum numerum referre Faunum ipsum consecravit , eique honoris caussa Panis, qui Deus Arcadum, 'uem Silvanum , universaeque substantiae dominatorem dicebant, cognomentum, ac Virtute tribuit, lanis ac Fauni ritus confudit.
Ex his habes cur Faunus ab Arcadibus edoctus primum in Latio nefaria secra Saturno, de Pico parentibus suis instituerit, ut superius dictum est cur vidius lib. I. Fastor Evandrum Latii Numianum vectorem appellet cur Latini prisci Faunum suum Regem, fanis, Inui, Silvani cognomento, e lanas Fauni nomine honorarint cur etiam simulacrum Fauni simile illi Panis fecerint. Nam perhibent Panos, cornua, barbaeque prolixam dimissionem e caprae pedes gestantem , ac manu fistulam , iunxisse, ut auctor est Macrobius Saturnal lib. I. cap. 22. Vossius de Idololatr. lib. 9. cap. 3 q. Faunum etiam eadem e iugie coluisse ex Ovidio lib. 2. Fastor.cujus carmina supra retulimus, ubi interpretes id ipsum produnt, licet Silvanum alii fingerent nudum,capite corona e ferula, diliis redimito, manu protensa, cupressu armata,cujus sationem primus invenisse dicebatur ex Martiano Capella lib. s. nuptiar Mercur.& Philolog.in princip.
I unc primum posita Sihanus forte cupresse
Percitus, ac trepidans, dextram tenribat inermem Tomassino de Donar cap. 26. IIaec
326쪽
Haec secisse constat Latinos, dein Romanos, ut Faunum in ta Pane , tu Panem in Fauno colerent, quanquam haud simulare possent utrumque Numen distinctum fuisse quoniam hoc die Fauni festata percolebant in Monte Caelio, in Insula Tiberina , ut ex Capite q. patuit, ac Rossinus cap. IT .lib. 2. notat; Februario vero mense, Pana Lupercalibus solemnitatibus in Palatino monte honorabant , ut dicemus suo loco , unde erras te puto Tomasinum loco quo supra, ubi narrat Calendis Martiis Silvano sacra facta, quum eo die Marti, non autem Silvano, quem eundem ac Faunum diximus, liqueat solemnia
Nec quicquam facit Silvano porcum immolatum , Fauno hardum enimvero porcum immolabant Silvano, quem etiam scimus lacte piasse, quod ob ritus confusionem Pana eum dicerent, Iaunum, quibus merito lacte, porco etiam sacrificare poterant, si credimus Tibullo lib. I 1. Eleg. 3. lib. 1 Eleg Io. aliisque quos identa Tomasinus ubi supra refert.
Ex quibus ni fallor Aristidis Milesii fabula falsa colligitur,
qui tertio Rer Italicar ait Valeria Tusculanaria obiram Veneris Valerium patrem deperibat, remque nutrici communicat, que dolis subiens berum, puellam quandam ex vicinis eum adamare inquit, que spe tum ejus, apertumque concubitum vereatur . Aliquando pateν postmodum debaccbatus umen petiit nutrix ero praeteniens,
fugiensque se praecipitavit, Alia quoque inde evadens peperit Sihanum quem Graeci AEgipanem ocant 11 fides prestanda est Plutarcho m Pararen cap. - . . Ad haec Hieronymus Columna ad Ennii lib. I. Annal. pag. q7. scribit Faunum editum ex nefario Valerii Tusculani cum filia ii cestu. Hos enim erroris insimulo, quum ex mox relatis,4 iis, quae diximus Cap. q. appareat Faunum , qui, Silvanus est, Pici Regis Latinorum filium fuisse. Oeterum lapides Romae exsorsi, quos ipse Tomasnus cap. 26 . refert, Silvanum eundem, ac Faunum fuisse, ripeciem ejus oraculi probant. Primus cippus haec habet.
327쪽
arridet. Haec saxa indicant morem priscorum Latinorum , qui in Templis Fauni cubare solebant, ut in semno oracula acciperent , quod
eleganter explicat Ovidius lib. . Fastorum his versibus Silia eius numque diu tiolata securi Stabat Maenalio sacra relicta Deo Ille dabat tacitis animo responsa quieto Noctibus, hic geminas Rex Numa mactat oves Prima cadit Fauno, leni cadit altera somno, Sternitur in duro tellus utrumque solo
Tis caput intonsum fontana spargitur unda Tis sua fagine tempora fronde tegit. Vsus abes Veneris, nec fas animalia mensis Ponere, nec digitis anulus ullus inest. Vesper ubi es tectus supra noῬa tellera corpus Ponit, adorato per sua terba Deo. Interea placidam redimita papavere frontem Nox venit, in secum somnia nigra trabit
328쪽
Faunus adest , oviumque premens pede ellera duro Edidit e dextro talia terba thoro. Morte Toum tibi Rex tellus placanda duorum Detque facris animas una futenca duas Exotititur terrore quies, umitis refottit
Et secum ambages caecaque jussa refert.
Docta itaque , ut produnt interpretes,4 maxime Paulus Marsus, occinit, Numam oraculum Fauni Latinorum Regis in Silva Laurentina consuluisse, quam amatio Deo sacram is dixit, ut innueret Faunum in Pane, lana in Fauno cultum, quanquas Plutarchus in Numa memoriae mandarit in Aventino lucum fuisse Pico, Fauno sacrum. Dein refert in eo templo, Faunum noctu per quietem oracula edere solitum , morem postmodum eorum , qui id Oraculum consulebant erudite explicat, narrans hos mactasse duas ΟVeS, unam Fauno, alteram Somniorum Deo, pelles hostiarum humistravisse , c ab omni coitu, esuque carnium se abstinuisse, expectatoque signo occasus vesperis, asperso capite qua vivi fontis, ut se ab omni crimine expiarent, consuevisse bis caput fagoi quae arbor Deo
sacra erat coronare sine cultu corporis, anulis etiam depositis, praemissis precibus super stratis hostiarum pellibus in Templo cubare. Sic dormientes nocturna visa expectabant, idest qua an somniis ipsiis cubantibus apparebant, cita oracula se accepiseo monitos ὀ Deo in somniis, tanquam ex visu opinabantur, uti ex carminibus praedictis patuit, cujus etiam rei meminit Pausanias in Atticis, qui de Amphiarai Oraculo apud Oropios haec prodit Consulendi quidem causa
qui accedunt, primo lustrantur omnes, pro piaculo res ditina est, quam quum Ampbiarao Ufaciunt, tum caeteris, quorum in eadem ara inscripta sunt nomini. Deinde arietem ei immolant, cujus substrata pelle dormientes nociturna tis expectant quibus addit Philostratus lib. r. vitae Apollonii Thyanaei: Eos qui ad accipiend. responsa eo accesserant Cad aedem Icilicet Amphiarai)facerdotes jubebant diem int)grum a cibo his triduum a Cirii potu abstinere Quamobrem Lapides relati, Silvano vota soluta exprimunt ex visu, idest postquam solemnibus praedictis peractis, voti reus dormierat in Fauni aede, in somniis admunitus putabatur gr/tum Numini
329쪽
Numini sore id votum solvere; quare habes in aede sacra Fauno tria Laurenti agro posita, oracula Saturniis Versibus per Sacerdotes reddita, per visum , sellicet per speciem varia formae in somniis oblata cubantibus. Quae dicta sint, ut eruditorum diligentia adhuc plurimum supersit, nam Faunus praecipuus maximus Latinorum Deus fuisse perhibetur. Praeter Agonalia, de quibus suo loco dicam, Consualia , quorum meminimus Cap. o , Saturnalia festa XVI. CalendasJanuarias fuisse comperimus. Haec festa a Latinis in Romanos propagata . palam est , quamquam Romani scriptores ea Regum, consulum fastis de more accensuerint. Festus enim scribit Saturno diem festum dicatum mense Decembri, quod eo aedes es dedicata es is otiiturae
agrorum praesedere videtur, quod etiam fata es ei in igne; sic Dionysius lib. 3. Tullum Romanorum Regem in praelio adversus Sabinos ad Eretum pugnantem, Saturno Opi solemnes ferias vo-xisse, partaque victoria instituisse censet. Livius lib. 2.cap. 21. prodit anno ab V.C. CCLVIII. A. Sempronio, minucio Cossi aedem Romae Saturno dicatam, feriasque priuium sacratas, quod, Lipsius
lib. 1. Saturnalium cap. 3. narrat.
Ueruntamen Macrobius, qui de Saturnalibus erudite scripsit has solemnitates longe ante Romam conditam apud Latinos fuisse affirmat; etenim causas festi inquirens lib. I. cap. 7. tres reseri, quarum ultima prae caeteris viris doctis arridet: ecciliam causam
anquit, quae Saturnalibus assignatur ignoro, quod Pelasgi, sicut Varro memorat, quum sedibu uis pulsi dimersas terras petiissent,
confluxerunt plerique Dodonam incerti quibus haererent locis ejusmodi acceperunt responsum dein relato responso, sic pergite Acceptaque forte , quum Latium post errores plurimos appulissent,
has Abi fedespraedicta esse didicerunt, basiatisque Siciliensibus incolis, occupas e regionem, decima praedae fecundum responitum Apol-
Iini confecrata, erectisque Diti facedo , es Saturno ara , cujus sesum Saturnalia nominarunt. uumque diu humanis capitibus Ditem , in irorum ictimis Saturnum placare, se crederent, Herculem ferunt postea cum Geryonis pecore per Italiam revertentem,
suasisse illorum posteris , ut faustis facri iis infausta mutarent,
330쪽
inferentes Diti non hominum capiti, sed oscilla ad humanam e
giem smulata, er aras Saturnias, non mactando viros, sed accensis luminibus excolentes , inde mos per Saturnalia mi andis cae- rei caepit Hactenus Macrobius, qui ut probaret Graecanicam gentem ea festa in Latio instituisse, hos refert ex Accii annalibus versus: Maxima pars Graifum Saturno, , maxime Athenae conficiunt facra, quae Cronia esse iterantur ab illis Emque diem celebrantper agros urbesque per omnes Exercent Epulis iati famulosqueprocurant2uisque suos, nostrisque itidem es mos traditus illinc
Ue, ut cum dominii famuli pulentur ibidem Idipsum testantur Dionysius lib. i. Stephanus de Urbibus, Ennius
lib. I. Annal. Arnobius lib. 2. Adversus Gentes, Lactantius de Falsa Religione lib. I. cap. m. aliique, quos retulimus Capite T. , quo fit, has solemnitates , antequam Hercules in Latium appellere tur fuisse a Pelasgis institutas, ut Praetextatus apud Macrobium, cap. T. asserit
Scio eundem Macrobium duas alias causas adsignasse, primam, qua Saturnalia ad Ianum retulit his verbis: Excogitati lanus bonorum eius Saturni scilicet augumenta , ac primum terram Omnem ditioni suae parentem Saturniam nominaeti aram deinde cum facris tanquam Deo condidit , quae Saturnalia nominatit Tot faeculis Saturnalia praecedunt Romanae urbis aetatem : cui consentit Herodianus Histor lib. I. in Commodo cap. I 8. Haec tamen causa
fabulosa apparet , si consideremus Faunum Latinorum Reger Iano, Saturno, Sc Pico primum in Latio sacra fecisse, &Fana, ac aedes sacras dicasse, sicuti superius dictum est, quanquam Xenon apud Macrobium lib. I .cap. 9. Ianum in Latio primum Diis templa fecisse, kritus instituisse sacrorum reseras neque ex hoc argumento evincitur, haud potuisse Pelasgos hunc Saturni cultum in Latium invehere, quum ante Janum,& Saturnum ea gens Latium tenuerit ex Richio de
Antiq.Lat. Colon.cap. 3., . nam aetates adeo vetustas computare,
tempora, quibus Pelasgi, Aborigines, & Siculi Latium incoluerunt numerare, dissicile, quin adeo impossibile est, ut ipsi vetustissinat