Opera quaedam inedita

461쪽

OPUS MINUS. 317 translationum disputare. Totum enim Hieronymi quod

habemus in antiquis Bibliis et in originali, haec di-

rsimode hinc inde aliquotiens transtulerat. Un- propter concluditur necessario e his omnibus, quod translatio est Hieronymi quam Os tenemus. Cum

igitia vulgus theologorum hoc ignorat, et contradicunt multi se alii dubitant, quae sit translatio quam equi

debeant, necesse est quemlibet unum recipere pro

alio, et improprium pro proprio, et multiple sal Sum pro Vero. Cum igitur una est translatio in omnibus libris Latinorum, et est illa quam primo Hieronymus transtulit quia secundam fecit cum eXpositione sua in originali, translatio quam recepitecelesia multipliciter depravatur. Quod aliqui non considerant in Originalibus sanctorum, quia translatione usi sunt primo. Cum tamen haec fuit Septuaginta interpretum Veteris Testamenti, et ideo cum sancti reeitant verba Scripturi secundum illam translationem, putant quia Una et eadem St, quam allegant sancti; et qui debet esse nunc in Biblia Latinorum, quod non est Verum. Et ideo corrigunt et corrumpunt textum per hanc iam, Sicut patet per Xemplum de corvo in Genesi, ut expono in opere quod mitto. Et similiter alia sunt infinita Xempla. Et praecipue

necidit e rupti, quia tota die mutant textum ex hac

causa. uncti, et marim Hieronymus, recitant omnestram latione ad eandem Sententiam propter leniorem

1 sit neni. Multi ero non considerantes rationem translationum, credunt quod Sunt aliae literae ejusdem translationi : et time inserunt in textum iteram, quam magis intelligunt. Et sic infinitam corruptionem inducunt. Iterum, illi qui compositam translationem ponunt, illi componunt ut Volunt; nam allegant, quod litora Bibliae est composita e multis. Et ideo ponunt quod volunt, et miscent, et mutant, omnia quae non intelligunt. Et iterum, accipiunt quae volunt a simili translatione et composita, non solum ab illis translatio-

462쪽

318 ΟGERU BACONIS nibus recitatis in originalibus Sanctorum, sed a JOSepho

in Antiquitatum libris, qui Xponit textum, et ponit

sensum historiae aerae, et mutat verba sicut ei placuit. Undo moderni corrigunt multa, et mutant per eum cum tamen hoc non deceat fieri aliquando, nisi inveniretur in Bibliis antiquis. Deinde ab officio ecclesiae multa accipiunt et ponunt in textu. Sed illi qui

statuerunt motum, multa mutnVerunt, ut competebat officio propter intellectum planiorem, ad devotionem excitandam. Et ecclesia Romana habet ad hoc uuctoritatem, et caeterae per eam. Ex his igitur causis omnes dicunt varias esse iteras in textu. Nam dicunt

semper quod alia ita est. Et multiplicant istas litoras

in omni verbo. Et si Se Xcusant, quia una Sententia pluribus Sermonibus exprimatur. Ne volunt dicere quod sunt alia translationes, quia unam volunt confiteri simplicem, aliam compoSitam ; et unum textum esse vulgatum, quin nimi Scandalizarent, quod unus textus in uno volumine haberet diversas translationes. Et ido dicunt quod ejusdem translatione diversae sunt literae. Et non reputant hoc SSo per errorem. Sed nunquam Recidit, quod unu translator in transferendo posuerit in teXtu eodem Sermone di VerSOS pro endent

sententia. Nam in philosophia nec alibi potest hoc fiori. Translatio enim quaelibet debet habere sua propria verba, Sed diversimodἴ habent diversa verba. Unde istae literae diversae quas allegant, sunt de diversis translationibus, quas Sancti reeitant in originalibus, quam JOSephus recitat, et celesin transmutat, et ideo necidit corruptio infinita. Ex quo peccatum infinitum in studio pullulavit Hieronymu etiam Super Genesin, o super salterium, et in multis locis, exposuit translationem Septuaginta interpretum, quam Oent ΠOStram,

quia tunc Omnes ecclesiae USI Sunt illa. Non enim transtulerat tunc e Hebraeo, ne etiam tempore Suo

fuit jus translatio recepta communiter. Et ideo viri aestimati valde magni t maXiud dicunt. quod litera

463쪽

OPUS MINUS. 34 9 Bibliso nostrae si quam exponit Hieronymus in talibus Bibliis. Et do ponunt eam in teXtu OStro, et OΓ- rumpimi, et magis corrumpunt rimam translationem L ronymi, quo sola est in Bibliis per Seeundam, quae sola est in ori inalibus nam credunt unam Sso translati0nem. Et ideo mutant teXtum. SEXTUM peccatum est longe gravius omnibus, et posset sili Fauit:

litoralis habet quasi infinitates alsitat0s t alibi ubi prodii tutio nos intolerabiles, ita quod non potest Seiri Verita S illo pii i

piritus lis habebit anadem salsitatem et dubitatiODem. Seripturo. Et probatio in us rei est manifesta iliaribus modis;

unus jam patet e quinto peccato. Nam si litora est falsa pro iijori parto ut dubia in aliis, una dubitatio cadit in virum sapientem, Ut robatum est, tunc oportet quod Sensus litoralis sit consimilis, et per consequens sensus spiritualis. Deindei sit quod itera esset totaliter Correeta, cum certa probatione, adime loquitur salsa et dubia quasi infinita. Et una rei hujus radi est ignorantia linguarum do quibus textus est translatus, e quibus infinita seno sunt vocabula in t0Xtu relicta. Iterum Hieronymus ostendit in libro D Optimo Genero titerpretandi, et Augustinus, o Doctrina Christiana, et omnes doctores, Sed XPreSSius in Omnibus originalibus Super teXtum, quod non potest intelligi sonsus litorali nisi per linguas alienas. Unde Hieronymus sempor inducit Hebraeum et Graecum serent omne Verbum, quod Xponit, et robat expositionem

nodium an non. S. ' De Doctrina Christianu Pii. 24,

464쪽

350 ROGERI BACONIS Ignorance Suam per linguas; et sic faciunt alii sancti, et maximo ψ 'hyqW do Graee praeeipuo Augustinus. Sed nos theologi ignoramus esse ipsa alphabeta, quapropter oportet quod ignoremus Dei teXtum et Xpositiones Sanctorum. Et in fortia parte istius operis posui plura exempla minifesti serroris, et gratis posui ibi alphabet linguarum, et ea quae necessaria sunt ad intelligenda illa exempla, et multa alia. Prologus Vero libri Regum, qui vocatur galeatus, Ostendit nobis quod debemus Seire alphabetum II braeum. Nam ibi tangitur numerus elementorum alphabet Hebraei, et numerus figurarum ejuSdem.

Et dicitur quod sunt diversi numeri et quod aliqua olomonia habunt duplices figuras et quod seribunt a litor Hebrioi principia diotionum et aliter fines per diversas figuras ejusdem elementi. Et multa talia tangit hic prologus nullus autem potest hoc intelligere, nisi Sciat alphabetum Hebraeum et orthographiam eorum. Et ideo nullus intelliget galeam hujus prologi magnifici, nisi gustaverit orthographiam Hebraeorum sit alphabetum. Similitor cum Jeremias prophetavit contra Babel,

non ausus fuit ponere Oe Verbum, ne suscitaret furorem Caldaeorum contra ipsum et populum Dei; sed posuit Sesαc pro Babel. Cujus nominis ratio nullo modo pot0st sciri, nisi homo eius alphabetum Hebra um. Et quum bene studuerit Scire non potest nescienti X-plicare nisi primo docent eum alphabetum nec hic possim hoc Xponere is quia posui alphabetum Η0braeum in opere quod mitto. Nam cum Babel scribatur pse duo eth, et unum lamechiunetuatur more Hebraeo, posuit propheta duo in pro duobus eth, et caph 0-cundum pro lamech, ut Chaldaei nomen ignorarent. Cum tamen omnis habere, Videre, et dividere posset

nominis rationem, quin more eorum est instruendo parvos, quod faciunt eo conjungere primam eum ultima, et Secundam eum penultima ; et sic ulterius

usque ad duas media Simul positas, scilicet cap 40-

465쪽

OPUS MINUS. 351cundum et lamech. Et in his si congeminatis utuntur una pro alia maxime, quum volunt aliquod Seerotum occultare. Et ideo cum in t et sint congeminatu, ponit duo in pro duobus eth, et eadem ratione Pro tumeta posuit caph secundum; et 8 nostrum Valet eorum in in proposito nostrum valet cap eorum;

nisi quod debet asperar c nostrum, sicut Sesach. Et si de aliis ex0mplis infinitis ubi ponitur ipsum He-ba suum, tarn in prologis et in textu quam in originali et gloSSiS. Sed longo magis de Graeco accidit hae qUMStio, quia Ignorando plus est de Graeco in prologis in textu sit originalibus, 'κ et in glossis; quia plures sancti sciverunt plus de Graecoquam de Hebrae atque Graecum semper fuit magis in usu Latinorum quam ebraeum, propter ejus facilitatem atque conVenientiam nationum unde magna

pars Italis dicebatur antiquitus Magna Graecia Augustinus Vero dicit, secundo De Doctrina Christiana ΤLatinae din mae homine. duabus illis id divinarum

Seripturarum cognition0m opus habent. Et ipso1net

ponit exempla in Graeco ibi et alibi copioso. Didit igitur quod illud ad Thossalonicenses i. 3 7. trop-

terea consolati sumus fratro in vobis ' Dubium est utrum sit O fratres, Vel vos fratres. Sed lingua Graeca hos casu pares non habet. Et ideo illa inspectaenunciatur casu Vocativus O fratres. Non est conditum a me os tuum quod secisti ' non lucos legenti utrum correpta o dictio Produentur, an pronunciatur o produeta. Sed talia linguae praecedentis inspectione dijudicantur. Nam in Graeco non στομα, sed ὀστέον positum est, quod est os ossi Et similiter est ibi Hebraeum pro osse, non pro ore. Et similiter cum dicit Apostolus: Ipsius suctura sumus, ' Ephes.

De Doctrina Christiana ii.4 22, 23.

466쪽

352 BOGERI LACONIS quod non potest esse blativus casus, sed nominntiVUS neutri generis, sicut pud nos. Et ideo glossator male

diei quod potest sesso ablativi ensus vo nominutivi indifferenter. Et in Matthaeo, duodecimo capitulo,' Spiritus blasphomia V debo dici, et non Spiritus' blasphemiae,' quia spiritus est genitivi ensus, eo quod

in Graeco ponitur πνεύμ.ατος, quod est genitivus in v nominis eumας unde spiritus est blasphemia Spiritus, et non spiritus blasphemiae. Et hoc patet aliter; nam spiritus blasphemice est malus spiritus, sed blasphemia Spiritus Sancti accipitur ibi, sicut patet perteXtum Sequentem et per Mareum, Secundo capitulo

Et ideo magnus necidit error cum Spiritus a notus commutetur in spiritum relignum. Et possunt induet OXempla communi in Hebraeo et Graeco se setori Testamento unde Augustinus De Doctrina Christiana, in libro dicit . . . Similiter in Genesi legimus quod Judas tradidit pro urrabone ' Thremor, neulum et rennulum pro raedo de gregibus. Et doctores moderni dicunt quod appabon dein si quod ντα, quod

salsum est. Nam apim npud omnes est ars pretii qua primo datur, nec repetitu debitore cum residuum solvitur; et ideo nec est pignus quod debitor repetit quum pretium solvit. sed prabon est Hebraeum. Et similiter in Graeco scribitur. Et Hebri uis constituit ibi pignus, ut quilib0 videns litoratus bonoscit quod et patet per textum Genesis. Quin eum Judas non habuit haedum praessentem, dedit ei pignus et memoria te pro haedo. Unde non dedit i arram alicujus eoiani persolvendae, Sed dedit quod repetere voluit quando solverat quod promisit. Et istud a tot 90 ipsum Graecum. Nam ubi nos habemus piunt 8, Grixeus habet Prabon; unde Eph. Primo capitulo, de

disti . . . J S in S. arra m orram, S. arrabone aura bone IIS.

467쪽

0 8 311NUR 353 Spiritu Saneto dicitur quod est pignus haereditatis

nostrae loco pignoris scribitur arrabon, sicut quilibotqui literas Graecas novit potest videre. Et ideo arra

D animalibus prohibitis in Lege, etiam OSSunt X Ignoranco

enumeratur porphyri, inter 'vel immundas, et didit ibidem glossa quod est pelieanu ; et insuper addit quod Septuaginta interpretes in Graeco absent pelicanum ubi nos habemus porphyrionem. Sed utrumque est salsum. Nam neque pelicanus est porphyrio, neque Septuaginta

intorpretes habendi sies in Graeco, riuum Septuaginta

habent utramque ivem, Scilicet telicanum et porphyrionem; et ideo eum enumerentur istae me ad invicem erunt diversae, stetit laeterae conjugatae Deinde cum iii, tr translatio habeat inocrotalum et porphyrionem, tam in Deutpronomio quam in Levitici secundo hoc verbum pelicanus non it in Lege apud nos, tune OnO- rotalus et pelicanus sunt idem, Sed peliennus et orphyrio sunt diversae. Sunt autem idem onocrotalus et PQ licanus, aut deficeret nobis una de Vibus immundis

quod non potest diei et in hoc consentit apias, fui tiricatur per Hebraeum Quapropter illa glossa sest salinu sed quia non Si alicujus Sancti, Sed magisterialis, non est mirmn si falsa St, quia multae sunt tales et ideo qui exponunt Secundum glossam errant. Similitorpori eadem doca Bibliae probatur quod nycticorax sithubo, et non quod idem Sunt noctua et nycticorax, fexponunt; nam in Deuteronomio noctua et nycticorax ponuntur ires diversi 'Vibus P et in aevitico monponitur nycticora X, Sed bubo loco HUS Ergo nycticorax est bubo, et non noctua et hoc per Graecum probatur, nam utroque loco ponitur in Graeco nycticorax, ubi semel apud nos nycticora ponitur, et alia. bubo.

Similitor Hobraeum hoc idem demonstrat, et in his loci habetur aliud quod debet vocari et scribi chirogi illus quod est in veritate cuniculus; sed Hebroseus dieit δε-

468쪽

354 ROGERI BACONIS phan ibi, set constituit cuniculum. Et clii rogvillus est Graecum, quod Latine cuniculus dicitur. Et rovinciales, ne Tholosani, et multae natione Latinae cuniculum vocant chirogridum, licet in spiration deficiunt. Glossa igitur, quae dicit quod hirogridus est animal SPiHOSum, et rapa X, et mortiferum, male dicit. Sed pessime dicunt, qui ponunt hi quinque opiniones de chirogrillo, sicut publice dicitur arisius cum legitur Lex Moysi, ut propriis auribus percepi et ego tunc dixi lectori quod quatuor illarum erant falsae, eo quod chirogrillus nou potest esse nisi unimal uuius speciei et Omne erunt suisse, quia nulla earum posuit chirogrillum

cuniculum.

Ιωnoraneo OH OSSum hi multiplicare exempla propter ne-0si celeratiotio negotii, et quia totum quod Vestrae gloriae mitto est quaedam perSunSi praeguStanda, Sque adscriptum principule, in quo decem septerni magni non continerent exempla errorum iu Sensu iterati, et per consequen in Spirituali, propter ignorantiam Graeci Ut Hebraei. Sed non solum propter hoc erratur multum in iis sensibus, Sed etiam propter voeabula Latina;

nam in Epistola Hieronymi, quae nune ut ProloguS praeponitur exemplari Vulgato, et legitur cum Biblia,

ut mentio de mensa Solis, quam XpOSitores aestima Diesse unum tubulam nuream inventum in mari a piseatoribus, de qua scribit Valerius Maximus libro quarto;quam inventores miserunt Apollini in Delos insula, et quaesiverunt cui daretur. Quo reSpondente, quod

Thalet Milesio, qui fuit primus de Septem Sapientibus,

ille propter humilitatem recusans, misit ulteri de Septem, et Secundia tertio, Sque Solonem Atheniensem, qui transmisit Apollini. Certe haec mensa non est illa de qua loquitur Hieronymus in epistola praedicta, nee sumitur ad literam in propria figuratione, Sed in transumptis. Num mensa Solis est hic plaga meridiana in qua currit Ol. Hunc enim partem vocabant philosophi meuSum GOES, qui Semper est ad meridiem. Unde

469쪽

OPUS MINUS. 355

Eiliaeus astronomus in libro suo qui Cosmographia vocatur, quam compoSuit meis, et Hebraicis, et Latinis litoris, et charaeteribus propriis intermixtis fe0mposuit , ipse vituperat Abrachis astronomum et epoteros, qui non sunt perscrutati plagam coeli requilonarem, Sed tantum meridionalem in qua habitabant. Et Hieronymus, oritus in linguis, transtulit in libro illo qui vitisebantur ei necessaria, et dicit in SuntranStatione, quod alias fecerat mentionem de haemensa Solis in Epistolis. Quapropter ejus auctoritate suffulti possunt asserere quod mensa solis de Un JO-quitur Hieronymus in Prologo Biblitae, est illa de qua Ethicus astrologus et ipse Hieronymus in translatione libri illius philosophi aciunt mentionem. Sed non potuit se esse, quia illa mensa aurea fuit in tempore Septem Sapientum, ut planum est. Sed Apollo philo- Sophus, de quo Hieronymus loquitur in Prologo memorato, non fuit lis temporibus, quia illi soli Sapientes Septem fuerunt tunc secundum Augustinum libro De Civitate Dei, ut patet secunda parte operi quod tranS- mitto, ubi ex tempora singulorum Sapientiam in philosophia a prindipio mundi. Si fiam ille Apollo fuiss0t tempore Septem Sapientum fuisset pro certo OetaVIIS. Nam longe fuit sapientior omnibus illis, ut facile patet per illud anon et ex epistola Hieronymi. Nam uti gustinus docet pondus illorum Septem Sapientum, quod

non esset magnum respectu sequentium philosophorum nee Prn'cedentiumci quamvis respectu illius temporis in quo sapientia fuit sopita dicebantur sapientes. Potest etiam inferri .Xemplum de Egeu. xiii. 4 IJ Ignorancede muliere quod sedit in lecto et me Sa est Ordinata bi , '

Diud exponitur Me fornicationo, ut glossator dicit, et ad ludit versum Ovidii leontis:

Et quia nuda fui, sum mensa paratior illi.

De Civitate Dei J xviii. 25.

470쪽

a56 1 OGEM BACONIS Et haec expositio mala est; nam non sumitur hic lectus pro cubili, neque ad officium dormiendi, sed pro

triclinio; untiqui enim ante USUIn eannorum non

hab0bant ubi oderunt ad sensam nisi in lectis sternebant enim tres lectos continuo, et ibi ad mensam sedebant se hoc notabant triclinium a tris, quod est tres, et clinium, quod est lectus. Et hi lecti reservabantur ad officium comedendi non dormiendi. Et eriptura hujusmodi utitur lectis. Nam rex Saul sedit in lecto ad comedendum in domo mulieris littonissae tin primo Hester habetur se hujusmodi lectis. Nam rex Assia serias jussit terrii hujusmodi lectos in convivio Suo grandi. Quapropter ridiculos et impudenter convertitur Scriptura Dei in lasciviam et turpitudinem Ovidianam. Unde illa glossa cum sersiculo vidi id0beret penitus abradi, sicut mulis aliae muta nescitur ibi quod uotus in Seriptura significat aliquando in-Strumentum comedendi, et liquando instrumentum dormiendi, et si volumus aliquando ad instrumentum sed0ndi Idse aecidit error multiplex in expositionibus. Tertium Vero potest poni exemplum de Amos propheta, ubi dicit se Et factio eorum lascivientium,' ubi ostendit, quod factio sit idem quod actio et operatio, sit derivatur a facio, facis, sicut actio ab 99, 9 8, et operatio ab opepor, operaris. Sed illud nihil

est. Hugiatio ibi didit quod sit idem quod fetio.

Sed non est verum. Nam factio monstrant doctore nunquam fuit in usu pro nutione, et operatione, set 1ictione ; sed pro Coneordia malorum et facinorosorum. Unde Sallustius auctor certissimus, ut dieit Hieronymus

ait in Jugurthino, quod amicitia sest doni velle et nolle inter bonos factio inter malos. Et iesit in hujusmodi multum serretur in doripturii, expositione. 4et innu-