장음표시 사용
171쪽
XVI. OPUS TERTIUM 57diet exigeretur ' pergamenum infinitum, et ScriptoreSDiuiti, ut multa fierent Xemplaria, antequam Iinum haberetur ultimatum. Nam in curiis praelatorum et principum una littera parvi valoris transit per plures manus antequam ullam recipiat aut sigillum multo igitur magis in proposito et Sine comparatione oportet inanus multiplicari, et Scriptura Varia conSumi, antequam liabeatur Xemplar linum limatum et ultima examinatione probatum. Nam tractatus Suffcien debet Seuon on. liabere Septem conditiones scilicet, Quod omnia sint φ λψμ' '
Quod sint eleeta, quia liae aditu sunt quasi ium Σα
Iterum, tertio, quod propria ad quamlibet materiam de qua Si Sermo, non quod Onfundantur naturalia cum metaphysicisci et sic de aliis. Iterum, quarto, quod in brevia moderate; quia superfluitas impedit multum ad cognitionem veritatis et reddit opus abominabile. Iterum, quinto, quod in plana. Sed hoc si dissicile quia maXima cautela est ut planities habeatur eum brevitate. Iterum, SeXto, quod in certificata in omni dubitatione.
Iterum, Septimo, quod in perfecta Secundum possibilitatem hominis. Et hae septem conditiones non possunt fieri nisi multa fiant exemplaria, et deStructi pergamen inoffabilis. Iterum, cum omnia verificantur et certificantur per figurae et numerOS, Ut patet ex operibus quae mitto, oportet quod multi sint colla torales et adjutores, et maXime juVene qui figurent et numerent: Iam seniores taedio afficerentur talibus operibus pue
exigeretur exigitur, T. ' moderate moderata, L. - curs multiplicitari, talibus J in talibus, T.
172쪽
58 ROGERI BACONIS CAP. rilibus. Atque correctore Varios oportet haberi, qui omnia scripta praecia vice corrigant, ad exemplaria ultimata, donec artifices principales perlegerent omnia, ut nihil osse superfluum, nihil diminutum Et plures oporteret haberi qui praeessent fraudibus Scriptorum, et qui rationem redderent et sacerent expenSarum.
IIis roagon HAEC autem reeitaVi propter quatuor cauSR unam m)λβι est propter vestrs gloriae mundatum, de quo confundor
theso et doleo quod non rudimplevi tu, sorma verborum 'PJς' vestrorum, ut scriptum philosophiae mitterem principale. Et jam potest sapientia vestra clarissime intueri, quod hoe non fuit in mea potestate. Deindo propter Vestrae clementis desiderium adimplendum defuturo haec recitavi ut si placeat Vestrae celsitudini, omnia fiant sicut fuerit opportunum Tertio, propter bonum commune, et totius studii philosophiae et theologiae, ne propter utilitates ecclesiae Varias, sicut scribo in operibus, et propter directionem reipublicae fidelium,
et propter conversionem infidelium, et propter repre8Sionem eorum qui non OSSunt con Verti, sicut multis modis haec ostendo. Quarta ratio est propter meipsum, quia jam a uVentute laboravi in scientiis, et linguis, et omnibus praedictis multipliciter; et coll0gi
multa utilia, et ordinavi de personis. Nam quaesivi amicitiam omnium sapientum inter Latinos, et sedijuvenos instrui in linguis, et figuris, et numeris, et tabulis, et instrumentis, et in multis necessariis. Et examinavi omnia quae hie necessaria sunt, et scio qualiter procedendum est, et quibus auxiliis, et quae
recitari tractavi T. V. ' ac atque, T. V. fuerit suerat B.
173쪽
si in impedimentari sed non possum procedere propter desectum eXpenSarum praedictarum. Si tamen illo uix posuissset tantum cibi inuantum H d pent
Sapientiἴθ, neglecto Sensu Vulgi, plus quam duo milia librarum ego posui in his, propter libros secretos, et eXperientias Varias, et linguas, et inStrumenta, et tabulas, et alia tum ad quaerendum amicitias sapientum, tum propter instruendos adjutores in linguis, in figuris, in numeris, et tabulis, et instrumentis, et multis aliis. Nec est intentio mea suscitare VeStrum clementiam, ut per violentiam corrigatur multitudo, nec capita multitudinisci nec quod ego contendam cum eis; sed ago ad haec propter causas quatuor MPraedictas. Et si vestrae sapientiae placeat quod communicentur, Primo possunt sapiente recipere X- emplar deinde paulatim quicumque Velit, ut nullus cogatur. Et tamen Seio quod Omnes Vellent necipere, sed non omnes ad Omnia sunt digni. Nam peculativae scientis possunt tradi cuilibet, ut grammatica, secundum quatuor linguas Latinum, Hebraeam, Graecam, et Arabicam et logica, et naturali philosophia vulgata, et metaphySica, et Scientia alehymiae peculatiVa, et quatuor mathematicae speculatiVae, et perspectiva Speculativa, et naturalis philosophia, et multae aliae βsed ubi sunt arcana naturae et artium magnalia non deberent tradi multitudini, quae nescit uti talibus, sed magis omnia perVertit.
quantum sicut B. quaerendum inquirendum, Or. to quaerendum, . - om. U. causas quatuor quatuor auSas,
alioe om. . . magnalia magnalium B.
174쪽
CAP. XVIII. Thesedim PATET igitum quod scriptum principale mom potui
sidorod ad mὶttere, Seu portuit me Ormare aliqui praeambulum, induce in quo radices meliores, et ramos prosterioreS et OreSoompos PulchrioreS, fruetus dulciores praemitterem simuli u miro ostendendo qualitur, et quibus auxiliis et XpenSi P0Stroatigo. Sint omnia fieri, et quomodo impedimenta amoveantur omnia, ut centies melius fiant, Vestra auctoritate praecogn0Seente pondu negotii, quam quod incepissem imprudenter opus principale, et ejus promovissem per Mme Solum, et nunquam ad medietatem perveniSSem; nec Possem melius secisse, quam te in tractatu praeambulo totum negotium ostendere. Nam omnia negotia pereunt, ubi homines nolunt consideraro, quid sit quod- libo negotium in universali et in summa, et quae sit utilitas cujuslibet, et quae eXigantur, et qualiter fieri haboant, is, quibus laboribus. et quibus expenSis, et quibus auxiliis. Et ideo decrevi haec omnia praemittere, ut hoc negotium maximum proceSSu debito terminetur. CAP. XIX. His anxie y QUONIAM vero in longis temporibus fuit Vestra sa
vitili it hominet V nonre multo Stud 10, et hae quae scribo sunt magnae difficultatis et extranea AenSui multorum, major fuit mea sollicitudo de mediatore idoneo, VeStrio re-
ostendendes ostendo, . centies melius centies millaSicS, 1,ejus J pereius, T. per Dad T. eriguntur Lexiguntur, MSS.
175쪽
XIX. OPUS TERTIUM. Iverentia iraesentando, quam Me omnibus 'uso Scribo, ne vestrum desiderium impedimentum reciperet, et laborlneus cassaretur Et licet alius melius componeret ea
quae scripsi, tamen quilibet gaudet sensu suo, et ideo nullus clioe intelligeret nisi meam 4ntentionem istendissem. E, propior hoc consideravi unum adolo Had fixod Seentem quem a quinque vel sex annis Dei instrui in ' π linguis, et mathematicis, et perspeetivis, in quibus est that pur- tota dissiduitas earum quae mitto; et gratis eum ore πά4''
me, instruXi postquam recepi mandatum VeStrum trainod sive priosentiens quod alium non potui habere ad Praesen , hiq6ωhseeundum cor meum. Et ideo cogitavi quod ipsum e0st. transmitterem, ut si Vestrae Sapientiae placeret uti m0diatore inveniretis paratum si non, nihilominus iret ad vos pro Seripturis Vestrae gloriae offerendis Nam procul dubio nullus est inter Latinos, qui in omnibus quae scribo possit ad tot 4eSpondere propter modum quem deneo, et quia eum instruxi,-nee ille magister magnus, nee liqui eorum de quibus superius feci sentionem, quia neSciunt modum meum,-Sicut iste quiore meo didicit, et qui consilio meo os instructus. Et Deus testis est quod nisi esset Vestra reVerentia Tho proco-
et vestra utilitas, non feciSSem de eo mentionem ; quin pis: iudsi pro utilitate mea ipsum misissem, bene iuvenissem alios in negotiis mihi procurandis magis idoneos si vero pro utilitato nuntii, magi diligo alios et plus is teneor, quia isti in nullo Sum ObligatuS, nec jure sanguinis, nec aliter, nisi Sicut cuilibet de populo, et minus. Quia cum Venit puer et pauper ad me, ego feci oum nutriri et instrui pro amore Dei, praecipue cum tam habilem juvenem in studio et in vita non inveni. Et ad tantum promotus est, quod magnifice et serius plus quam alius, quicunque Sit Parisius, poterit lucrari
176쪽
62 ROGERI BACONIS CAP. quae neceSSaria sunt sibi, quamvis juvenis sit vigintinianorum aut viginti et unius ad plus. Nam non remansit unus arisius, qui tantum novit de philosoplaiae radicibus, quamvis ramos, et flores, et uetus nondum produxerit propter aetatem juvenilem et quia non SteXpertus in docendo. Sed habet unde omnes Latinostran Scondat, si ViVa usque ad Senectutem, et procedat Secundum fundamenta quae habet. II is purit Sicut vero vestrae sapientiae magnitudinem decet .. i. 'μ' mediator prudens et bene instructus, Sic et Vestrae sanctitatis eminentiae' sanctus convenit interventor.'Et quia non decet ut aliquis peccatis deditus Vestram frequente sanctitatem, ideo volo nuntii idoneitatem invita aperire. Vere nihil sibi conscius est de peccato
mortali, sed virgo mundissimus a me receSSit, ne habens alicujus conscientiam mortalis peleati a Sua
nativitate. Nam hoc stiligentor inquisivi et sedi inquiri, et certus esse credo de hoc, sicut quod Vos estis in sublimitate papali ducoratus. Et in hoc valde mihi
complacet, quod Vestra clementia re et nomine inveniet juvenem clementem, benignum et mnΠSuetum,
fidelem in commissis, non loquacem ne bilinguem, Sed Seeretorum optimum celatorem. Et licet nihil conscius Sit, tamen non in hoc justificatus. Et idtio ut ab occulti suis mundet eum Deus, et de necessitatibus u erunt eum, et ut sit Deo gratus de gratiis sibi collatis, ae propter custodiam suae Sanctitatis, utque' propter mundi peccata, adoleSeens pro loco et tempore gaudet carni suae cilicium adhibere.
eminentitie J eminentiam, . t mundissima. See Opus Majus, p. interventor intercessor vit in 447. terventor ritte ove it in T. ' papali deletest in B. aperire apparere, V. ' complacet cum placet, .
177쪽
XX. OPUS TERTIUM. 63CΑΡ. XX. NEC solum ex hac causa mitto nuntiura istum, Sed Had so-
ut pateat quod nillil ost dissicile homini diligenti et 'th ά ά
considenti, quamvis negligens ut desperans a se Omne pr00 of quod bonum est excludit Cum enim hic HVeneUJUS , adeoni quindestim annorum Venit ad me, et pauper, non habens lisbe by
eum 'ervire mi qui dabant ii iocossaria. in his' qiu didicit non invenit aliquem per duos annos qui doceret eum unum Verbum, et tamen scit tot et tanta propter bonum consilium quod habuit, i, propter hoc quod speravit it diligens duit quanto magis nos SeneS, qui Sumus Xereitati in sapientia. si consideremus et diligentes simus, vincemus omnia. Certe non est comparati : quia Aristoteles diei in septimo Ethicorum, quod juvenes non possunt proficeres in sapientalibus sicut seniores, quia non sunt prudentes; et causam quare non Sunt prudente a SSignat, quia non sunt experti se longitudinem 'semporis. Et in tortio Des anima diei, qui intellectus nosteri convalescit et sortificatur per exercitationem intellectus, et magis ac magis vigoratur Et ride, intellectus soniorum magis et magis fortissentur propter consuetudinem et usum sapientiae Sicut Jomo consuetus id aliquam operationem facilius faetet eam, quam alius qui non est
Et Beatus etrus, cujus estis UeeeSSor, disputans On The oldua Simonem Magum arguebat immortalitatem animae s seu h
discendo Daddiscendo, B. U. in his Pom. T. aliquem aliquando T. septimo Ethicorum, vi I. 8 . Se alsori. 3. et ac T.
178쪽
rationalis per hoc, quod non obilitatur nobilitationes'
corporis Aleutonim Sensitiva, immo vigoratur magis in seniori se hoc doco Tullius libro de Senectute.'Nam in antiquis sest sapientia, ut dicit Scriptura. Et hoc est verum universaliter, dum senectus tenet vias naturales. Sed aliquando contingit quod laesio organorum et Virtutum animae accidat innaturalit0rpropter defectum regimini Sanitatis, et tunc Senes delirant. Ne mirum, eum propter consimilem desectum regiminis sanitatis juvenes fiunt multotiens phronotio sit stolidi et insani et pluries videmus hoc in uvonibus quam in senibus ; quia juvenes magis oxoedunt multipliciter in vita. Sciat igitur pro certo Vestra sapientia, quod si senes confidant et velint osso diligentos, set habeant doctores ita bonos Sicut juvenes, quod plus addiscent in una septimana, quam juVenes
infra mensem, de quacunque scientia. Nam in linguarum cognitione, et figurarUm, et numerorum,
videtur ignorantibus ea quod sit magna perpleXitaso dissiduitas; et vulgatum est quod juvene melius addiscunt hujusmodi Sed certus sum quod hoc est salsum nam vidi senes longe magis proficer in his quam unquam aliquem juVenem. Et certus sum quod do quacunquo lingua mihi et isti JuVeni proposita, ego plus addiscerem infra unum diem quam iste infra septimanam et si de omnibu quae ignoramus ambo. Non os mihi dubium quin nulla sit difficultas a parte solutis, nec a parte addiseentium, Si volunt addiscere, sit confidant se diligentes sint Noe a parte linguarumo scientiarum, sed a parte doctorum, qui nolunt aut nesciunt docere. Non enim invenimus doctores utiles
debuitutione a debilitatione, B. U.
de Senectute cap. Vii. organorum et virtutum virtutum et organorum, T. consimilem defectum desectum consimilem T.
phrenetici et stolidi stolidi et phrenetici, T.
179쪽
XX. OPUS TERTIII s. on juventute, et ideo clanguemus per totam vitam et parum scimus Sed si liaberemus doctores sufficientes, non dubito quin plus sciremus in uno anno quam modo infra viginti Nam hoc paratus Sum probare per effectum, et dabo caput meum si deficiam. Multum laboravi in scientiis et linguis, et posui ammadiim- Quadrarint annos postquam didici primo alpha elide'0ted
botum et fui senipse studiosus; et praeter duo RΠΠΟ to study,
do istis quastraginta fui semper rim studiori et habui I iά .
eertus Sum quod infra quartam inni, aut dimidium m. 'anni ego docerem ire Me, hominem mollieitum et threeor fixoonfidentem, quicquid scio de poteState cientiarum et .V. Plinguarum, dummodo composuissem primo quiddam compenseriptum sub compendio. Et damon notum est quod nullus in tot scientiis ut linguis laboravit, ne tantum; 'quia homines mirabantur in alio statu quod ViXi propter superfluum laborem; i, tamen lostea Jui ita studiosus sicut ante. sed non tantum laboravi. quia non fuit necesse propter exercitium Sapientiae. De Andalio linguis enim videtur esse valdo dissidite, o do figuris δ'gV'g'βot numeris ut praedixi sed certum est mihi quod in loss.fra tres Mi0ς ogo quemcumques stiligontem et considentem docerem Hebraeum, ut sciret legero et intelligere quicquid saneti dicunt, et sapiente antiqui, ineXpositione rasteri textus, et quicquid tertinet ad illius textus correctionem et expositionem, si vellet se Xercitare secundum doctrinam datam. Et per tres diox seiro, des Graeco iterum se, non solum Sciret legere et intelligere quicquid pertinet ad theologiam,sod ad philosophiam et ad linguam Latinam. Nam consideret vestra sapientia quod in linguarum Three cognitione sunt tria ; Scilicet ut homo raciat legere et bye 6n intelligere in quae antini tractandi in exposition sidere in
primo om. nec tantum Pnisi tantum V. VOL. I. Ε
180쪽
Sod aliud os in linguarum cognitione, scilicet ut homo sit ita peritus quod sciat transferre. Certe hoc os dimollius; non amo ita dissicit sicut homines aestimant. Tortium vero est dissicilius utroque, scilicet quod homo loquatur linguam alienam Sicut suam; et doceat, et praedicet, et peroret quaecunque, sicut in lingua
Des isti. igitur duobus non loquor modo, sed de primo, nam hoc est quod pertinet ad meum propositum Similit0 de figuris set' numeris in geometria et arithmetica, si quibus nihil sciri potest de potestat philosophiae, rudi opera quae scripsi probant. Sed aestimatur vulgo insano quod tanta sit cibi dissicultas quod stultum est ibi laborare unde ie- sperant et ideo semper ignorant haec, et per eonSequen8
Superflua, propter quae omnes fere despiciunt mathematicum. Et hoc diabolus procuravit, quatenus radices sapientis humanae ignorarentin . Nam hoc est alphabetum philosophiseri ut nunquam possit homo aliquis dignum scire, postquam larum scientiarum