장음표시 사용
311쪽
Et positis aris, jam vota in littore follens
Purpureo velare comas adopertus amictu
Ne qua intersanctos ignes in honore Deorum Hostilis facies occurrat, in omnia turbet. Haec scripsimus, non ad asserendum Armilustrium hoc die in Calendario notato apud Latinos agitatum , sed ut exponeremus Salios , csacra cum armis , de saltatione hoc die facta, a Latinis in Romanos propagatas quo vero die in Latio ita sacrificaretur, mihi non liquet , sed verosimile est die festo Martis , Herculis, de Penatium ex superius adductis. Calendarium Rusticum apud Rosinum, de alios, hoc mense sacrificia Libero oblata docet. Diximus Cap. 16. Vindemiarum tempore plura sacrificia Libero, Diisque aliis facsta,quae Festus numerat is enim lib. II prodit tempore, quo uvae calente praeso premebantur, consuevisse veteres sessimenta offerre Diis, Libero maxime, quae facta erant ex faba, milioque molito mulso sparso eodemque libro, voce Sacrima , tradit pro primis uvis solitum sacrificari Liber, musto in
amphoram indito, ut ita Bacchus vasa, Sc vinum conservaret. Sic paulo ante vindemias pro vasis pressoriis Libero sacra faciebant ex Columella de Re Rustic.lib. I 2.cap. I 8., qui praeterea lib. 2. cap. 22. scribit, nec sementem administrare, nec fenum secare, vincire , aut vehere, nec vindemiam cogere Antiquis licuisse, aut oves tondere ,
nisi Catulo res divina facta foret, idest catulo Caniculta sacrificatum esset, ut explicat Tira quellus scholiis in Alexandrum Geniat. lib. 3.
cap. I 2. Verumtamen laudata sacra privata erant. Quamobrem ex
Calendario habemus publica sacra hoc mense, quo Vindemia cogebatur Libero facta, atque per rura, compita ludos actos, in quibus in pratis edebant, de bibebant, per unctos utres saltabant, oscilla arboribus suspendebant, ut tabula interposita pendentes sunt bus se cijactarente Festo voce Oscilli, Antonio Augustino in notis ad eundem , Saturnios & versus , ac hymnos in laudem Liberi canebant; hujus rei meminit Virgilius Georgic. lib. 2. Et teteres ineunt pro scenia ludi
Praemiaque ingentes pagos, compita circum Theseidae posuere atque inter pocula lati
312쪽
Mollibus in pratis unctosfahere per utres Nec non Ausonii Troja gens missa Coloni Versibus incomptis ludunt, risuque soluto roraque corticibussumunt borrenda cavatis Et te Tacebe locant per carmina ta, tibique
Oscilla ex alta suspendunt mollia pinu
Hinc omnis largo pubescit linea faetu. Unde Donatus, atque Servius arguunt vindemiae tempore haec in Latio δε Romae celebrata, cludicra, & turpia agitata, membra quoque virilia de floribus facta in quadriviis suspensa fuisse , quin delata per compita, Urbes cum pompa sacrorum ex dictis in Cap. 3. Libero sacri Matum a Sacerdotibus hirco, seu capro, interdum capra in omnibus oppidis, quod caper vitibus noceat ex Varrone lib. I. de Re Rustic.cap. 2. Ovid.lib. I.Fastor. Martial.lib. . Epig. I. Maliis, quin Servius subdit utres ipsos unctos, inter quos in pratis ludi gratia saltabant, ex pellibus caprorum fieri consu visse , ad insultationem etiam mortuorum caprorum Baccho infestorum, ne quid ex his esset, quod non sentiret injuriam Latini nunc, Setini praesertim, aliquid prisci moris servant, quum hoc mense, Minter vindemias in vineis ipsis ludos agant, saltent, oscilla suspendant trabibus, vel arboribus, lasciva licentia, du procacia decantent, & carnes caprae, sive capri peculiariter edant, quae ni fallor ad Liberalia mensis Octobris referri possunt. Sunt qui hoc mense Bacchanalia agitata fuisse opinentur ex Blondo lib. et de Rom. Triumph. Ludovico Carrione Schol inci . lib. Argonautic. Valerii Flacci, Rosino lib. q. Antiq. cap. 7. Alii ex Calendario rustico reserunt ea sacra mense Novembri peracti etenim Calendarium haec habet Antheseria hoc mense agebantur, quae 'Bacchanalia sic Gyraldus in suo Calendario ex Constantino de Re Rustic annotat quippe quum haec improba sacrificia, Graecia in honorem Bacchi reperisset Athenis primum celebrata essent, ubi Novembri mense tanta licentia Baccho litatum ferunt, ut Nympharum, Meroum habitu bacchantes prodirent in forum , ad sonum tibiae cum lasciva gesticulatione compositis modis psallerent, vinumque cum bellariis, libaque ex melle, magna bibendi licentia circumferrent
313쪽
ferrens mulieres vero Maenades dictae, Viri ornati hedera, crine tafluxo, lymphatis animis debacchatae pellibus indutae cum tyrsis veluti insanientes furore afflatae obvios serirent, uti patuit ex versibus Virgilii mox adductis, Servio ibidem, motant Plutarchus in Theseo Lucianus in Baccho, alii hinc ajunt eodem mense Roma , cantatio acta Bacchanalia e Graecia transportata Sed an Bacchanalia apud Latinos priscos fuissent, incertum est. Ovid. libi6. Fastor in versibus Cap. 13. a nobis recitatis prodit Evandrum cultum Liberi Patris, Mamades ejus Sacerdotes, ac sacra, quae Bacchanalibus fiebant,in Latium transvexisse.Sic Uoss1us de dololatri lib. I. cap. Ia scribit Bacchanalia festa Latinis AEnea antiquiora fuisse, quin Liberum inter Deos Indigetes Latinae genti annumeratum . Apud Plutarch.etiam in Parareti.cap. 39. haec habentur Iuum Bacchanalia Romae flerent Aruntius a natioitate bisopota , Dei ires
socci faciens illius ira ebrietate captus, filiam Medullinam corrupit
obscuro quodam Deo, extero dempto iolatori anulo,parentem agn&mit: quum major annisfacta esset, intelleritosagitio Patrem inebriat, in coronatum adfulguris aram ducit, ibique fusis ac mis,
mirginitatis insidiatorem mactavit, ita factum scribit Aristides 3
per Italic. Quae probant Bacchanalia vetustissima Romae, o in Latio fuisse, hunc Deum maxime cultum, ne iratus ebrios contemptores faceret, quod a paucis notatum est
Neque ab his dissentit Livius Dec. q. lib. s. qui Graecum ignobilem vi Vatem Bacchanalia in Etruriam, sidein Romam sub Post-humio Consule transtulisse assirmat. Nam Livius loquitur de Bacchanalibus nova, peregrino ritu inducti. Romae enim Mamades Bac- esu Ministrae,i Sacerdotes erant, quae furiis agitatae sacrum faciebant in luco Semelis ubi Arcades sacra instituisse ferebant, uti vid. lib. 6bPastor.canit. At in eo luco lar foeminae erant, S: Baccho lita bant, ac Bacchanalia die non nocte celebrabant, in aliis vero Latii Oppidis constat Martio mense Octobri quoque Bacchanalia interdiu facta esse, sacra, tanta temulentia, ierborum licentia, ut ipse Varro alioquin Deorum inanium cultor, fieri ea non potuisse scripserit nisi mente commota teste Divo Augustino lib. 6 de Civit. Dei cap.9. lib. . cap. 21.
314쪽
Nefaria autem sacra, quae sacrificulus Graecus in Hetruriar transvexit, partim composita ex iis , quae Athenis , partim ex iis quae in monte Parnas alternis annis agebantur, ubi de Satyrorum frequens cernebatur caetus, itemque cymbalorum crepitus, bc voces propriae eorundem Satyrorum exaudiebantur teste Macrobio Saturnal. lib. I. cap. 1 8. nocturna erant, Myctileja appellata, in quibus foeminae Bacchantes, nudae, naixtae viris nudatis, qui viginti annos non excederent, sacris operabantur cum strepitu ululatu, ita ut ingenuarum, mulierum constupratarum gemitus, voce exaudiri non possent, quae quidemscra maximorum scelerum causa, cseminarium erant, uti Servius ad lib.q. Eneidos prodit, Livius, qui ideo Hispalam Consuli Posthumio originem sacrorum expromentem, ita loquentem inducit Primo sacrarium ii idest Lucum Semelis qui mendose apud eum legitur Similae' foeminarum fuisses.
nec quemquam tirum eo admitti solitum tres in anno flatos dies habuissse, quibus interdiu Saccho initiarentur Sacerdotes, inoice Matronas creari solitas Pacullam Miniam Campanam Sacerdotem omnia tanquam Deum monitu immutasse, nam os aura
primum suos filios initiasse, in nocturnum scrum ex diurno, pro tribus in anno diebus, quinos singulis mensibus dies initiorum fecisse, ex quo in promiscuo facrasint, empermixti iri foeminis noctis licentia accesserit; ibi ibiscinoris, nibilflagitii praetermissum , plura mirorum inter fles, quam foeminarum esse flu-
Merito itaque Romani perpetuo Senatus Consulto, non in Urbe modo sed per omnem Italiam Bacchanalia hujuscemodi coercuerunt Livio teste edictumque refert Raphael Fabretius Inscrip. cap. 6 pag.426.4 29. apud quem plura de his Bacchanalia vera diurna, de quibus verba fecimus, illibata pςrseverarunt.
315쪽
De diebus Fentis mensis Novembris,
Alam est Latinos populos Novembri mense plures agitasse solemnitates quas nam vero,& quibus diebus, mihi non constat Calendarium enim plura indicat ejus mensis festa, quae Romanis peculiaria fuisse arbitror ea tamen solum Latinis communia puto, quae notantur septimo Idus Novembris, quo die mundum patere jactabant, Diti ac Proserpinae facra faciebant, uti diximus Cap. praecedenti, adibus ejus. dem, quo Epulum sacrum indictum apparet Idapulum Iovi in ejus Templo apparabatur hoc dies, qui illi sacer erat Idus enim omnes Jovi dicatas meminimus Capite s. quum moris esset apud Latinos nonunquam placandae alicujus Dei irae causa , saepe etiam majoris erga Numina venerationis gratia, convivium sacrum in aede ejus Dei exhibere. Sic seriis Jovis Latiaris nempe Latini Regis , Latium universum in Ferentinae Luces, tu in Albano monte epulum sacrum, instituisse patuit ex relatis Cap. 8. ita etiam apud Aram maximam
Herculis, Evandrum, dein Latinam gentem, &Romanam consuevisse die festo ejus Dei Epulum exhibere dictum est Cap. a. , fusius de hoc ritu dicemus, quum de Templo Herculis Setini verba facturi sumus. Vacunalibus etiam, quae est instituta sunt in honorem V cunae Sabinorum, latinorum vetustissimae Deae , quam alii Victoriam, alii Minervam, Dianam,vel Cererem, plerique incertam Deam faciunt, ut videre est apud Varronem lib. I. Rer Divin quem resertforphyrion Horatii interpres apud Rosinum Antiq. lib. 2. cap. 9.
His inquam festis Epulum sacrum a priscis Latinis ei Deae exhibitum
probant Commentatores Vidit, praecaeteris Paulus Marsus tria. lib. 6 Fastor ad ea carmina
Ante focos olim scamnis considere longis Mos erat, se en credere adesse Deos.
Huic mori alludit Virgilius lib. 8. Eneidos ubi inducit Evandrum. fpulum apud Aram maximam Herculis AEneae, sociis exhibentem,oc ita pergit. in a Inte-
316쪽
Interea secra baeci quando huc mensis amici Annua , quae deerre nefas, celebrate faventes Nobiscum, i r Iam nunc ciorum assuescite mensis,
Hac ubi dicta , ives ubis, i, sublata reponi
Pocula, gramineoque tiros locat ipse sedili , Tunc odii juvenes certatim , araeque Sacerdos Viscera tosta ferunt taurorum , onerantque canistris Dona laboratae Cereris, Tacchumque miniserabi. Vescitur AEneas smul, m Trojana juventus Perpetui tergo bovis, inlustralibus extis. Postquam exempta fames, Dram; or compressus edendi
Rex Eoandrus ait: non haec solemnia nobis, Has ex more dapes , hanc tanti Numinis aram Vana superstitio, veterumque ignara Deorum
Imposuit feois, bospes Troyane, periclis
Servati facimus, meritosque novamus bonores. Hinc Donatus, Servius, Probus notant Arcades seu Pelas,
gos hunc morem sacras dapes,, solemne Convivium Diis exhibendi in Latium transvexisse,quamvis Cirinus de Urbe Roma lib. I cap. 3. ad principium, harioletur Trojanos ejus celebritatis auctores . Hujus rei causa serunt Romulum quum Urbem Romam condere vellet, die, quo Pomoerium signavit,Epulum Diis fecisse, sicuti prodit Dionysius in I. Antiq. Roman. At quum pateat ex Livio lib. I. , Ro-1nulum more Albanorum Diis sacrificasse, palam fit, de Epulum sacrum eo die exhibuisse,ne Albanos ritus praeteriret,quod Cirino in loco jam adducto arridet, is enim ex Virgilio refert, Trojanos, quum Lavinium conderent, sacras dapes, sacrificia instaurasse.
Porro de Isidorus lib. .de Temporib notat Latinos singulis Idibus cujuslibet mensis sacras Epulas instituisse en ejus verba: uidam autem Calendas a colendo appellatas existimant, apud veteres enim omnium mensium principia colebantur,scut pud Hebrutui. Idus autem plerique Latinorum ab edendo dictas putant quod ii dies apud veteres epularum essent. Itaque quum Latini Jovem maxime colerent, singulisque Idibus sacras Epulas celebrarent, facile est, priusquam Roma conderetur, his Idibus solemne Epulum Iovi exhibuisse, quod
317쪽
quod innuit Valerius Maximus lib. a. cap. I. qui narrat Iovem eo Epulo in lectulum Iunonem, Se Minervam in sellas ad coenam im vitatas, ut ita ostenderent vetustiss1mas mulieres ejus Regionis ae-
colas ςdentes epulatum ivisses, unde colligitur id epulum vetustissimum fuisses; erant enim eo die in Templi Jovis Lectisternia parata, ita dicta a stratis lectis, quibus ordine discumbebatur ex Vol ango
Laetio in Commentariis lib. I I. cap. s. quamvis ante Romam conditam sedilia disposita essent, uti diximus Cap. 11. . Ibidem ex victimis, de immolatis convivium Numini exhibebatur , Iuppiter in , lectulo jacens, Iuno, bc Minerva in sellis sedentes apud sacram mensam quas epulaturi locabantur inde Arnobius lib. 7. Advers. Cent.
id ipsum irridens ait: Iovis pulum cras est . uppiter enim coenat, magnisque impondus est dapibus , jamdudum inedia gestiens anni mersaria interfectione jejunus.
Sacerdotes dapes,ac vina mensae per ordinem apponebant, dein tollebant, de ad eorum mensas haud longe dispositas ferebant, liclaeti coronis klemniscis redimiti loco Jovis, Junonis, minervae multa nocte, postquam populus recessisset, sacratos cibos comedebant, sicuti probant carmina Virgilii jam relata, & produnt Arnobius, La-Zius, Hospinianus lib. a. de Origin Festor cap. 28. de alii H ujus Epuli Iovis meminit passim Livius lib. s. ω7. Dec. . item lib. I. Dec. q. 5 lib. IO. Dec. Io. Neuue dapulum Romae post Reges exactos institutum ut videtur erui ex eodem Livio . Dec. lib. 3 ubi memorat Triumviros Epulones factos C. Licinium Lucullum, T. Romulium , qui legem de creandis his tulerat,4 P. Porcium Leccauia, quibus, ut Pontifici lege datum togaescietextae habendae jus, quo fit tunc primum creatos Epulones,, sic Sacerdotes, qui Epulas indicendi Iovi , caeterisque Diis potestatem haberent ex esto lib. s.; quandoquidem Romani scriptores id quoque Festum, Z Sacerdotium confuderunt, nam Livius meminit quidem ejus Sacerdotii, sed
initium Epuli Jovis tacet,& Dionysius lib.q. Tarquinium Superbum in Alban' Monte feriis Latinis id instituisse affirmat, quamobreuia Cirinus lib. I. cap. 3 3. de Urb. Rom.. alii, eum Regem hujus Epuli auctorem faciunt, insulse quidem, quum constet Tarquinium Superbum Templum Iovi Latiali condidisse, Medixisse Latinos ferias suas,
318쪽
quas ii Populi jam Latino Regi sub Iovis Latialis cognomento tria
Luco Ferentina sacraverant, in ea aede agitare, sacrificio, Epulo peractis, sicuti ampridem solitum fuerat , uti patuit ex Festo, Maliis jam relatis Cap. 8. , quamobrem idem Festus lib. s. ut proderet id Sacerdotium Roma antiquius fuisse, haec retulit: pulonos dicebant antiqui, quos nunc Epulones dicimus: datum autem est his nomen , ,
quod putas indicendi loqui , caeterisque Diis potestatem aberent;
hinc colligitur id Numen, Sacerdotium Latinis priscis innotuisse ii enim Epolas, quas nuncipulas dicimus scribebant, unde Dolones vocabant eos, qui sacris sputis praesidebant, uti Scaliger, Macerius advertunt quibus i addas morem sacrum sipulum Jovi, Herculi, Vacunae, Latino Regi, &similibus Diis indicendi Latinar gentem ante Romam conditam ab Arcadibus, Pelasgis, seu Trojanis accepisse, res in propatulo est, nisi dicatur eam gentem Sacerdotibus, qui illas sacras dapes tractarent, iisque ad convivium invitatis ministrarent, caruisse, quod nemo arbitrabitur. Careerum Roma qua Magistratus, Sacerdotes suos honoribus semper augere studuit, ut hoc Sacerdotium a caeteris segregaret tribusque primum , dein quinque, quin septem viris hunc honoretria
Concederet, togaque praetexta eos decoraret, Sacerdotibus Jovis Herculis , caeterorumque Deorum pulum indicendi potestater inhibuit, ut eam soli Triumviri Epulones assequerentur, 11 Hospiniano de Origin. Festor. lib. 2. cap. 2 8 credimus, quod tantummodo
Livius Ermat, Cicero lib. 3. de Orator Minoratione de Harusp. Respons quae satis sint in re vetustissima.
319쪽
De Fesis diebus mensis Decembris.
Onis Decembribus Faunalia erant, idest festa solemnitates Fauni Latinorum Regis magno apparatu celebrari solitali quas sic describit Horatius lib. . de I 8. Faune,3 barum fugientium amator, Per meos es, i, aprica rura Lenis incedas, abeasque parvis AEquus alumnis. Si tener pleno cadit haedus anno , Larga nec desunt Veneris sodali
Vina craterae, vetus ara mulis Fumat odore
Ludit herboso pecus omne campuri Muum tibi Nonae redeunt Decembres Festus in pratis acat otiose
Cum bove pagui. Inter audaces lupus errat agno ,
Spargit agrestes tibis a frondes Gaudet inlisam pepulisse fossior
Ter pede terram. Ad haec Acron, lorphyrion ejus scholiastes scribunt id festum ii Urbibus , quin silvis, 'ratis celebratum a Villarum Dominis, pecorum, Warmentorum custodibus, universoque Latio quandoquidem praesepia frondibus ornabantur . Coloni , 5 Rustici omnes in silvis ac pratis edentes, ac ludentes sertabantur Aram ejus urninis veterem vocat Horatius , ut innueret eam Roma vetustiorem, super aris Fauni hoc die multa urebantur thura , mira sustimenta spirabant. Hostia erat haedus vino inspersus, Horatio teste, interdum agna, ut cecinit Ovidius lib. 2. Fastor: Cornipedi Fauno caesa de more capella Venit ad exiguas turba vocata dapes.
ecquibus arguitur fuisse sacras Epulas hac nocte exhibitas festa
320쪽
pervigili anniversario culta ex Alexandro Geniat. lib. 3. cap. 18 ad
Diximus Cap. q. Latinos priscos Faunum suum Regem Inuum, Pana , Silvanum nuncupasse, ejusque aedem sacram, Castrum Inui dictam , in agro Laurentino locasse, ubi Oraculum Fauni erat, Saturniis carminibus responsa dabantur, quamobrem facile est hoc die Latinam Gentem in eo templo sacra fecisse , QSacerdotes Dei Oracula consuluiste; erant enim in ea aede sacra Sacerdotes, Faunii dicti, qui divino afflatu carmina canere Saturnia, Moracula reddere credebantur, ejus rei meminit Ennius lib. 1.ν scripsere alii rem Vesbus olim quos Faunei, tale seque canebant
ubi Hieronymus Columna notat, Saturnios versus nuncupatos, quod Saturni aevo Fauni, Iates eo metro in edendis oraculis uterentur,
quod Varroni adversatur, qui lib. s. de Lingua Latina haec habet: fauni Dei Latinorum , ita ut Faunus , Fauna sint in versibus quos et ocant Saturnios Insivsribus iocis traditum e olitos fari, a quo fando, Faunos dictos: Festus etiam lib. I . Versus quoque, inquit, antiquisfimi, quibus Faunus fata cecinisse hominibus idetur, Saturnii appellantur Se Servius ad lib. 8. Eneid. ad illud: Haec nemora Dadigenae Fauni, Nymphaeque tenebant. fane, ait, scuti supra dictum est Faunus Pici Alius dicitur, quia fando, quod futura praediceret Faunus appellatus est, quorum responsa ferebantur rat Faunus habuisse siliam dicitur ornatam castitate , es disciplinis omnibus eruditam , quam quidem, quod nomine dici probibitum fuerat, Tonam Deam appellatam ollant , bos Faunos, etiam fatuos dicunt, quod per stuporem dioina pronun- cient quidam Faunum appellatum olunt quem nos propitium di
Ex praedicetis igitur intelligitur Fauni Sacerdotes, qui oracula versibus Saturniis redderent, templo ejus Dei ministrasse, 6 Faunios appellatos, quod imitarentur Deum , quem Saturnio carmine sat cecinisse prodebant: quo fit oraculum Fauni, quod Virgilius,i alii Cap. q. adducti memorant, fuisse potius inventum fraude Sacerdotum, qui Oracula quasi Dei aftia tu correpti edere Saturniis versibus