Opera : Tatiani et Hippolyti

441쪽

quouia dinodum volunt interpretantur; quibus utuntur singulariter magistri corum inuas traditiones volentos vindi- caro, Logi Dei instituenti eos ad adventum Christi non subjecti osse voluerunt sedit Dominum arguebant in sabbatis curantem, quod quidem, Sicut praediXimus, Lex non prohibebat. Etenim ipsi secundum aliquid curabant, circumcidentes hominem in sabbato se autem ipso non redarguebant, per traditionem et praedictam Pharisaicam legem transgredientes praeceptum Dei, et praeceptum Legis non habentes, id est, dilectionem quae est erga Deum.

II. Quoniam autem hoc primum et maximum praeceptum CSt, Sequens autem erga proximum Dominus docuit, totam

Legem et Prophetus pendere dicens ex ipsis praeceptis. Et ipso autem aliud majus hoc praecepto non detulit sed hoc ipsum renovavit suis discipulis jubens is Deum diligor

ex toto corde, et caeteros quemadmodum se. Si aut cui ab alio descendisset Putro, nunquam ex Lege primo et summo usus esset praecepto, Sed utique omnimodo nitore tur a

jus hoc a persecto Patre deservo, non eo ut quod a Deo Logis suisset datum. Et Paulus autem Adimpletio, in , quit, Legis, dilectio ci et omnibus caeteris evacuatis, ma

nere fidem, spem, dilectionem majorem autem OSSO Om

nium dilectionum et neque agnitionem sino dilectione quae est erga Deum, praestare aliquid neque mysteriorum comprehenSionem, neque idem, neque prophetiam sed omnia vacua et frustra esso sine dilectio no diloclio nomvero persicere persectum hominem; et cum qui diligit Deum esse persectum, et in hoc aevo, et in futuro. unquaminini desinimus diligentes cum scit quanto plus cum intuitisuerimus, lant litus olim diligimus. Id. In Logo igitur et in Evangelio cum si lirini uni tmaximum praeceptum, diligi)ro Dominum cum x lolo

442쪽

cordo dehinc siinite illi, diligere proximum sicut seipsuna tinus et idem ostenditur Legis o Evangelii conditor Con

summatae enim vitae praecepta in utroque Testameni cum sint eadem, eum deui Ostenderunt Deum : qui particularia quidem praecepta apta utrisque praecepit; sed eminentiora et summa, sine itibus salvari non est, in utroque eadem suasit. IV. Quem autem non confundat Dominus, ostendens

non ab altero Deo esse Legem, sic dicens eis qui a se docellantur, turba et discipulis Super cathedram Moysi so- , dorunt Scribae et Pharisaei. Omnia itaque quaecumque di- xerint vobis, custodite et facile secundum autem opera eorum nolite sacer dicunt enim et non faciunt. Alligant enim sarcinas graves, et imponunt super humeros homi , num ipsi autem nec digito quidem volunt eas movere . Non ergo eam Legem quae est per Moysem data incusabat, quam adhuc salvis Hierosolymis suadebat fieri; sed illos redarguebat, quod verba quidem Legis enuntiarent, essent autem sine dilectione : et propter hoc injusti in Deum et in proximos exstiterunt. Quemadmodum et Esaias ait u Populus hic labiis me honorat, cor autem eorum long ' est a me. Frustra autem colunt me, docentes doctrinas et praecepta hominum . mon per Moysem datam Legem dicens praecepta hominum, sed traditiones presbyterorum ipsorum, quas sinxerant, quas vindicantes frustrabantur Logem Dei, et propter hoc nec Verbo ejus subjecti sunt. Hoc enim est quod et a Paulo dicitur de istis γέ Ignorantes enim, justitiam Dei, et suam justitiam volentes statuere, justitiae Dei non sunt subjecti. Finis nim Legis Christus, ad ius titiam omni credenti . Et quomodo sinis Legis Christus, si non et initium ojus esset Qui enim finem intulit, hic et initium operatus est; et ipse est qui dicit Moysi Videns

443쪽

, viiii vexationein populi mei, tui est in Egypto, o des h cendi ut cruam eos ab initio assuetus Vol bum Dei ascendere et descendere, propter Salutem eorum qui malo haberent. V. Quoniam autem Lex praedocuit hominem sequi oportere Christum, ipso suci manifestum, ei qui interrogavit cum, quid faciens vitam aeternam haereditaret, sic respondens Si vis in vitum introire custodi praecepta . Illo autem interrogante, si Quod rursus Dominus is Non moechaberis, non Occides, non furaberis, non salsum tes timonium reddes, honora patrem et utrem, et diliges proximum tanquam teipsum η velut gradu proponens praecepta Legis introilus in vitam, volentibus sequi eum quae uni tum dicens, omnibus dicebat. Ille autem cum dixisset Omnia feci et sorte non secerat; nam utique non diceretur ei CuStodi princepta), arguens Dominus cupiditatem ejus dixit eici 4 Si vis perfectus esse, vade, Vende omnia, quae habes, o divide pauperibuS, et Veni, Sequere me; Apostolorum partem promittens eis qui sic fecerint. Et non ulterum Deum Patrem annuntiabat eis qui sequebantu Deum, praeter cum qui ab initio a Lege annuntiatus est nec

alium Filium, nec utrum, Enthymesin monis qui fuit in passione, et in desectione nec triginta monum lenitudinem, quae vacua et inconstans ostensa est; nec eam subii

iam quod a reliquis haereticis sicta est sed docebat ut a cerent praecepta quae ab initio praecepit Deus, o ut velorum cupiditatem per Operubona solverent, et sequerentur Christum. Quoniam autem ea quae possidentur, pauperibus divisa, solutionem faciunt praetoritae cupiditatis, Zacchaeus suci manifestum Ecce dicens dimidium o bonis Dicis do pauperibus, et si cujus suid fraudavi, odit qua diu'

444쪽

CAPUT XIII.

Christum naturalia Legis proecepta non dissoluisse, imo potius imples'isse, extendisse et ampliasseu qui Meteris Legis iugum ac et incula ideo abstulit, ut homo jam liber ea fiducia ac pietato quo Alios decet, Deo Pareret.

I. t quia Dominus naturalia Legis, per quae homo us-tiscatur, quae etiam ante legisdationem custodiebant qui side justificabantur, et placebant Deo, non dissolvit, Sed extendit et implevit ex sermonibus ejus ostenditur si DiC- tum est enim, inquit, antiquis : Non moechaberis. Ego au tem dico vobis, quoniam omnis qui viderit mulierem ad

Con Cupi Scendum eam jam moechatus est eam in corde suo . Tt iterum Dulictum est: Non occides. Ego autem dico vobis : Omnis qui irascitur fratri suo sine cauSa, reus, erit judicio G Et, Dictum est: Non periurabis. Ego au tem dico vobis, neque jurare in totum. Sit autem vobis Sermo, etiam etinm, non non . 3 Et quaecumque sunt talia. Omnia enim haec non contrarietatem et dissolutionem praeteritorum continent, sicut qui a Marcione sunt vocis erantur, sed plenitudinem et exlensionem, sicut ipse ait

uiis abundaverit justitia vestra plus quam Scribarum et Pharisaeorum, non intrabitis in regnum coelorum 4 Quid autem erat plus 'Primo quidem non tantum in Patrem, Sed et in Filium jus jam manifestatum credere hic est enim qui in communionem et unitatem Dei hominem inducit post deinde non solum dicere, sed et sacere illi enim dicebant, sed non faciebant et non tantum abstinere a malis operibus, sed etiam a concupiscentiis eorum. Haec autem

non quasi contraria Legi docebat, sed adimplens Legem, o infigens justificationes Logis in nobis. Illud autem fuisset

445쪽

cONTRA II EREsEs. 4 Z9 Legi contrarium, Si, quodcumque Lex vetasset fieri, idipsum discipulis suis jussisset sacere. Et hoc autem quod praecepit, non solum vetitis a Lege, sed etiam a concupiscentiis eorum abstinere, non contrarium est, quemadmodum diximus neque solventis Legem, sed adimplentis, et extendentis, et dilatantis. IL Etenim Lex, quippe servis posita, per ea quod soris erant Co 'poralia animam erudiebat, velut per vinculum attrahens eam ad obedientiam praeceptorum, uti disceret homo servire Deo : Verbum autem liberans animam, et per ipsam corpus voluntario mundari docuit. Quo facto, necesso sui auferri quidem vincula servitulis, quibus jam homo a SSueverat, et sine vinculis sequi Deum; superextendi vero decreta libertatis, et augeri subjectionem quae est ad Regem, ut non retrorsus quis revertens, indignus appareat ei qui se liberavita eam ver pietatem et obedientiam quae est erga patremfamilias, esse quidem eamdem et servis et liberis majorem nutem stiluciam habere liberos, quoniam sit inajo et gloriosior operatio libertatis, quam ea quae en in servitute obsequentia. III AEt propter hoc Dominus pro eo quod est Noλ moechaberis, nec concupiscere praecepit; et pro eo quod est Fon occides, ncque irasci quidem et pro eo quod est decimare, omnia quae sunt pauperibus dividere; et non tam- tum proximos, sed etiam inimicos diligero ut non tantum bono datores et communicatores esse, sed otiam nil versus eos qui tollunt nostra, gratuito donatores uriossunt culin tibi tunicam, ait, remitio ei et passi uin o ab eo 'lii lollit illa, Non repOSca et quemadmodum vultis ut faciant vobis iomines, facite cis ut non quasi nolentes raudari contristemini, sed quasi volentos donaverimus, gnu' duo mus gratiam magis praestantes in proxi Inos, qud in Or

446쪽

COSSilate servientes ussit si quis te, inquit, angariaverit mille passus, Vade cum eo alia duo uti non quasi servus sequaris, sed quasi liber praecedas, aptum te in omnibus et utilem proximo praestans : non illorum malitiam intuens, sed tuam bonitatem perficiens consigurans temetipsum Patri, qui solem suum oriri facit super malos et bonos, et pluit super justos et injustos. Haec autem, quemadmodum praediximus, non dissolventis erant Legem, sed adimplentis et extendentis in nobis Manquam si aliquis dicat, majorem libertatis operationem, et pleniorem erga liberatorem Osirum infixam nobis subjectionem et assectionem. Non enim propter hoc liberavit nos, ut Ab eo abscedamus nec enim potest quisquam extra dominica constitutus bona, sibimetipsi acquirere salutis alimenta : sed ut plus gratiam ejus adepti, plus eum diligamus. Quanto autem plus eum dilexerimus, hoc majorem ab eo gloriam accipiemus, cum imus semper in Conspectu Patris. IV. Quia igitur naturalia omnia praecepta communia sunt

nobis ot illis, in illis quidem initium et ortum habuerunt;

in nobis autem augmentum et adimpletionem perceperunt. Assentire enim Deo, et sequi ejus Verbum, et Super Omnia diligere eum, et proximum sicut seipsum homo autem homini proximus), et abstinere ab omni mala Operatione, Et

quaecumque talia communia utrisque Sunt, unum Et Vm-dem ostendunt Deum. Hic est autem dominus noster Verbum Dei, qui primo quidem servos attraXit Deo, postea autem liberavit eos qui subjecti sunt ei, quemadmodum ipso ait discipulis Jam non dicum Vos OPPOS : qui Servus nescit quid ejus Dominus faciat, os autem dixi amicos, quoniam Omnia quae audivi a Patre, manifestavi . In eo enim quod dicit quam non dicam vos servos, s manifesti S-sime significavit se esse qui primo quidem eam servitutem

447쪽

quiae Si erga cuni liominibus per Legum constituerit, ii Ost deinde libertatem is donaverit. Et in eo quod dicit: ii Quoniam servus nescit quid acta dominus jus, ignorantiam servilis populi manifestat per suum adventum. Inoo autem quod amicos Dei dicit suos discipulos, manifeste ostendit se esse Verbum Dei, quem et Abraham voluntarie et sine Vinculis propter generositatem fidei sequens, amicus lactus est Deo . Sed neque Abrahae amicitiam propter indigentiam assumpsit Dei Verbum, existens ab initio perfectus urantequam enim Abraham esset, ego sum , s liquit Sed ut ipsi Abrahae donaret aeternam vitam, existen bOIIUS, UO- uiam amicitia Dei immortalitatis est condonatrix his qui Oggrediuntur enm.

Si quid obsequii exigat ab ho nine Deus, si hominem coireti lcris, Mocas erit ac legibus injormia, erit, uni hominis saluti consulis; non homine indigens, sed in hunc benesicia ratis Omni io con

I. Igitur initio non quasi indigens Deus hominis, plasma

vi tradam, sed ut haberet in quom collocaret sua beneficia. Non enim solum ante Adam, sed et ante omnem conditionem glorificabat orbum Patrona suum, manens in O; Et ipse a Patre clarificabatur, quemadmodum ipso uit si Pa- tor, clari sic me claritate filiam habui apud te priusquam mundus seret'. hoc nostro ministerio indigens jussit ut eum Sequeremur; sed nobis ipsis ultribuon soluto in Sc litioni in Salvatorem, participaro os salutem Det sequi tunen,

percipere est lumen. Qui autem in lumino sunt, non ipsi lumen illuminant, sed illuminantur ot illustrantur ni, O ipsi qui dein ut nihil praestant, beneficium nutum percipi 'li'

448쪽

tos illuminantur a lumine. Sic et servitus erga Deum, Deo quidem nihil praestat, nec opus est Deo humano obsequio; ipse autem sequentibus et servientibus ei vitam, et incorruptelam, et gloriam aeternam attribuit, beneficium praestans servientibus sibi ob id quod serviunt, et sequentibus ob id quod sequuntur; sed non beneficium ab eis percipiens est enim dives, perfectus, et sine indigentia Propter hoc autem exquirit Deus ab hominibus servitutem, ut, quonio mos bonus et misericors, benefaciat eis qui perseverant in servitute eius. In quantum enim Deus nullius indigens, in tantum homo indiget Dei communione. Haec enim gloria hominiS, perseverare ac permanere in Dei servitute. Et propter hoc dicebat discipulis Dominus is On vos me ele- gistis, sed ego elegi vos significans, quoniam non ipsi glorificabant eum, sequentes eum; sed in eo quod sequerentur Filium Dei, glorificabantur ab eo. Et iterum is Volos ut ubi ego sum, ibi et hi sint, ut videant claritatem Ineam', a non vane glorian super hoc, sed gloriam suam participari volens discipulis suis, de quibus et Esaias ait et Ab orientes attraham Semen tuum, et ab occasu colligam te et di

, cam Aquiloni, Adduc et Austro, Noli prohibere attrahes filios meos de longinquo, et silias meas a summitatibus

terrae, Omne quotquot vocati sunt in nomine meo. In gloria enim mea praeparavi, et formavi, et seci eum L Hoc ideo, quoniam ubicumque est cadaver, illuc congre- gabuntur et aquilae*, n participantes gloriae Dominici quio formavit, et ad hoc praeparavit nos, ut dum sumus cum eo, participemus gloriae ejus.

II. Sic et Deus ab initio hominem quidem plasmavit

propter suam munificentiam Patriarchas ver elegit propter illorum salutem populum ver praeformabat, docens

449쪽

indocibilem sequi cum Prophetas vero praestruebat ulci Pa assuescens hominem portare ejus Spiriti uia, et com-Diunionem habere cum Deo : ipse quidem millius indigens; liis vero qui indigent ejus, suam praebens Communionem; et his qui ci complacebant, fabricationem salutis, ut architectus, dolinoans, et non videntibus in AEgypto a semetipso dans ducalionem; et his qui inquieti erant inaremo dans aptissimam Legem, et his qui in bonam Τerram introierunt, dignam praebens haereditatem; et his qui convertuntur ad Patrem, saginatum Occidens vitulum, et primam stolam donans multis modis componens humanum genus ad consonantiam salutis. Et propter hoc Joannes in Apocalypsi ait: at vox ejus quasi vox aquarum multarum'. Vere enim aquae multa Spiritus, quoniam dives, et quoniam magnus est Pater. Et per omnes illos transiens Verbum, sine invidia utilitalem praestabat eis qui subjecti sibi orant, omni conditioni congruentem et aptam Legem On Scribens. III. Sic autem et populo abernaculi actionem, et aedificationem Templi, et Levitarum cluctionem, Sacrificia quoque et oblationes, et monitiones, et reliquam omnem Legestatuebat deservitionem. Ipse quidem nullius horum est in

digens est enim semper plenus omnibus bonis, Omnemque odorem suavitatis et omnes suaveolentium vaporationes habens in se, etiam antequam Moyses osset facile autem ad idola revertentem populum erudiebat, per uiuitas Vocationes praeStruens eo perseverare, et Servire Deo ior ea quae orant secunda, ad prima vocans, hoc est, per typica, ad Vera et per temporolia, ad ae terna et per carnalia, ad spiritualiari et per terr na, ad coelestia ; quemadmodum et dictum est Iloysi: Quoniam et facies omnia juxta typum eorum quae vidisti in monto'. s Quadraginta cnim diebus discebat

tenere Sermones Dei, et characturos coelestus, ut mugines

450쪽

spirituales, et praefigurationes suturorum, quemadmodun et Paulus ait: Bibebant enim de sequenti petrata petra au tem erat Christus . Et rursus praedictis his quae in Lege sunt, intulit: si omnia autem haec in figura veniobant illis v scripta sunt autem ad correptionem nostram, in quos sinis speculorum devenit . sie typos enim discebant timere Deum, et perseverare in obsequiis ejus.

Qui Legem naturalem seu Decalogum hominum cordibus Primum inscribere famis habuerat Deus Hebrinorum, libertate sua abutentium, conci iacentiam grassetori Legis Mosaico Iugo refrenare, imo et leges quasdam Particulares ob duritiam cordis eorum Sta tuere Postmodum necesse habuit.

I. Itaque Lex et disciplina erat illis, et prophetia suturorum. Num Deus primo quidem per naturalia praecepta, quae ab initio infixa dedit hominibus, admonens eos, id est, per Decalogum quae si quis non secerit, non habet salutem), nihil plus ab eis exquisivit. Quemadmodum Moyses in Deuteronomio ait Demi sermones Omnes quos locutus est Dominus ad omnem synagogam siliorum Israel in monte, et nihil adjecit et scripsit ea in duabus tabulis lapideis, et dedit Diihi': propter hoc ut custodirent praecepta hi qui velint sequi eum. At ubi conversi sunt in vitulis actionem, et reversi sunt animis suis in AEgyptum, servi pro liberis concupiscentes esse, aptam ConcupiScentiae suae acceperunt reliquam Servitutem, a Deo quidein non abscindentem, in servitutis autem jugo dominantem eis inuemadmodum et Egechiel propheta, ausus talis Legis dato reddens, ait u Et post concupiscentiam cordis sui erant oculis eorum, et ego dedi eis praecepta non bona, et justisca