Opera : Tatiani et Hippolyti

451쪽

liones in ilibus non vivont in cis . nit Lucas autem

Sti)plianum, qui primus in diaconium ab Apostolis electus si, o primus occisus est propter Christi martyrium, sic dixisso do Moyse scripsit η Ille quidem accepit praecepta Dei vivi, daro vobis, cui noluerunt obedire patres vestri, , sod abjecerunt et conversi sunt corde suo in AEgyptum. dicentes ad Aaron : Fac nobis deos qui nos antecedant; Moyses enim qui eduxit nos de terra AEgypti, quid ei con- tigerit ignoramus. Et vitii ii secerunt in diebus illis, ot obtulerunt sacrificia dolo, et hae tabantur in factis manuum

suarum. Convertit nutem Deus, et tradidit eos servire oXer-

citibus coeli , quemadmodum scriptum os in libro Prophon larum inum lia id sacrificia et ob lotio nos obtulistis mihi annis quadraginta in remo, domus Israel et accepistis tabernaculum Moloch, et stellam De Rumphum, figuras quas socistis, adorare eas manifeste significans, quoniam non ab altero Deo talis illis data Lox est, sed ob eodum ipso, apta illorum servituti. Quapropter et in Exodo ad Moysen dicit Emittam ante te Angelum meum : non enim

ascendam tecum, quoniam populus durae cervicis os .

II. Et non solum hoc, sed et praecepta quaedam a Movs posita eis propter duritiam illorum, et quod nollent osso subjecti, manifestavit Dominus, cum dixissentis uaron ergo Moyses praecepit dare libellum repudii, ut remittoron uxorem η dicens is si IIaec vobis propter duritiam cor dis vestri permisit ab initio autem non ita iactum est y Moysem quidem excusans, quasi fidelem servum, unum nutum, qui ab initio masculum et seminam fecit, cuin

confitens illos autem arguens tan tuam duros o non sub

j 3ctos. Et propter hoc aptum duritiae eorum opudii prod-ceptum a Moyse accoperunt. Et quid dicimus do veteri Tos-

452쪽

tamento haec quandoquidem et in novo Apostoli hoc idem

facientes inveniuntur propter praedictam causam, Statim dicent Paulo Haec autem ego dico, non Dominus Et torum Democ autem dico secundum indulgentiam, non secundum praeceptum . Et iterum De virginibus au- lem praeceptum Domini non habeo consilium autem do, tanquam misericordiam consecutus a Domino, ut idolis, sim'. Sed et alio loco ait: et e tento vos Satanas prop- , ter incontinentiam vestram ' s Si igitur et in novo Testament quaedam praecepta secundum ignoscentiam Apostoli concedentes inveniuntur, propter quorumdam incontinentiam, ut non obdurati tales, in totum desperantes ahitem Suam, postatae stant a Deo; non oportet mirari, si et inveteriaestamento idem Deus talo aliquid voluit fieri pro utilitate populi, illiciens eos o praedictas observationes, ut per eas salutem Decalogi observantes sint o detenti ab eo non reverterentur ad idololatriam, nec apostatae sierenta Deo, sed toto corde discerent diligere eum. Si autem quidam, propter inobedientes Israelitas et perditos, infirmum dicunt Legis doctorem, invenient in ea Vocatione quod est secundum nos, mulio quidem OCatos, paucos Ver electos et intrinsecus K'los, a soris vero indulos pelles ovium et id quod erat semper liberum et suae pol statis in homine, semper SerVasse Deum, et suam exhortationem ut juste judicentur qui non obediunt ei, quoniam non obedie runt; tinii obedierunt et crediderunt ei honorentur incorruptibilitate.

453쪽

strict iterunt homines, Decalogi log o. I. Quoniam autem et circumcisionem non quasi consummai Picem iustitiae, se Lin signo cam dedit Deus ut cognoscibile perseveret genus Abrahae, ex ipsa Scriptura discimus. Dixit tertim, inquit, Deus ad Abraham mircumcidetur omne masculinum Vestrum, et circumcidetis carnem prae putii vestri, in signo testamenti inter me et vos iocidoni do sabbatis Ezechiel propheta ait Et sabbata mea, dedi eis, ut sint in signo intor me et ipsos, ut sciant quo niam ego Dominus, qui sanctifico eos . , Et in Exodo Deus ait ad Moysem Det Et sabbata mea observabitis erit enim signum apud me Obi in generationes Vestras'. In signo ergo data sunt haec : non autem sine symbolo orant Signa, id est, sine urgumento, neque otiosa, tanquam quae a sapiente artifico darentur; sed secundum carnem circumcisio circumcisionem significabat spiritualem. Et- cnim nos, ait Apostoliis, circumcisi sumus circumcisiones non manu lacta' sit Propheta ait is Circumcidit duri- tiam cordis vestri Sabbata autem perseveruntiam totius diei erga Deum deservitionis edocebant. Estimatis enim sumus, ait Apostoliis Pauliis, tota die ut oves occis sionis scilicet consecrati, et ministrantes omni tempore fidei nostrae, et perseverantes ei, et abstinente Bb Omni avaritia, non acquirentes nec possidentes thesauros iu terra Manifestabatur autem et tanquam do ea quae socia

454쪽

homo ille qui perseveraverit Deo assistere, participabit demensa Dei. ΙΙ. Et quia non per haec justificabatur homo, sed in signo data sunt populo, stendit, quod ipse Abraham sine circumcisione, et sine observatione sabbatorum, si credidit Deo, et reputatum est illi ad justitiam, et amicus Dei, vocatus est Sed et Lot sine circumcisione eductus est de Sodomis, percipiens salutem a Deo. Item Deo placens

Noe cum esset incircumcisus, accepit mensuras mundi se cunda generationis. Sed et Enoch sine circumcisione placens Deo, cum esset homo legatione ad Angelos ungebatur, et translatus est, Et conservatur usque nunc testis justi

judicii Dei: quoniam Angeli quidem transgressi deciderunt

in terram in judicium homo autem placens, translatus est in salutem. Sed et reliqua autem Omnis multitudo eorum qui anto Abraham suerunt usti, et eoruni Patriarcharum qui ante Moyse fuerunt, et sine his quae praedicta sunt, et sine lege Moysi justificabantur. Quemadmodum et ipso Moyses in Deuteronomio ait ad populum is Dominus Deus tuus, testamentum disposuit in Horeb Det non patribus vestris, disposuit Dominus testamentum hoc, sed ad vos . III. Quare igitur patribus non disposuit Dominus testamentum Quia 4 lex non est posita justis ' a justi autem patres virtutem Decalogi conscriptam habentes in cordibus et animabus suis, diligentes scilicet Deum qui fecit eos, ct abstinentes erga proximum ab injustitia : propter quod non fuit necesse admoneri eos correptoriis litteris, quia habebant in ometipsis justitiam Legis. Cum autem haec justitia oldiloctio, quod erat erga Deum, cessit in oblivionem, et ex stincta esset in AEgypto, necessario Deus propter multam suam erga homines benevolentiam semetipsum ostendebat per

455쪽

vocom. duxit de Egypto populum in virtute, uti rursus fiore homo discipulus et sectator Dei et a siligebat indicto audientes, ut non contemnerent cum qui se fecit; et manna cibavit cima illi rationalena cciperent Scam, quemadmo dum et Moysos in Deuteronomio ait : Et cibavit te manna, quod non sciebant patres tui, Ut coguOSCR quoniam non in pano solo vivit homo, sed in omni Verbo Dei, quod pro cedit de oro ejus, vivit homo Et erga Deum dilectionem praecipiebat, et eam quod ad proximum est justitiam insinuabat, ut nec injustus, nec indignus sit Deo; praestruens hominem per Decalogum in suam amicitiam, et eam qum circa proximum est concordiam riuae quidem ipsi proderant homini' nihil tamen indigente Deo ab homine. IV. Propter hoc Scriptura ait : mos sermones locutus cst Dominus ad omnem synagogam siliorum Israel in mon , te, o nihil adjecit nihil enim, quemadmodum prae diximus, indigebat ob eis. Et iterum Moyses ait: at nunc, Isi sol, quid Dominus Deus tuus postulat a te, nisi timoro, Dominum Deum tuum, ambulare in omnibus viis eius, et diligere cum et servire Domino Deo tu ex toto cordo, tuo, et ex lola anima tua Haec autem gloriosum quidem faciebant hominem, id quod deerat ei implontis, id est, amicitiam Dol Deo autem praestabant nihil : nec enim indigebat ous dilectione hominis Decrat autem homini gloria Dei, quam nullo modo poterat percipere, nisi petroam obsequentiam quae est erga Deum. Et propter hoc il0rum Moysos nil ei Elige ilam, ut vivas tu ot semen, tuum, diligor Dominum Deum liatam, CXaudire voco ius ejus, et apprehendore eum : quoniam ho2 est vita tua. o longitudo dierum tuorum .s In quam vitam tird struons hominum, Decalogi quidem verba ipse per semel ipsum Oninibus similite Dominus locutus est ct ideo similiter por-

456쪽

manent pud nos, Xtensionem et augmentum, sed non dissolutionem accipientia per carnalem ejus adventum. V. Servitutis autem praecepta Separatim per Moysem praecepit populo, apta illorum eruditioni quemadmodum ipso Moyses ait ei mihi praecepit Dominus in tempore illo dis cere vobis iustificationes et judici Haec ergo, quae in servitutem et in signum data sunt illis, circumscripsit novo libertatis Testamento. Quae autem naturalia, o liberalia, et communia omnium, auxit et dilatavit, sine invidia largiter donans hominibus per adoptionem, Patrem scire Deum, et diligere eum ex toto corde, et sine adversatione sequi ejus

Verbum, non tantum abstinentes a malis operationibus, sed etiam concupiscentiis earum Auxit autem oliam timorem silios eni1n plus timere oportet quam Servos, et majorem

dilectionem habere in patrem. Et propter hoc ait Dominus si omnem sermonem otiosum quem loculi fuerint homines, reddent pro eo rationem in die judici ot a Qui vides rit mulierem ad concupiscendum eam jam moechalus est eam in corde suo et et Qui irascitur fratri suo sine causa, reus erit judici ut Sciamus, quoniam non Olum actorum reddemus rationem Deo, ut servi, sed etiam sermonum et cogitationum, tanquam qui et liberialis potestatem acceperimus in qua magis probatur homo, si revereatur, et timeat, et diligat Dominum. Et propter hoc Petrus ait, si non velamentum malitia habere nos liberta

tem sed ad probationem et manifestationem silet.

457쪽

Deum veteribus et ' Picis obliationibus ac sacrificiis non indiguisse, nec Per ca homino cran iuStitiam consequi Potuisse. Idcirco iis abrogatis nolim ac Morum nos i cstamenti sacrificium ipsius cor oris ac sanguinis Christi institutum fuisse, toto orbe nomini Domitia osserendum.

I. Quoniam autem non indigens Deus servitute eorum, sed propter ipsos quasdam observantias in Lege praeceperit, plenissimo Prophetae indicant. Et rursus quoniam non indiget Deus oblatione eorum, sed propter ipsum qui osserat, hominem, manifesto Dominus docuit, quemadmodum ostendimus. Si quando enim negligentes eos justitiam, et abstinentes a dilectione Dei videbat, per sacrificia autem et reliqua typicas observantias putantes propitiari Deum, dicebat ei Samuel quidem sic Non vult Deus holos causta et sacri licia, sed vult Xaudiri vocem suam. Ecce, nuditus bonus super sacrificium, et auditus super adipem arietum David autem ait is Sacrificium et oblationem noluisti aures autem perfecisti mihi : holocausta etiam, pro delicto non postulasti Docens eos quoniam ob- auditionum vult Deus, quae servat eos, quam sacrificia tholocaustomata, quae nihil eis prosunt ad justitiam is novum simul prophetans Testamentum. Manifestius autem

adhuc in quinquagesimo Psalmo de his nil Quoniam si

voluissos sacrificium, dedissona utique: holocaustis non delectaboris Sacriscium Do spiritus contribulatus cor contritum et humiliatum Dominus non sporno Quoniam orgo nihil indiget Deus, in eo qui est onto hunc Psalmo ait: Ion accipiam do domo tua vitulos, nec do gregibus tuis hircos. Quoniam meae sunt Omnes bestiae

458쪽

s terrae, umenta in montibus et boves cognovi omnia volatilia coeli, et specios agri mecum est. Si esuriero, non dicam tibici meus est enim orbis terrae, et plenitudo ejus. Numquid manducabo carnes taurorum, aut sangui nem hircorum potabo Deinde no quis putet, propterea quod ira Scoretur, eum recusare haec infert, consilium eidans : Immola Deo sacrificium laudis, et redde Altissimos vota tua, et invoca me in die tribulationis tuae, et eripiam, to et glorificabis me illa quidem, per quae putabant peccantes propitiari Deum, abnuens haec autem perinlade justificatur homo, et appropinquat Deo, hortatur et admonet. Hoc idem autem et satas ait u Quo mihi multilii , dinem sacrificiorum vestrorum dicit Dominus. Plenus

sum'. s Et cum abnuisset holocaustomata, et sacrificio, o oblationes, etiam et neomenias, et sabbatu, et serias, et reliquam uniVersam consequentem his observationem, intulit, suadens eis quae salutaria sunt: si Lavamini, mundi os toto, auferte nequitias a cordibus vestris ab oculis meis

, desinite a malitiis vestris, discite bonum sacere, exquirito judicium, eruite eum qui injuriam patitur, judicate pia , pillo, et justificale viduam, et venite, disputemus, dicit

Dominus . nII. Non enim sicut homo motus, ut multi audent dicere, divertit eorum sacriscia sed miserans eorum Caecitati, et verum sacrificium insinuans, quod osserentes propitiabuntur Deum, ut ab eo vitam percipiant. Quemadmodum alibi ait : Sacpificium Deo cor contribulatum odor suavitutis Deo, cor clarificans eum qui plasmavit a Si enim iras cens abnueret haec eorum Sacrificia, tanquam qui indigni ossent consequi misericordiam ejus, non utique eisdem ipsis suaderet per quae salvari possent. Sed quoniam Deus mi-

459쪽

sericors est, non abscidit eos a bono consilio. Nam per Jercutiani cum dixisset Quo mihi thus de Saba assertis, tu cinnanionium de terra longinqua holocaustomata et sacrificia vestra non delectaverunt me intulit: e Au bdito sermonem Domini, omnis Juda. IIaec dicit Dominus Deus Israel: Dirigite vias vestras et Studia veStrct, et con- stituam vos in loco isto. o confisi fueritis vobismet ius sermonibus mendacibus, quoniam in totum non prode

runt vobis, dicentes oemplum Domini, templum Do mini est . III. Et iterum significans, quoniam non propter hoc oduxit eos de Egypto, ut sacrificia ei osserant, sed ut obliti idololatriae Egyptiorum, nudire Ocem Domini possent, quddorat cis salus et gloria, per eumdem Jeremiam ait : Haec dicit Dominus molocaustomata vestra colligite cum sa- crificiis vestris, et manducato carnes Quoniam non tima locutus ad patres vestros, nec de holocaustomatibus t

sacrificiis praecepi eis, qua die eduxi eos de Egypto; sed, sermonum hunc praecepi eis, dicens : Audite Vocem meam, et cro Deus Vester, et vos eritis populus meus, et ambidato in omnibus viis meis, quascumque prae cepero vobis, ut bono sit vobis. Et non Obaudierunt, nec intenderunt; sed ambulaverunt in cogitationibus cordis malitiae suae, ut luctis sunt retrorSum, et non ad priora'. at iturum per cum

dem ipsum dicens Sud in hoc glorietur qui gloriatur, in telligere et scire quoniam go sum Dominus, qui lucio, misericordiam, et justitiam, et judicium in terra, s inlulit 4 Quoniam in his voluntas mea est, dicit Dominus A nsed non in sacrificiis, nec in holocaustomatibus, ite in ob lationibus. Non enim principaliter haec, sed secundum consequentiam, et propter P. dictam causam habuit ii liuitis,

460쪽

sicut iterum Esaias ait: Non mihi ves holocaustomatis tui, nec in sacrificiis tuis clarificasti me non servisti mihi in sacrificiis, nec liquid laboriose socisti in thure nec

a mercatus es mihi argento incensum, nec adipem sacrifi- ciorum tuorum concupivi; sed in peccatis tuis et inis quitatibus tuis ante me stetisti . Super quem igitur, ait, aspiciam, nisi super humilem, et quietum, et trementem sermones meos Non enim adipes et carnes pingues au-

serent a te injustitias tuas . Hoc est jejunium quod ego elegi, dicit Dominus Solve omnem nodum injustitiae,

dissolve connexus violentium commerciorum, dimittes quassalo in requiem, et omnem conscriptionem injus η tam conscinde Frange esurienti panem tuum X animo, et peregrinum sine tecto induc in domum tuam. Si vidc- ri nudum, cooperi eum, et domesticos seminis tui non despicies. unc erumpet matutinum lumen tuum, et sa- nitates tuae citius orientur, et praecedet ante te justitia,

et gloria Domini circumdabit te et adhuc te loquentes dicam, Ecce adsum . a Zacharias autem in duodecim Prophetis, significans eis voluntatem Dei, ait u Haec dicit Dominus omnipotens raudicium justum judicate, picta

a tem et misericordiam facite unusquisque ad fratrem Suum. Viduam, et orphanum, et proselytum, et pauperem nolite opprimere, et unusquisque malitiae fratris sui non remi- Discatur in corde suo L n Et iterum Hi sunt, inquit, Sermones quos facietis. Loquimini veritatem unusquisque

ad proximum suum, et judicium pacificum judicato in portis Vestris; et nusquisque maliliam fratris sui non recogitet in corde suo; et jurationem salsam ne dilexe sultis quoniam haec omnia odi, dicit Dominus omnipo tens . , Et David autem similiter Quis est, inquit,

Esai. XLIII, 2 o. Esai. Xut 2. - Jerem. I, 15 - 4 Esai. LVlII, 6 et seqq. - Zachar. VII, 9, IO. - ZaChar. VIII, 6 17.