Opera quaedam inedita

141쪽

bitrio. od sancti non seprobant mathematicam, quM est pars philosophiae, Sed quae pars is inrtis magicae, ut manifestum est per sanctos Nam Isidorus in trac excepi solatu Astronomiae ' dicit, quod Stronomia MVPle St tronomyuna is, naturalis, it inlin superstitiosa et Mathe POR'

matica ima der1Vatur a mathe8ὶ media correptR, et illi judi- illa est pars philosophis A ltera dicitur u μα σι, vidi Stro modi producta, et illa est SeeUnda Specie arti magie. magicae et hae sola maledicta imponit necessitatem rebus et libero arbitrio. Et quicquid sancti dicunt, est contra hanc I et eam non solum sancti, sed philosoplii omnes reprobant, ut Aristoteles et luto, sicut Isidorus etiam testatur, et tolemaeus, et Vieenna, et Plinius et Tullius, et omnes sapientes. Et liam mathematicam sancti approbant super omne Scientius, et seripserunt eam, et oeuerunt, et Xposuerunt Seripturam per eam. Haec Rutem, III nunc arro, ego

probo evidenter per sanctos et philosopho in quarta parto Operis Majoris, ubi de judiciis astronoania fit sermo specialis. Nunquam igitur Sancti reprobaverunt multa, quae moderes credunt reprobanda, quia dedoptisunt in aequivocatione Ominis, non distinguentes inter mathematicam veram et salsam. Et sic est se aliis multis, in quae aliquando impegit Gratianus, et posteriore eo, et modernorum theologorum Vulgus. Sed sapientes theologi hoc non faciunt; et Gratianus multa dixit, usu modo abrogat Sunt, et plura bro-gnbuntur per temporum UeceSSionem, Secundum quod magis clarescet certitudo Veritatis. Sunt nutem multae causae quare eientiae non fuerunt a principio translatae,

142쪽

But ali

1100 in USim Sanctorum, qua, rationes scribo in fine primae partis peris Majoris. δEt si obnixae adhues tertio objiciatur. quod Sancti aliqua redarguunt des his, quae scribo, et Gratianus et alii, respondeo quod nunquam fuit tempus quin ea, quae de novo proponuntur, habeant contradictionem. etiam n sanctis et bonis viris et sapientibus, in aliis, licet non in his, quae inconvenienter reprobant. Aarono, Maria aestiterunt Moisi ut labetur decim, Numerorum et tamen Aaron sanctus est, edi similiter croditur Mes Maria. Omnes aucti et Sapientes reprobaverunt translationem 'eati' Hieronymi in Biblia udi vocaverunt tum Talsarium it corruptorem Scripturs unde beatus Augustinus dixit ei multa opprobria, i, caeteri sancti deriserunt eum et tamen praevaluit post mortem Hieronymi sua translatio, qua nuti, tota Christianitas rutitur Latinorum Similitur post mortum beati Gregorii, Voluerunt homines momburere libros ejus, qui tamen mundi optimi ex sanctissimi Theologi larisius, i, episeopus, et Omnes Fortyyears sapientes, jam rub annis circiteri quadraginta, iam-stollo' Me inVerVnt et itaeo munieaVerunt libros maturalis itia physic Motaphysicae Aristotelis qui iunae ab omnibus reci-gies doti piuntur pro una et utili Moctrina Certo multi fu6demne ut ruti sancti et boni inter Judaeos quando crucifixus est

Paris a

Dominus, i, tamen i ei dimiserunt Eum, praeter Matrem suam. et beatum Johannem, Mi Marias et

dicitum adhuc quod sola ruater iei idem rectam εhabuit Tanta is, humana fragilitas, quod sancti etiam aliquid humanum saepe passi sunt; multi ossim sancti propter acerbitatem poenarum negaVerunt Christum ad tempus, dice, postea redierunt ad itatum

operis Majoris , Opus majus

P. 20.

beati J sancti, T. iiii et J See speciali Epist.

143쪽

IX. OPUS TERTIUM. 29 mentis. Et papa obtulit thura idolis, ex timore fidei veritate discedens, sed postea rediit ad eandem Veritatem. Unde si sancti non omnia lillosophien approbant, Vel aliqua reprobrent, ex ignorantia, et propter quinque causas, qua tango in prima parte Operis Majoris, versus finem illius partis, non miror, cum aliud simpus fuit tunc, et aliud nunc St. Nam inter caeteras causas una est quod hil OSOPhi Philosophyregebat mundum tunc; is, non habuerunt hominos 'προ in

. . . by the

Sapientes nec imperatores, illam legem cui illam Chureli, tune ars magica fuit in eX secundum aestimationem hζς-Rβψ

vulgi, licet philosophi veri eam Semper abhorrebant phors had Et quia sic praevaluit mundo philosophia, et hominos 'δ δ' gaudent sensu suo et consuetudino, ideo non oluerunt aliam legem recipere se ideo secundum judicium hilosophorum et consilium autum est contra Christianos et propter hoc a principi eeelesia abhorruit philosophiam, et diu hoc duravit et duo sancti aliqua reprobaverinit. Sed tamen qui bene conSidorat, haec sunt secundum veritatem magica quae tunc eripta fuerunt philosoplinu, Secundum judicium sanetorum et ecclesiae. Et proculdubio infideles per artommagicam multa mala sesterunt nam et miraeula Sanetorum ascripserunt artibus magicis, quia Vulgus infidelium multa vidorunt fieri mirabilia ab hominibus fraudulentis per artem Rgirum. Quarta objectio potest fieri, quia in iis, quae 3Obi 4 A con- Scribo, utor multi reprobationibus, i, alias multis ' RiRg

144쪽

ROGERI BACONIS.

philosophy

o his

veritatis, et propter utilitatum vestram, et meam, et totiu ecclesiae. Unde non sic loquerer alicui nisi VobiS, qui estis caput mundi; et ideo mihi parcat Vestra sapientia in hac parte. Quinta ero objectio si fortis et gravis mihi; sed Sol Vitur per quartam; et est quod jam aestimatur a Vulgo studentium, et a multis qui Valdo Sapientes

aestimantur, et a multis viris bonis, licet sint decepti; qu0d philosophia jam data sit Latinis, et completa, et composita in lingua Latina, set si facta in tempore

meo et vulgata arisius, et pro auctore allegatur Ompositor Hus. Nam sicut Aristoteles, Vicenna, Et A Verroes allegantur in scholis, sic et ipse et adhuc vivit, set habuit in vita sua auctoritatem, quod nunquam homo habuit in doctrina. Nam Christus non perVenit ad hoc, cum et Ipso reprobatus fuerit cum sua doctrina in Vita sua. Non in m n ComPRS- Aione et de auctore hoc, et do errore vulgi decepti per eum, ego loquor Sed nisi hoc sit consideratum, non potest Veritas repparere. Sed Veritas fortior est omnibus, ut dicit Scriptura. Tangam ero Veritatem do eriptis his, et de perSOnn, Solum propter morem Veritatis, et propter utilitatem Ommunem. Haec autem Scripta habent peccata quatuor: Unum os vanitas puerilis infinita secundum est falsitas ine fabilis fortium est superfluitas voluminis, eo quod tota potestas illarum Scientiarum posset coarctari utili tractatu, et Veraei et plano, et persecto in Vicesima parte illorum Voluminum quartum est, quod partes philo- Sophis Diagnificae utilitatis, et imm0nsae pulchritudinis, Et sine quibus non possunt sciri quae Vulgata sunt, de quibus ego Vestrae gloriae Scribo, auctor Storum operum

omisit. Et ideo multa is, utilitat in scriptis illis,

fueris fuerat B. . utili tractatu tractatu utili, T. V. Di om T.

145쪽

IX. OPUS TERTIUM. 31 sed maxinium sapientiae detrimentum. Nec mirum si merito sua scripta habent negligi, quoniam nunquam

philosophiae partes audivit nec didicit ab aliquo, nee fuit nutritus in studio Parisiensi, nec alibi ubi viget studium philosophiae ne legit, neu disputarit, neceXercitatus est disputando et conferendo cum aliis; ne revelationem habuit, quia nee ad hanc se paravitaliter vivens; et salsa, et Vinn, ne Superflua eumulans, et utilia ac necessaria dimittens, quae non indicant revelationem: Sed per Seipsum prsesumpsit tractare quae ignoraVit. Non sine causa seu locutus sum de Oe auctore Considors ficto, quia non solum ad propositum meum facit, Sed - , '. 'dolendum est quod studium philosophiae per ipsum est ruptor of corruptum plus quam per Omne qui suerunt unquRm hilogobhVinter Latinos. Nam alii licui desecerunt, tamen non praeSumpserunt de auctoritate, Sed Ste per modum authenticum scripsit libros suos, et ideo totum Vulgus insanum allegat eum Parisius, Sicut ristotelem, ut ΑVieennam, aut Verroem, et alios auctores. Et istuno Solum magnum utrimentum dedit studio philosophiae sed theologiae, sicut ostendo in per Minori, ubi loquor de Septem pudeatis studii Theologiae ot

praecipue tertium peceatum est contra istum, quod discuti apertius propter eum. Duo enim noto ibi, sed ipse est principali in re Sed alius maju nomen habet, qui tamen mortuus est. Et ista aton evidenter ex per Majori 6 Minori, quia in illis, tam

divitiis quam humanis, de quibus nititur certificare, ostendo quod multiplicatitur Omnia ann salsa, et Superflua, et Singula praeclara, ac magnifica, et utilia

relinquuntur. Et haec satis liquid patebunt ex hac

fetoJ dieto, T. V. ' Alexander ab Hales.

et alios auctoresJ Om. T.

146쪽

HRς ψ aliquii des diis, qui modo vivunt, solui haec peragRt, quantumcunque habent in expensis, nec Omne Sapientes mundi, nisi expensas habeant pro sua voluntate. Et quia torum consideratio non traditur in scriptis, homines nunquam percipiunt quid faciendum AESt, et negligunt excitare praelatos et principes ad perfectionem Sapientis Totum autem quod scripsi in duplici operoes, des hae materia, it ostendi, dissicultatem, quae semper cucurrit inpud antinos Sed modo aeducam Omnia ad quasdam radices certas, scilicet sex. llacuit nutum me, dare sapientiam iui Voluit; nam omnis sapientia a Domino Deo est; et Ipse philosophis, tam infidelibus riuari idolibus, iam aevolavit Et hoc declaro in capitulo Secundae parti memorato, et quibusdam illis capitulis illi annexis, in eadem parte

voluminiS.

Revelavi, igitur meus irimo philosophium Sanctis suis, quibus it legem Medit; nam philosophia rutilis est logi Dei, id intellectum, ad promulgationem, id probationem, nil defensionem, et Multis illis modis, ut patet per opera quae scribo. Et ideo primo tradita est principaliter et complet in lingua Hebraea Deinde renovata is, principaliteri per Aristot0lem lingua Graeca; deinde principaliter per Avicennam in lingua Arabica; sed nunquam in Latina fuit composita. sed solum translata de linguis lienis, et meliora non sunt translata. Et des his meientiis, Rupes translatae Sunt, nihil os perfectuma et translatione Sunt perVenae, nee intelligibiles in mestis scientiis, maximo in libris Aristotelis. Et infinita voeabula de lingui aliis re-

147쪽

X. OPUS TERTIUM. 33 manserunt cum antino, unx non possunt intelligi. Ignoraneo Et qua bene translata suerunt, Sunt modo dePrmata, si hi tintqui linguas ignoramus Et falso translata sunt Ongues lic

infinita, quia interpres debet Seire Seientiam, quam Ult forporandiranSferre, et linguam a qua transfert, et aliam in murusi quam transfertur. Sed solus imus SeiVit ScientiaS, Ut and philo' Lincolniensis piscopus y solus Boetius scivit linguas 'Phy omnes ; alii ignoraVerunt scientias et linguas, sicut

0Xpono in iis, quae scribo in tertia parto Majoris operis, ubi probo quod propter hoc quod vulgus Latinorum ignorat linguas tres dictas, quod periit philosophia ab iis, o non solum philosophia, sed intelloetus acri extus. Nam omnes doctores Sancti, et omnes philosophi et poetae, et omnes Sapiente antiqui, usque ad tempora OStra, civerunt linguam Saltem

Graecam. Nam Italia fuit Magna Graecia, et adhuc vestigia restant; quoniam in Calabria, et Apulia, et Sicilia, et alibi sunt multae ecclesiae Graecae, et populuSui subjectus. Insuper, ut Stendo ibi ipsa lingua Latina est pro majori parte composita ex Graeco et Hebraeo unde Latini nihil magnificum scire possunt sine notitia harum linguarum, sicut satis seclaro in illa tertia parte operis, et in opere Minori, ubi loquor de potestate studii theologiae, scilicet in tertio

peccato, et quinto et Sexto. Sessi auctor praedictus it ictus nihil scit des lin Many monguarum loteState, Sicut me totum Vulgus . nam οὐ isto sunt quatuor Tatini, qui Seiant grammaticam Hebrae Hebrem,orum, et Graecorum, et Arabum bene enim O OSCO Atasse ' eos. quia et citra mare et ultra diligenter feci in no mur

Lincolniensis episcopus P Gros-

M oris operis I Opus Majus,

p. 45.

deelaroJ declaravi, T. illa om T. parte operis DOpus Majus, p. 52. tertio peccato peccat tertio, T. multum diligenter, T. VOL. 4. C

148쪽

31 ROGERI BACONIS CAP. mari inveniuntur qui ieiunt loqui Graecum, et rabiem, his, . ' et Hebraeum, inter Latinos. sed paucissimi sunt qui sciundi rationsim grammatius, ipsius, me Sciunt docere iam tentavi inim permultos Sicut inimiaici loquuntur lingua quas addiscunt et ieSeiundi rationem grammaticae, sic is, des istis Vidimus enim multos laicos, qui optime loquebantur Latinum, et tamen nihil sciverunt Me regulis virammaticae ; et sic est modo de omnibus Hebraeis sero. et similiter de Graecis veris, non solum des Latinis qui Not even metunt Graecum et Hebraeum. Nam Hebraei et Graecio ..hi remiserunt sapientiam Dei et sapisentiam philosophiae, themselves ita quod paucissimi eorum Seiunt docere grammaticam Verneiter, cum causis et rationibus reddendis, sicut nos Latini scimus per libros riseiani. Et nullus eorum, qui scivit aliquid do linguis, is qui scia, scientias. Et ide, transferre non loSsunt, nec magnam utilitatem lacere, nec Se intromittunt de studii potestate, quamvis Nodossit boni adjutores issent it i000ssarii. portet ' igitur sibin' primo abor hominos peritos in linguis alienis. et hia criti ea haberi non possunt sine magnis expensis Et similiter . . t ' Oportet habere libros aliarum linguarum plurimos, thes6de scilicet de grammatica, it textus Singularum partium philosophiae, rudi viderentur desectus it falsitates in codicibus Latinorum Sed ii libri it ius, personae non OSSunt procurari sine principibus et praelatis, ut manifestum St. CΑΡ. XI. Excellent SECUNDA radix istius dissicultatis est quod oporte-

llelasses, ubere mathematIeOS OPtImOS, qu non Solum se1- required rent ea, quae translata sunt et laeta, sed addere ad thati tis per eorum, quod est facile bonis mathematicis N6n deserVing sunt nim nisi duo persecti, scilicet magister o L0Π-

of that V m quid quia, B. Oportet oporteret, B et infra.

149쪽

OPUS TERTIUM.

primo ostendo in universali quod nulla scientia potest sciri sine ea P secundo. in particulari magis Scilicet, quod res istius modi et loca mundi sciri non OSSunt, et ideo neu scientisa de rebus P et in per minori similiter hoc ostendo Nam planum is, quod sine mathematica non pomunt sciri coelestia: et coelestin Sunt causae rerum inferiorum, et cauSata non OSSunt Sciri sine causis suis. Et aliae visu sunt speciales, per qua ostenditur quod nulla res sciri potest sine mathematica, ut abundanter patet in partibus mathematica in opere Mori. Et ideo oportet quod mathematici boni haberentur, qui paucissimi sunt et rari. nec reputantes pretium sui nec possit aliqui habere eos, nisi dominus papa aut alius magnus princeps, et Maxime illum, qui melior est omnibus, de quo in Minori opere Satis scripsi, et scribam suo loco. Nam is cum aliquo staret qui ' vult esses dominus sui studii, et Xperiri Sapientiam ut placet ei.

Et praeter eXpensa. istarum terSonarum Oporteret Andia- magna eXpensas fieri : nam sine instrumenti mathe .. inqR'maticis nihil potest sciri, et instrumenta haec non Sunt ments and

facta apud Latinos, et non fierent pro ducentis libris; μ' nec trecentis./ Adhuc autem sunt tabulae meliores;

Nonaria Naverria, T. Non sunt enim . . . de Monte Forti J mitte by . and U. Domthe texi but adde in the margin. Aster the orta bonis mathematicis, L. and . add, Et sunt aliqui tales inter Latinos. Operis Majoris J Opus Majus, P. 58. modi mundi, T. B. L. Et sunt speciales J Sunt

etiam . . . . SpecialeS, .

Opere Majori J Opus Majus, ibid.

rari J cari, T. L. rari, B corn melior est est melior, T.

qui quia, .i trecentis trecentis libris, T.

150쪽

cΑP. nam licet cortificatio tabularum sit per instrumenta, tamen instrumenta, nisi sint immensae quantitatis, nihil valent; et haec mali usus sunt, et dissicilis conservationis propter rubiginem ne possunt portari de loco ad locum siue periculo fractionis; et homo non potest habero

ubique et semper OV intrumenta, cum tamen OPOrton hoc, nisi habeat tabulas semel certificatas. Sed haetabulae vocantur Almanae vel allignum, in quibus

Semel Sunt omne motus coelorum certificati a principio mundi usque in finem, sine quotidiano labore, ut homo possit inspicere omnia quae in coelo sunt omni die, sicut nos in calendario inspicimus ornnia festa sanctorum

et tunc omni die possemu considerare in coelo nuSRAOmnium, quae in terra renovantur, et consimilem dispositionem coeli quaerere in praeterito, et inVenire consimiles emetus. Et similiter de futuro. Et sic omnia

cognoscerentur. Et hae tabulae valerent thesaurum unius regis; et ideo non fierent sine magnis Xpensis. Et Spus aggreSSU Sum compositionem istarum tabularum, sud non potui consummare propter defectum Xpensarum, et stultitiam eorum cum quibus habui sacere. Nam primo oportet sacer instrui puero decem vel duodecim in canonibus et tabulis astronomiae Vulgatis; et quando bene Seirent operari, tunc per unum rannum ioborsent invenire motus singulorum planetarum ad omnem diom et horam, secundum omnem Varietatem

motuum eorum, et caetera quae in eoeli renOVnntur.

Guomptry. Deinde sunt alia instrumenta et tabulae geometries uis obito, Praeficae, et Tithmetiem praeticae, et musicae, quae sunt utilitatis magnae, et necessario requiruntur. Sed longe magis quam haec oporteret homines haberi, qui bene, immo optime scirent perspectivam et instrumenta ejus.

inspicimus aspicimuS, T. deberent debent, B. U. Omnen J m. T. Num iste Haec enim, T. vero rerum B. U. L.