장음표시 사용
91쪽
ceterminatione non habetur, quod tales proprios filsos tenentes contrahat Cosrma. impedimentum . Et co fimatur ex superius dictis. Qitia odia i est tange-da sunt, & fauores ampJiandi. Neque, oportet fingere impedimentum, ubi non est expressum in 1 ut C. 2. conclu. conclusio . Viri, vel foeminae proprios filios tenentes in cat Echi Tatac Matres te ne, quando exigitur ab eis fides, ipsis nentes in solum tenentibus , ted illis, qui patri catechism ni sunt, respondentibus pro illi S, non mo, si non contrahunt tale impedimentum , sed respondet solum patrini respondentes in cate- non in cur chiratione . Probatur . Illud rii pedi-runt Impe mentum , contrahitur in catechismodi mentu . per hoc φ cst quaedam promistio ba-S. Tho. in ptismi sulcipiendi , ut dicit S. Thom. . d r. Et est quaedam regeneratio perfide,
quam protestatur patrinus pro paruulo , ergo cum illo erit impedimen- tum contractum , qui promittit baptismum suscipere, qui S sidcm prΟ- testatur . sed hoc non facit paren S tenens filium , sed patrantis, ut lupponimus: sequitur 9, cum ill 1S non contrahitur aliquod impedimentum .
Cofirma. Et co firmatur. Nam sicut in baptis. mo solum contrahitur , quia tangit le
vanti : sic in catechismo , quia pro mittit,&sdem protestatur,& no quia proprijs manibus tenet. Sequitur ergo, 9, cum in baptismo impedimentunon oriatur inteflantes, nisi tangant, D etiam non oritur in catcchismo inter tenenter , nisi fidem profiteantur pro paruulo , & baptismi responsionem faciant. Et sic est sublatus scrupulus, qui cruciat nonnullos in nouo Crbe, putantes tale oriri impedimentum , si solum habeant matres filios proprios, ipsis tamen matribus non respondentibus : quia si non respondeant in catechi Eatione , perinde est , ac si in terra paruuli iacerent, Vel aliae mulieres hoberent , quia nec siccum illis si non respondeant tale vinculum cotrahitur, sed solum cum patrinis prcfitentibus fidem, perquam
ad heb. D est quodammodo quaedam spiritualis ad Roma. rcgeneratio , quia iustus ex fide vivit, sine qua impcssibile est placere Deo.
Ex istis patet, a sci liori nullusne tit impedimentum per hoc, prios habeant filios, dc caeremo C. I.E Gm . nes fiat i cum duobus, vel tribus I ro
omnibus, sicut fit ob Pauli 3. dispensa Dispensationem. ' Hic oritur dub Ium modo t: O .
post Concili j Tridentini distinitione Paul. s.
In Scsse. 2Φ. c. 2. De matrimon: o siquidem ibi restrictio praduum in cc gnationc spirituali facta cst, ut non l.iae se extendat sicut olim , ut nos in fine in appcndice late disputantus. Dub Itin eigo est an hoc impedimentum , 9, in solo cate estismo contrahitur , modo sit ablatum per Concit. Trident clulacum in dii nitione Concili j quando res facta est solum de cognatione spirituali in baptismo fit mentio , & nulluest verbu de catechismo: ob id vid turquod iura citata maneant in suo vigore ut erant ant C Concillum.
Respon. 9, per Concili j determinationem totaliter videtur ablatu, hoc impedimentum catechismi, solum volo dicere , quod per hoc q, quis in catechismo solum sine baptismo, no haberet tale impedimentum, probatur, Concilium voluit auferre impedimeta ad matrimonium contrahendum,&gradus restringere cognationis spiritualis, ergo & abstulit impedimentu , quod in solo catechismo , patet quia ibidem docet experieti a propter multitudinem prohibitionum nulli oties in casibus prohibitis ignorant Cr contrahi matrimonia, in qu :bus, vel non sine magno peccato persetieratur, VClean Cn nne magno scandalo dirimuntur , voles itaque sancta synodus huic incommodo pio uidere , & a cosnationis spiritualis impedimetito incipiens, statuit scilicet ccce scincta synodus gradus voluit refringere copnationis spiritualis : & dicit solum maneat prohibitus inter tenent m citiutento,& patre, & matre eius in baptis mo,& cum bapt I ante,& bapti Tato: S patre,& matre eius: & q, nullus amplius lit gradus. Cit ergo solum in baptismo velit elle & vltra primum nolit extendi, videtur Cena allum gra-
92쪽
1 U'rima Tars Speculi coniugiorum
citina ablvulit cognationis spiritualis :& sic per soluiti catechismum nulla contrali Attir quia si gradus in baptis ino primum , & videtur au ferre in ca
techismo etiam quo ad primum: quia in cognatione spirituali ius dicendo 1blili de baptisino meminit: & sic quousque aliud per Ecclesiam sit declara tum, videtur mihi hoc dicendum, nam si id quod magis videbatur ineste ablatum est nempe confraternitas, S con-
paternitas in baptismo , ergo & ablatum est quid minus videbatur in esse id quod per solli catechismum, & hic
soluitur argumentum in contrarium
adductum , ψ in fancta synodo non est facta mentio de catechisimo : quia ablato id q, in baptismum quod principale erat intelligcbatur sublatum, minus erat, propter principale intro
duecum. De principali in appendice in fine disputatum Cit.
Onsequenter agendum de incestu. Pro cuius declaratione adllertendum est, g, incestus dupliciter committitur. Primo cum constinguineis proprijs. Se cudo potest committicum amnibus , qui sunt consanguinei propriae uxoris, Vel viri. Tanta est haec differentia incestus, ut secundum iura virum impedimentu sit, & aliud non . Pro cuius recta intelligetia sit. 1. cocl. Prima conclusio . Incestus commis. sus cum consa Eguineis propri)s, non est impedimentum: quominus talis ncestuosus pssit matrimonium contrahere. Probatur. Si es et impedimentu, vel est et iure naturae, vel iure Diuino positiuo , vel iure humano sed nullo istorum ergo nullum est impedimentum. Primo. Non iure naturae , ut est apertissimum. Nec Diuino iure, quia
in Leuitico id tum prohibetur tri-
momum cum assinibus , & consanguineis, tamen non determinatum est, D incestuosus non postit alia ducere . Nec est impedimentum iure positivo. Probatur. Q ita cap. Transmiisae. SO ca. Cater. 2.1Ex literis . de eo qui co g. consan. VXO. q. I sq. ar-
suae . solem ponitur impedimentu de incestuoso cum amnibus. Item i32. quaestio. 7. in pluribus capitulis solum ponitur de amnibus. Sequit ut ergo, cum non sit in iure expressum tale impedimentum , q, nullo modo est asserendum. Haec S.Τho. & Ricar- S. Tho. d. dus, Sc Archi. & omnes Theologi , li- 3 . q. I. cet contrarium Palu . in .dist. 36. q. I. Ricard. d.& Angelus in sua summa in verbo, In 3 q. cestus. f. s. ' Archi. 3. Sed contra istam coclusionem sunt p. ti. I. c. Is valida argumenta ex determinationi- g. q. bus sacrorum Canonum. In primis est illud ex Concilio Agat ensi. 3 s. q. 3 c. De incestis. ubi dicitur. Incestuosos ve Cotra Pare nullo coiugi j nomine deputandos lud.& An Et nominat qui sint tales, dicens. SP ge. & con quis consobrinae, sobrinaeq; se socia - tra lege .i3 uerit. Et subdit. Aut quia e X pro I ti. 2. p. q. pria consanguinitate aliquam habue-: & contra 1 it , vel concubitu polluerit. Sequi- Abba. c. r. t tir ergo ex huius Concili j determina: de eo qiitione , q, prohibitum sit matrimon Iu cogno .c5- generaliter omnibuSi incestu S Isan. v xo. Ad hoc dicendum ex ipso textu , in cuius calce subditur. Sane quibuSc o
iunctio illicita interdicitur, habebunt ineundi melioris coniugi j libertatem. Haec ibi . Aperte textus insinuat, lnon interdicatur coniugium omnibus incestuosis: sed quod interdicatur ex incestu cum amnibus. Secundum argumentum est ex ali 0 1. Obχ- textu 3 s. q. c. Si duo viri, ubi dici tur, quod tales incestuosi cum pro prijs cos anguinei si si iuuenes fuerint i postitit alia inire coniugia. Vide tu eri go qnod sit ibi dispensatio cum iuuenibus, S sic saltim quod senes non poeterunt contrahere fine dispensitione, si incestum commiserunt cum consanguineis proprijs. Respon. quod ex isto textu colligi- Solutio.
et uni solutio expressa.' Nam dicens,
quod iuuenibus liceat matrimonio tu .
93쪽
orticulu, XXIII. De impedimen. ince lus. 7 7
mi , non interdicit senibus. Sicut siquis diceret, iuuenes non i Clunerat, ns
dicit θ senes ieiunent. anuis lisc
solutio inepta iudicetur a viro, allas non vulgati ter docto Reuerendo Pa tre Fratre Antonio de Cordo ua Minor ita in stio qu aestionario. q. I 2. qua
uis alia quae hic dicta sunt probet.
a. conclu. Secunda conclusio , Incestiis com missus cum consanguineis uxorIS, Vel si foemina sit, cum consanguitie IS Uiri: est impedimentum , ut altero dea cedente , qui incest tim commisit, non possit alteri matrimonio coniungi. Ista conclusio est expressa determi natio Ecclesiae. Extra de eo qui so-gnouit consangui n. v Xor. cap. Transna isti.& 32. quaestio. I. per multa capitula . Sed tamen contractum tenet , contra glo. cap. a. de poeniten.&remissi. regiam, l. Iq.& 13. tit. 2. par.
Ratio con q. Ratio diuersitatis istarum conclu- clusionis. sonum haec potest esse : quia dato peccatum grauius sit commissi ina cu propria consanguinea, quam commistum cum consanguinea uxoris: proprie tarnen per incestum latim consanguinea V Xoris, matrimonio ampliuς contrariatur. Et quia talis incestus ex sua ratione habet , t impediat exactione debiti a proprio coniuge: quia per incestum factuis est amnis.' Hic potest esse dubium an etiam incestuosus dicatur ille qui carnaliter cognouit illam, cum qua impedimentum habet publice honestatis, ut si aliquam habuit sponsam cum quae ii orta publica honestas, fuertit soluta spo- salia, & contraxit cum alia , quaeritur
an si cognouit, vel illam si habuit sposam , vel consanguineam intra quartupradum , sit dicendus incestuosus, videtur quod sic quia eadem videtur ratio , & sic idem ius, ut . s. si Petrus sibi desponsavit Mariam, & ant qua carnaliter eam cognouit ad consanguinea eius accessit sit vocandus incestuosus,& absque dispensatione post mortem sponsae, non pollit aliam ducere. Ad dubium rei pondente S , Oportet considerare,' si s blum fuerunt spon-1alia de suturo per copulam carnalem
cum ion inguinea sponse, funt ablata,& sponsam non poterit habere uxor Cm, sunt textus expressi, v c infra quado de impedimento criminIS.. 2. Etiam considerandum, st post di finitionem Concilij Tridentini in publica honestate , solum est primus gradus prohibitus, Sc non exicnditur a Inplius, ut in sine in appendice notauimus,& patet in Sestione 2 q. c. 33. Et tam notandum, q, aliud est loqui de poena incestuosorum , secundutura cui ilia , & aliud de impedimento
inris sanonici. Respon. addubiu non osse incestum carnaliter cognoscere cos anguineam illius cum qua est publica honestas patet, quia nullum tale in iure olim . ' 2. Dico , g, etiam si olina fuisset modo per Concilium est ablatum : quia gradus nullus est extra primum in publica honestate. ' 3. Dico,q, quo ad pgnas incestuosorum posse cad arbitrium iudicis, de quo Vide Co i
. Sed circa istud impedimentu dubi- Dubiu r. latur, Utru dato fit impedimentu lio Cin 1 ure, liceat incestu olb co trahere absque dispensatione . Et quis est qlii cueo dispensare possit . Sit prima con
Prima conclusio . Incestuosus cum I. conclu. amnibus, sciens impedimentum , con- . trahens matrimonium absque ex prelsa, vel interpretatilia dispensatione, peccat mortaliter. Quia hoc est in 1ure prohibitu , ut patet e X. c. allegati S. Ratio conergo contra faciens scienter, peccat,& cliisio non vent aliter solum, cum sit res grauis, eigo mortaliter. Ex hoc enim maxime cognoscitur contra uen1r C praecepto Ecclesiae , vir im fit mortale aut veniale . Dixi, scienter : filii asi S. Tlio. 4.1ionoranter id fac at , nescien S imper' l. 75. arti. diment tim expressiim in iure, contra' II. hens non peccat, nam ignorantia Inuincibilis eum excusat, quam puto in uincibilem in illo, qui nunquam au - Palud. dis. diuit tale esse impedimentum. Haec 33. q. I. sententia est Pet ri de Palii. in A. Dixi etiam , sine dispensatione :ouia ubi interuenit dispentatio nullum est peccatu . Nam qui sic cottabit,
94쪽
non cotra uenit alicui praecepto. Quia iam cum eo dispensatum est. Dixi etiae X pressa , vel interpretativa. dyia s1 ille qui potest dispensare, videat Ince
stuosus communiter contrahere , ne
que prohibet videtur tacite dispensasse. Et sic ubi talis esset consuetudo: nullum esset peccatum contrahere. ULDoctores patet a simili in alijs Ecclesiae praecep-in q. d. II. iis, ubi ex hoc solum,q, Episcopus permittit, aliquid in quo potest ipse dispensare, videtur dispensasse ut est, lsacerdotes ad inuicem se absoluant, quod est contra expressum ius ed tamen quia ipse videt. Sc consentit, videtur dispensa de . ' Modo per ConciliuΤridentinum ius est renouatum , Scconsuetudo in contrarium no sufficit s.Tho. di. in Sessione 13. cap. I Sic S. Thom. 3 q. ar. vlt. Hoc idem Ρe tr. de Palude, Se Archie- Palud. di. pisc. Floren. Et est Theologorum com3 . q. I. inuinis Opinio. Et qui talem incestum Anto. 3. p. comini sit, non poteli exigere debitu , tit. I. c. I 5. licet possit reddere . Sed tame Episcos . . pus potest dispessere ut infra dicetur. Oportet tamen si scienter cognoscat consanguineam uxoris, nam a ignoranter, porest exigere: De quo Solo. de Iusti .lib. I. q. I. r. viti. 2. conchi. a. conclusio. In huiusmodi impedi- vallo. opi . mento , P incestuosius cum assia1bus comunis. possit contrahere , potest Episcopus dispensare. Probatur sentent 1a omnium doctorii , tam Theologo i u , qua Iurisperi tortim. Imo dc secundum Ueruccensem, sufficit proprij facerdotis
Mona I. licentia. Et idem Monat.& Roden. Et Ioan . Ioan . And. in c. In adolescentia. 3 3. q. 2. Angelus. ait Φ iuuenis incestuosus potest con-S. Anton. trahere sine dispensatione, sed non
S. q. Huius ratio est . Quia est periculum in continentiae in iuuene. Ob id iuueni absque dispensatione conceditur: lnegatur seni, ubi nullum imminet periculti . Et expressie ς, Episcopus possit Palud. di. dispensare, vide in Palu . Couarru. inq2. q I. & Epito. p. 2. cap. . nu. 6 Ω idem Nauar-d .s q. l I. ro in manuali consesso. c. 22.nu. 86.3. conclu. 3. conclusio. Noui orbis incolae incestuosi, contrahentes absque dispensatione, nullum peccatum saltim
mortale comittunt. Probatur. Igno . rantia iuuinc 1 bilis excusat actu a toto, qui alias seclusa ignorantia esset peccatum, ut aperte coiistat in fasto Iacob co F noscente Liana, Sc in multis alijs: Gene. 2 sed noui orbis indigenae incestuosi, contrahentes, inuincibiliter ignorant, ergo dato esset mortale seclusa ignorantia, cum ipsa adsit, non peccant m Ortaliter. Maior est nota . Et probatur minor . Quia dicitur inuincibiliter S. Tho. r. ignorare, qui faciendo quod in se est, q. 76.ar. 3'adhuc ignorat: sed isti faciunt quod in Doct. in a. se est, & audiunt praedicatores, nec eis d. 22. adhuc est declaratum, ergo ignorant in uincibiliter. Probatur secundo. Iuvenes qui ti- 2. Ratio.
ment de incontinentia , non peccant mortaliter , licet incestuosi , contra
hendo sine disipensiatione , sed apud
neophytos timetur in continetia,ergo licebit eis contrahere , etiam sine dispensatione Maior probatur ex capit. In adolescentia. 33. q. a. ubi dicitur,s, solenniter poenitens, si timens incotinentia iuuenilem , copula. 'uxoris elegerit, videtur rem feci isse venialem. Ex isto probatur. Solennis poenitentia est impedimentum, sicut incestus, sed tali impedimento non obstante , quando timetur de incontinentia, non est imortale contrahere , ergo nec incestuosus similiter etiam sine dispensatione. Confirmatur ex. c. Antiqui. Vbi dici Confirmatur. Si continere non potest, redeat ad tio. coniugium. 3 I. q. 2. Imo hoc expresse
determinant doctores Iuristae supra allegati. Minor est clarissima, i sit talis timor de incontinentia , cum in plurimum eos nouerimus tam debiles , quod vitam non possint ducere nisi uxorem habeant apud se.' Et non tantum haec indigentia pro carnali copula quantum pro communicatione Operum. Et considera quod SS. Papa Pius quintus concessit die 27. Septembris , anno vivae vocis oraculo , ad instantiam Reueredi Patris Fratris Ioannis de Aguilera, commissari j Romanae curiae ordinis Minorum , quod prouinciales possint committere viris
religiosis & doctis, & iuxta. Concili i
95쪽
A XXIIII. De impedimen. uxoricidii.
decretum approbatis, aut horitatem dispensandi cum viris scit mulieribus incestuosis. Qui carnaliter peccaue
runt cum consanguineis, alterius con
iugis intra quartum gradum , ad hoc quod possint petere debitum , & hoc
ST aliud impedimentui inpediens quidem contrahendum, sed non di
enim in poenam huius peccati interdicitur et , ne secundo ducat vXOrem.
Sed circa hoc dubitatur . Vtru hoc verum sit quotiescunque & qtio modocunque vir occidat uxorem. Item si ita verum est, si mulier occidat viris . Et ut certa ab incertis segregemus, est aduertendum, quod hic loquimur simpliciter, quando vir occidit uxorem& non quando cum intentione ducendi adulteram quia tunc est impedimetum non si tum 1 mpediens contrahendum, sed dirimens contractum cum tali: quam voluit habere uxorem , Ut infra dicemus. Itaque solum loquimur quado occidit uxorem quia odit
Secundo est notandum, quod vir potest occidere uxore, vel quia adultera est, & in adulterio deprehensa :vel quia alioqui molesta est viro suo. His habitis respondetur. Prima conclusio. Vir occidens propriam uxorem sine intentione ducendi concubinam quam non deprehendit in adulterio ) peccat mortaliter contrahendo cum alia sine dispensatione expressa , vel interpretatiua . Probatur ex textu. 3 3. q. a. c. I. Vbi inter
dicitur: ergo se ituitur. lubd contra laclens peccat, & non venialiter, quia res est grauis, ergo mortaliter.
a. conclusio. Vir occidens uxorem
propriam deprehensam in adulterio , non incurrit tale impedimentum. Pa te t. d. 37. in fine. leges enim dat aut horitatem ad hoc faciendum impune, Et quam per legem facultas datur. q. I. art. 3. Ut possit de adulterio damnata occidere , nam & si ut possit misericorditer se habere uxori condonando, non secit iniustum occidendo, alias inique faceret iudex iustitiae executione ei committendo , verum differentia notanda est in illo qui uxorem in adulterio deprehensam interficit, & in illoqui occidit uxorem a iudice damnatam de adulterio , quia primus : & si impune id agat coram Deo homicida
est , quia nullus ante condemnatione morte plectendus, & sic canon Nicolai Pap q. 33. quaest.2 c. Inter sectores. Sed lex ciuilis permittit. l. Grachus. C. adi. I lilia m. de adulter ijs, Sc l. marito. T. eod. tit. Secundus tamen qui a iudice uxorem damnatam de adulterio interficit, non lotum in foro exteriori, rem damnatam non committit, sed et in foro conscientiar : quia sine peccato exeqttitur. vi de Soto de iustitia&tur .li. s. q. I. ar. 3. in fine Medina de rest 1 tutione. q. R. causa q. Abulen . Matth. q. l. I I 3.& docto. s. in A. d. 37. q.
ad primum. Et vide Sylvestrii in verbo Homicidium. I. q. r. & latissime disputat doctissimus episcopus Segovie
virum, non incurrit talem poena. Probatur. Quia non est ponendum impedimentum, ubi in iure ex pretium non est : sed non est in iure cxpressiim de muliere sicut de viro, ergo non est a siserendum. Quia fauores sunt ampliadi, & odia restringenda . Et ratio diuersitatis haec potest esse . Qtii a magis timetur, quod vir occidat propra avxorem, quam quod V Xi r virum, propter dcbilitatem sexus. Hinc videtur poenam apposuille viro ad cohibenduiram : & non foeminae, quae ex natura
sua videtur stagilis, nec fac de audaciam 2. dubio. Pallid. d.
96쪽
ciam habet ad tantum facinus committendum .
De impedimento uxorici dij, vel vi ricidi j, quando fit ob aliud ineundum coniugium, in serius ex proposito tractandum est : nam ut diximus est impedimentum alterius conditionis cuimpediat contrahendum , R dirimat contractum . Ad hoc impedimentum uxorici dij sic cit, ut non virici dij, neque dirimat iam contractuna: licet c5 trahendum impediat ad sensum declaratum: ut non liceat contrahcre sine dispensatione expressa vel interpretativa.
A RTICVLVS XXV.we impedimento raptus.
Liud impedimetiam in iure est, quod impedit
contrahendum, sed nodirimit contra tum, qnquis rapit aliena spon-
Sed circa hoc dubitatur . Vtru hoc verum sit de raptore etia virginis nosponsatae, vel solutae, vel etiam sponsatae, sed non virginis . Et Vti u quomodocunque sit raptor virginis, licet non fuerit desponsata , possit ducere
Ιtem , dubium est, Vtrum dato non possit ducere uxorem illam sponsam alterius raptam , possiit cum alia contrahere . Pro solutione horum sit prima conclusio . Prima conclusio . Raptor alienae sponsae , sitie sit virgo , siue corrupta , non potest absque dispensatione contrahere cum ipsa, neque cum alia sine peccato, dummodo non ignoret in uincibiliter. Probatur ex textu supra allegato. Nam ibi non est determinatum, nec limitatu quod sit corrupta , vel sit virgo, sed quod sit sponsa alte ri', ergo sequitur 9, talis raptor alienae sponsa' , non potest Cana ducere. Et quod non possit etiam cum alia, patet in c. Statutum. 27 q. 2 . ubi dicitur,
quod si quis sponsam alterius rapue rit , publica poenitentia mulctetur, &sine spe coniugi j maneat. Si ergo sine spe coniugi j debet manere, nullam potest ducere. Alioqui manerent cum spe coniugi j. Item sequitur , & si ipsa
eidem crimini consentiens non fuerit, licentia nubendi alteri non negetur :er go si ipsa consenserit rap tori, cum alio non potest matrimonio coniungi. Alias si posset, quorsum solum conceditur non cosentienti λ Et ob id cum raptor sit mali perpetrator, ex ipso textu apparet non posse absque peccato aliquam ducere . Dixi in conclusione, absque licentia expressa, vel interpretatiua ad sensum supra declaratum. Item. Nisi ignoret inuincibiliter tale impedimentum, quia tunc etiam
1. conclusio. Rapiens virginem solutam , licet secundum ius ciuile non possit contrahere cum ea, potest tamen secudum ius canonicum sine aliis qua dispensatione. Prima pars probatur. C. de raptoribus Virginu. l. unica. Secunda pars patet. Extra de raptoribus. c. I. Et de adulte. c. I. Et in c. Placuit. Et c. de puelli S. s. q. a. Et quia ista poenalia sunt sic intelligenda prout iacent,& declaranda ut verba s nant , si quidem tam ius ciuile , quam canonicum antiquum correctu est per
3. conclusio. Raptor corruptae solui Ε, secundum omne ius potest cum ea contrahere absque peccato. Probatur ex superius dictis. Quia nullo iure videtur interdictum matrimoniti, inter huiusmodi personas, ergo poterunt contrahere inter se absque aliquo peccato, & a fortiori, cum quacunque alia. Et non solum potest cum rapta postquam restituit, sed etiam antequam eam restituat. Sic. Maio . in quo Maltinus de magistris deceptus est in suo de temperantia. se raptu. qui opinatus est contrarium. Et conclusionem tenet Coia arruvias.' At circa hoc impedimentu raptus scias, no uti ius conditum in Concilio Tridentino, Sessione. 24. c. 6. cui stan indum
z9- q. 2. Contra Martinu. Couar ruo 2. p. epi. C.
97쪽
dum est,quam determinatione, & dubia emergentia eam tractaui nitis in appedice in fine, ubi de raptore : quia ibi raptorem & raptam non facit inhabiles personas simpliciter, sed quo- isque rapta sit , raptore separata , in loco tuto posita. Et raptori, imposita est insana Lae poena , & est ex comit nicatus ipso iure. Multa ad propositum declarata ex Concilio Tridentino, vide in appendice .
De impedimento cognationis spiritualis per levationem is sacrofonte.
Liud est impedimentisi,qsi quis insidians matrimonio , proprium silium leuauit in baptismo , vel in confirmatione . Sic est expres sum 3 o. quaestione I. cap. De eo.
Sed pro intelligentia istitis impedimenti notandum est, quod vel loqv imur de illo qui tenet proprium siliunon malitiose . vel de illo qui tenet, sed in aduerte ter. Et hoc dupliciter , vel necessitate,'vel ea seclusi .PIis supconclu. positis , sit prima conclusio . Prima conclusio. Malitiose tenens filium proprium in baptisimo, vel in cofirmatione, ut insidietur matrimonio, S ius exigendi debitum perdit,& non
potest matrimonium contrahere absque dispensatione . Probatur CX- presse in dicto cap. De eo. JO. quaest. I.
ubi dicitur . Si aut e coniuges legitimi
Vnus, aut ambo ex industria secerint,
ut filium situm de fonte sit sciperent: si innupti permanere voluerint, bonum est : sin autem,grauis poenitentia insidiatori iniungatur, & simul maneant. Etsi praeuaricator coniugij super uixerit,acerrima poenitentia mulctetur,&sine spe coniugij maneat. Haec ibi. Ecce quomodo qui silium suscipit, poena
hac mulctatur, ut non ducat aliam.
Etu, non possit exigere debitum, est
manifestum . Quia contracta est spiri tualis cognatio inter ipsum , & matrefiiij, quem leuauit: quae est Uxor propria, ergo stante tali compaternitate, nullo modo CXigere poterit. 2. concluso . Qui proprium siti uiri tenuit in baptismo, vel confirmatu, ne, seclusa necessitate, scienter , Dd non ut insidietur matrimonio , lice dperdat ius exigendi debitum: potest
mortua uxore cum alia sine disjecisa tion o aliqua contrahere . Proba urquo ad prima partem, priuetur iu- Ratio. I. p. repetendi debitum . Quia vere contrahitur compaternitas tuter v1rum& uxorem , & per cosequens tali b, pcrcuius actum impedimentum Orili est, priuatur itire exigendi . Sic assirmant S.Th. l. t doctores S. Tho. Petrus de Patu.& Io. Palud. ibi.
Andr.& Anto. c. Si vir. De cog . spi. Sc Io. Audr. Hostie n. & Gose. Gos Et generaliter ponitur regula , 'regulariter omne impedimetitu quod facit matrimonium esse nullum simpliciter, si illud praecedat, facit etiam 1llud esse nullii s ecundu quid: ex parte eius qui est in causis, si tale impedimetu sequatur, in quantum impedit exactione, debiti licet reddere teneatur. Secunda pars conclusionis proba- 2. p. tur,s, non priuetur alio matrimonio. Quia in tute non est expressum, ergo non est ponendum. Solum enim oportet ponere in illo, qui malitiose id fecit ergo sequitur q, si simpliciter secit, dato scienter, q, no erit tale impedimentum quominus mortua prima
possit abs lite dispensatione aliam ducerc.Tamen alter coniugum, qui non
suit in causa, poterit utendo iure suo exigere, quia sine culpa non debet priuari tali iure. Intelligo scienter, scilicet,si sciat tale eta impedimentu, nana licet sciat factu, si tamen ignorat inutia cibiliter ius, potest exigere absq; pec- I. r. q. 77
cato. Ignorantia. n. iuri S CXcus at Cum . ar. .
3. conclusio . Tene As scienter ad ba 3. conclu.ptismum, vel baptizans propriu filiu , sed in necessitate, quia alias non potest sine periculo saluti paruuli prouidere; nec peccat, neq; perditius petendi debitu, uec aliud impedimetu mcur L rit.
98쪽
T, ima Pars Speculi Coniugiorumi.
rit. Ista conclusio est determinata. go. q. I. c. Ad limina beati Petr1. ubi determinatur , Q, talis, qui in necessitate filium baptiZauit, bene fecit, & quod nullo modo debet separari. Et sic doctores intelligunt in nullo contraire
matrimonio. Cretera alia quae de cognatione spirituali infra, & in appendice in fine quado de limitatione jacta in Concilio Tridentino erit sermo.
N c. presbyterium . De pqni. & remis .fit metio depresbytericidio. Et l.
Iq. ti. 2. p. q. Et de poenitente solenniter. Et de illo, qui scienter contraxit cum moniali professa. 32 q. I. de Σ7.nihil speciale videtur notatu dignum, ad alia dissiciliora properamus, intelligentes quod haec omn1a impedimeta supra dicta undecini, sunt quae impediunt contrahendum, sed minime dirimunt contractum. Et omnia prae-- ter duo, qtiae sunt, voturn simplex ca-s: istis,& sponsalit irim cum altera persona,Sunt litis duobus exceptis) 1mpedimenta ex statuto Ecclesiae. Et tamen ista duo videntur vim habere a iure naturae,secundum D scrvandum est
promissiun, & fidelitas alicui data. Et in omnibus istis duobus exceptis) potest episcopus dispensare . Quia dii m. non habeant aliud robur , nisi ex iure . postilio, episcopus potest in omnibus dispensare, ad hoc quod sine peccato possit quis contrahere , in quibu s dispensatio reseruata non est. Et et opinio communis. Verum dominus de
Pala dein . absolute dicit, quod episcopus potest dispensare in omnibus criminibus quae impediunt, di non dirimunt . Idem tenet Nauarro innuali conses cap. 22. num. 86. Et credo
idem esse qu0d Caiet. diciti quia troa
salia, Sc votum non sunt crimina, Ribidem dicit quod no videtur ei, quod possit dispes are in impedimeto quod Oritur ex catechismo. Sed pro solu- Dubium.
tione quaeritur , Utrum sit mortale peccatum contrahere sine dispensatione in omnibus istis impedimentis . EX- pedit haec scire propter confessoreS , ut sciant cognoscere quado sit morta te . Nam dictum est , quod absque expressa dispensatione, vel interpretatiua non licet.
Prima conclusio. Contrahere post I. conclu. sponsalia cum alia, vel post votum ins Ratio. plex, est peccatum mortale, nisi, cum Supra ar- dispensatione. Quia qui promisit ali- tic. I s. quid, si est graue, tenetur reddere ei, cui promittit sub mortali, sed sic est in voto,& in sponsalibus,nam in voto promisit se Deo,& in sp6salibus, sponiae, ergo tenetur reddere. Sicut qui tenetur aliqua d reddere, & se impos sibilitat ad illud, peccat mortaliter,si est aliquid graue , quia poni πimpedimentum restitutionis. Sed qui cum alia contrahit post votum, vel post
sponsalia, quantum in se es se imposias bilitat ad implendii quod promisit,
ergo peccat sic contrahendo. Ista opi- Palud. d. Dionem tenet expresse do. de Palude1 3 q. q. I.& Caie.in summa. Caiet. t h. conclusio. In omnibus alijs im- Σ. conclu.pedimentis, ut est Interdictiam Eccle .u sim In cellus, Cate estismus, Uxordicium , Raptus alienae sponsis, Proprijsiiij de fonte, vel ad chrisma susceptio
Insidicis a matrimonio, Presbytericidium, Solemus poenitentia, Matr1monium cum moniali, contrahere sine dispensatione: absque contemptu tamen , non videtur este mortale , nisi consuetum sit petere dispensatione. Sed tamen quia non est in usu hominum hanc petere, Videtur quod non sit mortale. Caieta. In funama,in Vet- Caiet. bo, Matrimonium. Ex istis sequitur, quod cum neophyti in nouo orbe, in quibus inter in Corolla. uenire solet incestus, ob occasiones qu as habent vehementes ex modo coiituendi i qii bd licet contrahant eum
ius absque Episcopi dispensatioue, vel
99쪽
Art. XXVIII. De impedi emi is perso1De. δ s
vel curatorum , aut religiosorum, qui eorum conuersioni incendunt: no peecant mortaliter, maxime ad eorum fragilitatem attendendo.
contrahendum,d dirimenti-bim contract- . M pedimeta quae impediunt matrimo nium contrahendu,& dirimunt contractum 1 unt duode-icim. Error personae. De quo Theologi d. o 3. Secundu Conditio seruitutis. d. 36. Uotum solenne . diis 38. Cognatio carnalis. diit. 4o Cognatio legalis. dist. r. Crimen. dilt. 9 s. Cultus disparitas. d. 3 . Uis , vel mCtus .d 29. Ordo sacer d. d. 37. Ugamen. 3 3. Honestas publicae iustitiae. d. AI. Sasitastinis. Ibi. Si forte nequit coir C. dist. 34. De primo impedimento,scilicet,errore personae , primo dicendum . Deci UO Oportet notare, quia error potest esse , vel circa perlonam quantum ad substantiam, vel error conditionis. vel sortianae . Ut si existimat Petrum,& sit Ioannes. De secundo. Ut si sit impotens, vel seruus . De tertio. Vt si quis contrahat cum aliqua, putan Squod sit diues , & est pauper. Sed tamen antequam ad dubium respondeamus, oportet circa omnia illa impedimenta notare, quomodo sum cienter talia sunt, quae impediant contrahendum ,& dirimant contractum. Nam in matrimonio qusdam sunt de essentia eius, alia sunt de solennitate, sicut& in alijs fac ramentis . Et sicut in alijs sacramentis remoto eo quod est de solennitate, non tollitur quin sit verus acramentum , sic erit 3c in matrimonio. Et huiusmodi sunt impedimenta su perius allata, quae impediunt co- trahendum, sed non dirimunt contraetum . Sed impedimenta quae c' latrariantur his , quae sunt de Esse luia matrimoni j, faciunt , ut nota sit veru in matrimonium , impediunt quidem cotrahendum , R dirimunt contrIctum, qualia sunt duodecim ass gnata, quorum sufficientia , di numerus sic accipi poteli. Matrimonium enim pol cst Sussicien impedimetrium habere , vel ex parte tia impedicontractus, quia non cli legitimus, & me torusia deficiunt necessaria in contra citi. Vel quae dire- potest impedire ex parte colural Izn- munt. tium . Potest si quidem esse, quod c6- tractus legitimus sit , & tamen quod personae sint inhabiles ad contrahendum . Ut si duo religiosi inter se contractum faciant emptionis, vel vendΙ-tionis , vel commutationis, sine licentia sui superioris, non valet. Quia perlon e inhabiles lunt ad contrahendum. Et potest esse, cluod personae sint habiles, tamen contractu S non valeat. Nam interfuit deceptio, vel aliquid simile.
Primo modo ex parte contractus, S. Tho. I. IC a matrimonium fiat per volunta- 7. 6.rium consensum , si non adsit consensus, impeditur matrImonium . Et vOluntarius consensus tollitur, vel per ignorantiam , vel per coactionem, seu metum. Et sic ponuntur duo impedimenta , scilicet, Error, & Violentia . Secundo modo impeditur ex parte contrahentium. Et tunc potest ali quis impediri a matrimonio contrahendo, vel simpliciter , vel respectu alicuius personae. Simpliciter, ut cum nulla pollit matrimonium contrahere . Et non potest: essὰ , nisi quia impeditur a matrimoniali actu . Et hoc contingere solet, vel quia omnino no potest. Et ponitur impedimentum , d. 34. Impotentia coeundi. Sive quia libere noli potest. Et eic seruilis conditio . Nam cum seruus sit aliquid domini
tanquam p cunia, vellit mitrii metuo animato , porcist eo uti ad libitu, quo- Aristo. I. circa libere non poterat CXercere .ictu poli. c. S. matrimonialem cum uxore . Uel est ,
quia licet possit, non tamen licite Et hoc contingit in obligatis ad continetiam, quod euenit dupliciter . Vel
100쪽
citi ia obligatur ad cotinentiam ex o scio suscepto. Et est impedimentum ordinis. Vel ex voto emisso. Et impedit votum solenne. Si autem quis impeditur a matrimonio non simpliciter , sed respectuat 1 cuius persi, nae, Vel propter obliga tionem ad aliquam personam : sicut qui uni matrimonialiter iunctiis est, non potest alteri coniungi, & est ligamen matrimoni j. Vel potest impedi- Dentum eue , quia deficit proportio , ad aliquam personam. Et hoc tripliciter. Vel propter magnam distantiam . Et ponitur Disparitas cultus. Vel propter nimiam propinquitatem.Et ponitur cognatio , & publica honestas . Et
tertio contingit non este proportio nem, propter indebitam coniunctio nem factam , & ponitur impedimentum criminis. His suppositis nunc de primo impedimento , scilicet, errore agamus. Et si prima conclusio. I. eonctu. Prima coclusio. Error personae quatum ad substantiam , scilicet, q, quis' putet contrahere cum Ioanne, &sit Supra de Petrus, an nullat matrimonium. Quia consensu. non est matrimonium, ubi deficit con-Rtast. 3. de sensus debitus: sed ubi est error perso anima. nae deficit consensus, ergo non est ma-cOm. 3 p. trirnon tu . Patet . Quia nihil volitum, Gene. as. quin praecognitum, sed ubi est error , persona non est cognata , ergo nec vo lita mec est consensus sum ciens ad matrimonium. Et hoc qua dem apparet verum ex facto Iacob, quando Lyam cognouit, putans Rachelem . De quo Vigiletius dicunt doctores non fuisse macrimo in suis in- nium per concubitu . dura error praestitu. c. I 6. cessit personae , sed fuit post, per eqn-s.7. ver .f. sensim sequuttim . Et sic In l. Non idcirco.C. de iur.& Det .ignor. a. conci u. a. concluso. Eta or qua Ii tatis p er- sonae non evacuat matrimonium, Ut si quis colarrahit cum hac, quam putat esse virginem , vel diuitem, vel ad modum nobilem , sed tamen nec est virgo , nec diues, neque nobilis , tenet matrimonium . Quia error qua- Iitatis non variat aliquid quod est deessentia matrimonij: ergo etiam si ad .s r in cruina trimonium. Nam si consensus sit in istam persen I, 29. q. I. siue sit virgo, vel non, siue pauper,si- Non omniue diues, potest nihilominus in matri bus.
monium consentire, & verum habere consensum . Sequitur ergo, quod verum Crit marrimonium, cum nihil desit , quod est de necessitate mat fimo nij. Secus tamen est, quando est er- Vigue. ubi ror personae, quia tunc deest consen- supra. sus. Si aliquis consentiret in filium regis , quia diues est , si alius apponeretur pro eo , non est matrimonium , quia interuenit error : non quidem
qualitatis, sed personae, eo quod pro filio regis appositus sit alius infima sortis: & si contraheret cum eo sub
conditione, fi est nobilis quia si alias
non habet animum contrahendi ) non cxistente conditione, no valeret,quod
Sed circa hoc impedimetum est difficultas, nam conclusio proposita vera videtur de errore antecedente , quia
euacuat consensum . Ut si aliqui con Dubiti et . sentiat in Mariam,& apposita sit Magdalena , eo quod tunc deficit consensus necessat 1 o requisitu' ad mat rimonium. Sed quaero de errore conCO-s Error cor initante : ut si aliquis consentiat in Io comitans annem ,& apponitur Petrus : sed ta- euacu. mamen etiam si cognosceret cum esse Pe trimonIu . trum , consentiret in eum, tunc est error concomitans. Vtilina es et matrimonium . Et videtur quod se, ex eo q, tunc non est error , qui euacta a re dicitur consensum . Nam si sciret Pe trum, in eum consentiret, ergo adhuc manet consensus. Item e re Ari- Aristo t. 3. . sto t. 3 . Ethicorum . Non est ibi inuo- Et hic. c. I .luntarium simpliciter, cum esset voli- S. Tho. I. 2 tum si sciret. Respon. non esse ma- q. 6.ar. 8.trimonium, existente tali errore con- Solutio.
comitante. Quia licet non sit simpli- Aristo t. 3.citer inuolut arsum non tamen est vo- de anima. luntarium: quod requiritur ad matri coin. 9.monium . Na nihil volitum quin praecognitum, sed non est ibi cognitio, ergo nec Volitio.
Ex quo sequitur, g, si quis cotrahat Corolla cum ancilla , quam putat liberam, n i-hilominus tantum exardescit in eius amorem, quod si cognoscetret ancilla ,