Expeditio Cyri [microform]

51쪽

LIB. I. ΑΡ. VIII.

2928

LIB. L TΑΡ. VII. VIII τάφρος νω δια του πεδιο ἐπὶ δωδεκα παρασάγγας μεχρι του Μηδίας τειχους. ενθα αἱ διωρυχες απὸ του Tίγρητος ποταμο ρεουσας εἰσὶ δε τετταρες, το μενευρος πλεθριαιαι, βαθεῖαι δε ἰσχυρῶς, καὶ πλοια πλεῖ ἐν αυταῖς σιταγωγά εἰσβάλλουσι δε εἰς τον Mφράτην, διαλειπουσι δ'Ἀκάστη παρασσάγγην, γεφυραι δ' πει- σιν. ην δε παρὰ τὸν φράτην πάροδος στενη μεταξυτου ποταμου καὶ τῆς τάφρου. εικοοι ποδων ὁ ευρος ' 16 ταυτην δε την τάφρον βασιλευς ποιεῖ μεγας αντὶ ἐρυματος, ἐπειδη πυνθάνεται υρον προσελαυνοντα. ταυτην et την πάροδον Kυρος τε καὶ ἡ στρατια παγοῆλθε καὶ γενοντο εισι τῆς τάφρου ταυτύ μεν ουν τῆ ημερο ου ἐμαχεσατο βασιλευς, ἀλλ' υπο χωρουντων φανερὰ ησαν καὶ ππων καὶ ἀνθρώπων χνη πολλά. i ἐνταυθα υρος Σιλανὸν καλεσας τὸν Ἀμπρακιώτην μάντιν εδωκεν αυτλδαρεικους τρισχιλίους, τι si εν-

δεκάπι ἀή ἐκείνης Ῥερα προθυομενος εἶπεν αυτφοτι βασιλευς ου μαχεῖται δεκα ἡμερῶν, υρο δ' Lπεν. αρα ετ μαχεῖται, εἰ ἐν ταυται Ου μαχεῖ-ται ταῖς ημεραις ἐὰν δ' ἀληθευσηὶς υπισχνουμαι σοι δεκα τάλαντα. τουτο το χρυσίον τοτε ἀπεδωκεν, ἐπεὶ

is παρῆλθον αἱ δεκα ἡμεραι ἐπεὶ δ' ἐπὶ τῆ τάφρφ υκ ἐκώλυε βασιλευς ὁ Κυρου στράτευμα διαλαίνειν. ἔδοξε

καὶ Kυρω καὶ τοῖς αλλοις ἀπεγνωκεναι του μάχεσθαι' ἄστε a στεραία Κυρος ἐπορευετο ἐμελημενω μῶλλον.20 ρ δε τρίτη ἐπί τε του ἄρματος καθημενος την πορείαν

ἐποιεῖτο καὶ λίγους ἐν τάξει ἔχων πρὸ αυτου, ὁ δὲ

πολυ αυτῶ ἀνατεταραγμενον ἐπορευετο καὶ τῶν πλων

τοῖς στρατιώταις πολλὰ ἐπὶ άμαξων έπετο καὶ ποζυγίων. m. riδη τε η ἀμφὶ ἀγοραν πληθουσαν καὶ πλησίον η ὁ σταθμὸς ἔνθα ἔμελλε καταλυειν ηνίκα Πατηγυας ἀνηρ Ιερσης τῶν ἀμφὶ Κυρον πιστων προ- φαίνεται ἐλαυνων ἀνὰ κράτος δρουντι - ππω, καὶευθυς τάσιν οἷς ἐνετυγχανεν ἐβοα καὶ βαρβαρικῶς καὶελληνικῶς τι βασιλευς συν στρατευματι πολλ- προ ερχεται so εἰς μάχην παρεσκευασμενος ἔνθα δη πολυς τάραχος ἐγενετο αυτίκα γαρ ἐδοκουν οἱ Ἐλληνες καὶ et πάντες δε ἀτάκτοις σφίσιν ἐπιπεσεῖσθαι Κυρος τε κατα- 3πηδησας ἀπὸ του ἄρματος τὸν θώρακα ἐνεδυ καὶ ἀναβὰς ἐπὶ τὸν Ἀπον τὰ παλτὰ εἰς τὰς χεῖρας ἔλαβε, τοῖς

τε ἄλλοι πῆσι παρηγγελλεν ἐξοπλίζεσθαι καὶ καθίστασθαι εἰς την εαυτου τάξιν καστον ἔνθα δη συν πολλῆ σπουδῆ καθίσταντο, Κλέαρχος μεν τὰ δεξια του κερατος

εχων πρὸς τῶ μφράτη ποταμι', Προξενος δε ἐχομενος, οἱ δ' αλλοι μετὰ τουτον, Μένων δε καὶ τὸ στράτευμάJτ ευώνυμον κέρας ἔσχε του Ἐλληνικου του δε βαρ- 5βαρικου ἱππεῖς μεν II αφλαγόνες εἰς χιλίους παρα λέ- αρχον ἔστησαν ἐν β δεξιβ καὶ τὸ Ἐλληνικὸν πελταστικον, ἐν δ τῶ ευωνυμ ωριαῖος τε λ ρου παρχος καὶ τὸ ἄλλο βαρβαρικον Κυρος δε καὶ οἱ ἱππεῖς τουτου εὐσον ξακοσιοι κατὰ τὸ μέσον Ἀπλισμενοι θώραξιμεν αυτοὶ καὶ παραμηριδίοις καὶ κράνεσι πάντες πλην Κυρου- ρος δε ψιλην χων την κεφαλην εἰς την μάχην καθίστατο λεγεται δε καὶ τους αλλους Περσας ψιλαῖς ταῖς κεφαλαῖς ἐν τω πολεμε διακινδυνευεινJ. οἱ δ' ιπποι πάντες οἱ μετὰ κυρου εἶχον καὶ προμετωπίδια καὶ προστερνίδια εἶχον δε καὶ μαχαίρας οἱ ἱππεῖς Ἐλληνικάς. καὶ ηδη τε η μέσον ημέρας καὶ ουπω 8 καταφανεῖς ησαν οἱ πολεμιοι ' ηνίκα δε δείλη ἐγίγνετο,

ἐφάνη κονιορτὸς ἄσπερ νετελη λευκτὶ χρόην δὲ συχνθ

52쪽

LIB. Ι. ΑΡ. VIII. LIB. L TM. VIII.

υστερον σπερ μελανι τις ἐν τῶ πεδιω ἐπὶ πολυ. τε δε ἐγροτερον ἐγίγνοντο, τάχα δη καὶ χαλκος τις Iστραπτε καὶ αἱ λογχαι καὶ αἱ τάξεις καταφανεῖς ἐγίγνοντο.s καὶ ησα ιππεῖς με λευκοθώρακες ἐπὶ το ευωνυμου τῶν πολεμιων' ισσαφερνης ἐλεγετο τουτων ρχειν 'ἐχομενοι δε γερροφοροι, ἐχομενοι δε οπλιται συν ποδη- ρεσι ξυλιναι ἀσπίσιν Αἰγυπτιοι δ' ουτοι ἐλέγοντο εἶναι αλλοι δ' ππεις, αλλοι τοξοται πάντες δ' ουτοι κατα ἔθνη ἐν πλαισίω πληρει ἀνθρώπων καστον ὁ 104θνος ἐπορευετο προ δε αυτῶν αρματα διαλείποντα συχνὸν ἀπ' ἀλληλων τὰ et δρεπανηφορα καλουμενα εἶχον δε α δρεπανα ἐκ των ἀξονων εἰς πλάγιον ἀποτεταμένα καὶ π τοι δίφροις εἰς γην βλεποντα, ως διακοπτειν τα ἐντυγχάνοιεν. et δε γνώμη ν ως εις 11 τὰς τάξεις τῶν Ἐλληνων ἐλῶντα καὶ διακόψοντα. μέντοι κυρος εἶπεν τε καλέσας παρεκελευετο τοις

Ἐλλησι την κραυγὴν τῶν βαρβάρων ἀνέχεσθαι, ἐψευσθη τουτο ου γαρ κραυγῆ ἀλλὰ σιγ ώς ἀνυστὸν καὶ ησυχῆ 12 ἐν ἴσω καὶ βραδεως προσῆσαν καὶ ἐν τουτω Κυρος

παρελαυνων αυτὸ συν Πίγρητι τῶ ερμηνε καὶ αλλοις τρισὶν et τέτταρσι se Κλεάρχω ἐβο αγειν τὸ στράτευμα κατὰ μέσον ὁ τῶν πολεμίων, τι κε βασιλευς εἴη ' 13 κῖν τουτ Ἀφη, νικῶμεν, πάνθ' ημιν πεποίηται. ορῶν δε ὁ Κλέαρχος τὸ μέσον στιφος καὶ ἀκουων ρου-ξωοντα του Ἐλληνικου ευωνυμου βασιλέα - τοσοὐτονγα πληθει περιῆν βασιλευς ωστε μέσον τῶν αυτου χωντου Κυρoυ ευωνυμου ξω ην - ἀλλ' ομως ὁ Κλέαρχo; Wῆθελεν ἀποσπάσαι ἀπὸ του ποταμου τὸ δεξιὸν κέρας, φοβουμενος μη κυκλωθείη κατερωθεν, τω δὲ κυρω14 ἀπεκρίνατο τι αυτω μέλοι πως καλως χοι καὶ ἐν τουτω τι καιρω τὸ μεν βαρβαρικὸν στράτευμα ὁμαλῶς προηγει, τὸ δε Ἐλληνικὸν τι ἐν τω αυτωμένον συνετά τετο ἐκ των τι προσιόντων. καὶ ὁ Κυρος παρελαυνωνου πάνυ πρὸς αυτ τῶ στρατευματι κατεθεῶτ έκατε- ρωσε ἀποβλεπων εἴς τε του πολεμίους καὶ τους φίλους. ἰδων δε αυτὸν ἀπὸ του Ἐλληνικου Σενοφων Αθηναιος, 15 πελάσας ς συναντησαι αἱρετο εἴ τι παραγγέλλοι ὁ δ' ἐπιστησας ειπε καὶ λέγειν ἐκελευε πῆσιν τι καὶ τὰ ιερα καλὰ καὶ τὰ σφάγια καλά. ταυτα δε λεγων 16 θορυβου ηκουσε διὰ των τάξεων οντος, και ρρετο τίς

ὁ θόρυβος εἴη ὁ δε Κλέαρχος 4ιπεν τι συνθημα

παρερχεται δευτερον ηδη καὶ ς ἐθαυμασε τί παραγγέλλει καὶ ρρετ ο,τι εἴη τὸ συνθημα ὁ δ' ἀπεκρίνατο Ζευς σωτηρ καὶ νίκη ὁ δε Kυρος ἀκουσας Ἀλλα 17

δεχομαί τε, φη, καὶ τουτο στω. ταυτα δ' εἰπων εἰς την αυτου χωραν ἀπηλαυνε καὶ ουκέτι τρία et τετταραστάδια διειχετην τω φάλαγγε ἀπ ἀλληλων ηνίκα ἐπαιάνιζον τε οι Ἐλληνες καὶ ηρχοντο ἀντίοι ἰεναι τοι πολεμίοις. Ἀώς δε πορευομενων ἐξεκυμαινε τι της φάλαγγος, 18το πολειπόμενον ηρξατο δρόμω θειν καὶ αμα ἐφθεγξαντο πάντες οἷον τω Ἐνυαλίφ ἐλελίζουσι, καὶ πάντες δε θεον. λέγουσι δε τινες οἱ και ταις ἀσπίσι πρὸς τὰ δ0ρατα ἐδουπησαν φοβον ποιουντες τοῖς ιπποις. I πρὶν Is δὲ τόξευμα ἐξικνεισθαι ἐκκλίνουσιν οἱ βαρβαροι καὶ φευγουσι. καὶ ἐνταυθα δη ἐδίωκον μεν κατὰ κρατος οἱ

Ελληνες, ἐβόων δε ἀλληλοι μη θειν δρομω, ἀλλ' ἐν

τάξει πεσθαι τὰ δ' αρματα ἐφεροντο τὰ μεν δι αυτων 20 τῶν πολεμίων, τὰ δε καὶ διὰ των Ἐλληνων κενὰ ηνιο-χων. οι δ' ἐπεὶ προχοιεν, διίσταντο εστ δ οστις καὶ κατεληφθη σπερ ἐν ἱπποδρόμω ἐκπλαγείς καὶ ουδεν

53쪽

LIB. ID CAP. VIII μέντοι Ουυδε τουτον παθεῖν ἔφασαν Ουδ αλλος δὲ τῶ Ἐλληρον ἐν ταυτη τῆ μάχη παθεν ουδεὶς υdis, πλη

21 ἐπὶτ ευωνυμ ' τοξευθῆναί τις ἐλέγετο. υρος δ' ὁρῶ

του, Ἐλληνας νικῶντας το καθ' αυτους καὶ διώκοντας, ηδομενος καὶ προσκυνουμενος ρδη πο τῶν αμφ αυτον,

Ουδ ῶς ἐξήχθη διώκειν, ἀλλα συνεσπειραμένην ἔχων

την των συν ἐαυτω ἐξακοσιων ἱππέων τάξιν ἐπεμελεῖτο ο,τι ποιησε βασιλευς καὶ γαλ δε αυτον τι μέσον 22 εχοι του Περσικου στρατευματος. καὶ πάντες δ οἱ τῶν βαρβάρων αρχοντες μέσον ἔχοντες το αυτῶν ηγουνται, νομιζοντες υτω καὶ ἐν ἀσφαλεστάτω εἶναι, i d ηἰσχὐναυτῶν εκατέρωθεν, καὶ εἴ τι παραγγεῖλαι χρύζοιεν,23 ηριισε αν χρειω αἰσθάνεσθαι τὸ στράτευμα καὶ βασιλευς δη τότε μέσον ἔχων τῆς αυτου στρατιῆς μως ἔξω ἐγένετο του υρο ευωνυμου κέρατος. ἐπεὶ δ ουδεὶς αυτῶ ἐμάχετο ἐκ του ἀντίου ουδε τοῖς αυτου τεταγμένοις 24 ἔμπροσθεν, ἐπέκαμπτεν ως ει κυκλωσιν ἔνθα δη Kυρος δεισας μὴ πισθεν γενόμιενος κατακόηπὶ το Ἐλληνικον ἐλαυνε ἀντίος καὶ ἐμβαλων συν τοῖς ἐξακοσιοις νικήτους προ βασιλέως τεταγμένους καὶ εἰς φυγηνετρεχ γε του εξακισχιλιους, καὶ ἀποκτεῖναι λέγεται αυτος

254 εαυτου χειρὶ Ἀρταγέρσην τὸν ρχοντα αυτῶν. ς δ' et τροπὴ ἐγένετο, διασπειρονται καὶ οἱ Κυρου ἐξακόσιοι εἰς τὸ διώκειν ὁρμήσαντες, πλην πάνυ λίγοιἀmp αυτὸν κατελείφθησαν. σχεδὸν οἱ χμοτράπεζοι

26 καλουμενοι συν τουτοις δὲ ὁ καθορα βασιλέα καὶτ ἀμφ' ἐκεῖνον στῖφος καὶ ευθυς ου ηνέσχετο, ἀλλ' ειπα ν δ ανδρα ορω ετ δε αυτὸν καὶ παίει κατὰ το στέρνον καὶ τιτρώσκει δια του θωρακος, ῶς φησι

Κτησίας ὁ ἰατρός, καὶ ἰῶσθαι αυτὸς τὸ τραυμά φησι. LIB. I. T. VIII HX.

tαίοντα δ' αυτὸν ἀκοντίζει τις παλτῶ π τὸν ὀφθαλ-2rriis βιαίως καὶ ἐνταυθα μαχόμενοι καὶ βασιλευς καὶ Κυρος καὶ οἱ ἀμφ αυτους περ ἐκατέρου, ὁπόσοι μὲν

t sup βασιλέα ἀπέθνησκον Κτησίας λέγει παρέκεινα γαρ ην Κυρος δὲ αυτός τε ἀπέθανε καὶ ὀκτα οἱ ἄριστοι τῶν περ αυτὸν κειντο am αυτ se 'Αρτα-28πάτης δ' ὁ πιστότατος αυτω τῶν σκηπτουχων ηεράπων λέγεται, ἐπειδη πεπτωκότα εἶδε υρον, καταπηδήσας ἀπὸ του ππου περιπεσεῖν αυτῶ καὶ οἱ μέν 29 φασι βασιλέα κελευσαί τινα ἐπισφάξαι αυτὸν Κυρω, οἱ δε αυτὸν ἐπισφάξασθαι σπασάμενον τὸν ἀκινάκην εἶχε γα χρυσουν καὶ στρεπτὸν δ' ἐφορει καὶ κναα καὶ τἄλλα σπερ οἱ ἄριστοι Περσων ἐτετίμητο γαρυπὸ υρου δι' ευνοιαν τε καὶ πιστοτητα. Κυρος μεν ουν ουτως ἐτελευτησεν, ἀνηρ ῶν Περ- IX. σῶν τῶν μετὰ Κυρον τὸν ἀρχαῖον γενομένων βασιλικώτατός τε καὶ ρχειν ἀξιώτατος, ως παρα πάντων ὁμολογεῖται τῶν Κυρου δοκουντων ἐν πείρα γενέσθαι. πρωτον με γαρ τι παῖς δν Κ ἐπαιδευετο καὶ συν2m ἀδελφω καὶ συν τοῖς αλλοις παισι πάντων πάντα κράτιστος ἐνομίζετο πάντες γαρ οἱ των ἀρίστων Περ- 3σων παῖδες επὶ ταῖς βασιλέως θυραις παιδευονται ἔνθα πολλην ριεν σωφροσυνην καταμάθοι αν τις, αἰσχρον δ' Ἀυδὲκ ουτ ἀκουσαι χυτ ἰδεῖν στι. ψεωνται δ' οἱή παῖδες καὶ τιμωμένους υπὸ βασιλέως καὶ ἀκουουσι, καὶ ἄλλους ἀτιμαζομένους' ἄστ ευθυς παῖδες οντες μανθάνουσιν αρχειν τε καὶ ρχεσθαι ἔνθα υρος 5 αἰδημονέστατος μεν πρωτον των ηλικιωτῶν ἐδόκει ιναι,τ0ῖς τε πρεσβυτέροις καὶ τῶν αυτου ποδεεστέρων μῆλλον πείθεσθαι, επειτα δὲ φιλιππότατος καὶ τοῖς

Xenophontis Anabasis, reo A. Hug. 3

54쪽

LIB. I. TΑΡ. IX. ιπποις αριστα χρησθαι ἔκρινον δ' αυτον καὶ των εἰ τὸν πολεμον εργων, τοξικῆς τε καὶ ἀκοντισεως, φιλο- ωμαθεστατον εἶναι καὶ μελετηροτατον επε δε τῆ ηλικίαεπρεπε, καὶ φιλοθηροτατος ην καὶ προς τα θηρια μεν- τοι φιλοκινδυνοτατος. καὶ ρκτον ποτὲ ἐπιφερομενηνου ετρεσεν, ἀλλα συμπεσων κατεσπάσθη ἀπο τουῖππου, καὶ τὰ μεν ἔπαθεν, ἄν καὶ τὰς ἀτειλὰς εἶχε,

τελος δε κατεκανε καὶ τὸν πρωτον μεντοι βοηθησαντα

I πολλοῖς μακαριστὸν ποίησεν. ἐπεὶ δε κατεπεμφθη υπὸ του πατρὸς σατραπης Λυδία τε καὶ Φρυγίας τῆς μεγάλης καὶ Καππαδοκίας, στρατηγὸς δε καὶ πάντωναπεδείχθη οἷς καθηκε εἰς Καστωλου πεδίον ἀθροίζεσθαι, πρωτον με ἐπέδειξεν αυτὸν τι περι πλείστου ποιοιτο, ε τω σπείσαιτο καὶ εἴ τί συνθοῖτο καὶ εἴ 8 τω ποσχοιτο τι, μηδαμως κνευδεσθαι καὶ γαρ υν ἐπίστευον si εν αυτ α πολεις ἐπιτρεπομεναι, ἐπίστευον δ' οἱ ἄνδρες καὶ εἴ τις πολεμιος γενετο, σπεισαμε- νου Κυρου ἐπίστευε μηδεν ἀν παρα τὰς σπονδὰς πα-sθεῖν. τοιγαρουν ἐπεὶ Tισσαφερνει ἐπολεμησε, πάσια αἱ πολεις κουσαι υρον ειλοντο ἀντὶ ισσαφερνους πλην Μιλησίων' ουτοι δε τι ου ηθελε του φευ- 10γοντας προεσθαι ἐφοβουντο αυτον. καὶ γὰρ ἔργ' ἐπεδείκνυτο καὶ λεγεν οτι υκ ἄν ποτε προοῖτο, ἐπεὶ ἄπαξ φίλος αυτοῖς ἐγένετο, Ῥυδ' εἰ Ἀτι μεν μείους 11γενοιντο, ετ δε κάκιον πράξειαν φανερὸς δ' ην καὶ εἴ τίς τι ἀγαθὸν et κακὸν ποιήσειεν αυτον, νικῶν πειρώμενος καὶ υχην δε τινες αυτου ἐξεφερον ως ευχοιτο το γοῶτον χρονον ζῆν ἔστε νικωχὶ και τους ευ12 καὶ τους κακῶς ποιουντας ἀλεξομενος. καὶ γὰρ υν

πλεῖστοι η αυτ λέν γε ἀνδρὶ τῶν ἐφ' ημων ἐπεθυ-

μησαν καὶ χρωστα καὶ πόλεις καὶ τὰ ἐαυτων σώματα

κακουργους καὶ ἀδίκους εἰ α καταγελῶν, ἀλλὰ ἀφειδέστατα πάντων ἐτιμωρεῖτο πολλάκις δ' ἐν ἰδεῖν παρατὰς στειβομενα οδους καὶ ποδων καὶ χειρῶν καὶ ὀφθαλμῶν στερομενους ἀνθρώπους' ὁστ ἐν τῆ Κυρου αρχῆἐγένετο καὶ Ἐλληνι καὶ βαρβαρι μηδεν ἀδικουντι ἀδεῶς

τους γε μεντοι ἀγαθους εἰς πόλεμον ωμολόγητο δια- 14 φερόντως τιμῶν καὶ πρῶτον μεν ην αυτψ πόλεμος πρὸς Πισίδας καὶ Μυσους στρατευόμενος ουν καὶ αυτὸς εἰς ταυτας τὰς χωρας ους 4ωρα ἐθελοντας κινδυνευειν, τουτους καὶ ρχοντας ἐποίει ης κατεστρέφετο χώρας, επειτα δε καὶ ἄλλοις δώροις ἐτίμα ' ἀστε φαίνεσθαι 15τους με ἀγαθους ευδαιμονεστάτους, τους δὲ κακους

δουλους τουτων ἀξιῶν εἰναι τοιγαρουν πολλη Σὶν ἀφθονία αυτ τῶν ἐθελόντων κινδυνευειν, που τις Οχιτο Κυρον αἰσθησεσθαι. εἰς γε μην δικαιοσυνην εἰ 16 τις φανερὸς γενοιτο ἐπιδείκνυσθαι βουλόμενος, περὶ παντὸς ἐποιεῖτο τουτους πλουσιωτερως ζῆν ποιεῖν τῶν ἐκ

του ἀδίκου φιλοκερδουντων. καὶ γὰρ υν ἄλλα τε πολλὰ 17 δικαίως αυτω διεχειρίζετο. καὶ στρατευματι ἀληθινωέχρησατο. καὶ γὰρ στρατηγοὶ καὶ λοχαγοί, οῖ χρημά τω νενεκα πρὸς ἐκεῖνον πλευσαν, γνωσαν κερδαλεώτερον εἶναι υρω καλως παρχειν τὶ τὸ κατὰ μῆνα κερδος. ἀλλὰ μην εἴ τίς γέ τι αυτῶ προστάξαντι καλως υπηρετη- 18σειεν, ουδενὶ πωποτε ἀχάριστον είασε την προθυμίαν. τοιγαρουν κράτιστοι δη πηρεται παντὸς εργου Κυρω ἐλέχθησαν γενεσθαι. εἰ δέ τινα ορώχὶ δεινὸν οντα οἰ- 19κονόμον ἐκ του δικαίου καὶ κατασκευάζοντά τε η αρχοι

55쪽

LIB. I. TΑΡ. IX. LIB. ID CAP. IX. X.

χώρας καὶ προσοδους ποιουντα, ουδένα αν Ir ποτε

ἀφειλετο, ἀλλ' ἀεὶ πλειω προσεδιδου ' στε καὶ ηδεως ἐπονουν καὶ θαρραλέως ἐκτωντο καὶ σα ἐπέπατο τις

et κιστα Kυρον κρυπτεν ου γαρ φθονων τοῖς φανερῶς πλουτουσιν ἐφαινετο, ἀλλὰ πειρωμενος χρῆσθαι 20 τοις τῶν ἀποκρυπτομένων χρημασι φιλους γε μηνοσους ποιησαιτο καὶ ευνους γνοίη οντας καὶ κανους κρινειε συνεργους εἶναι ,τι τυγχάνοι βουλομενος κατεργάζεσθαι. ὁμολογειται προς πάντων κρατιστος δη21 γενέσθαι θεραπευειν. καὶ γαρ αυτ τουτο ουπερ αυτὸς ενεκα φίλων ετ δεισθαι, so συνεργους χοι, καὶ αυτὸς ἐπειρατο συνεργὸς τοῖς φίλοις κράτιστος εἶναι 22 τουτου του αἰσθάνοιτο καστον ἐπιθυμουντα δωραδε πλεῖστα μεν οἶμαι εἷς γε ἀνη ἐλάμβανε δια πολλά ταυτα δε πάντων δη μάλιστα τοῖς φίλοις διεδίδου,

23 πρὸς τους τροπους κάστου σκοπῶν καὶ του μάλιστα Ορωη καστον δεομενον. καὶ σα - σωματι αυτουπέμποι τις et ou εἰς πολεμον et so εἰς καλλωπισμόν, καὶ περι τουτων λέγειν αυτὸν φασαν τι το μεν αυτουσῶμα ουκίν δυναιτο τουτοι πῆσι κοσμηθηναι, φίλους δε καλως κεκοσμημένους μέγιστον κοσμον ἀνδρὶ νομ- 24 ζοι καὶ το μεν τὰ μεγάλα νικῶν του φίλους ευ ποι- ουντα ουδεν θαυμαστόν, ἐπειδη γε καὶ δυνατωτερος

ἰν τὸ δε n ἐπιμελεία περιεῖναι των φίλων καὶ τῶ προθυμεῖσθαι χαρίζεσθαι, ταυτα μοιγε μῶλλον δοκεῖ 25 ἀγαστὰ εἶναι Κυρος γαρ επεμπε βίκους οἰνου Πιιδεεῖς πολλάκις ὁπότε πάνυ ηδυν λάβοι, λέγων οτι Ουπω δηπολλου χρονου τουτου ηδίονι ινω ἐπιτυχοι τουτονουν σοὶ πεμή ε καὶ δεῖταί σου τημερον τουτον ἐκπιεῖν 26 συν Oli μάλιστα φιλεῖς πολλάκις δε χηνας maιβρωτους επεμπε καὶ ρτων ἡμίσεα καὶ ἄλλα τοιαυτα, ἐπιλέγειν κελευων τὸν φέροντα, Ουτοις ησθη Κυρος βουλεταιουν καὶ σε τουτων γευσασθαι. που δε χιλὸς σπάνιος 27 πάνυ εἴη αυτὸς δε δυναιτο παρασκευάσασθαι δια τὸ πολλους χειν υπηρέτας καὶ δια την ἐπιμέλειαν, διαπεμπων ἐκέλευε του φίλους τοῖς τὰ εαυτων σωμ ατα αγουσιν Ἀποις ἐμβάλλειν τουτον τὸν χιλον, si μηπεινῶντες τους αυτου φίλους αγωσιν. εἰ δε δη ποτε 28 πορευοιτο καὶ πλεῖστοι μέλλοιεν ο φεσθαι, προσκαλωντους φίλους ἐσπουδαιολογεῖτο, ως δηλοίη ους τιμα. 0 ε θω μέν γε ξ ων ἀκουο ουδένα κρίνω υπὸ πλειονων πεφιλησθαι υτε Ἐλληνων ουτε βαρβάρων. τεκμηριον 29δε τουτου καὶ τοδε παρα μεν Κυρου δουλου οντος

ουδεὶ ἀπίει πρὸς βασιλέα, πλην υρόντας ἐπεχείρησε

καὶ ουτος δὴ λώετο πιστόν οἱ εἰναι ταχυ αυτὸν ηυρε

ρω φίλτερον et εαυτ- παρα δε βασιλέως πολλοὶ προς υρον ἀπῆλθον, ἐπειδη πολέμιοι ἀλληλοις ἐγένοντο, καὶ ουτοι μέντοι οι μάλιστα, αυτου ἀγαπω-

μενοι, νομίζοντες παρα υρ οντες ἀγαθοὶ ἀξιωτέρας αν τιμῆς τυγχάνειν et παρα βασιλεῖ μέγα δε τεκmq-30ριον καὶ τὸ ἐν τελευτὴ του βίου αυτ γενόριενον οτι καὶ αυτὸς mi ἀγαθὸς καὶ κρίνειν ορθως ἐδυνατοτους πιστους καὶ ευνους καὶ βήβαίους. ἀποθνησκοντος 31 γαρ αυτου πάντες οἱ περ αυτὸν φίλοι καὶ συντράπεζοι

ουτος δε τεταγμένος ἐτυγχανεν ἐπὶ τῶ ευωνυμω τουιππικου αρχων εος δ' ὐσθετο Κυρον πεπτωκότα, ἔφυγεν ἔχων καὶ το στράτευμα πῶν ου ηγεῖτο.

Ἐνταυθα δη κυρου ἀποτέμνεται et κεφαλη καὶ ἡ λχει et δεξιά. βασιλευς δε καὶ οι συν αυτβ διωκων

56쪽

εισπιπτει ει το υρειον στρατοπεδον καὶ οἱ siti μετα 'Aριαίου ουκετι στανται ἀλλα φευγουσι δια τοiαυτῶν στρατοπέδου εἰς τὸν σταθμὸν ἔνθεν ἄρμηντο 's τετταρες δ' ἐλέγοντο παρασάγγαι εινα τῆς δου βασιλευς δε καὶ οι συν αυτ η τά τε αλλα πολλα διαρπάζουσι, καὶ τημ Φωκαῖδα την Κυρου παλλακίδα mis σοφην καὶ καλην λεγομενην εἶναι λαμβάνει et δὲ Μιλησία ην νεωτερα η ληφθεισα υπὸ τῶν ἀμφι βασιλέαμφευγε γυμνη πρὸς των Ἐλληνων, οῖ λυχον ἐν τοις σκευοφοροις πλα εχοντες και ἀντιταχθέντες πολλους μὲν τῶν αρπαζοντων ἀπέκτειναν, οι δε καὶ αυτων ἀπέθανον ου μην φυγόν γε, ἀλλὰ και ταυτην ἔσωσαν καὶ τἄλλα ποσα ἐντὸς αυτῶν καὶ χρηματα καὶ ἄνθρωποι ἐγένοντο πάντα σωσαν ἐνταυθα διέσχον ἀλλ=ηλων βασιλευς τε και ι Ἐλληνες ς τριάκοντα στάδια, οἱ μεν διωκοντες τους καθ' αυτους Γώς πάντα νικωντεςJ, οι δ' αρπάζοντες, ηδη πάντα νικῶντες. ἐπει δ' Ισθοντο οι μεν Ελληνες τι βασιλευς συν τω στρατευματι ἐν τοις σκευοφοροι ειη, βασιλευς δ' υηκουσε ισσαφέρνους τ οι Ἐλληνες νικῶεν ὁ καθ' αυτους και εἰς τὸ προσθεν οιχονται διώκοντες, ενθαδη βασιλευς μεν ἀθροίζει τε τους αυτου καὶ συντάττεται, ὁ δὲ Κλέαρχος ἐβουλευετο Προξενον καλέσας, πλησιαίτατος γαρ ην, εἰ πέμποιέν τινας et πάντες χιεν ἐπὶ τὸ στρατοπεδον ἀρηξοντες. ἐν τουτο καὶ βασιλευς δηλος ην προσιων πάλιν, ἐδοκε οπισθεν. καὶ ι μεν Ἐλληνες στραφέντες παρεσκευάζοντο ς ταυτη προσιοντος καὶ δεξομενοι, ὁ δε βασιλευς ταυτη

ταυτη και ἀπῆγεν. ἀναλαβων καὶ τους ἐν ii μάχη κατὰ τους Ελληνας αυτομολησαντας καὶ ισσαφέρνην καὶ τους συ αυτω. ὁ γαρ ισσαφέρνης ἐν τῆ πρωτII συνοδω υκ φυγεν, ἀλλὰ διηλασε παρα τὸν ποταμὸν κατὰ τους Ἐλληνας πελταστάς διελαυνων δε κατέκανεμεν ουδένα διαστάντες δ' οι Ἐλληνες παιον καὶ ηκοντιζον αυτους Ἐπισθένης δε 'Ampιπολίτης ηρχε τῶν πελταστων καὶ ἐλέγετο φρονιμος γενέσθαι. ὁ δ' ουν sTισσαφέρνης, μειον ἔχων ἀπηλλάγη, πάλιν μεν ουκἀναστρέφει εἰς δε ὁ στρατοπεδον ἀφικόμενος τὸ τῶν Ἐλληνων ἐκεῖ συντυγχάνει βασιλει, και μου et πάλιν συνταξάμενοι ἐπορευοντο. ἐπεὶ δ' ησαν κατὰ τ ευωνυ μον των Ἐλληνίον κέρας. εισαν Eλληνες ιι προσάγοιεν πρὸς τὸ κέρας και περιπτυξαντες supοτέρωθεν αυτους κατακόψειαν και ἐδόκει αυτοῖς ἀναπτυσ- σειν ὁ κέρας καὶ ποιησασθαι πισθεν τὸν ποταμον.

ἐν δε ταυτα ἐβουλευοντο, καὶ χη βασιλευς παρ- 10αμειψάμενος εἰς τὸ αυτ σχῆμα κατέστησεν ἀντίαν την φάλαγγα σπερ τὸ πρωτον μαχουμενος συνΠει ως δε εἶδον οι Ἐλληνες εγγυς τε οντας καὶ παρατεταγμένους αυθι παιανίσαντες ἐπησαν πολυ τι προθυμότερον η

τὸ πρόσθεν οἱ δ' α βαρβαροι υκ ἐδέχοντο, ἀλλὰ ἐκ πλείονο et τὸ πρόσθεν φευγον οι δ' ἐπεδίωκον μέχρι κώμης τινόν ἐνταυθα δ' ἔστησαν οἱ Ἐλληνες υπὲρ 12 γὰρ της κωμης γηλοφος ν ἐφ ὁ ἀνεστραφησαν οἱ ἀμφὶ βασιλέα, πεζοὶ μεν ουκέτι, τῶν δε ἱππέων

λόφος ἐνεπλησθη, στε τὸ ποιουμενον μη γιγνώσκειν. καὶ τὸ βασίλειον σημειον οραν ἔφασαν ἀετόν τινα χρυ-

σου ἐπὶ πέλτη ἐπὶ ξυλουJ ἀνατεταμένον. ἐπεὶ δ' καὶ 3

ἐνταυθ' ἐχώρουν οἱ Ἐλληνες, λείπουσι δη καὶ τὸν λόφον οἱ ἱππείς' ου μην δε ἀθρόοι ἀλλ' ἄλλοι ἄλλοθεν

57쪽

LIB. I. T . . ωιλουτο δ' ὁ λόφος τῶν ιππέραν τελο δε καὶ τά, Ἀτες απεχωρησαν. ὁ ουν Κλεαρχος ου ανεβιβαζεν ὰὶ τον λοφον, αλλ' 1τ αυτὸν στήσας το στράτευμα πεμ- πει Λυκιον τον Συρακοσιον καὶ αλλον επὶ τον λοφον καὶ κελευε κατιδοντας τὰ περ του λόφου τί ἐστιν 15 απαγγεῖλαι. καὶ ὁ Λυκιος ξλασε τε καὶ δων ἀπαγγέλλει τι φευγουσιν ἀνὰ κράτος. σχεδὸν δ οτε ταυτα1νην καὶ ηλιος δυετο ἐνταυθα δ' εστησαν οἱ Ἐλληνες καὶ θέμενοι τὰ πλα ἀνεπαυοντο καὶ ἄμα μεν ἐθαυμαζον τι ουδαμου υρος φαίνοιτο ουδ' ἄλλος ἀπαυτου ουδεὶς παρειχὶ ου γαρ έ δεσαν αυτὸν τεθνηκότα, ἀλλ' εἰκαζον et διώκοντα οἴχεσθαι et καταληψόμενον τι 17 προεληλακέναι καὶ αυτοὶ ἐβουλευοντο εἰ αυτου μει-

ναντες τὰ σκευοφόρα ἐνταυθα ἄγοιντο Ἀπίοιεν ἐπὶ

τὸ στρατοπεδον. εδοξεν αυτοῖς ἀπιέναι καὶ ἀφικνουν-

18ται ἀμφὶ δορπηστὸν ἐπὶ τὰς σκηνάς. ταυτης μεν τῆς ημέρας τουτο τὸ τέλος ἐγένετο. καταλαμβάνουσι δε τῶν τε ἄλλων χρημάτων τὰ πλεῖστα διηρπασμένα καὶ εἴ τι σιτίον et ποτὸν ῆν, καὶ τὰς ἁμάξας μεστὰς ἀλευ- ρων καὶ οἴνου, ὁ παρεσκευάσατο Κυρος, ἴνα εἴ ποτε σφοδρα τὸ στράτευμα λάβοι ἔνδεια, διαδοίη τοῖς Ελλησιν - ησαν δ αυται τετρακόσιαι Γώς ἐλέγοντο ἄμα-

1 ξαι - καὶ ταυτας τότε οἱ συν βασιλεῖ διηρπασαν. στε ἄδειπνοι ησαν οἱ πλεῖστοι τῶν Ἐλληνων ησαν δε καὶ ἀνάριστοι πριν γαρ δη καταλυσαι το στράτευμα πρὸς αριστον βασιλευς ἐφάνη ταυτην μεν ουν την νυκταουτω διεγένοντο.

τὸ μὲν ουν θροίσθη υρω τὸ Ἐλληνικὸν τε Lis τὸν ἀδελφὸν Ἀρταξέρξην ἐστρατευετο, καὶ οσα ἐν τῆ ἀνόδω ἐπράχθη καὶ ς et μάχη ἐγένετο καὶ ως Κυρος ἐτελευτησε καὶ ως ἐπὶ τὸ στρατόπεδον ἐλθόντες οἱ

Ελληνες ἐκοιμήθησαν οἰόμενοι τὰ πάντα νικαν καὶ

Κυρον ζην. ἐν τω πρόσθεν λόγω χεδηλωταιὶ ἄμα et δὲ Ri ημέρα συνελθόντες οἱ στρατηγοὶ ἐθαυμαζον τι

Κυρος ουτε ἄλλον πέμποι σημανουντ ο,τι χρη ποιεῖν ουτ αυτὸς φαίνοιτο. ἔδοξεν ουν αυτοῖς συσκευασαμώνοις δ εἶχον καὶ ἐξοπλισαμένοις προωναι εἰς τὸ πρόσθεν ως υρω συμμίξειαν. ήδη δὲ ἐν ορμῆ οντων ais ηλίφ ἀνέχοντι ηλθε Προκλης ὁ Πυθρανίας αρ- χων γεγονως ἀπὸ Λαμαράτου του Λάκωνος, καὶ Γλους

ὁ Ἀμῶ ουτοι ελεγον οτι Κυρος μεν τέθνηκεν, Ἀριαῖος δε πεφευγως ἐν τω σταθμω εἴη μετὰ των ἄλλων βαρβαρων θεν τῆ προτεραία ρμηντο, καὶ λέγοι τι ταυτην μεν την ημέραν περιμενοῖεν αυτους, εἰ μέλλοιενηκειν τῆ δὲ ἄλλη ἀπιέναι φαίη ἐπὶ γωνίας, θενπερηλθε ταυτα ἀκουσαντες οἱ στρατηγοὶ καὶ οἱ ἄλλοι 'Ελληνες π-θανόμενοι βαρέως φερον. Κλέαρχος δὲ τάδε εἶπεν 'Aλλ ωφελε μεν Κυρος ζην ἐπεὶ δὲ τετελευτηκεν, ἀπαγγέλλετε Ἀριαίω τι ημεῖς νικωμέν τε βασιλέα καὶ ως ορατε υδεὶς ἔτι istis μάχεται, καὶ εἰ

58쪽

LIB. II. T . I. μὴ μεῖς ῆλθετε, ἐπορευόμεθα αν επὶ βασιλέα ἐπαγγελ- λομεθα δε υριαια , ἐαν ἐνθάδε ελθη, εις τὸν θρόνοντὁ βασίλειον καθιειν αυτόν των γα μάχ' νικών- των καὶ τ αρχειν ἐστί. ταυτα ειπων ἀποστέλλει τους ἀγγέλους καὶ συ αυτοῖς χειρισοφον τὸν Λάκωνα καὶ Μένωνα τὸν Θετταλόν καὶ γαρ χυτὸς Μένων βου- λετο ην γαρ φίλος καὶ ξένος 'Αριαίου. οἱ μεν χοντο, Κλέαρχος δὲ περιέμενε τὸ ε στράτευμα ἐπορίζετο σῖτον πως ἐδυνατο ἐκ τῶν ποζυγίων κόπτοντες τους βους καὶ νους ξυλοις δε ἐχρῶντο μικρὸν προῖόντες απὸ τῆς φάλαγγος ου et μαχη ἐγένετο τοῖς τε ιστοῖς πολλοῖς ουσιν, ου ηνάγκαζον οι ' Ελληνες ἐκβάλλειντους αυτομολουντας παρα βασιλέως, καὶ τοῖς γέρροις καὶ ταῖς ἀσπίσι ταῖς ξυλίναις ταῖς Αἰγυπτίαες πολλαὶ δεκαὶ πέλται καὶ ἄμαξα ησαν φέρεσθαι ερημοι ουσαι οἷς πῶσι χρώμενοι κρέα Φοντες Iσθιον ἐκείνην την ημέ- γραν. καὶ et δη τε η περὶ πληθουσαν ἀγοραν καὶ ἔρχονται παρα βασιλέως καὶ ισσαφέρνους κηρυκες ιμεν ἄλλοι βάρβαροι, ην δ αυτων Φαλῖνος εἷς Ἐλλην,ος ἐτυγχανε παρα ισσαφέρνει ἀν καὶ ἐντίμως ἔχων καὶ ὰρ προσεποιεῖτο ἐπιστημων εἶναι των ἀννὶ τάξεις τε καὶ ὁπλομαχίαν ουτοι δε προσελθόντες καὶ καλέσαντες τους των Ἐλλήνων αρχοντας λέγουσιν τι βασιλευς κελευε τους Ἐλληνας, ἐπεὶ νικων τυγχάνει καὶ Κυρον ἀπέκτονε, παραδόντας τὰ πλα ἰόντας ἐπὶ τὰς βασιλέως θυρας ευρισκεσθαι ἄν τι δυνωνται ἀγα- θον ταυτα μεν εἶπον οι βασιλέως κηρυκες οἱ δε Ἐλληνες βαρέως μεν ηκουσαν, ομοος δε λέαρχος

τηγοι, τουτοις ἀποκρίνασθε ο,τι κάλλιστόν τε καὶ αριστον εχετε θω δε αυτίκα ξω. ἐκάλεσε γάρ τις αυτὸν τῶν πηρετων, πως ἴδοι τὰ ἱερα εξηρημένα ἔτυχε γαρ θυόμενος. Ἀνθα δη ἀπεκρίνατο λεάνωρ ὁ Ἀρ- 10κὰς πρεσβυτατος ων οτι πρόσθεν δ ἀποθάνοιεν η

ἐγω, Ἀφη, - Φαλῖνε, θαυμάζον πότερα ἰς κρατων βασιλευς αἰτεῖ τὰ ἄπλα λ ως διὰ φιλίαν δωρα. εἰων γὰρ ως κρατων, τί δεῖ αυτὸν αἰτεῖν καὶ ου λαβεῖν ἐλθόντα εἰ δε πείσας βουλεται λαβεῖν, λεγέτω τί εσται τοῖς στρατιωταις, ἐὰν αυτῶ ταυτα χαρίσωνται πρὸς II ταυτα Φαλῖνον εἶπε, χασιλευς νικῶν ηγεῖται. ἐπεὶ Κυρον ἀπέκτονε τίς γαρ αυτ ετ της ἀρχῆς ἀντιποιεῖται νομίζει δε καὶ μῶς εαυτου εἶναι, χων ἐν μέση n αυτου χωρι καὶ ποταμων ἐντὸς διαβάτων καὶ πληθος ἀνθρώπων ἐφ' υμῆς δυνάμενος ἀγαγεῖν - ουδ' εἰ παρέχοι μῖν δυναισθε ἰν ἀποκτεῖναι. μετὰ τουτον Θεόπομπος Ἀθηναῖος εἶπεν, Q Φαλῖνε, nνυν, ς συ ορας ημῖν ουδεν εστιν ἀγαθὸν ἄλλο εἰ μη πλα καὶ ἀρεταὶ οπλα μεν ουν χοντες οἰόμεθα ὁ καὶ τῆ Ἀρετῆ χρησθαι, παραδόντες δ' - ταυτακα των σωμάτων στερηθηναι. μη ουν χυ τὰ μόνα ἀγαθὰ istis Ἀντα μιν παραδωσειν, Ἀλλὰ συν του- τοις καὶ περι των μετέρων ἀγαθων μαχουμεθα. ἀκου- 13σας δε ταυτα ὁ Φαλῖνος ἐγέλασε καὶ Ἀεν, Ἀλλὰ

φιλοσόφc μεν εοικας, ω νεανίσκε, καὶ λέγεις υκ ἀχάριτα lis. μέντοι ἀνόητος ἄν, εἰ οἴει την μετέραν ἀρετην περιγενέσθαι ἄν της βασιλέως δυνάμεως ἄλλους δέ τινας εφασαν λέγειν υπομαλακιζομένους ως καὶ Kυρωπιστοὶ ἐγένοντο καὶ βασιλεῖ ἀν πολλου ἄξιοι γένοιντο,

59쪽

LIB. U. ἘΑΡ. I. εἰ βουλοιτο φίλος γενέσθαι καὶ ἰτε αλλο τι θελο χρῆσθαι εἴτ' ἐπ ιγυπτον στρατευειν, συγκαταστρε- 15ψαιντ α αυτῶ ἐν τουτί Κλέαρχος ἐκε, καὶ ρώτησεν εἰ Iδη αποκεκοιμένοι εἶεν. Φαλῖνος δε πολαβων ειπεν, Ουτοι μέν, ἁ Κλεαρχε, αλλος αλλα λέγει re συ δ' istis δετε τί λέγεις. ὁ δ' ειπεν Ἐγώ σε, eo Φαλῖνε, σμενος ωρακα, οἶμαι δὲ καὶ οἱ αλλοι πάντες συ τε γαρ Ἐλλην εἶ καὶ ἡμεῖς τοσουτοι οντες οσους, ορας ἐν τοιουτοις δ οντες πραγμα σι συμ- Π βουλευομεθά σοι τί χρη ποιεῖν περὶ ων λέγεις. συουν προς θεων συμβουλευσον ημῖν ,τι σοι δοκεῖ κάλλιστον καὶ ριστον εἶναι, καὶ ο σοι τιμην οἴσει εἰ τὸν πειτα χρονον ἀεὶ λεγομενον οτι Φαλῖνος ποτε πεμφθεὶς παρα βασιλέως κελευσων τους Ἐλληνας τὰ οπλα παραδουναι συμβουλευομένοις συνεβουλευσεν αυ- τοῖς τάδε. οἶσθα δε τι ἀνάγκη λέγεσθαι ἐν τῆ Ἐλλάδι 18α αν συμβουλευωὶς ὁ δε λέαρχος ταυτα πηγετο βουλόμενος καὶ αυτον τον παρα βασιλέως πρεσβευοντα συμβουλευσαι μη παραδουναι τὰ οπλα, πως ευέλπιδες μῶλλον εἶεν οἱ Ἐλληνες Φαλῖνος δε ποστρέψας παρα1sτην δόξαν αυτου εἶπεν Ἐγώ, εἰ με των μυριων ἐλπίδων μία τις υμῖν ἐστι σώοθῆναι πολεμουντας βασιλεῖ, συμβουλευω μη παραδιδόναι τὰ πλα εἰ δέ τοι

μηδεμία σωτηρίας ἐστὶν ἐλπὶς ἄκοντος βασιλέως, συμ- 20 βουλευοo σωζεσθαι μῖν πη δυνατόν. λέαρχος δεπρος ταυτα εἶπεν 'Aλλὰ ταυτα μεν η υ λέγεις ' παρ' ημῶν δὲ ἀπάγγελλε τάδε τι ἡμεῖς οἰόμεθα, εἰ μὲν δέοι βασιλεῖ φίλους εἶναι, πλείονος ἰν ἄξιοι Lναι φίλοι χοντες τὰ πλα ο παραδόντες αλλω, εἰ δὲ

δέοι πολεμεῖν, μεινον αν πολεμεῖν ἔχοντες τὰ πλαLIB. Π CAP. I. II

η- λω παραδόντες. ὁ δὲ Φαλῖνος ειπε, αυτα μὲν 21δη ἀπαγγελουμεν ἀλλὰ καὶ τάδε μῖν εἰπεῖν κέλευσε

βασιλευς τι μένουσι μεν μῖν αυτου σπονδαὶ εἴησαν, προχυσι δε καὶ ἀπιουσι πόλεμος ειπατε υν καὶ περὶ τουτου πότερα μενεῖτε καὶ σπονδαί εἰσιν ν ως πολέμου οντος παρ' μῶν ἀπαγγελω Ἀλέαρχος δ' ἔλεξεν, 22Mπάγγελλε τοίνυν καὶ περὶ τουτου τι καὶ ημῖν ταυτὰ δοκεῖ ἄπερ καὶ βασιλεῖ T ουν ταυτὶ ἐστιν; φη ὁ Φαλῖνος ἀπεκρίνατο Κλέαρχος, Ην μεν μένωμεν, σπονδαί, ἀπιουσι δε καὶ προῖουσι πόλεμος. ὁ δε πάλιν 2sηρώτησε, Σπονδὰς ἡ πόλεμον ἀπαγγελῶ Κλέαρχος δὲ

ταυτὰ πάλιν ἀπεκρίνατο, Σπονδαὶ μεν μένουσιν, ἀπιουσι δε καὶ προχυσι πόλεμος. ,,τι δε ποιησο ου διεσήριηνε.

παρὰ Ἀριαίου ηκον Προκλης καὶ Xειρίσοφος Μένων δε αυτου μενε παρὰ Αριαίω ουτοι δὲ λεγον τι πολλους φαίη 'Αριαῖος εἰναι Πέρσας αυτου βελτίους, ους ου ἀν ἀνασχέσθαι αυτου βασιλευοντος ἀλλ' εἰ

βουλεσθε συναπιέναι, ηκειν ηδη κελευε της νυκτός.

εἰ δε ιιη, αυριον προ ἀπιέναι φησίν ὁ δε λέαρχος 2

εἶπεν, Ἀλλ' ουτω χρη ποιεῖν ἐὰν μεν ηκωμεν, ὁ μπερ λέγετε εἰ δε ριη, πράττετε ποῖον αν τι μωοίησθε μάλιστα συμφέρειν. ,τι δε ποιησο ουδε του-τ0ις εἶπε. μετὰ ταυτα ρδη ηλίου δυνοντος συγκαλέ-3σας τους στρατηγους καὶ λοχαγους ἔλεξε τοιάδε. Ἐμοί, οἱ ἄνδρες, θυομένω ἰέναι ἐπὶ βασιλέα ου ἐγίγνετο τὰ ἱερά. καὶ εἰκοτως αρα ου ἐγίγνετο ' ως γὰρ ἐγω νυν πυνθάνομαι, ἐν μέσω ηριων καὶ βασιλέως ὁ θρης

ποταμός ἐστι ναυσίπορος, ον υ δν δυναίμεθα ἄνευ πλοίων διαβηναι πλοῖα δε ημεῖς ου εχομεν. ου μὲν

60쪽

δη αυτου γε μενειν οἷον ε' τα γαρ ἐπιτηδεια ουκεστιν εχειν ἰέναι δε παρα τους υρου φίλους πάνυ καλα ημῖν τα ερα ν ωδε υν χρη ποιεῖν απιοντας δειπνεῖν ,τι τις εχες επειδαν δὲ σημήνη τῶ κερατιω ἀναπαυεσθαι, συσκευαζεσθε ἐπειδὰν δε το δευτερον, ἀνατίθεσθε επὶ τὰ πογγια επὶ δε τῶ τριτωεπεσθε τῶ ηγουμενω, τὰ μεν πογγια εχοντες προς 5 του ποταμου, τὰ δε οπλα εξω ταυτ ἀκουσαντες οἱ

στρατηγοὶ καὶ λοχαγοὶ πῆλθον καὶ ποίουν ουτω. καὶ το λοιπον ὁ μεν ἐρχεν, οἱ δε πειθοντο, υχ λο- μενοι, ἀλλὰ ορῶντες τι μονος ἐφρονε οἱ δεῖ τὸν αρχοντα, οἱ δ' ἄλλοι ἄπειροι ησαν. ἀριθμος της ὁδουην ηλθον ἐξ Ἐφεσου τῆς γωνίας μεχρι τῆς ροχης

σταθμνοὶ τρεῖς καὶ ἐνενηκοντα, παρασάγγαι πεντε καὶ τριάκοντα καὶ πεντακοσιοι, στάδιοι πεντηκοντα καὶ

ἐξακισχίλιοι καὶ μυριοι ἀπὸ δε τῆς μάχης ἐλέγοντο εἶναι εἰς Βαβυλῶνα στάδιοι ξηκοντα καὶ τριακοσιοι.J ἐντευθεν ἐπεὶ σκότος ἐγενετο Μιλτοκυθης με ὁ Θραξεχων του τε ιππεας τους μεθ' εαυτου εἰς τετταράκοντα καὶ των πεζῶν Θρακων ως τριακοσίους ηυτο-

μολησε πρὸς βασιλέα Κλέαρχος δὲ τοῖς ἄλλοις ηγεῖτο

κατὰ τὰ παρηγγελμενα, οἱ δ' ειποντο καὶ φικνουν- ται εις τὸν πρωτον σταθμὸν παρ' Ἀριαῖον καὶ την

ἐκείνου στρατιαν ἀμφὶ μέσας νυκτας καὶ ἐν τάξει θεμενοι τὰ πλα συνῆλθον οἱ στρατηγοὶ καὶ λοχαγοὶ τῶν Ἐλληνίον παρ' 'Αριαῖον καὶ μοσαν τε Ἐλληνες καὶ ὁ Ἀριαῖος καὶ τῶν συν αυτ οἱ κρατιστοιμητε προδώσειν ἀλλήλους συμμαχοί τε σεσθαι οἱ δε βαρβαροι προσωμοσαν καὶ ηγησεσθαι ἀδολως ταυτα δ' ἄμοσαν, σφάξαντες ταυρον καὶ καρπον καὶ κριὸν

εἰς ἀσπίδα, οἱ μεν Ἐλληνες βάπτοντες ξίφος, οἱ δεβαρβαροι λογχην. ἐπεὶ δε τὰ πιστὰ γενετο, ειπεν 40 Κλέαρχος Ἀγε δη, ω Ἀριαῖε, ἐπείπερ ὁ αυτὸς μῖν στολος Ἀστὶ καὶ 1μῖν, εἰπε τίνα γνώμην χεις περὶ τῆς πορείας, ποτερον απιμεν ῆνπερ Iλθομεν ἄλλην τινὰ ἐννενοηκέναι δοκεῖς ὁδὸν κρείττω. ὁ δ' εἶπεν, 11''m μεν ῆλθομεν ἀπιοντες παντελῶς ἄν arx λιμουαπολοίμεθα ' υπαρχει γαρ νυν ημῖν ουδεν τῶν ἐπιτηδείων. πτακαίδεκα γαλ σταθμῶν τῶν ἐγγυτάτω ουδε δευρο ιοντες ἐκ τῆς χώρας ουδεν ειχομεν λαμβάνειν ἐνθα δέ τι ην ημεῖς διαπορευόμενοι κατεδαπανησαμεν. νυν δ' ἐπινοουμεν πορευεσθαι μακροτερανμεν, τῶν δ' ἐπιτηδείων ου ἀπορήσομεν. πορευτέον 12

ημῆς καταλαβεῖν. Ῥλθω με γαρ στρατευματι ου τολμήσει ἐφεπεσθαι πολυν δ εχων στόλον ου δυνησεται ταχεως πορευεσθαι ἴσως δε καὶ τῶν ἐπιτηδείων σπανιεῖ ταυτην, φη, τὴν γνωμην χω γωγε.m δε αυτη et στρατηγία ουδεν ἄλλο δυναμενη 13η ἀποδρανα ἰ ἀποφυγεῖν et δε τυχη ἐστρατηγησε κάλλιον ἐπεὶ γαρ ημερα ἐγενετο, ἐπορευοντο ἐν δεξιαεχοντες τὸν ηλιον, λογιζόμενοι et ξειν ἄμα ηλίω δυ- νοντι εἰς κώμας τῆς Βαβυλωνίας χώρας καὶ τουτομεν ου ἐψευσθησαν. ετ δε ἀμφὶ δείλην δοξαν πο- 14λεμίους ορα ιππεας καὶ τῶν τε Ἐλληνων ο μηετυχον ἐν ταῖς τάξεσιν οντες εἰς τὰς τάξεις θ εον, καὶ ωριαῖος ἐτυγχανε γαρ ἐφ' ὁμάξης πορευόμενος διότι