장음표시 사용
431쪽
multitudinem inam sam. Et ortu longe dissicilius si hut pore ponere adinvicem, quae extrahuntur a libri diVer iii Sis, quam illa perlegere et Xtrahere. Mujus ille Sei0ntia sero Experimentalis tota Si ampleetenda, i dominis quia illa quaestio de Irido et de circulis coloratis aOStim- habet dissiduitatem propter geometriam scilicet principium et quod sequitur illa sexempla habent pinnam narrationem cum ingenti sapientia. Certe illa, quae de
iride et ei ulo colorato dicuntur, tenuerunt me per mensem ntequam potui per figurationes et experientias illa pertractare. Et quia haec requirit opus principale, quod petitis, tamen non satisfeci mihi, nec materiae de qua scribo, praecipue cum iris et illi circuli raro apparent, prout modus considerando certisentionis requiritur. Et certus sum quod nullus pud Latinos, pro ter unum, qui est sapientissimus Lutinorum, poterit satissaeor in hac parte. Unde hic reputo me Sueeumbere, Inngi quam fere in omnibus, quae mitto, propter mirabiles experientias, quae hic requiruntur non solum de die, sed de nocte, propter iridem lunae
et circulos circa eam ColoratOS.
PerspectiVn vero propter sui pulehritudinem et nocessitatem, quae omnia facit scire, tota occurrit legenda. Si tamen non habueris Xperientiam figurarum, Prinei
pium Sque ad figuras e praebui magis logibilo; atque ejus finis, qui post figurationes magnas inVenietur, ubi ad thoologiam et utilitatus hujus mundi
compnrantur. Inter tamen figurationes ponuntur ubique veritntes pulchraeci ad qua si non adduceretur, intentia demonstrationis, amo quin ab auctoribus cortis dicuntur, et experientia nostra probat, possunt sino
figurationibus concipi quoquomodo, quamVi Plena Ognitio est in figuris. Et hic sunt multae figurationes, quas mullus iare, per mensem, Si jura SSet quantum-
unumJ Addod in the margin, in amore recent liaud olob Lincolniensis.
432쪽
318 ROGERI BACONIS What por cunque esset eruditus inter quae figura de compositione
mathematica Sunt multa, unde quaedam propter Omma
Scienda proponuntur, et est facilis intullectus ubi si maxima utilitas philosophiae theologiae et ecclesiae Dei; sicut superius tactum est, et abundantius in opere quod mitto explicatur. Et ideo te saei tractatum do his
locis nam primo inVeStigo comparatione principalium locorum in parte geometriae ; deinde pono comparationem mathsematicae ud theologiam. ango Septem radice magnus in quibus mathematica necessaria est
theologiae, set una est de locis mundi tertio specialiter est scientiae mathematicae. Expono loca in rae-tatu sit figura. Et hoc dupliciter, Scilicet Stronomiste, set naturalitor. Et hae figuratio est facilis ad faciendum postquam facta sest, sed dissicillima ad cortificandum et inveniendum. Nam infinitas auctoritates et considerationes oportet hic videri et operatione numerorum et figurarum sunt summae dissicultatis ad inquirendum unde menses integri te requiruntur delectioni materiae, quin propter utilitatem infinitam pulcherrimum
est habere, pro manibus totum mundum abor in
promptu, num Xercitatu in his Scit corde omnes varietates locorum, et hominum, et ἔθterarum rerum
in tota habitabili, et potest ea depingere quibus cum vult. Nam licet tantum fuerim in Anglia et
Francia, tamen ita bene describerem partes et civitates regionum ultra mare et alibi per mundum, sicut in Francia et Anglia, exceptis illis civitatibus et Ioel in quibus moratus sum. Nam sicut ei distinguo or- manniam, et Britanniam Minorem, et ictaviam, et Vasconiam, et quitaniam, et Tholosam provinciam, et Burgundiam, et caetera loen in quibus non fui, simi
433쪽
ΟPUS MINUS. 319Graeciam, et derram Tartarorum, civitates in iis, batio Ut melius quam auctores et certius loquitur de isti ili opis, quam Me nostris aegionibus; et quam mirabilis est thenatura quatuor fluminum Xeuntium de Paradiso. Et id.hddmaXime Nilus est admirandus apud philosophos sanctos, m βιλm
et Seripturam, et historias nam multi libri laeti sunt de Nilo solori et quod Aristoteles 40eit d e, librum
speetalem et Seneca, et omnes philosophi ante Aristotelem, usque ad primum de Septem Sapientibus, tractaverunt de eo. Et illi qui secuti sunt, ut linius it alii; et loci propter ortum Nili, decursum it Meerementa; et uix regiones distermina, et foecundat, et aquas reddit inhabitabiles propter frigorii impetum, et propter multas proprietates, propter qua fiunt magni libri de eo. Et ideo volui causam de hoc fluvio teXere tum solemni et mihilominus illos tangens ut haec Perinatio aequirit, it praecipues de Iordano, it Mari Mortuo in quod fluit, ubi fuerunt civitates Submersae de quibus certitudinem mom potui Seire, misi propter vestrum imperium, quia alia neglexi considerare multa
Consideratio vero mathematicae reSpectu theologiae, per auctoritates Sanetorum, pulelira St, et digna consideratione, et facilis; et ejus comparatio ad eandem in septem adistibus magnis, Scilicet in coelesti, videlicset, in locis mundi, in temporibus, in portionibus temporum, in numeris et figuris, in musicalibus, habet pulchra et utilia valde. Inter quae est unum quod quilibet semper debet habere prae manibus, quia miraculum videtur et super humanum intellectum, et tamen est certissimum Scilicet, de magnitudine, et spissitudine, et altitudine coelorum et Stellarum, ut homo sciat in milliaribus, et per consequens in dietis, quantum est in omnibus his. Hic enim Super omnia, quae de philosophia sunt, manifeStantur potentia et sapientia divina. Et hoc invenlotis in comparatione numerorum ad theol0giam. Et invenietis consideratione pulchras, Vul-
434쪽
ii, o h magna lal Sitnte. Et praecipue consideranda sunt duo,
Mujus the ubi ta bulae stronomio tam Hebraeorum quam Lati-kidhiod Orum ΟSitae Unt. Et late Summa potestas astronomiae most in roquiritur. Et maximo propter ea quae Sunt de . . .
Sod de illa tabula quae Latina est, et de ea ordinntur eum quodam Supiente, adolescentem tunc satis instruXihi ut utramquo tabulam intolligeret, quae ambae simul non Sciuntur noribus ullis in hoo mundo. Et hoc quod hic tracto est unu1n de tribus, in quibus solum Do Vicarius audet certificare, quia veritatem quam UOSciunt hic, quorum unuA Si sapientissimus theologus o optimus homo, non nisi sunt illi in publicum proserre, propter violentiam Vulgi cum tamen in contrarium sit error infinitus, ut saltem aut dubietas, iam susTeit nil turbandum omnes sapiente hujus mundi, Sicut en qua Seribo manifestant. Quid vero sciendum est de udieiis astronomisopulebrum est Videri, et nulle, et Valdo DeeeSSarium,
quin valida contentio est hic inter theologos o philosophantes atque, ut ipse plane didici, contrariantur nil invio in hoologi similiter sibi invicem contradicunt.
Et pono causas ignorantia et considerationes in hac arte, probante evidenter per sanctos et hilosophantes, rationem et experientium, quod non est
aliqua falsitas in judiciis astrologiae. Et hoc invonietis
in fine, in comparatione mathematicae ad theologiam. Sed in comparatione ad ecclesiam Dei duo sunt omnino notanda. Nam quid est pulchrius quam per via snstronomiae distinguere omnes Sectas et eligere sectam
Christianam i Maxima nim laus datur fidoi Christianae por hanc iam adhueri et Dominus Josus Christus ot Virgo glorios pulchre describuntur et tempus ponitur
435쪽
OPUS MINUS. 22l quo omnino destruetur foeta Saraeeu um. Mira consideratio et dignissinia os illa. Reliquum vero quod
ius tu notandum est. Secundo do tribus in quibus sola sedes Apostolica potest et debet manum apponere et est de correctione kalendarii, cujus corruptio notanda est. Sed propter statutum consilii generalis, nulliaqpotest, sine Apostolien sedes uetoritato, aliquid mutaro. Quidquid vero si in prima parte do grammatiensoeundum linguas lienas est notabilo, Seeundum quod milii videtur. Sed inter omnos illud considerandum Stile corruptione Textus aeri, set colligonda sunt aliqua sex quarta parte, ubi est consideratio arithmetica ad ecclosiam Dei. Et hoc est tertium, ad quod nullus apponet romedium, nisi sudos Apostolida. Et cum sit utilitas in operibus aikimiae major quam dici potest, atque Saltem est ibi bonum sapientis , sicut in caetoris scriptis, illud quod describo de hac elotitia potos in fine voluminis inter notanda numerari. Estimo igitur hie qua hienominaVi esse magis perlegenda, oeundum quod vestra
sanctitas tempus obtinebit. Et adhuc, ut sertius in-Veniantur, proposui Signa locis suis, scilicet capita humana in margine sub paginis leo multa figurata multa amon Praeter tuo sunt in opere et magna otiatilin. Sed habent difficultatem propter figura geometriens, ut est tractatus do multiplicatione virtutum id agentibus hujus mundi, et de tota actione naturali. Et portune traetatum scitur tota perspectiva; et sino illo nec coelestia nec in serior sciri possunt, sicut ostendo in exemplis se coelestibus se figuris mundi, set de fluxu
et refluxu maris. Similiter en usu Sequuntur de geometria ire materiam mundi, inter quae multa sunt
hujusmodi scienti geometriam. Sed praeeipue Unum, scilicet quod determinatur de motu, Aetlicet rerum
nam ibi intentio unius scientis huju aperitur, et sunt figuriae pulehrae et util0. ibi. Similitor vor, in
436쪽
22 ROGERI BACONIS singulis partibus multae divisiones et capitula, quaeseeundum se habent dignitatem magnam; sed non respectu eorum quae ignavi ut in prima parte VerSUS finem de quinque rationibus, propter quas sineti doctores et ecclesia primitiva non rebuerunt usum multarum scientiarum magnarum. Et in Secunda parte
versus finem de prophetiis Sybillae in tertia de
Signis, et modis eorum in Ouibus, et sacris et aliis. Et in primo quartae partis de laude mathematicae, ubi probatur per auctores et rationes, quod nulla scientia sciri potest sine mathematicari et si de multis aliis, quίe omni reperii et Vestra Sapientia, Si tempus habeatis. Proposost His autem perloetis quae in hoc opere Aeribuntur, in dire, quod mitto, cogitari in fine concludere sex his dedata error an studii intinorum, quae 'unt magna, et remedix quae
tho indid Sunt longe ab Or et VeStrae glor1M 1guineare peros L iiii quas personas et quibus modi potuerunt omnia adim-dom. Ierici quod et facio ibi, quia in hoc si finalis utilitasset principalis. Et ne per viarum diserimina remitteretur seriptum illud, volo hic inquit), quicquid contingat,
eumdem Summa1n Proponere, Sicut Summam totiustraetatus illius in hoc compendio coarctaVi. ysi ''s SUN Vero Septem peccata Studii principalis quod est determinos theologia ; unum Si quod philosol,lii dominatur ium' ' gy usu theologiam. Sed in nulla facultate extranea debet dominari et maxime hic ubi domitia eientiarum rei oritur immo etiam cujus dignitatis philosophia non habet usum; nam scientia Dei est, et ad Vitam perducit aeternam. Quod autem philosophia dominetur in usu theologorum patet in duplici Consideratione eorunt. Nam una est in omnibus quaestionibus sententiarum, alia in toxtu. Sed licet thoologi qui audiverunt philosophiam non considerent nihilominus tamen est certum
seientibus theologiam et prophetiam, quod major pars
437쪽
OPUS MINUS. 3230mnium quaestionum in summa theologis est pura hi-Iosophia, eum argumentis et solutionibus, i sunt infinitae lusostiones do colestibus, ut de materia, et do ente, et de speciebus t similitudinibus rerum, set de cognitione renisse per eas, et o MVo et tempore, et quomodo anima est in corpore, et quomodo ipsa et angelus moventur motu loeali, et quomodo habent locum, et
infinita talia, quae determinantur in libris philosophorum. Et non pertinet ad thseologos has difficultate in vostigare e principali intention nec principali inquisitione. Sed sebo breviter reditare has Veritate Aecundum quod in philosophia determinantur. Deinde alia pars quaestionum, quae est in propriis torminis theologiae, ut de beata Trinita te de Incarnatione, de sacramentis, Ventilatur prinoipaliter per auctoritates et argumenta, et distinctiones Vocabulorum
phaerisophiae. Quae fiunt in sextu principalitur legundo
et pro dierendo sunt tria principaliter scilicet, divisio sesper membra Varia, sicut artistae faciunt, conoordantiae violentes, sicut legistae utuntur; et consonantia Pythmi se, sicut grammatiei. In istis tribus sint pro dipuus modus artificum Xponendi Seripturam. Et me lidos utilia sint, tamen traei sunt o philosophia. Nam juq ivit sub Phil ophia continetur, ut patet ex opere quod mitto. DUM leuentum ist quod scientis, Optims, it 2nd uult maxime mutis ut h00logis non sunt in usu thoo 'qrum leui illo de quibus facio mentionem ; ut sciences. grammatica Secundum in res alienas a quibus tota theologia venit; et secundum qua currunt expositiones
sonetorum, sicut tetigi in i odietis, et evidon ter X Seriptura Majori manifestum est. Et longe magis valet mathemattea, et perspectio, et Seientia moralis
438쪽
324, ROGERI BACONIS et Xperimonialis, of thymia, sicut de singulis Ostendo proprium Sine Contra dictione. Sed uni in usu eorum scientia viles, ut grnmmatic Latinorum logien, ni Uralis philosophi Secundum unam partem HS Viliorem, et metaphysius quaedam pars In his non est bonumn nim*Θ, nee Orpori S, ne fortunae, sicut in aliis praedictis. Nam moralis philosoplita licit bonum animae Seeundum possibilitassem philosophiso Athymia est Xperimentalis, et mathemniten et perspecti Vn bonum corpori et fortunae. Nam nil omnem sanitatem et Dropagationem Vitne per Secreta naturae sufficiunt hae scientia',
oh orficiunt scientiam medicinae vulgatio, et ad onmaddunt utilitates corporum maximas ut omnis sapiens do sicili inlusetur. Do bono fortuna non est dubiuinquin faciant propter utilitatem reipublies quas assigno. Grammatio vero linguarum liarum dat Latinis thoologiam ut moralem philosophiam. Et ideo bonum animo elicit mediantibus his, bonum corporis
vero et fortunae per ulla scientias. Sed uisent uoquatuor Vulgatim in usu theologorum, nullum bonum do tribus praedictis possunt e Sua irtut elicero.
Sod solum habunt bonum sci0ntiae, Et hoc os bonum secundum quod quid nihil valet secundum se quin valor hominis est in triplici bono dicto. Si nimcnr0at his tribus bonum scientia nihil valet ei, quia
mittit nimam, et corpus, et bona fortunae, per UM in hod vita bona ninis et corpori proVentiantur.
Doindo bonum Aesoniis in illis solentiis de quibus
fracto est sine comparatione melius quam in scientiis Vulgatis, quin tune est bonum scientiae utile quum os ordinatum in offectu ad bonum Corporis, animae,
vol fortunio. Sed in scientiis de quibus serit, bonum scientiae est actualiter et in floetis conjunctum illi bono triplici, quia sunt et unetant do illis bonis. quanta igitur dementia si segliger tum utiles
sci0ntias respeetu theologia', et immergi scientiis vanis Simis respectu istarum l
439쪽
TERTIUM pereatum est, quod illo scientiim quatior, ardy uult; illi Sunt in usu theologorum, sunt ab eis ign0uo, et ideo deipiunt infinita alsa et inutilia de illis scientiis, Alexander
rantia pura procedunt. Quod pri0cipue patet hoc modo. Nam cum ignorant linguas alienas a quibus tota philosophia, sicut theologia, procedit, Oportet eos ignorare Philosophiam, sicut satis patet ex tractatu de linguis quem facio. Nam nec teXtum possunt intelligere, et
sunt Ouini Grieoo, ebrieo, et Arabico propter hoc quod uetores et omnes sapientes antiqui civerunt rationem linguarum. Deinde cum mathematistam, in possibile est quod sciant philosophiam e line nuSn, atque Propter ignorantiam scientiae Xperimentalis et athymiae, sicut evidenter in tractatibus de illis sci0ntiis ostendo . Iterum, aliter hoc possumu Videre; nam nultu eorum qui Scripta componunt legit has scientias quatuor quibus utuntur theologi nec audivit, quod plus est, Praecipue naturalem philoSophiam, nee metaphysicam, de quibus gloriantur, nec revelationem habent ut Planum St, quando oportet quod illi qui has Summas seuerunt, et ignoraVerunt scientias quae sunt in usu theologorum nostris diebus. Duos enim qui fecerunt scripta vidimus oculis nostris, et Selmus quod nunquam viderunt eientia illas quibus gloriantur, nec audiverunt. Nam si de duobus doctoribus prineipalibus ioc possum docere, de illi nulla Vis est. Necessarium quidem est hoc doceri, quin totus error studii saevit per occasionem istorum duorum, quumViS1iunt excusabiles, quia alii adiunt sibi occasionem per istos, qui esstiunt conditione illorum. Unus autem illorum duorurn est mortuus, alius viVit; qui mortuus os sui bonus homo, et dives, et archi lineonu magnUS, et magister in theologia ut 01nporis . Num quum in-
440쪽
326 ROGERI BACONIS Alexander travit ordinem Fratrum Minorum fuit Deo maXtinus '' ' Minor non solum propter suas conditiones nudabileS, sed propter hoc. Novus fuit ordo Minorum et neglectus a mundo illis temporibus, et ille aedifieavit mi indum et ordinem exaltavit. EX Suo ingressu fratres et alii Xaltaverunt in coelum, et ei dederunt auctoritatem totius studii, et adscripserunt ei magnam Suminam illam, quae St tu Squam Ondia uniu equi, quum ipse non fecit sed alii. Et tamen propterreVerentiam scripta fuit, et oentur Summa fratris Ilexandri. Et si ipse eam secisset vel magnum artem, tamen non legit naturali nec metaphysica nec audiviten, quia non fuerunt libri principales harum scientiarum Deo commentarii translati quando rexit in artibus. Et diu postea fuerunt Xeommunicati et Suspensi Parisius,'
ubi ipso studuit. Undo citius ordinem intravit antequam suorunt hi libri semel perlecti. Istud notum est per ejus ingreSSum in ordinem, et per diSpersionem universitatis Parisiensis parum am usque ad eum fuerunt libri prohibiti, set usque quo rediit Universitas, post quem reditum ipse intravit religionem, jam sone et magister in theologia. Unde, ut breviter dicam, ipse ignora it a Scientia nunc vulgatas, scilicet naturalem philosophiam et metaphysicam, in quibus est tota gloria studii modernorum. Sed in illis logica sciri non potest, ut putet omnibus qui seiunt has Adientias. Nam decem libri Metaphysicae sunt de seisd0m de quibus logica tractat. Et naturalis philosophia in multis communicat logicae, et in aliis contradidit crudeliter, iis contradictiones Seiri non possunt sine logica Et si quando contendat de eis scientiis in hau parte planum vel omnibus theologis vilior est omnibus. Et plures habet falsitates et vanitates