장음표시 사용
151쪽
scimus omnia. Caecus enim nihil ei de hoc mundo J ho in Lvisus enim ostendit nobis rerum disserentias, ut ri '. stoteles dicit, et Scimus per experientiam. Haec nutem certineat mathematica et omnia, quia instrumenta
astronomiae non adunt, niSi per ViSionem, Secundum leges istius scientiae. Nec mirum si Omnia sciantur permathematicam, et omnia per hanc, quia omnes scientiae
sunt conneXae ut Superius dixi), licet quaelibo simul Mcum hac habeat suam proprietatem. Unde quaelibuthabet potestatum in aliam, nec potest una sciri sine alia, ut praedictum est. Et necesse est Omnia Sciri per hane scientiam, quia omnes actiones rerum ii in Secundum specierum et virtutum multiplicationem ab agentibus iij res mundi in materia patientesci et legos hujusmodi multiplicationum non Seiuntur niSi a perspectiva, nec alibi sunt traditae adhuc cum tamen non Solum sint commune actioni in visum, Sed in omnem Sensum, et in totam mundi machinam, et in coelestibus et in inserioribus. Haec autem scientia non est adhue lecta PariSius, nee Not moro
apud Latinos, nisi bis Xoniae in Anglia ; et non sunt xl, Rihrquires qui seiani ejus potestatem unde ille, qui estit se aequainted auctorem, de Au Superius dixi, nihil novit des hujus ti scientiae potestate, sicut apparet in libri Suis, quia neu been roadsedit librum de hac scientia, et secisset Si SciViSSet, nec .h4πλin libris inliis inliquid Q hau scientia recitavit; cum ni attamen oportet quod usus istius radientiae cadat in m ' δ' 'nibus aliis, et quod per ejus Virtutem Getantum Omnia.
Et ideo non potest scire aliquid' Hoe sapisenti philosophis od hi, qui ieiunt haec, Sunt pauci, sicut qui
mundo modo, T. Aristoteles dicit I De Gen. . . mathematica et omnia I mathematicam et onmia, L. L. Simul oin T. habeat suam J suam habeat, T. quia quoniam, T. sciunt sciunt, T. V. sicut ut, . l. aliquid Om. . . .
152쪽
cΑΡ. similitor nec instrumenta hujus scientiae, quae Sunt multum difficilia, et majoris sumptus quam instrumenta
Important Et quae do perspeetiva narravi modo patent manifestebhaneho, ore opere Mariori, et tractatu quem collegi de orspec- eieΠce. tiva, qui est pars quinta principalis illius operis; et simul cum ea consulenda est magna pars quartae partiStotius operis, scilicet ubi de multiplicatione specierum et Virtutum agentium determinavi, quam licet ascribo ibi geometriae propter rationes suas, tamen extraxi de Scienti perspectivae. Sed completiorem tractatum
mitto vobis do hau multiplicationse, ut facio poStea mentionem; et hoc ideo, quia summa et principalis radix sapientiae; et pro philosophia et pro theologia, os in istis multiplicationibus, o infinita pulchritudo; et nec perspecti Vn, nec aliquid de philosophia sciri potost Sin hoc. Sed illo, qui multiplicavit volumina, ignorat has radices : nam nihil de eis tangit sit ideo
certum est ipsum ignorare res naturales, et omnia quἔM
de philosophia sunt; et non solum ipse, Sed totum Vulgus phil0Sophantium, quod errat per ipsum. Scribatis nim ei quod portractet de his radicibus, et invenietis ipsum impossibilem ad eas. Et certe hoc dico quia doleo de jus et vulgi ignorantia: nam Sine his nihil scire possunt. Et ideo hoc solum valet
Bacon had centies plus quam quicquid sciunt. Nullus vero doVo,hesi UC Oribus, ne de regiStri antiquis, nec de modernis, aequisition scripsit de his Sed laboravi per annos decem, quintumcunque potui acare, et discussi omnia ut potui, redigens in seriptum a tempore mandati vestri.
quoed quia, . specierum& Sees Opus majus,pp. 7, 7. mitto vobis vobis mitto, T. pro J m. B. U. sciri potest potest sciri T. ei Phis, T. enim om. . . quantumcunque, quandocunque, T.
153쪽
SED alia est scientia, quae est de rerum generatione Speculative
ex elementis, et de omnibus rebus inanimatis: ut de ἡ elementis, et de immoribus simplicibus et compositis Llation to de lapidibus communibus, gemmis, marmoribus auro ' 'δ'' et caeteris metallis; de sulphuribus, et salibus, et atramentis; de Zurio, et minio, et caeteris coloribus de oleis et bituminibus ardentibus, et aliis infinitis, doquibus nihil habemus in libris Aristotelis ; nec naturales philosophantes sciunt de his, nec totum vulgus
Latinorum. Et quia haec scientia ignoratur a Vulgo tu- dentium, necesse est ut ignorent omnia, quae Sequuntur, de rebus naturalibus Scilicet de generatione animatorum, ut Vegetabilium, et animalium, et hominum: quia ignorati prioribus, neceSse est ignorari quae posteriora sunt. Generatio enim hominum, et brutorum, et Vegetabilium os ex elementis et humoribus, et communicaseum generatione rerum inanimatarum. Unde propter ignorantiam istius Scientiae, non potest diri naturalis philosophia Vulgata, nee peculatiVn medicina, nee perco equens praeticari non Solum quia naturalis philosophia se speculativa medicina necessariae sunt ad praetieam ejus, Sed quia omnes Simplice medicinae dorsibus inanimatis accipiuntur de hae Scientia, quam tetigi, sicut manifestum est in secundo libro vicenns Medicinalis, qui simplices medicinas enumerat et X aliis auctoribus manifestum est quarum medicinarum nec nomina Seiri possunt, nec Significata, nisi per auci et om B. sciunt et nihil sciunt, . Latinorunc Latinum T. et om B. inanimataruns, motandum de assiimia quod duplex est, Specula tiva et practica in marg. medicini medicinae, R Medioinalis, i. e. Canon totius Medicinae, ed. 1522.
154쪽
scientiam; et lis e sciuntia est alkimia speculativa, quae speculatur de omnibus inanimati et tota generatione rerum ab elementis. Est autem aikimia operativa et practica, quae docet sacere metalla nobilia, et colores, et alia multa melius et copiosiu per artificium, quam per naturam fiant. Et hujusmodi scientia est major omnibus praecedentibus, qui majores utilitate producit. Nam non Solum Xpensas et alia infinita reipublicae potest dare, sed docet invenire talia, quae Vitam humanam OS- sunt prolongare in multa tempora, ad quae per naturam produci potest. Sed nos morimur citius longe quam deberemus, et Oe propter defectum regimini sanitati a juventute, et propter hoc quod patres nostri dant nobis compleXionem corruptum, propter eundem desectum regimini Sui unde senectus citius contingit et mors ante terminos, quos Deus
constituit nobis. Haec igitur scientia habet utilitatus hujusmodi proprias sed tamen certificat thimiam
Speculati Vam per Opera sua, et ideo certificat natural omphilosophiam os medicinam et hoc patet sex libris
medicorum. Nam nuctore docent Sua medicina sublimare, distillare, et resolvere, et multis aliis modis Secundum operationes istius Scientiae, sicut patet innquis salutaribus, et oleis, et infinitis aliis. Undo Galenus, in libro Dinamidiarum docet medicos sacere calcecuminon, quod medici, Sicut nesciunt sacere, sic nesciunt nominare. Et vicenna docet, in primo libro Medicinae, probare per opera thimiae quod solus Sanguis non nutrit, ut Galenus aestimavit, sed alii hum0ros Sed hoc nullus medicorurn ei nec intelligero, Duc
contingis contigit, T. Dinamidiarum. spurious mor attribute to alem; printed by Gesne in his Latin version Ofthe writingsii Galen, Ol. V. P. 875. Lugd. 1550 It is stero entilled De Chalco cicaumeno. Medicina Llib. i. Fen. i. Oct.
155쪽
XII. OPUS TERTIUM 41saedro et sic do infinitis. Haec igitur scientia duplex alta uitae ignoratur ab omnibus fero; nam licet multi per mundum laborent ut faciant metalla, et colores,' et alia, tamen paucissimi Sciunt Veraciter facere coloreso utiliter; et sero nullu Scit sacere metalla, et pauciores Sunt qui Seiant sacere opera, quae Valenta prolongationem Vitae. Et etiam pauci sunt qui sciant distillaro bene, et Sublimare, et calcinare, et resolvere, et hujuSmodi opera artis facere, per quae omnes res inanimatae certificantur, et per quae certificantur alkimia speculativa, et naturalis philosophia, et medicina. Deinde non sunt tres inter Latinos, sub dederunt eo disse ad hoc, ut Seirent alkimiam speculativam, secundum 'V0xv x quod sciri potest. Sinae operibus nilamissae praetieae; of theso
scilicet secundum quod libri et auctores docent, qui oe: a
probaverunt per opera Un Sol est qui potest in to commu-
hoc, et peritissimus est in isti omnibus. Et quia tam I. 'ethh.
paue sciunt haec ideo non dignantur adiis communicare nec cum aliis SSe quia alios homines reputant asinos et insanos qui vacant iaVillationibus duris et sopitismatibus artistarum, quae de edaverunt philosophiam, et modicinam, et theologiam. Edi opera cistius scientiae sunt dissicilia, et maximarum XpenSarum, Propter quaSotiam illi, qui bene Seiunt artem operandi, non ΡΟSSunt oporari; et libri hujus meientis sic occultantur, quod vix potest homo invenire AEOS, cum tamen Sint plures quam in alia lacultate, qui itiam propter multitudinem multi constarent. Radices autem aikimiae speculativa ego posui Secundum considerationem Avicennae praecipue in expositione ieccati sexti in Studio thoologiae. Nam ibi texui totam rerum generationem ex elementis, et conatu Sum certificarae cum
magna diligenti quicquid oportet cibi sciri secundum
et colares J m. T. In the pus Minus.
156쪽
42 ROGERI BACONIS CAP. vias aikimiae, et naturalis philosophiae, et medicinae:
quae radices applicari debent ad omnium rerum generationem : et hanc applicationem Xposui in auro, et metallis caeteris, cum magno Studi nec ulterius ProeeSSi, quia persuasio mea in illo opere non plus requirebat.
Et judicio me haec, quae ibi tango de istis radicibus,
cum applicatione ad metalla, valent longe plus quam quicquid aestimatur uiri ab omnibus naturalibus qui
modo sunt; quoniam Xtra radice has in anum quaerunt ramos, flores, et fructus. Hic Xcedo in Verbis,
sed non in animo, quin hoc dico propter hoc quod doleo de errore infinito, et ut excitem vos ad considerationem veritatis. Ille vero, qui composuit tot et tam magna Volumina de naturalibus, de quo superius locutus sum, ignorat hae fundamenta, et ideo suum
aedificium stare non poteSt. Hadimit Radidos vero illimi praeticae multum Scimtur per
inoin eo, quae hic tractaVi et tamen pono est Secundum in his opus orba philosophorum, et praecipue Avicennae in Majori Otil gulio Athimia, quem Oeat librum de Anima secunt the ear dum nigma; et has radices ego pono in Secundo visest. Opere OS intentionem Majoris peris datam sod otin hac tertia scriptura ponam exquisitius. Sed nec quod hic ponam potest intelligi sine aliis locis, nec illa sine eis quae hic ponori nec omnia haec dant intellectum, nisi sapientissimis et omnino porsectis in hac scientia; qui non sunt tres in hoc mundo Deus enim occultavit semper a multitudine potestatem hujus scientiae: nam Vulgus non solum ' nescit uti rebus didinissimis, sed etiam conVertit in malum nee etiam vulgus Sapientum ad haec unquam potuit attingere, sed solum sapientissimi et omnino expertissimi. Nolui vero uadices istarum tuarum 'eientiarum loneres in
157쪽
XII. OPUS TERTIUM. 43Majore opere, quia non proposui tunc Scribere de eis. Sed postea in Minor opere vidi opportunum esSe, et seripsi quae videbantur mihi Xpedire. CAP. XIII.
SED prister has scientia est ima perlaetior Omnibus, Experi- cui Omne famulantur, et quae omnes miro modo curti ' 'i' fient et haec vocatur Scientia eXperimentalis, quae negligit argumenta, quoniam non certificant, quantumcunque sint fortia, nisi simul adsit experientia conclusionis, ut ostendo in tractatu do ista scientia. Et ideo haec docet Xperiri conclusiones nobiles omnium Scientiarum, usu in aliis scientiis aut probantur per argumenta, aut investigantur per experientia naturales φ0 imperiecta ; et se est una ejus praerogati Vn, Sicut ego in sexta parte peris Majoris Ostendo, in conclusionibus naturalis philosopliis et perSpectiVae, quae sunt veritates sciendae circa ridem, et circulos coloratos circa lunam, et Solem, et Stellas.
Et ostendo ibi maximam lotestatem, quam labet Experi- haec scientia super alia certificandas Naturales quidem
in libro Meteororum Aristotelis, et perspectiVi, lego certain ytiantur ire haec certifieanda, Sed in anum qui Solis eidue geXperientia certificat hic, et non argumentum. Et ideo pono radice experientiarum mirea cista, quas mullus Latinorum potest intelligere, nisi unus scilicet magister Potrus db Petrus Et sic est de alliis rebus naturalibus Alia R dyse
est dignitas imus se1entiae, quod certiscat Veritates nobilos in terminis aliarum Scienti um, quae O POS- sunt ibi probari, nec aliquo modo investigari ut est
naturales viles 3 T. tinus scilicet om T. Operis Majoris J p. 45. 3 est om T.
158쪽
41 ROGERI BACONIS CAP. prolongatio vitae humanae, et multae aliae; nam haec voritas est in terminis medicinae, sed nunquam ars modicinae se extendit ad hanc Veritatem, nec est
aliquid do hoc in libris modicinae. Sed experimentator
fidulis consideravit aquilam, et cervum, et Serpentem, et phoenicem et multa prolongare Vitam et renovare
juventutem, et scit quod haec dantur bruti ad instructionem hominis propter quod excogitavit vias nobiles ad hoc, et jussit alkimiae praeticae praeparare ei corpus aequalis compleXionis, ut hic experimentator uteretur eo. Nam haec scientia se habet ad omnes alias, sicut navigator se habet ad carpentatorem cui praecipit navigator ut faciat ei navem, quae debet uti et sicut nrs militaris praecipit fabrili ut faciat ei arma, quibus novituti miles, et non faber. Et hanc prolongationem Vitae prosequor in tractatu istius scientiae, cum aliis exemplis quibusdam. Allisther Tertia sero dignita istius scientis est, quod non aridula Hi Tewipit Veritate in termini aliarum scientiarum, sodthis tamen rutitur iis sicut ancillis Et haec pari hujus scientiae Xtendit se ad cognitionem futurorum, et ad operationem mirabilium Operum naturae et artis.
De hac enim cognitione dicit tolemaeus in librod Disposition Sphaerae: certior est via judicandide futuris quam per Stronomiam et Oe S per X-
perientiam, super quam Aristoteles nobilis fundatus est, et multa turba fidelium philosophorum, et domini judiciorum astrorum. Et habet quatuor Scientia proprias et magnas de ista cognitione Deinde in Secunda parte docet experientias totius possibilitatis naturae et artis. Et sicut logica docet proprietates sophistic argumenti ut vitentur, rates haec scientia aeVOlVi, Omnes inrtes
quod non T. Omit non quae non B. L. de Dispositione Sphotroe I de Sphaerae Dispositione T. proprias et magnas J magna et propriaS, T.
159쪽
magicas, ut doceat eas reprobare ut reprobata Omni salsitate, sola veritae artis et natur ps teneatur. Sed haec non reprobat falsa quae ignorat, nec Ver eum
salsis, sicut faciunt sero omnes. Et Gratianus et multi minus en dixerunt in hac parte, qui non omnia sunt magica quae ipsi docent reprobari, et reprobant salsa quae ignorabant. Sed homo, qui reprobat aliquid debet scire ejus conditiones, et sic falsum reprobare, ut Verita Semper maneat illaesa.
Sed hujus reprobationis indiscretae sunt quinque cauSae, qua assignavi in fine prima partis Majoris operis, ubi declaro quomodo sancti neglexerunt et
multa quae modo sunt in usu, et alia quae deberent esse longe magis. De ista scientia multa tango in parte sexta sed ubique relucet ejus potestas et in astronomia et in Omnibus. Nam Sicut navi compositio pertinet ad carpentatorem, et usus ad navigatorem, si est hic de omnibus magnificis operibus sapientiae. Omnia enim magnifica ad usum hujus scientiae pertinent, licet prsθparetur operatio multorumpor alias scientias. Verbi gratia sacere speculum comburens pertinet ad geometriam, quia figuratio do- terminata requiritu Sed geometria non excogitat hoc Opus mirabile, nee Sum ejuS, Sed Xperimentator, qui vult omne combustibile comburere per hoc speculum ad radios solis, et in Omni distantia qua Voluerit. Et ideo magnum artificium est hic quod solus X-pprimentator fidelis novit excogitare, sed tamen impera geometriae ut corpuS Speculare praeparet et figuret et ideo quantum ad usum attribuitur Xperimentatori, quantum ad compositionem geometriae.
naturoe naturalis B. faciunt fere omnes sere omnes, T. omita faciunt.
Gratianus gratiam D. Sed J m. . . OperisI om. .-Opus Majus,
hic haec, T. geometris' I geometro, et
160쪽
ROGERI BACONIS cΑΡ. Romouod Et haec scientia certificat omnia naturalia se artifi-hi, utilis. Di si in P rticulari et in propria disciplina, per experio the ne entium persectum; non per urgumenta, ut Scientiae purem 6'hinus Speeulati Vae, nee per debile et imperfecta experien-xi eisin tias. ut scientis operativae Et ideo haec est domina
culationis Sed patet quod multae expenSae requiruntur in oporibus istius scientiae, in quibus Aristot0les magnUS auctoritate Alexandri, praeter eos quibus domi usus est in AEXperientia, misi, plurima millia hominum ier mundum rud .Xperiendum uerum omnium naturas et proprietates, sicut alinius dicit suptimo kNaturalium, i, alii ionfirmant. Et certae combustio in omni distantia, qua Voluerimus, constaret tu quam mille marcus antequam specula sussicientia fiereti, ad hoc sed Valerent illis quam unus exercitu contra Tartaros it Saracenos Nam omnem AEXercitum aetenStrum contrarium posse, experimentatori persectus destruere per hujusmodi combustionem ad solos radios Solares, Sine ullo igne. Mira res est haec, sed multa alia sunt mirabiliora in hau scientia; et paucissimi sunt odit huic scientis propter defeetum XpeΠSurUm. Commend bion inim cognosco iniSi unum, qui claudem potest pheimsitit, habere 4 peribuc hujus racientiae; nam ipse moniis in hi curat dae sermonibus it ivgni Verborum, Sed perSe-Potor do quitum Oper Sapientiae, et in illis quiescit. Et id66MRb mr uod alii caedutientes nituntur videre, ut Vespertilio
lucem solis in crepusculo, opSe in pleno fulgore contemplatur, propter hoc quod est dominus eXpreimentorum et ideo mei, naturalia peri experientiam, it modicinalia, i, Ultimistica, it omnia dam coelestia quam inferiora; immo verecundatur Si aliquis laicus,
septimo. Nat Hist. viii. 17.4 3. hiae hae ista, . quiescit. J Notandum de magistro Petro de Maharne Curia. . in