장음표시 사용
101쪽
xi cara Dubiu 2. Solutio. Solutio . Ratio. conciu.
O c. XXII. De impedi. condi .frui. . i
nglitic consentiret in eam , non eic Verum matrimonium, nisi adsit nouus cosensitis, postqstam sciuerit eam ancilla, etiam si Palu . in Φ. d. 36. q. I. ar. 4. di
cat cotrariam,& Ricar. d. 36. q. I. ar. I.
Adhuc dubitatur, Si mulier contra
heret cum Ioanne, Quem optime no
uit, sed decepta putat eum esse primogenitum Comitis Beneuentani,vel alia teris , Ut mina teneret matrimonium pRespondetur ' sic . Quia ibi no est crror per nae , cum optime nouerit ipsum, sed sbium error conditionis, vel qualitatis, quia putat eu esse primogenitum,& non est. Hoc enim no susticit ad euacuandit m matrimonium, nisi contractus esset sub tali conditione, ut in conclu. a. dictum est.
QTrum matrimonium cotraetiim inter liber u ,& ancilla, ignorata conditione seruitutis teneat, vel sit nullu. Respondetur esse impcdimentum quod impedit contrahendu ,& dirimit contractum : ita st si conditio seruitutis ignoretur, n5 tenet matrimonium . Hoc patet. Extra de coniugio seruorum. c. Proposuit. 8 c. Ad nostram. Ratio est. Quia liber, ex tali errore nimis laeditur contrahens cum
ancilla. Primo in bono prolis, ex hoc, cam non habet in sua potestate. Et in bono fidei. Qitia ancilla, non pote rit ei debitum reddere , & sorte tunc dAs posset eam alio negotio impedire. Laeditur in bono sacramenti. i. in cohabitationis inseparabilitate. mi a d Asancillae, posset eam vendere, & ad terras longinquas mittere. Ponit tamen Palu . tres conditiones ad hoc requisita S. Prima , o qui contrahit sit liber . Secunda,l ignoret seruitutu . Tertia,
si ignorantia duret. Quae declaran
Sed ante si dubia emergetis circa impediment si absoluamus, Oportet non agnorare, virlim hoc impedimentii metia impediat, stando in iure naturali,& Diuino, aut solum sit impedimentassando in iure positivo . Expedit scire,ppter noui orbis incolas, qtii in insidelitate contraxerui liber cum ancilla,& sorte conditione ignorata. Nam si hoc impedimentum etiam in iure naturae impedit, sicut error person .ae,inter illos etiam insideles, non tenere Tmatrimoniti . Si tamen est impedimentum solum in iure positivo, cum infideles non teneantur legibus Ecclesiae, verum est matrimonium, etiam conditione ignorata. Prima conclusio. Impedimentu er- I. conclu.
roris conditionis, solum est impeditne tu stando in iure positivo. Quia de iure naturae quilibet est liber ad cotra- ad Gal. 4.hendu matrimoniti. Neque in hoc est Vuandet. aliqua seruitus, cum seruus et inuit O d. 35. q. Id ho possit contrahere. Sequitur ergor art. 2.6 si est impedimentu, non erit de iure Ioa. Arbois naturali.Item. Neq; est de iure Diui - li. 1 1.no positivo. Nulli bi. n. reperit lir tale Theo. c. I ius Diuinum simpliciter vetans seruu Vigueri u contrahere , ergo sequitur P soluest c. I 6. S. I. de iure positivo humano. Quantiis Almayn dictit iure naturali est e . i. conclusio . Si tepore infidelitatis r. conciti. liber, cotraxit cu ancilla: et conditione ignorata, vere teneret matrimonium. Cotra ΑΙ Tales. n. non obligantur legibus huma may. d. 39.
nis. At O isttid impedimentum solum iure positivo impedit, ita ut Ecclesia posset facere, O non impediret, si tolleret prohibitionem, sic Petrus de Pa Palu . d. astu de in A. ubi dicit. Aliter impedit error personae, quam conditionis, quia ille ex natura matrimoni j. Vnde Eccles a non posset facere, ς, error personaeno impediret matrimonium , cum dest consensus, sed error conditionis i inpedit ex statuto Ecclesiae. Unde Ecclesia posset statuere quod non impediret. Posi et etiam statuere, quod error qualitatis,uel fortuni impediret. Hς cille. Advertendit, ut in istis impedimentis sciat quilibet quae impediunt so- Nota. statuto Esclesie,& que ex iure
102쪽
δ σ Prinia pars speculi seniugiorum.
naturae , ut circa noui orbis neophytos rectum sit iudicium: circa illa quae tempore infidelitatis.
I.Dubiu. Dubitatur . Vtrum seruus,contrahens cum serua, putans sit libera, vere contrahat. Videtur non . Eo lsit error conditionis. Respon. quod veru esset matrimonium. Seruus enim supplenae . non potest conqueri de conditione and 36. q. I. cillae, cum eiusdem sint conditionis,art. 2. ob id nullam patitur iniuriam . Quo Corolla. circa nullum est impedimentum. Nam impedimentum erat in primo casu, propter iniuriam quam patiebatur liber, contrahendo ignoranter cum serua , sed seruo contrahente cum ser- Doctor. in ua , nulla fit iniuria : ergo tenet ma- q. d.36. trimonium . Sic determinant doctores. Idem si liber cum illa quam putat seruam, & est libera, quia non patitur iniuriam . a. dubium Dubitatur adhue . Si liber contraxit cum ancilla ignoranter,& post donata libertate , manet cum ea, habet accestum ad ipsam sicut ante, utrusit verum matrimonium sine consensu Argum. de nouo adueniente. Videtur quod sic. Eo quod cessauit imped1 mentum, quo stante, non tenuit a principio rmatrimonium erit verum & firmum, Confirma quando nihil obitat. Et confirmatur. tur . Ad verum matrimonium sufficit In contra consensitas legitimus ex utraque parterium . inter per nas legitimas, sed talis fuit inter istos duos, qui iam sunt legitimet
personae, ergo verum est matrimon Iu . In contrarium tamen est veritas . Pro quo sit prima conclusio . I. conciti. Prima concitisio . Quando duo co- supple. d. traxerunt , dc a principio matrimo-36. q. I. ar nlum non tenuit, quantumcunq; postlic. 3. se tractent tanquat i coniuges, & mutuo commisceantur, non erit vorum
matrimonium, etiam cessante impedi Vict. in re mento , si non adsit nouus consensus.lec. de ma Hoc probatur . Ubi non est consensus trimo. inter personas legitimas, non est matrimonium , etiam si sit traductio copula: sed in casu posito non adest consensus, ergo copula non sufficit. Probatur. Primus consensus fuit nulus: quia fuit inter personas illegitimas , ergo non fecit matrimonium, Scsic non erit matrimonium, nisi adsit de nouo. Istam conclusionem expres- Glossa se ponit glo. in cap. Ad nostram . Ex- Ricar. d. tra de coniugio seruorum. Haec est 36. q. 2.at- determinatio Ricardi. in q. Et proba - tic. 2.tur per cap. primum . de eo qui duxit in matrim. quam pollu. per altili. Et per cap 2. de coniugio seruorum. Ita tenet doctissimus Adrianu; in 4 de Adrian. sponsalibus. Et vi Iurisperitos addu- Panor. camus, hec est sententia Panormi. in Innocen. cap. Super eo. de conditio. appo. post Regula. determinationem Innocenti j. ita
ex regula iuris , ex contracto irrito alias, nulla nascitur obligatio . Hanc conclusionem maxime commenda memoriar, propter dubia emergentia inter noui orb:ς neophytos . Contingit Nota pro enim quod duo inter se contraxerunt Indis. more solito , &.fuit impedimentum, vel disparitas cultus , vel quia vitie bat propria uxor, vel primus vir: post vero, ablato impedimento, manent simul sine alio nouo consensu , non est iudicandum pro matrimonio, quam-tumcunque simul fuerint permultu temporis, & se tractauerint ut vir, &vxor, si non fuerit nouus consensus , In tantum hoc est verum, g, si quis
cum aliqua contraxerit, cum qua non tenuit matrimonium : ut si sic contraxit, Contraho tecum , si Papa dispenset: εc Papa dispens ante, & dicunt ei
periti, g, tenetur ducere sine novo, cosensu: sed ipse alias non vellet, & ex illo errore consentit, & ducit ea, postquam inuenerit i non tenebatur ducere , poterit relinquere : quia ille cotractus in errore sun datus est . Si tamen post ablatum impedimen 2. conclu. tum, ob quod ante matrimonium non Ricard. d.
tenuit: intus in corde de nouo con- 35. artu 2. sentiant , verum efficitur matrimO- q. a. nium , etiam nullo exprimente consensum. Probatur. Matrimonium vere contrahitur per consensum mutuuinter personas legitimas : seg ablato
impedimento interuenit talis consensus, ergo sufficit cum expressione verborum, quae praecessit. Haec Ricardus in q. Eandem sententiam tenet do. de
103쪽
t. XXX. De conis. femorum. δ 7
Thir recremata, & est commu nis opinio doctor una. Cum hoc ponit consilium : quod quando alter cola iugum non consensit in matrimonium , si velit manere iunctus matrimonialiter absqtie peccato, debet consentire intus in anima . Vel si vivente prima coiuge contraxit, putas quod esset mortuus , postquam constiterit de morte Cius , si interius consentiar, verum est matrimonium, si maneant in matrimonio . Hanc dicit elle opi . communem Loazes in tractatu de matrimonio. dubio 12. Idem Ioan . Andre. &Baldus. Novellus in tractatu de dote p. 1 I. Sed tame requiritur ad hoc, quod sciat persona , quae de nouo co- sentit, impedimentum ablatum, sicut Hostie n. & Praepo. & alij explicant in cap. I. De Co qtia duxit In matri. Ad argumentum in contrarium solutio patet ex dictis
T videtur quod non possit . Quia quod
est alterius, non pom, test quis alienare inuito vero estio med seruus est aliquid domini, sicut pecunia ut ait Aristo. ergo non potest per matrimonium alteri dare , sine consensu veri domini. In contrarium tamen est autho. B. Pauli dicentis. In Christo Iesu non est sertius , neque liber. Ac si diceret, D ad lacramenta suscipienda nulla impedit seruitus . Sicq; determinatum
est. Extra de coniugio seruorum. c. I. Prima conclusio. Seruus, vel ancilla , potest matrimonium contrahere
inuito , vel ignorante, vel sciente domino. Patet . Matrimonium est de iu- Sco. d. 3 6.
re naturae, inquantum maris & 9Emi- arti c. 2. q. nae coniunctio ordinatur ad conserua uni.
tionem speciei. Et seruitus est de iti- ad Gal. 3. repositivo, & non naturali, sed non supra ar. Ipotest per ius positistim derogari iti- Supple. d. ri naturali. Nam sicut non potest ser 36. q. I. aruitus impedire, quominus seruus co- tic. 3.medat, vel aliquid aliud ad sui co ser- Ioan . Aruationem operetur, 3 hoc ex Co, P bo .ll. II. est de iure natura obseruatio indiu1- Theolo. dui: sequitur a simili, quod nec po- c. I Sit erit in positiuum tollere, id quod est de iure naturae ad conseruatione speciei: quale est matri sonium , est ex presia determinatio in c. supra dicto.
Et 29. q. t. c. Omnibus nobis. Et c. Didium. Et cap. Prudentia . De ossicio delegati.
2. conclusio. Seruo , vel ancilla co- trahente matrimonium contra voluntatena domini, non priuatur dominus
debito seruitio, sed potest eo uti, sicut ante matrimonium utebatur. Ista conclusio determinata est in c. I. de coitigio seruorum . Ratio est. mia si verus est dominus serui, vel ancilis, non debet suo iusto seruitio priuari per aliquid superuenies. Ergo sequitur, quod poterit eo uti eo modo quo an Ie utebatur, etiam si per hoc imp diatur debitu maritate: quia qui scienter rima sertio cotraxit, tali conditione videtur contraxille, sicq; non fit ei iniur1A 3. conclusio. Dominus serui, contra cuiuS voluntatem matrimonium
contractiun est , licet possit uti seruo suo sicut ante , ut impediat interdum debit itin colant gale, non tamen potest licite vendere eum in regione longinquam, ubi impediretur coniumstio maritalis. Probatur pro . 2 parte , quia pro prima iam patet . Nam si scrutis quantum ad contrahendum , vel non contrahendu est liber : seqttitur quod dominus no potest eum impedire, impediret autem si post coluractum matrimonium, posset vendere in longinquas terras : ergo sequitur quod non potest vendere. Nam alias seruus non
esset liber quantum matrimoniu
Ratio concilia 3. conclu. Uiguerius
104쪽
'ppima pars speculi coniugiorum
Dubiu I. Argum . Solutio. Panoro Frustra enim esset talis libertas, si non posset exequi a tum matrimonialem. Hoc Ricardus. idem videtur asthreredo. de Palude,& est contra Scotum, ocAlmayn. d. 36. q. conclusio. Si dominus velit , seruum, vel ancillam contrahere, licet noeo ipso liberum essiciat , non tamen potest eum impedire a redditione debiti, quoties exigatur ab eo. Probatur . Nam eo ipso, quo consentit eum ducere uxorem, videtur dedisse licentiam alteri, utendi seruo suo quoties voluerit ad illum actum,& videtur cessisse iuri suo. inare petenti uxori debitum, plus te tur seruus, quam domino tunc aliud praecipieti. Sic Ricar. in loco supra allegato. Quod tame non fiat liber, eo quod
dominii ,' consentiat, est sententia omnium doctorum. Neque in iure Canonico contrar1um habetur. Ob id tanquam certum tenendum. Secus tameest,si seruus ordinetur, vel religionem profiteatur domino volente, & non contradicente. Quia tunc cum ipse possit impedire ne seruus suus ordinetur, vel profiteatur, eo ipso, consentiat, videtur eum manumittere.
Sed tamen quia matrimonium non potest dominus impedire, laon eo, consentiat iure Diuino, aut Canonico manumittit,licet secundum ius ciuile
videatur manumittere. Hanc conclusionem in sententia ponit Petrus de Palude in o. Sed est dubium circa hoc, Si domunus dat ancillam, vel seruum in matrimon 1 una alteri libero,& ipse liber ignorat conditionem seruitutis, utrum sit matrimonium. Et videtur st non exsuperius dictis . Quia conditio seruitutis ignorata, ex iura positivo annullat matrimonium . Respon. Dominus dans ancillam , vel seruum, in matris monium alteri liberae coditionis, facit quod vere teneat matrimonium, si ad eit legitimus consensus contrahentiis. Haec coclusio est determinatio Panor. in cap. Ad nostram. de coniugio seruorum. Et itire ciuili. In authentica de nuptijs. S. Si vero. &l. I. titu. s. parti. .Et sic in l. s. titu. 11. Cuius ratio est.
Quia in poenam illus fraudis lege stat triti est, quod ipso facto sit libera illa
serua. Idem si fuerit seruus, 3c dominus tralat alicui liberae. Et sussicit ad hoc determinatio iuris ciuilis. Potest namque ius ciuile punire volentes defraudare liberos, conditione. Si tamen ita est, quod dominus ancillam, vel seruti tradit matrimonialiter libero,&mani se stat seruitutem, non ob hoc facit eam liberam,ut supra dictum est. u.od bene probat Couarruvias in
1 Dubitatur adhuc. Utrum ad hoc ldominus ancillae incurrat hanc poena, sufficiat quod dominus taceat, & nolit impedire matrimonium, cum pΟΩ sit, Vel virlim reqK iratur, quod ipse actu, det ipsam libero in matrimoniti. Resiponde. Ad hoc quod dominus incurrat hanc poenam iuris, non sussicit, quod taceat, vel non prohibeat, cum
prohibere possit , sed requiritur stactu eam tradat libero in matrimonium, quicquid dicat Panor. Quia
taciturnitas eiu ς, cuius no requiritur consensus, non debet reputari consensus: sed non requiritur consensus, domini ad cotrahendum matrimonium, ergo eius taciturnitas non debet reputari consensus. Item. Qiata fauoresa mphandi sunt, & odia restringenda ,
ex regulis iuris, sed hoc est maxime odiosum , ergo non ampliandum est , sed restringendum, sed solum dicit de dominis tradentibus ancillas suas liberis, ergo de illis solum intelligi debet,& non de alijs tacentibus, & non contradicentibus. Istam conclusionem tenet Paludan. in loco supra allegato. Sed tamen probabile est, quod susticiat, sit ipso praesente, & non contra dicente . Quod probat Couar. in suo
Sed quid erit dicendum, si dominus praecipit clerico, vel religiosis,uel alteri ut tales coniungat, an tunc habeat locum haec poena. Respon. quod si dominus conditionem no manifestet illi, cui praecipit, vel illi, cui vult tradere
eadem enim est ratio utrobique) per
105쪽
inde est,ac si ipse faceret. Et sic maneret seruus liber, & verum esset matri
Via propositum nostruest de matrimonio loqui, praecipue quantus pectat ad incolas noui orbis , sub breuitate illa quae non admodum ad eos attinent, transcurremus, quale
hoc est impedimentum devoto solenni, quod quidem impedit matrimoniucontrahere , & contractum dirimit. d. Tatio qua 17. c. Presbyteris. Item. Qu i clerici, re votu so vel voventes c. Insinuante.Nec de hoclen . imp e. aliquod dubium est apud catholicos . R diri. Cuius ratio est. Quia qui alteri est obligatus, & non habet in sua potestate , nulli potest alteri dare: sed huius. modi est qui vorum solene iacit, quia iam obligatur,& datus est in possessionem illi, c ui se vovit profitendo, ergo non potest absolute dare alteri seipsum in matrimonium.
. Sed circa hoc est dubium non contenedum, virlim hoc sit iure Diuino, vel naturali. Uel solum sit praeceptu Ec-
Conclu. Quod votum solenne matrimoni si impediat contrahendum, & contractu dirimat, habctur iure positivo Ecclesiastico , & non Diuino , vel naturali. Ratio con Probatur. Quia si ex natura rei vo- clusio. tum solenne dirimeret iam contractu, Votu Alta eo de modo votum simplex dirimeret ex iure po sed non dirimit iam contractum, licet sitivo im- impediat contrahendum ut supra d: pedit. ctum est ergo neque solenne sic dirimeret . Quod sit idem quo ad Deum, patet ex eo, st illa caeremonia , & modus solennizandi solum est quid de iuSup. ar. Is re positivo introductum. Sequitur ergo, P cum primum non impediat de iure Dinino, neq; naturali quominus matrimonium contractum sitivalidis,
sic etiam de voto solenni dicendum . Sicq; habes solum istum impedimentum voti esse de iure positiuo,e' i i
videtur trastulisse corpus suum in manus praelati: ita ut nullo modo possit Sco. dalteri dare quod non habet in posses- Vnica .ssione. Istam sententiam tenet docto. subt. in . Idem Cate. ' Hac modo Re Cale. r. I. uer. P. F. Michael de Medina nittitur q. 8o. quam pluribus in suo de C stibatu in dist. 38. q. lucem reducere,& quasi ob literatam
reuocare, locus est, lib. . Cotrouersia.
. Plura alia dici possent devoto , quae doctores in A. tractant, de quibus quia
non ad propositu, tacendum censui. Non tamen est negandum probabilem esse opinione illam, quae ten Ct,votum leniae matrimoniu dirimere iure Diuino. Quia mutatio est status inferioris in superiorem . Et quidem in voto solenni est traditio . Et dato Q lennitas ipsa sit iure positivo, ratione traditionis factae habeti no possit matrimonium contrahere sicut Magister Soto de iis Soto in suo de iustit & tu. probat esse sti.& iu li. a doct. S. A. quo tamen cum alias eius T. q. r. .ar. sangelicam potius Q humana sequamur Usgu.c. I sdoctrinam, in praesenti liceat digressi. f. . ver.9. ne monae tanea facere, qua uis ab eo in Doct. in . scriptis non fiat recessus. De quo sup . quando de voto simplici agebamus .
STtnunc disserendum de impedimento dispa Nota I. ritatis cultus, Virtuti Hugo inita sit q, impediat con stara se n. trahendum, & dirimat trac. I. c. 8
cte hoc tractemus, notandum i hic loqui possumus, utrum sit impedimentustando in iure naturali, vel virlim per legem scriptam Diuinam , an tu perlegem positivam humanam. Secundo notandum, q, aliud est loqui de infidelitate in genero. Aliud de inside litate, ut dicit priuatione sacramenti fides.s. baptismatis. M Ter-
106쪽
Prima Pars Speculi floniugiorum .
Cont. Vi Sue r. in suis institui.
Exo. 23. Deute. 7. Ioa. Arbo. libr. II. I.
theo .c. I Genes. I. Hester. 2.
Τertio notandum, quod non est id equaerere, virlim fidelis possit contrahere cum infideli, & quaerere, ut rima illi qui disparis sunt cultus possint contrahere. Potest enim esse quod nullus sit fidelis, S tamen quod sint dispa
Prima conclusio.Tempore Iegis naturalis , ante legem scriptam , licebat fideli contrahere cum infideli. Liceret quidem tunc fideli Abrahae cotrahere cum 1nfideli, id est, cum illa quae non protestabatur fidem venturi aliquo signo, vel aliquo sacrificio. inia ubi nulla est prohibitio personarum , manet
atrimonium in Iure naturali: scd initi re naturali non videtur talis prohibitio, quo manus pollent fidelis, Sc infidelis, 1 ungi: ergo.
z. conclusio. Post legem scriptam datam populo Israeli non licuit fideliconiungi in matrimonio alicui ex Canan eis, bene tamen cum alijs infidelibus. Quia sic lege praeceptum eis in Exo. Et exprese in Deutero. imo fli
omnes in tei ficerentur. Et ratio huius erat, quia nimium timcbatur de euersione fidelis, per 1nfidelem. Et ob id
nisi conuerteretur Canancus, nullo modo licebat inire fYdus matrimonii. Secunda pars conclusionis probatur . Quia nuli bi in lege prae ccptii mest, quod non liceret ex alijsqnfideli-
stat id sanctos fecisse. Ioseph, Moyses,
& Hester cum infidelibus contra xCrunt , quia non erat timor dea uel si C- ne a vera fide. Haec dicta sint contra Viguerium Granat ensem , qui in suis instituta onibus Theologicis. cap. I 6 6. 7. Ver. 9. dicat, Iur C Diu Ino csse nullum matrimonium anter si delim,&infidelem contractum. In hanc ctiam sententiam videtur declinare lo. Arboreus. lib. II. Theosophiae . cap. 1 quam Iiis non ἐicat aperte. Quod ex Paulo nititur probar C. 3. conclusio. Fidelis, cum infidelicuiuscunque ritus sit, dummodo non sit baptizatus, non potcst contrahere matrimonium. Et si contrahat, iure
humana p. sit illo cit nullum matri
monium. Probatur. 23. q. I. c. sic enim Et ibidem in c. Caue. Quae sunt verba. B. Ambro .in lib. I. de Patriarcha Abraham c. 9. Cuius ratio potest esse, quam assignat Ricardus ibidem inara non deceret Christianum contrahere matrimonium, in quo 1 ron esset ratio sic ramenti, sed inter fidelem , & infidelem non esset ratio fallamenti quiano posthi habere rationem sacramenti ex parte coniugis non baptizati: ergo non potest inter eos esse verum sacramentum matrimonij. Sic Canon istae in c. I . de spons. Et est conclusio Theologo .in q. dist. 39. Ibi Palu . q. I. Et Sco. Et Ioan . Echius Homi. 7 I. De sacramentis Et quidem videtur fuisse a tepore Apostolorum haec prohibitio. I. Cor. 6. Noli coniungi cum infidelibus. Et t. Corinthi. b. Idem. Et in Concilio
q. conclusio. Licet in iure non ha- beatur expressa determinatio, vel Cociiij, vel Pontificis, ς, fidelis, non possit contrahere cum 1nfideli, habet tamen ista prohibitio, vim iuris positivi expressi. Probatur primo φ non habeatur expresse talis determinatio . Quia solum reperitur author ita S B. Anabr. sit pra allcgata lib. I de patriarcha Abraham cap. 9. Et D. August. & Hieronymi dib. I ad uerius Iovinia in sim. Et Cypria. lib. 3. a ducisus Iu daeo S. c. 32. Nam dato in Concilio Toleta. 3. Sc q. fiat mentio ibi tamen solude Iudaeis est sermo. Secunda pars manifestatur, *ha- beat vim legis expressae. Qua vel oli in fuit determinatum, & perijt talis de-' terminatio. Et non est dubium , quin modo vim teneat, sicut si scripta esset. Sicut & multa alia sunt in Ecclcsia, quae tamen scripta non apparent, quae fuerunt determinata . Sicut & multa ore tenus habet Ecclesia ab Apostolis, quae licet scripta non sint, ii ibent tamen eandem vim, scut si scripta es sent, ut catholici fatentur. Vel non fuit facta determinatio, sed solum fuit in Ecclesia in consti et illaine, sicut si ei set determinatum, quae consuetudo
diabet vim lagis ae quomodocunque Cypriano
Theo. I.co rin. q. Tarant a. d. 39.
107쪽
Art. X X X. De diglaritate cultus. I
st , tenet. Et credibile est quandoquidem omnes doctores, catholici loquuntur de huiusmodi impedimento, tanquam si sit iure positivo determinatum) sic fuiste determinationem factam, licet nobis no constet in scripto, sed solum ex dictis doctorum , quo SDcus dedit Ecclosiae suae ad illuminandum , & docendum alios. Et haec consuetudo non est intelligenda est e contra Apostolum . In quo et rauit Ioan .
Igneus in l. fidei commissiim. 6. ad Syllani. qui dixit praedictam Ecclcsiae prohibitionem de dispari cultu esse contra Paul. Aposto. I . Cor. 7. q. conclusio. Secluso isto iure postiuo, stando modo in iure naturali, nulla lex est quae impediat huiusmodi
conitinctionem. Hoc patet ex dictis. Quia lex vetus iam cessati it. s. conclusio. Licet in Concilio Toletano A. R Agathensi sit prohibitum fideli contrahere matrimonium cum
haeretico cum iuxta Paulum vitandus sit post primam ,& secundam admonitionem si tamen quis attentet
co trahere, Verum Crit matrimonium.
Probatur . Nam si non teneret, esset propter ius positiuum, sed nullum tale est de haeretico irritans facium, nec talis cosuetudo, ut asserunt doctores.
Sanct Tho. in locis allegatis, Ricardus, Palude. Nam posito quod sit bapti ratus, siue sit apostata, siue haereticus, tenebit matrimonium. Sicut siquis contraheret cum excommunicato. Licet esset mortale contrahere. Se quitur ergo, P erit verum matrimo
p. conclusio. Videtur probabile, posse defendi, si non sit prohibitum in iure , sed solum ex consiletudine : intcrnoui orbis incolas matrimonium tenere, quan uis sint disparis cultus . Cuius probabilitas sic persuadetur. Ubi cessat ratio legis, ibi obligatio legis. De quo nos alias. Ergo multo magis ubi cessat ratio consuetudinis , &ibi obligatio consuetudinis cessabit. Vt si sit lex, Q propter pericula nocturna nullus portet arma noctu . Cessat ista ratio , cessante scandalo, & siccessit in conscientia logis obligatio. Ita a sortiori de consuetudine . Ratio lilius consuetudinis esset timor, quod vir fidelis subuerteretur ab infideli:
sed inter nota 1 orb:s indigenas celylt, cum experientia constet eos sic conuiuere, quorum alter si delis, S alter i
si delis,& q, nunquam fidelis, dicat ii)
fideli ut conuertiatur : nec C co rata ον
infidelis, fideli ut fide neget, vel quid
simile in contrarium fidei agat. S quitur ergo , 9, probabiliter pallet dici , si non est determinatio 1 utis, sed s)luconsuetudo, st, eli et Ilia trinio. Huni i - ter tale S.
Item secundo . Quia consit itido solum obligat illos, qui eam recepcrunt: sed liti nunquam receperunt, neque aliquid audierunt de illa, ergo videtur quod excusentur . Sed tamen quicquid sit de hoc, non oportet sapere plusquam oportet fa- per e , sed teneo cum omnibus do stoiaribus catholicis , quod Ecclesia irritat , & annullat tale matrimonium ,& fidelem facit personam illegitimam ad contrahendum cum in s deli non baptizato, etiam si sit catechumenus. Et si contra liant, quant tinctinque ignorauerint ius, licet excusentur a peccato in contrahendo, & sinriti manendo, quando tamen constiterit de impedimento, separandi sunt , nisi alteriam ad fidem conuersus sit, & de nouo co- trahant. Et facit ad hanc iustam prohibitionem, θ iure ciuili, cautum est, Ch ristianum contrahentem matrimonium cum Iudaeo , vel Iudaeum cum Christiatio, poena adiit ter ij mulctari, quae erat mortis in l. Ne quis. C. De Iiidaeis . & ibi Salicetus. 8. conclutio. Infideles inter se, quat hinc unque sint dispares cultu, & religione, positant contrahere matrimonium, nisi suis legibus prohibitum fit erit. Nam cum sint extra Ecclesiam, non arctantur legibus humanis: nec Diuinis positi uis veteris testamenti. Quia illis, lolum tenebantur Iudaei, qui e .im legem recCperunt, ergo si lege tenentur , erat naturali: sed la ge naturali
non est prohibitum ii ter gentes di M a Ile Adriantis.
108쪽
y a J rima Pars Speculi Coniugiorum
uersorum ritum, In Ire foedus matrimoni j: ut supra probatum est. ratio. 2 p. Secuda pars, spintelligitur, nisi suis legibus aliter fuerit prouisiim, probatur. Quia potest dominus infidelium leges, N edicta ponere quando iiii de
vetus est dominus pertinentia ad Vide rete suam rempublicam , S bonum com-ctio. no-- munitatis, sed tale edictum id est, pstia de do infideles, non iungantur alijs alterius minio ins ritus, potest pertinere ad bonum suo delium, & rum ci ilium , eigo poterit legem fer- iusto bel- re de illo. Et si lex sit lata, tenentur
Io . omnes allam se illare. Et contra faciens , nihil facit. Sequitur ergo , Psi legibus suis fuisset prouisum, no posset infideles diu cisi ritus, & cultus cotrahere, sicut nec modo fidelis , potest cum insideli non baptizata , vel catechumena, ex lege , vel consuetudine approbata Ecclesiae . Et videtur quod maxime circa matrimoniis possent d mini infideles has condere leges. Quia est quidam contractus neces artus, sine quo est impossibile rempublicam pos se constare. Quod videtur a serere S. Tho. d. post S. Tho. B. Antoni. diccns post int
. 39. arti. I. Infidele S uniuS IitUS , contrahere cum S Anto. 3. infidelibus alteritis ritu S, puta Sarra' p. ti. I. c. 6. cCTi cum Tartaris, nasi per ahquod ius Sylvester. p . sit ilium prohibeantur. Id sim silcgatve ibo. ma Sybilester. Certum n m loqui-tra. 8. f. Io. tur de tu Ie positivo Ecclesia ilico .ini 1 a non subduiri ur rates logibus Ecclcsiae , sed loquitur de iure positivo humano regali, cui sub duit Iur et Iam infidele S. Dubium. Scd circa hoc quaeritur, Dato ita sit, st matrimonium contractum inter fidelem , S infidelem non bapti Za- tum sit nullum , Utrum si post conti crsionem infidelis ad fit in maneant simul, verum sit matrimoniti sine alio nouo consensu , sed solum ex com n lini cohabitatione . Hoc est una dubium dignum prosecto icliu , propter DCC phylos nour Orbis. Et quidem in partem praecedentibus discussum csst, sed tamen Operae pretium ceti 1 o dissi-nire clarius.
Pro solutione dubi j prius oportet d lii, guere , quod potest esse , quod tales post conuersionem infidelis, cohabitent sicut ante, ignorantes ius, &impedimentum quod fuit a principio, vel st scienter. Et adhuc dupliciter. Sisci eiu er . Vel ignoranter, vel de nouo exprimendo consensum vel bis, vel signis, vel interius consentiendo, vel mere priuatiue se habendo, id est , neque consentiendo , neque distentiendo . tibus praelibatis, respondetur . Prima conclusio. Si fidelis contra- I. conclu, xit cum infideli ignorans ius, & poli conuersionem infidelis cohabitet, &exigat debitum , non de nouo consentiendo , sed eadem fidem sicut prius, nullum est matrimonium usque dum
adsit nouus consensus. Nam ad matri- Sup. ar. a. monium requiritur cosensus mutuus
inter legitimas personas: ita Φ altero istorum deficiente, non est matrimonium : sed quando astitit consensus a principio, non fuit in teiclegitimas perio nas .erso non fuit matrimoniu tuc .
nec modo est. Quia modo solum sunt personae legitimae post conuersionem infidelis, sed non adest consensus, qui est ad hoc necessarius. Sequitur ergo quod non est matrimonium . Secta lo. Si csiet matrimonium, per solam cohabitationem , probaretur esse tale , sed non sum cit sola cohabitatio,imis neque tradi ictio sponte in don um, ut determinatum est . Extra de resti. spol. c. Ex parte. Panor. in c. Su- Panor. pCr. o. d C condit . apposit. Et eandem tenet do. Adria. Et est sine utaris de- Adria. terminatio glo. in 6. desponsa. impub. c.unico dicentis. Solo temporis cursu non firmatur quod a principio non va Sup. Art. J. lebat, sed nouo subsiequenti cod sensu, interdum tacito, ut supra adduximus,
Idem Ricardus. Nam ubi semper est Ricar. vis iuris ignorantia, & Disti, semper videtur conuenisse ex illo priori consensit, qui no fuit sufficiens propter personas illegitimas. Sicq , quzndoquidea p r i n ci p i o si ii ira non Cu so in ri u s C fiascctum , neque post poterit: nisi adsit de nouo. Alioqui si queretur, quod si quis ducit aliquam de praesenta , & ipsa non consentit, vel est impedimentit in , si post sit c cclsu temporis iunga a
109쪽
γ D. X X X II. De distanta te cultus. s s
tur, sine pilo nouo consensu exterio ri, vel interiori est et verum matrimonium , quod est falsum , .i conuenirent inde ad decimiuia an iriim, deberet
iudicari pro matrimonio , quod tamen ullus audebit dicere . Ratio huius est. Tunc enim a princ pio ille consensus viri,nullum habuit effectum. Et ad hoc φ post sol tiatur estoctiim , est necessatauin, 9, adsit de nouo . Et hoc in c. Veniens . Extra de eo qui dux. in matrimonio. quampo. per adult. Hoc tenet doct. sub. in A. Imo est cxprellus textus de sponsa. impub. in c. cap. Vnico. ubi dicitur,l si impuberes ips, vel parentes pro eis inponsalia contia hut: si post aetatem copletam ipsi iuuenes non consentiant Verbo vel iacto, propter mutuam cohabitationem simul solum,no est validum , quod ante non fuit validum . Et ibidem glo. dicit solum per cursum temporis non fit validum , quod ante fuit inualidum . Et ide determinatur de matrimonio ibi-deat, ubi sust contractum inter mino-
a. conclusio . Si post conuersionem infidelis,fidelis co sentiat interius actu directo in matrimonium, vel exterius exprimendo, etiam ignorando ius , est
verum matrimoniti . Probatur . Quia ad verum matrimoniti requiritur cotisensus inter legitimas personas : sed ista concurrunt in casu , dato sit ignorantia iuris de facto iam praeterito, ergo verum erit matrimonium. Nam ad matrimonium no requiritur quod contrahentes sciant se posse contrahere , sed satis est constet eis non posta se non contrahere , quod potest facile cognosci. Imo dato opinentur 1 exon polle, sed decipiuntur. Et tamen de fano si contrahunt, verum est matrina natum , licet ipsi peccent contrahentes. Qtria sunt ibi omnia nccessaria , & sussa cientia ad xcrum matri
3 conclusio. Si post Conuersionem infidelis, constet iidcli de impddimento quod praecessit: habitcnt, di com
est verum , etiam si ignor cnt impedimentum, Ut in proximo articulo probauimus: ergo a sori: ori erit verum
matrimonium , si post detectam conditionem simul cohabitent interiori consensu . Qitia nihil deficit ad rί-tionem matrimoni j. Sicanirmant doctores citati, cum quibus & Ricard. dc Ricar. supra in simili diximus. q. conclusio. SL fidelis, post conuer- 4. eonctu,sionem iii fidelis cohabitet, & debitum exigat, cognosces impedimentum praeteritum : sed tamen noque consentiens, neq; distentiens, sed indifferenter se habens: non est verum matrimonium , quantum ad Deum in foro conscientiae. Quia ad matrimonium, Sup. art. a requiritur ex prcitu s consensus inter personas log timas: sed in casu non est talis consensus , quia mere priuatiue se habet,ergo non C st matrimonium.
Confirmatur. Qitia si ad aliquam Cti firma.
accederet non considerando , neque promittendo, neque exterius consentiendo , nec interuis, non es et verum matrimonium quo ad Deum, ergo neque in proposito quoniam nullus est consensus post legitimationem per
. conclusio. Si fidelis, post conuer- s.conclu.sionem infidelis sciens impedimentuco habitet sicut ante , etiam si non exprimat consensum exterius , v Cl interius, licet qliantum ad Deum non iudicetur vest tam matrimonium , est tamen verum siccmulum Ecclesiae praesumptionem. Qi ia Ecclesia praesumit Ratio.
in bonam pari Cm hunc scientem impedimentum praecedens nolle peccabe , S accessit ad uxorcm tanquam ad Ieram, S conseri sille interius. Hoc videtur expresse determinatum in c. Ad id .Fxtra de sponia. Vbi determinatiar,u, puella quae arate aetatem legitimam coacte nupsit viro , si post a late completam non reclamauerit statim, licet post dicat se non consci siste, non est ci edendum ei, ted simul dcbet cohabitat ei. Cluia eo quod potuit contradicere , & non contra dixit flatim , via
detur consci si e S: cque prasi it Ecclesia, quod ipsa non volue ii I pec
110쪽
s Prima Pars Speculi Coniugiorum.
care, quae tamen peccas et , si coniungeretur viro, non consentiendo in eum matrimonialiter . Sic in proposito . Ex quo fidelis nouit impedimentum praeteritum, & non diuertit, sed adhuc manet sicu t prius, est matrimonium praesumptum,& si non sit nouus consensus. Qilia Ecclesia praesumit eu non voluisse peccare. Pro hoc vero noAbu. l. re. tandum, quod Abulen . dicit, s non 8. q. 3 8. solent de nouo consentire, qui matrimonialiter coniuncti sunt, qua do fuit impedimentum, nisi constet postea eis de impedimento quod praecessit. Ex quo patet, i ad praesumptionem matrimonij in foro Ecclesiae inter illos, qui non poterant coniungi, non sussicit impedimentum cesset, sed requiritur scientia, q, a principio praecessit. Ab .art. 28 Posset etiam circa hoc impedimen- usq; ad 3α tum hic adduci qualiter per conueris sonem unius ad fidem dissoluatur matrimonium, alio no volente conuerti.
At quia specialis occasio sese offert, cum in a. p. huius Speculi agedum erit, ibi reseruabimus. Tractabimus naque de matrimonio infidelium. Et ob id lectorem illuc mittendum dκximus.
Dicta in proximo dubio per quinque
conclusiones intelligantur modo, iuxta sanctionem Concili j Tridentini, siquidem ad matrimonium testes,& parochus necessarius est, vel alius de ei licentia.
pedimento criminis, quod etia impedit contrahendum, & dirimit contractum est expressum in iure, per totutitulum, Extra de eo qui duxit in matri nonium,quam polluit per adulte- Tria crimi rium. na in isto Et quidem tria sunt crimina .f. Ho- imp e. micidiuna in facto. Sccudum est, adulterium cum promissione. Tertium contrahere de Dicto cum secunda, vi uente prima . At ut debite, & clare procedamus , unumquodque istorum seo una tracta dum statui. Et I. de homicidio. Illud autem sic intelligimuselse. Ut si quis vir occidat virum alte- Vigue. ca.
rius , ut habeat eius uxorem in matri- 16. g. 7.
Et pro intelligetia huius impedimeti ola dubia simul proponamus . Vtrusussiciat ad hoc impedimennum , machinatio Q tu i mortis sine effectu, id est, q, non sequatur mors. Item si sus ficit praecepisse homicidium fieri. Praeterea. Si casti factum est homicidium, utrum impediat. Item. Si alius inter fecit. sed qui duxit uxorem ratum habuit. Et virum similiter intelligatur impedimentum ex parte foeminae, ut fimachinata est in mortem uxoris illius, quem vult in virum : vel si machinata
est in mortem proprij viri. His suppositis, ad dubium.
Prima conclusio. Vir qui machina- I. concin. tus in mortem vere occidit, vel pro- Angel. in priam uxorem, ut aliam ducat, vel vi- vel b. rum alterius, ut uxorem, ducat in matrimonium, post tale homicidium, nopoterit talem foeminam ducere, &si duxerit, sunt separandi. Ista conclusio habetur in titulo supra allegato. cap. Significasti. Et 3I.q. I. c. Si quisvi' uente. Dixi, si vere occidat: quia Matri. 3.
quicquid dicant aliqui) si non se- impedi. 9.quatur homicidiu, non est impedime Basso.in A. tu. tenet inter Iuristas Ugutius. ag d. 36.ar. 2. est communis opinio Theologorum, Vgutius. quos contigit videre. Dixi praeterea in conclusione, si interficiat animo, ducendi uxorem illius : quia fi non ipsis animo faciat, sed odio , vel in bello ,
nullum est impedimentum, ut patet. Extra de conuer. infi. in c. Laudabile. ubi determinatum est, lilii, qui in bello interfecerut viros proprios quarundam mulierum, non animo ducendi uxores,st possint eas matrimonialiter sibi copulare. Ad hoc enim cri- Nota haec men incurr dum re Quiritur actualis occisio , & sim liter actualis i t riatio, ducendi adulteram: ita g, si id non