장음표시 사용
141쪽
stic. X LIII. DLimpedi. consiluinitatis
Sed videtur quod suit solum ille naturalis instinctus litaninis interioris ,
quo mouebantur ad conse atton Eni , totius speciei,& propagationem, qL UNon poterat aliter feci . Hoc autem
maxime probat lactu. Qilia post lucincessauit illa necessitas, nunquam facta fuit amplius illa coniunctIo fratrum . Imo neque poli diluuium, ubi pauci se sitini erat, talis facta est, eoiquod aliteri poterat genus humanum consertiari. Si tame quis affirmet dispensationem tunc factam , non contendo . Satis est probasse , non suisse necesiarium : sed absq; ca poste fieri talem colunctione :ctia si est et de tu re naturae prohibitu . Obiectio . Sed contra istam nostram sententia po set feri viatim validii argumentu . I empore quo n5 DIt talis necessitas seruandi genus humanum, facta fuit conluctio matrimonialis inter fratres: ergo non videtur suisse de lege naturali talis prohibitio. Alioqui cestasiet talis coniunctio, cessante causa. Cosequentia videtur bona . Proba-Gene. Ιχ. tur antecedens. Tepore enim Abrahae
ct dio. facta est talis conitinctio, quo tepore haud dubie genus humanu sussicientersuit multiplicatum. Patet de ipso Abraham,qui contraxit cum sororem a Sarra , cum tamen posset contrahere cum alia.Dicit Abraham de Sarra. Na& ipsa soror mea est, filia patris mei, ει non matris meae , ergo sequitur
Solutio . Respon. quod Abraham non recepit in conuigem sororem, sed recepit Sarram, quae no erat soror: ut esset ex eodem patre, vel ex eadem matre nata. Vocatur vero soror , consuetudine :uia qui sunt fili j duorum fratrum,icuntur fratres . Sic & vir vocat sb- rorem. Et vulgo dicimus, s mi prima hermana.J Et apud noui orbis indigenas ut optime nouerunt, qui lingua
eorum callent est iste mos, ut vocent sorores, quae in secundo gradu eis iunsiliat Imd etia si in tertio. E co trario et *minae vocent si atre. Et Patruuvocent patre,& Amita vocent matre .
Saepe audiui ab eis: ita ut a principio
deciperer in tali modo loque dii Sic tu
proposito dicendum, se tunc apud Hebraeos ille fuit mos nominandi sorore filiam Patrui, Se sic fuit Sarra soror
Abrahae: non tamen sic soror, quia Gene. 2 O. ex eod zm patre, vel matre procederent . Quod autem fuerit mos, scriptitra tellatur, quando idem Abrahavocat Lolli fratrem . Certum enim
est eos non misi e genitos ab eisdem parentibus , sed acti uersis. Tamen quia
parentes Corum erant fratres, vel cognati , R ipsi fratres dicebantur . Pater Augustinus testatur, cognatos vo- Augustiis cari fratres , & ponit exemplum de Gene. 2 O. Abraham , Sc Loth. Idem do.Abulen. Abulen .super Gene. expressie dicit. Gene. IO. Ad illud quod magis urgere videtur, quod Abraham dixerit, Filia patris mei est , R non matris, dicendum,7 o. interpretes id declarauer ut, addendo illa verba, ut ostenderent cognationem Sarrat , & Abrahae esse ex parte patris, & non ex parte matris. Unde illis verbis insinuauit Abraha, qu bd Sarra soror eius vocaretur , qui
filia erat patrui sui, sic quod ex parte
patris ad eum at tineret,& non ex parte matris. , Tandem idem pater Augu. stinus ait. Mirum effet, s Abraham Aue usti. acciperet sororem in matrimonio, cu 'iam recessisset necessitas, sicut in tempore Cain. Et quidem doctores asserentes , Pt actum est in argumeto scilicet, quod Abraham vere sororem Sarram duxerit In matrimonium, moti sunt ad opinandum ex hoc, 9, in Getae. ubi fit me Gene. II.llo st Abraham duxit uxorem, non fit mentio φ Sarra fuerit filia Aram , tamen fit mentio de Melcha, quae nupsit Nacor. Praeterea, ut patet ex serie textus , Abraham fuit prius genitus, quam Aram , quomodo ergo tandiu exspectasse filiam Aram est credibile, ut eam duceret in uxorem p Ex dictis ergo 1ii pra , piat et solutio ad argumentum , quod Abraham non Ad argu- duxit in matrimonium sororem legiti nie n. 'mam, sed consanguineam, quod su1t licitum. Inio addo ampluis. Dato itacsthi, sua esset legitima soror , non
142쪽
a s prim a pars speeisse soniugiorum
tuit esse dispensatio interior , ad hoc quod bene fieret. ODd si absque dii
spensatione, reprobandum erat tale coniugium: sed non fuit reprobatum, neque constat talem factam dispensa tionem , ergo conuenienti iis eii dicere no fuisse suam sororem legitimam, sed consanguineain. manuis. D. Hieronymus super Gene. putet sororem fuisse veram ex parte patris. Contrarium tamen ibi Abulensis . q.conclusio. In iure naturae stando, in linea transuersali, in omnibus alijs gradibus cos anguinitatis, dempto primo,licitum est matrimoniu celebrari. Haec probatur. Illa est e prohibita iure naturae non potest nobis aliter constare, quam ex ipsa ratione naturali dictante , qua fugimus quod natura abhorret, & prosequimur quod natura amat. Signatum est enim lumen super nos, eo st ista nullo alio exteriori praeceptore docente cognoscere possumus . Sequitur erso quod illud maxime iudicabitur esse prohibitum naturaliter , a quo omnes naturaliter ve in plurimum abstinent. Iu S. n. naturale est idem apud omnes & est tale , quod semper, vel frequenter contingit. Sequitur ergo , t cum coniunctio in alijs gradibus consanguinitatis, dempto primo,non fuerit exosa, imo fatis usitata apud omnes,
illud non est prohibitum de iure naturae. Verisimile quidem est , quod si illud esset naturali iure prohibitu , non esset in usu frequenti, imo continue : sed sic est ut patet ex scriptura sacra ' fuerit in usu, etiam quando
genus humanum fuit multiplicatum sum cienter per totam legem naturae νvbi nulla lex fuit scripta exterius,ergo non videtur esse prohibitum in alijs gradibus. Alioqui sicut multiplicato genere humano, cessauit coniunctio in primo gradu inter fratres, etiaces Casset in secundo , & tertio gradu inter consanguineos: sed cessauit prima coniunctio post multiplicationem generis humani,& non cessauit secunda ut patet tempore Abrahae ergo signum est, quod primum sui e iure
naturae prohibitu, & non secundum . Imo etiam secundum legem Moysi licuit filios duorum fratrum iungi.
Item hoc patet, ciun apud alias nationes, ubi solum lege naturali vivebant, primus gradus coniunctionis noerat in usu , tamen omnes alij sic. Hoc experientiai nobis constat in nouinor be, morem .fuisse , ut in primo gradu minime matrimoniu celebraretur generaliter . Bene tamen in omnibus alij s. Argumentum ergo est valde essicax, quod nulli alij gradus consanguinitatis prohibiti fuerint lege naturali ad matrimonij coniunctionem , dempto primo . Quare miror de doctoribus grauissimis alias quos propter
eorum authoritatem nominare non
licet) quod affirment, alios fuisse gladus consanguinitatis prohibitos de lege naturali, dempto primo . Et quod
amplius mirandum, quod S. Tho. adducant auctorem suae sententiae. quod non credo doctorem. S. intellexide , ctim ipse expresse in loco citato ponat fratres solum prohiberi de lege naturali coniungi . Imo adhuc addit hos prohibendos iure naturali secun dario . Quomodo ergo diceret sanctus doctor alios gradus Prohibitos
Et 2. 2. expresse videtur contrarium
dicere. Cuius verba propter studiosos suae doctrinae adducam. In responsione ad tertium dicit. In commixtione persenarum coniunctarum aliquid est quod est secundum se indecens ,& repugnans naturali rationi : sicut quod commixtio fiat inter parentes ,& filios, quorum est per se, 66 immediata cognatio . Nam filij naturaliter honorem debent parentibus . Vnde philoso. dicit, i quidam equus quia deeeptus fuit ut matri comisceretur , seipsum praecipitauit, quasi prae honore, eo st etiam animalibus aliquib' inest naturalis reuerentia ad paretes. Aliae vero personae , quae non coniunguntur secundum se ipsas , sed per ordinem ad parentes, non habent ita ex seipsis indecentiam, sed variatur circa hoc indecentia, vel decentia, secundum consuetudinem, & legem huma
143쪽
Cate. 2.2. q. I sq. aristic. 9.
AN. XLIII. De impediconsequi' itatis.
nam, vel Diuinam. aia ut dictum est ) usus venereorum , qui ordinatur ad bonum commune, subiacet legi. Ideo sic tu P. Augustinus dicit, comi X-tio sororum, & fratrum quanto fuit antiquior compellente nec Cllitate, tato postea facta est damnabilior religione prohibente . Haec S. Auguilinus referente S. Thom. Ecce dicit, quod exceptis parentibus, ut ijs, aliae personae decentet, vel indecenter coniunguntur, quia secundum consuetudinem, vel contra , vel secundum legem Diuinam , vel contra &c. Sequitur ergo, non est indecens coniunctio, ubi
non contra consuetudin m , nec con
tra legem naturae. Cum ergo ita sit , P nunquam fuerit consuetudo abstinendi in matrimonio ab alijs gradibus consanguinitatis , excepto primo, nec
tunc fuit aliqua lex prohibens, sequitur 9, talis coniunctio fuit decens, &licita. Unde nec iure naturali reprobata . Itaq; tenendum est in linea trafue vili ex lege naturali in consanguineis sistit suisse primu gradu inter fratres prohibitu, saltim secundu ius naturae secundarium , ut post in a. parte dicem' art. 22. Et alij gradus post fuerunt prohibiti lege Diuina. De quibus statim. Et per consequens manife- 'ste elicitur, quod in omnibus alijs gra
dibus excepto primo Papa polset
dispes arc. Imo & in primo, ut inserius
fiet notum. Nam cum non habeat vim ex iure naturae primaevo, sed solum ex
iure positivo, ad sensum, quern declarabimus in secunda parte, & Papa qui legem condidit, potest in eam dispensare: sequitur ergo , quod Papa poterit in omni gradu dispectre. Isiam eandem sententiam approbat do. Caiet. Et sic intelligit.S.Tho. expressi C. Contra eam tenet Petrus de Patu. De quibus plene in secunda parte dicemus, quando disputabimus in quibus gradibus consang. & amni. potuerunt infideles contrahere. Artic. 2 2.
Qtiinta conclusio. De iure Diui no positivo veteri prohibiti sierunt plures gradus consanguinitatis vltra primu gradu. Hoc probatur Leuit. I 8. ubi in cos inguinitate prohibentur iiti gradus. Primo dicitur. Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedat. Et infert. Non cum patre, non camatre, nec cum si, rore , nec cu lὶ te,n Cc cum nepote, nec cum amita, nec
cu patruo. Ibi constat ni isse praeceptu Diuinum, & legem prohibitivam illorum graduum ultra primum. Diximus in conclusione. De iure Diuino positi-
uo. Quia ut infra probabo ) illa om
nia , quae ibi sunt scripta, & expresse prohibita, non sunt de iure Diuino naturali. Dixi ς tiana, de iure Diuino veteri, ubi personae sunt duodecim . Ma-
tris mortui cum liberis, priuigna, filia priuignae, vel priuigni, soror uxoris. Quia in lege naturali permittebatur:
ut in Iacob qui duxit Lya&Rachele.
De quo in z. p. latiuS. 6. conclusio. De iure Diuino Euan- 6. concilia
gelico, quod omnes obligat) nullae personae sunt prohibitae in matrim nio, nisi solum pater , & filia, filius, &mater. Quia nusquam in Evangelio de matrimonio aliud reperitur circa personas nisi illud Matth. 19. Ubi dominus Iesus hoc declarans sacramen tum, dixit. Ab initio masculum,& sceminam creauit Deus. Propter hoc rein Gene. I. linquet homo patrem , & matrem , &adhaerebit uxori suae . Scquitur quod Christus redemptor noster voluit istis verbis insinuare, se in matrimonio alia debeat esse Uxor quam mater, & alius
vir quam pater. Alioqui si patrem,vel
matre liceret ducere, quomodo relinquendus esset propter uxorem Θ Et sic declarant omnes doctorre de iure Di uino EHangelico, imo & naturali esse prohibitum , t filius ducat matrem , vel filia patrem. Et merito, cum videat in Euangulio exprestum, dicunt esse deItire naturali,& Diuino. Qitia nihil reperitur in Evangelio praeceptu , Vltra 1llud quod est de credendis , L sacramentis, quod non sit de iure naturali: vi bene S. Tho. ait. Cuin ergo istaruna S. Tho. r. personarum prohibitio non sit decre- 2. q. IO3.dendis, neque de sacramentjs, sequi- art. I.
144쪽
tur sit de iure naturali. Ex quo sequit ut infra dicemus infideles luisti in alijs grassibus etiaprohibitis iure Diuino veteri bene
contrahunt: eo, illud ius non obligabat gentilem populu, qui non suscepit legem. Sed lege Euangelica omnes tenentur. Nec tame in ea aliquid praeceptum est, ultra primum gradum , Ut supra diximus. Sic do. Abulen .
De prohibitione graduum consanguinitatis, iure positivo
I. conclu. V'c restat tractemus de prohibition C Iur Cpositivo facta. De quosi t prima coclusio. Do iure positivo antiquo prohibiti erat coniungi matrimonialiter cosanguinei usque ad septimum gradum. 3 p. q. s. c. Ad sedem. ubi expresse determinatur, i intra septimum gradu consangui ei nolungantur. Hic non opus est alia probatione, nisi forte propter studiosos ra-S. Tho. d. tionem adducere, quare tot prohi- . ar. q. buerit 'gradus Ecclesia. cuius ratio nem S.I ho. in . assignat, ea enim est: ut amor, & dilectio hominum inter se diffunderetur in lege noua, quae lex amoris dicitur. Unde Spiritu facto inspirante suae Ecclesiae determinatum est,st intra septimum gradum consanguinei non iungerenture co 9, cum in-
aer consanguineos naturali S sit quaedam amicit sa, & etiam ad extraneo, extenderetur coniunctione maritalis quae coniunctio maxime causa est dialectionis. Et facta est prohibitio in il- Iis temporibus usque ad septimu gradum ration abiliter,& non ultra. Dia
non maneret Vltra memoria coirian
guinitatis Non enim stipitis facile haberetur vltra memoria. Item, id factu est, ud septiformis gratia Spiritus sancti congrueret, iliae gratia tunc maxime manifestata est in lege n ..ua.
2 concluso. Ista lege reuotata, sonusque ad quartum gradum in consanguinitate, generaliter ad omnes fideles prohibitio extensa est.c. No debet. extra de confan.&assi. ubi dicitur. Nodebet reprehensibile iudicari,si secti dia
varietatem temporum statuta quan doque varientur humana. Praesertina cum Vrgen S necessitas, vel euidens utilitas id exposcit: quoniam ipse Deus ex his quae in vetera testam ero statuerat, nonnulla mutauit hi nouo . Haec intextu. In fine cuius determinatur, Pprohibitio ultra' quartum gradu non extendatur: qm in ulterioribus gradibus iam non potest absque graui disependio huiusmodi prohibitio generaliter obseruari. maternarius vero ni
merus bene congruit prohibitioni c5iugii corporalis .De quo dicit Apostoelus, i vir non habet potestate sui co poris, sed mulier . Neque mulier habet potestatem sui corporis, sed vir.
Quia quatuori sunt humores in corpore, qui constant ex quatuor eleipetatis. Et sequitur. Cum ergo iam usque ad quartum gradum prohibitio coniugalis copulae sit restricta , eam ita
volumus esse perpetuam, non obstantibus coustitutionibus super hoc du-' dum editis, vel ab alijs, vel a nobis, ut si quis contra prohibitione huiusnodi praesumpserit copulari,nulla loginquitate defendatur annorum, cu diuturnitas temporu non diminuat peccat um,sed augeat. Haec in textu.
libuit hic ascribere, quia omnia valde sunt notanda . Et quidem ratio huius restrictionis, quae in textu assignatur, bona est, sub illis verbis . Qitia homo ex quatuor humoribus constat. Nam usque ad 'quartum gradum homines consanguinei cognoscunt, & amant sem tituo,& usque ad talem gradum V1- dentur aliquid simile portare ex parentibus, quod est causi amicitiae. Co muniter enim liiij imitatur pareotes ,& sitniles. eis sunt an aliquo quatuor humorum , ex quibus homo c5yonitur,quae si aliis tudo paulat1m diminui tur . Qisare postquam excedit quarta graduinis iam pene nulla est.Et n6 maior 2. conclu, Ad Ror
145쪽
Art. XLIIII. Euo iur grad. consevero hi, Iast
ior habetur amicitia, S familiaritas inter consanguineos post quartum gradum , quam habeatur ad extraneos . Propter quod cessauit ratio illa pro-S. Tho. d. hibitionis usque ad septimuin,& opti-4O. ar. q. ad quartum restricta est. Item ut D. Tho. dicit) fancte valde restricta est illa prohibitio. Periculosum enim Val de erat: i quia concupiscentia, & negligentia praeualente, numerosiam con sanguineortina multitudine homines non obseruabant, & laqueus damnationis multis ini j ciebatur Ex rCm torum graduum prohibitione. Quare optime facta est usque ad quartu gradum prohibitio: quia usque ad quarta generationem homines 1 blent vivere. Sicque non poterit consanguinitas a memoria aboleri, g, si usque ad septimum esset, facile posset 3.conclu. 3, conclusio. Post istam legem prohibentem solum usque ad quartum gradum , ex speciali priuilegio cum omnibus noui orbis incolis concessum est in tertio & quarto gradibus etiam matrimonialiter coniungi posse, Ut patet ex expressa extra uaganti summi
Privilegiu Pontificis Pauli 3. ex speciali priuile- Pauli ter- gi O. Diri, ex speciali priuilegro. Nam
iij. non existimo legem sore, ut aliqui opinantur, quandoquidem lex omne ligat, & omnibus uniuersaliter fauet. Tamen haec dispensatio non ad omneSchristicolas se extendit, sed solum ad neophytos noui Orbis. Sequitur ergo manifeste esse priuilegium, &dispensationem qtiandam. Et hoc priuilegiutam in gradu confanguinitatis, quam affinitatis intelligitur. Per nouu In orbem, intelligas omnes prouincias Indorum . Itaque post fidem suscepta , possunt in I .& q. gradu consanguinitatis copulari. Dubium. Sed antequam ultra progrediar ,Αn quan- pono per modum argumenti contrado imus istana conclusionem, in qua diximus
per duos, suis e priuilegium istis cocessum, ut in et ali' per tertio,& quarto gradibus possint iunt res distat gi . Sequitur ergo si unus distat in coniungi tertio gradu a stipite, & alius in uno, possint. vel in duobus, ψ liti duo inter neophytos, Π O POisent matrimonio iungi, hoc autena est falsum, ergo Sc illud ex quo seqttitur. Et probatur sequela expres Argu.
sa determinatione extra de confan. &assi. c. Quod dilectio. ubi sunt haec verba. Si alicui data est intelligentia, in sexto gradu possit contrahere, intelligitur si uterq; distet In sexto gradu.Alioqui si via' in sexto, Sc alter in qu trito, dispensatio nΘn tenet Sequitur ergo in proposito, i, si hoc est priuilegiu, di non lex, G, si unus distet in secundo
runt ii hi duo contra liere, cum ad priuilegium requiratur, st uterque eodem gradu dillet, in quo sonat dispensatio.
Argumentum urget. Et patet est C C prellam determinationem. Attamen ,
nos non ob id obseruari videmus, eo P cum tales quando unus in secundo, Scalter in tertio dicuntur distare in tertio ut dicemus) iudicam tis posse iugi, quia in tertio cosanguinei possunt. Et quidem si esset lex, verum esset. Si tamen est priuilegium , contratium est determinatum in loco allegato. Resipon. ex me te Iurisconsultorum, Solutio. quibus in hoc maxime credendum. n- Iuno ceu is nocen. Intelligit verum esse quod iii argumento proponitur , & intelligendii ut textus disponit. Et probat. Diapriuilegiu contra ius commune cum sit odiolum) stridie intellrgendusia est, sed priuilegium non odio stim debenlatissime interpretari. . At cum hoc priuilegium odiossit in sit, debet stricte
interpretari. H Uc Innocentius. Uer una
hec opinio non placet Panor. in eodem c a. qui tenet contrarium, dicens. Quonaodocunque priuilegium fit, vel factast dispensatio, g, quis in tertio grada possit ducere consanguilaeam,poterit ducere . Quod si alia ab stipite Ibi uiridi stet per unum gradum, dum ipse per
tres, tales in iure dicuntur distare in Patror. cci tertio gradu. Et dicit contra Innocen. tra Iuno. se licet dispes alio sit ibi isti iuris, debet
recipere interpretationem a iure comum, ex quo loquitur ilI materia iuris. Facit cap. 44 audientiam. de deci. Et cap. In his . de priuile. Nam statuta licet sint odiosa caprunt iiihil ominus litterpretationem a iure, victo t. R Iuno-
146쪽
Innocen. in ca, Causam. de rescrip. Et Bar. in l. Omnes populi. E. de iustitia S iure. Quod autem hoc sit verum, 1 nduco finem huius cap. ubi Papa fundat festi per consuetudiiὶ e. Nam ex causae expressione colligitur mens disponentis , ut in c.Intelligentia. de verborum signisi.& l. Cum patcr. dulcissimis .il de legi. Et per Din. in re g. s. de regii. iur. lib.6. Ex istis manifeste apparet solutio ad argumentum. Dato quidem
hoc sit priuilegitim, qui a stipite distat
in tertio gradu, poterit ducere consanguineam, quae distat a primo ,eo 2 secundum ius tales in tertio gradu dicuntur distare. Et quidem cap. solum fundat se in consuetudine . Quia talis erat cosuetudo,ut semper priuilegiu , seu dispensatio intelligeretur , quado Vterque eo de gradu distabat a stipite. Ob quod est notandu quod do. Panor.
ibidem notat, consuetudinem tantum Valere, ut personas habiles ad matrimonium, reddat Inhabiles. Notan
dum inquam propter illa quae nos
ducturi sumus, qua do de matrimonio infidelium disseremus . Hanc sententiam Panor. tenet Ioan . Cal. 9, computatio in iure intelligatur secudum illum qui magis distat. Expressum est in c. si eodem titulo. Potest etiam haec solutio confirmari , eo dispensatio facta in materia matrimoniali, debet large intelligi in fauore matrimoni j, sicut notat Abb. in c. Non debet. de cosan. R assi. Et Felinus in c. Postulasti. de rescriptis. Et Gu: cimus de monte Lauduno in suo sacramentali, ad fine. st quando dispensatio est facta super impedimento assinitatis , extenditur ad impediment si publicae honestatis, licet de eo non fuerit facta mentio. Sic tenendum, quidquid dicat Ioan. An. in Arbore affini. de quo vide HieronymuCuriel in matrimonio regis Angliae. dubio 8. p. 1. argumen. 7. Et haec sunt modo declarata a Pontifice summo Papa Pio quinto , in proprio motu, ut in sine in appendice dicemus . Vult summus Pontifex , ut quando dispensatio
Laeta est in aliquo gradu, intelligatur secundum distantiam ab stipite, secundum illum qui magis distat, ellana
non distent eodem gradu.Dubitatur 2. circa hoc . Utru illi qui 2. Dubiu. iuncti erant in 3. vel q gradu ante disse pensationem: iam facta dispensatione, necessario matrimonium teneat, ita ut N6 potest non possint separari. Item. Dato facta Ecclesia sit dispensatio, sed ipsi ignorant impe- nouum sadimentum, utrum quoties nouerint , cramentupossint separari ad libitum. Hoc du- instituere. bium potest aliquos decipere, nisi ad- S. Tho. 3.
Pro solutione notandum primo, q. Contra summus Pontifex, aut Concilium ge- rium. nerale totam Ecclesiam reprς sentans, Scot. in q, non potest aliquod facramentum in- d. I. q. 3.&stituere de nouo. Quia I Christo om- alij. nia instituta sunt . Nec hanc potestatem, quae est excellentiae, reliquit Ecclesiae suae, licet potuisset. Et ob id nopotest facere quod non est baptismias , sit baptismus, & quod non est confirmatio,fit c6firmatio. Et sic de alijs. De quo in .sent. quando de sacramentis in genere disputabimus in nostris resolutionibus, Deo dante. Secundo notandum, quod licet hoc ita verum sit,tamen Ecclesia potest circa sacramenta multa praecipere,& prohibere,& sacram et alia quaeda addere,& alia tollere. Item, & circa personas quae debent recipere ipsa fac ramenta. Itaque potest declarare has personas legitimas ad tale fac ramentu suci pie dum, & alias non esse idoneas, maxime in matrimonio , quia contractus est pertinens ad conii ictum humanum.' Sicut & modo nostris temporibus post secundam editionem factum est in Concil1o Tridentino sessione 2 . ubi multa circa matrimoniu sunt mutata,& inhabiles personae aliquae sunt constitii tae, quae ante erant habiles ,& econtra . ut late in fine in appendice apposivimus. sit prima conclusio . Prima concilisio. Coiuncti in 3'. vel I. coulu.4. gradu , ante dispensationem factam dummodo fuerit tempore fidelitatis coniunctio ) non sunt vere coniuges ,& uno, vel altero volente receder , celebrabitur diuortium . Probatur. Ratio I,
Quando tales iuncti fuerunt, non fuit
147쪽
verum matrimonium, quia personae illegitimae erant: ergo non poterit esse adueniente dispentatione,nisi ipsi voluerint de notio contrahere. Patet. Quia constitutiones matrimoris j ad praeterita no retra hutur. l 3.d c. Ante triennium. Et q. 3. deincestis. Et decoras an .& assin. c. Non debet. ubi dicitur. De caetero libere copulentur. Idem patet ex notabilibus. Suin in 'Ratio 2. Pontifex Paul. 3. . per dispensationem S. Tho. d. in I .& q. gradu non facit matrimoniu,
'o. ar. q. quod non erat matrimonium, cum n GRicard. d. possit, sed solum manifestat personas Ao. q.6 . legitimas, ad contrahendum confan- Celay a d. gum eos in q gradu. Sequitur er-eade q. I. go etiam facta dispensatione , quocunque petente diuortium , celebrabitur .glo. in allegato c. No debet. H Ecetiam sententia est doct. Tancti in loco allegato, & Ricardi, & Celay a.
E. conclu. 2. conclusio. Etiam si facta dispensatione, qui contraxerunt in J.&q. gradu se simul tractauerant ut uxor,&Vir, eodem modo sicut ante, siue scientes, siue ignorantes impedimentum: si
non affuit nouus contensus saltim interior nullo modo est quantum ad
Deum matrimoniu. Probatur. Primo. Si sciuerint immedimentum praeteri Ratio I. tum ,& iam nullum esse , a principio non fuit matrimonium, ergo nec modo, per cohabitationem,neque per coSup. ar. 2. pulam. inia ad hoc quod sit verum
Docto. in matrimonium requirItur mutuu S co
.sent. di. sensus, expressus inter personas legi-a6. & 17. timas, sed iste non est, quia a principio quando suit, non valuit, cuna per-shnae fuerunt illegitimae . Nec est consensus, sed sol tim cohabitatio, de copula, ista autem non sussiciunt ad matrimonium , ut nos superius late probauit nus. Et patet extra de resti. spol. c. Ex parte. r. Ratio. Si ista cohabitatio mutua sufficeret sine nouo consensu, sequeretur.s . la ipsa, & accesius carnalis facerent matrimonium . Patet . Quia consensus non retro trahitur, ut patet ex .c.
allegatis proxime: ergo perinde est, ac si n'n praecesisset. Ex hoc patet.
quia si ignorat impedimentum, a for
tiori matrimonium non validatur perso lana cohabitationem mu tuam. Dixi. Si non ad fit nouus consensus, falliminterior. Nam quando vel ba ex preta' se praecesserunt , sustitit nouus con- selisus interior, ut proba ulmus lupra art. 3 Dixi . Quantum ad Deum. Quo ad Ecclesiam vero ei it praesumptum matrimonium in illo, qui s ciuita principio interfuisse impedimentu . Et cum iam nullum sit, manet eodem modo sicut ante . Quia Ecclesia praesumit eum non velle peccare. Expres . se hoc est determinatum in c. Ad id desponsa. Et pro clariori intelligentia sit Lertia concluso. 3. conclusio . Inter illos qui co tra- eoacliti
xerunt in gradu prohibito , poli dispe 'sationem facta nusi intervcnlat nouus consensus interior, ipsis scientibus, vel ignorantibus impedimentum p r teritum , verum est na atrimonium ubi expressio consensius praecessiit ante, quand se non valuit matrimonium . Quia ad hoc P matrimonium valeat,
sum cit consensus expressus inter leoi Ratio timas personas : 'd sic est quando dί stiri . spensatio facta est, linteruenit cossensus,& expressio fuit ante, S per soli esunt legitimae, ergo verum erit matri monium. Dixi. Sive sciant impedisne tum, siti non. Nam quomodocunque interueniat de nouo c6 ensis,sicti t solet cepissime contingere, quando homines reflectunt se lupi a se , tunc solent de nouo se obligare , ille est consensus sum ciens, & iam personae sunt legitimae, licet a principio non merui: ergo ver a est matrimonium . Quia si non es ' verum, maxime , quia non est c6sensus ex ptellus, sed hoc no obstat, cu expressio a principio facta fuit, ergo est verum matrimoniu: siue sciat impedimentum, siue ignorent. Illud enim non obstat quominus sit. Dixi: Dummodo praecesserat expressio con
sensus: quia si non praecessisset ut
nos in principio , quando agebamus de consensu, probauimus) non esset
verum matrimonium per solum coia-
sensum interiorem. Itaque illis qui su p. tr. expresse cotraxerunt cu impedImeto,
148쪽
Prima Pars Speculi Coniugiorum
ob quod tunc matrimoniti non tenuit: damus clybd per solum interiorem cosensum de nouo contrahant cum illa, cum qua expressum habuerunt,
tunc non valuit. Quod tamen non co-
cedimus in illis, qui nunquam habuerunt talem expressionem contensus. Sententiam hanc expresse tenet Ricar Ricard. d. dus, Si multi alij, quos nos supra reciΣ7. Scd.qo. tauimus. Sic ob fauorem matrimonii affirmat glo. in cap. Non debet. supra Panormi. allegato. quam approbat Panormi .ibi-dc. ' Et in fine in appendice quomodo possit stare post Concilium Tridentinum, quod solus interior consensus. sussicit. 6. concili q. conclusio. Si postquam duo coniuncti sunt matrimonialiter in gradu
prohibito, ante nouum consensum alter eorum , Vel uterque transierit ad aliud matrimonium,secundum est validum,etiam si ante fuerit facta dispensatio,& ablatum fuerit primum impedimentum . Haec concitisio est tam manifesta ex supra ductis, ut probationeno egeat. Eo enim quod primum nullo modo tenuit,si non ad sit nolitis consensus , consequens est quod secudumst ratum, Sc veru matrimonium. Alioqui si secundia non teneret , esiet, quia primum fuit validum, sed non valuit, ut supra probauimus : quia non erant personae legitimae, neque post, valuit; quia non fuit consensus. Hae conclusiones mete tenendae sunt, passim qnidem inueniet quilibet casum contingere, neque facile poterit minister expedire , nisi perpenderit priniti non Valuisse nec iussicere dispensationem factam,nisi post dispentionem nouus in- Ricard. di. teruenerat consensus . Huic sententiaeqO. q. 6. ad h. ent quam doetissimi viri,tam ex nostris Theologis, quam ex iliris doctoribus,' Et vide in fine in appe dice, ubi ex proposita tractatur.
Vomodo gradus sint copu tandi in cosanguininitate,quatuor coclusionibus declaratur .
Quarum prima est.' Copulatio graduum secudum ius Canonicum sic est,ut tot I .cOnctu. sint gradus c6 sanguinitatis,quot personae descedentes a: stipite,una depta, ita se sis sonae sunt quatuor cum ipso
patres, a quo trahit origo,gradus eruttres. Probatur. Grad' in cosanguinita Ratio. te ex eo ait editur, unus est ab alio, ergo tot erunt gradus , quot sunt isti respectus unius ad allu: sed inter quatuor personas solum sunt tres respectus, & inter ires personas solum duo respect*,ergo similiter & gradus erut. Capio patrem. Certu est, quod pater secundum se gradum non const1tuit,
nisi in ordine ad illo, qui ab ipso descedit . Ergo ipse eum filio , qui ab ipso , primum constituit gradum , & ipse filius in ordine ad illii, qui ab ipso, aliugradum: iam duo sunt gradus, & tres sunt personae. Et coseque uter in alijs. Vnde si velis in aperto cognoscere quot sint gradus consanguinitatis, numera persona S omneS, usque ad cominmunem parentem : & quot sunt personae una dempta ) tot sunt graduscos anguinitatis. Nec potest esse aliqua
deceptio , in qua omnes conueniunt computando gradus , secundum ordinem ascendentium,vel descendentiu ,
quando unus ab alio. Sed tame in linea colla ter ali, in qua non unus ab alio , sed uterque ab uno stipite descedunt, est aliqualis dissicultas in computo. Aliter enim secundum canones, & aliter secundu leges. De quo sit. 2. concl. 2. cones 2. concitus o. In linea tiansuersalitati pradu duo distant inter se, quanto Ratio. distant a coi parente proximo. Probatur. Fili j ditorii fratisi sunt consanguinei,neq; unus est ab alio, sed thvterq; sunt ab uno , quia a patre suorum patrii .f. ab Auo habent vici cs principi u.
149쪽
Aptic. XLIIII. De computa graduum consan. LIP
Tales duo erat cosanguinei in gradu illo, in quo distat a parete proximo, sed ab ipso distant duobus gradibus. s. a c6muni Avo utriusque ergo si iij duorufratrum eodem gradu distabunt Hater se. Nam conti emunt in illo communi parente,& unius ad alium distantia solum penes distat iam, ad illum communem parentem iudicanda est. Et hoc in 3. conclu. aequaliter distantibus. Sed de inaequaliter distantibus sit tertia conclusio. 3. conclusio. In linea colla terati inaequaliter distantes, a communi parente, tali gradu dis labunt inter se, quanto illi, qui magis distant a comit ni parente. Verbi gratia. Capio filium fili j sororis, & me ipsina. Si volo cognoscere quo gradu diste ab illo: videbo quo gradu ipse distat a communi parent C. Et sic est, quod a parente proprio, qui erat filius sororis meae, distat uno gradu,& a sorore per duos, quς erat Auia sua, & a patre Auiae suae, qui est Auus
meus', &Proauus suus, per tre S gradus distat, & ego dicto a patre meo per unum , & ab Ruo meo , qui erat suus Pro auus, per duos , ille distat per tres Ratio. a communi pa i ete, ergo per duos, nos distamus, tribus gradibus consanguinitatis. Et hoc probatur expresse. Inter me, & filium fili j sororis meae non est, alia propinquitas, nisi in ordine ad communem , patrem , a quo uterque descendimus, ergo non potest internos maior esse propinquitas quam fit in ordine ad illum patetem: Ied alter distat per tres gladiis, ab illo communi parente, ergo-vterque inter se est necesse talem habere distatiam,& non maiorem propinquitate. Alioqui non cosideraretur propinquitas in consanguinitate, ratione illius con munis parentis . Eadem ratione si unus disicipvr quinque gradus , & alius solum uno, illi duo dicuntur inter se quinque gradibus consanguinitatis approli imare, vel distare : quia non est distantia , neque propinquitas nisi in ordine ad illum, a quo proxime procedunt. Et non potest c sse maior propinqu itas, quam sit illius, qui magis accedit: νt si Petrus iunctus esset Ioani, & Martinus distarct ab illo eodem
Ioanne, per duas leucas, certum est v, Petrus a Martino distarct secundusii illam distantiam , secundum quam di stat a Ioane Martinus, dato Petrus sit Ioanni appropinquans . Itaque in eis
non oportet aliud cautius attendere , quam deuenire ad parentem communem pro X imum. .lo in vento, videre oporteret, quot sunt per sdnae descendentes usque ad illam, de qua quaerimus,& dempta Vna, tot gradus erunt,
Sc vidcre ex alia parte, quot sunt similiter gradus,& si ae itialis distantia sit, tot Madus erunt quot sunt usqtie ad proximum parentem : quod si fuerint gradus inaequales inter ipsos colla te- rates : erit tuta distatia inter coriquata est illius qui magis distat.' Circa haec vide quae in appcdice posita sunt, quomodo dispensatio fit quando unus distat in uno gradu , & alter in altero. Sumus Pontifex Pius quintus posui ein suo proprio motu quomodo fiat, &supra meminimuS. q. conclusio. Secundum ius ciuile q. cooctu gradus tot sunt , quot sunt personae descendet es ex utraque parte : ut duo fratres sunt in secundo gradu, cuia i ta
meta secundum Canones , R iam dicta sint in primo, S fili j duorum fratrum sunt in quarto gradu sectandirari
leges, cum secundum Canones ) sine
in a. gradu , S sic consequenter. Ita lduplicantur gradus ad Ius canonicu ν secundum ius ciuile, ut qui sunt in secundo gradu secundum Ius canonicu , secundum ius ciuile dicantur cise in quarto gradu. Ratio diuersitatas cst. Ratio. Quia i eges attendunt disci s .m h c5muni patre CX utraque parte. Sed rationabilior est computatio canonum, Nam non est Duelligibile, es, detur se- cudus gradus sine pinnui, vel quartus sine tertio, sed secundunt leges ita est, v primus gradu S no datur, neque t cretius, sed secundiis, quart 'rs, se X-
150쪽
Cartera alia quae ad consanguinitate spectant, in gradibus prohibitis in iure naturae stando infidelibus, spcitanda in secunda patie, in qua Deo duce ) de matrimonio infidet u disputauimus, & de gradibus consanguinitatis prohibitis iure naturς,& iure Diuino,iatis inae. Ar. 22. & vltra.
verum summis Fontifex valeatssistensare in omnibus gradi-bM conjanguinitatis.
Vanquam in 1. parte de hac dispestatione sumus disserturi late, pro nucnon erit ab re aliqua praelibare. Pro quo sit
I. conclu. Papa in omnibus gradibus prohibitis iure positivo humano dispessere potest, non tamen in prohibitis iure na
turali, vel Diuino Euangelico. Haec conclusio patet. Quia ille solum potin lege dispensare, qui legem condidit, at summus Pontifex legem codidit de gradibus consanguinitatis, quia olini de septimo nunc de quarto ut supra dictum est ergo poterit dispensare . Hac etiam ratione probatur secunda pars a contrario sensu . Sed de gradibus prohibitis iure naturali, vel iure Diuino nihil condidit, ergo in eis n6 sup .ar. 43 poterit dispensare . Qui autem sint isti, iam nos diximus supra , & infra in secunda parte latius disputabimus . Dubitatur. Vtrum si Papa sine causa rationabili,sed solum ad libitu, modo prohiberet usque ad octauum, vel nonum, vel decimum gradum , & aliqui iungerentur, esset matrimonium.
Ad hoc dubium quicquid dicat quidam grauissimus,& doctissimus vir dicendu , st quomodocunq; Papa prohiberet quintum,sextum, vel septimis, vel octauum gradum , dum tamen in alijs gradibus posset matri trionialiter
coniungi, teneret prohibitio: & qui
Prima Pars speculi coningiorum.
contra legem iungerentur , non essent veri coniugati. Summus enim Pontifex circa personas ad matrimonium aptas illegitimas emci edo , vel legitimas declarando : clim primo , usque ad septimum gradum est et prohibitio, &modo, usque ad quartum solum. Sequitur ergo,i cum hanc pote late fateamur ei concessam, , etiam si in gra du ulteriori id faciat, tenebit factum, licet forte peccaret. Probatur a simili. Nam sicut plurima alia approbamus
ab eo facta, quia potestate habet, licet ipse male faciat, ut si dispenset sbium
pro libito in iure positivo, cocedimus factu tenere, & si absilue causa faciendo peccet. Quare ergo a simili non In cocilio concedemus in matrimonio, quando- Tridetino quidem eum concedimus habere pote sessio.24 . statem prohibendi nonnulla S personas& illegitimandi λ. Ego nescio quo iure, si potuit usque ad septimum gradum olim, modo non possit, si velit, etiam usque ad undecimum , & sicut ille qui
intra septimum contrahebat, tunc, novere contrahebat, quia erat illegitima
persbna , & qui post: undecimum prohibituro , si intra jpsum contraheret.
Primum autem necesse est concedant omnes, ergo & secundum. Dixi tamen in conclusione. Dummodo possit matrimonium celebrari cum alijs. Quia tot gradus prohibere posset, ut non maneret personae aliquae legitimae ad matrimonium, & nullatenus teneret
prohibitio .inia non habet ad hoc fa- Nora. cultatem, nec potest: ipse destruere,& Gene. r. impedire quod Deus ordinauit, & ad Mat. 19. quod natura inclinat. At cum Deus sup.ar. I. matrimonium instituerit, & ad id na tura inclinet sequitur 9, summus Pontifex no potest id in uniuersum impedire, impediret came, si nullae personae
manerent legitimae ad matrimonium. Et probabiliter credo veru esse , eum quale nucunque gradu prohibere posse, licet malefaceret pro libito prohibendo. Si tamen matrimoni uin alias posset celebrari cum aliis , oporteret tenere, & obseruare prohibitionem. Et si qui contra ipsam iungerentur 1 non essent veri coniuges.