장음표시 사용
301쪽
ὰ Nic. XXXIII. De flut .mam. in ossibus post
: Gisistior D retorta sicut refert Glo.
pelletur. Quam pro b ir, quia c. Qilan
toris j riuii sol uir, etiana & in alijsca I an Or. sibius erit. Sic Panor. in c. Gauden ius in Glo. in veribo, sarpelletur . in . . SCcunda Upimo huic contraria , est
X pini Q, ἶ- Glo in cap. Gaudemus. lii 'ra allega- alost a. to dicetis, nullo modo ibi ut in aliquo illor iam im una casuum apti, facto, usq; dum fidolis, transierit a d in atrimoniu aliud,& probat: quia in c. Gaudemus. alleg. dicit tri , quod si conuel sum ad iidem, & illa conuersa sequatur antequam propter caulas praedictas legitimam, ille ducat Uxorem, eam recipere compellitur : sed non compelleretur recipere, si fuisset solutum matri- monium ipso iure ant quam fidelis Armillam duceret: ergo sequit tir quod Ver. matri. Respondetur c- 3 - per conclusiones. Prima conclusio. Propter istos tres 1 no. d. positos,& quemlibet eorum per 39. q-ι ar se, statim, non soluitur matrimonium, etc. z- usq; dum fidelis, transeat ad secundua alu . lba, matrimonium . Probat ut ex cap. Gauart. 2. demus . sicut adcliscebatur pro secim
Anto. da opinione: nam ibi determinatum J. p. tit. ia quo di quarta infidelis, discessit cap. 6. a fideli, Sc Post, antequam fidelis alia Sylve. ma ducat, si infidelis, poenitentia ductiistri. 3. Im tonuertitur : q, fidelis, qui prius uitPedi. IO. conuersus , tenetur acciper c in fide Ioan . Ar- lem, quia iam conuertitur, scd non hore. II 6. compelleretur accipere, si non fui metaneo. O .ca. verum matrimonium , ergo sequitur nunquam fuisse solutum. Forte dicet aliquis, verum esse compelli fideleni, ad accuuendum infidele, quae discesserat, in fauorem fidei , ad hoc φ de nouoco trahat. At cluod dicimus, quod nihil valet, quia non est
tauor fidei tantus, ut aliquem cogat. stare cum adultera , vel ducere quam
Iron Vult: cum matrimonium debeat
conclusione, 8. de impedimento criminis loquuti sumus, ' sequitur ergo cum compellat ad accipiendu ra i isdelem, qtit vult conuerti, non fuisse solii tum matrimonium . Si enim ob fauorem fidei non compellitur quis adulteram retinere, etiam si sit emendata, inutio mimis cogetur ad accipiendum illam quae non est vera uxor. Sed dicent contrarium opinantes, Instan. 2.relii tui illi fideli, infidelem ratione iutis pol limini j 3 q. l. 3. Cuin per bellicam. sicut haeretico reuerso restit tiuntur bona. C. de haereticis. In authen. Idem cit de Nello ianis. Respo. Soluti quod non valui , quia tunc restitutio illa habet locum , quando existimaba tui quod aliquis perdidistet ius ali- cuiuS rei, quod vere non perdiderat,& iure postlimini j sit ei relli tutio, etias res ad alium transierit: sicut in C. Per besticaru . per bella ducti fuerane 'viri in captiuitatem , qui putabantur
mortui: unde uxores suae acceperan callos ita viros, post ill1s reuersis, coguntur uxores ad illos Ieuerti, quia nunquam suit solutum matrimonium: sed si in casibus istis solutum ellet matrImonium, antequam fidelis traliret ad 'aliud: nunquam restitutio ei fieri posset, quia perditu est rus, cum ergo c pellitur ad accipiendum , est dicendum atrimonium non fuiste solutum, Sic Ricardus aliis magnae aut hor. non vi Ricar.in . detur coii sequenter dixi me in . qui di d. z9. q. a.
cit, statim solui matrimonium ant se iacundum contra istum . Et statim in eademq. a stirnaat, debere restitui, si conuertatur qui discesiit, & fidelis, noni pansiuit ad allud matrimonium. Certe contradicit sib psi: nam si solutucit, quomodo cUua pellitiir eam acci-pUre Θ Si au tem compellitur accipere, Contradi quomodo solutum est ρ His dictis, po- ctio in Ri
namus I ecundani conclusione na .. cardo.
2. conclusio . Lucet in nullo trium conclu. casuum stati in matrimonio soluatur , Ioan . Ar- antequam fidelis , transeat ad al iud b ,re. 6. ΠΟ - matruat Ium,ta mentia quocunq; it Theolo .loi ii ii Getis, habet talas soluendi nistri- c. I Omonsum flatam. rc bati D' cierc. Man
302쪽
infidelis. Vbi dicitur. Contumelia
. creatoris soluit ius matrimoni j circa eum qui relinquitur : sed non est potior ratio de uno casu , quam de alijs duobus: ergo si in uno ita tim soluiturius matrimoni j, similiter in alio, at solui ius matrimonij non est,qubd statim soluatiar matrimonium, ut diximus iuprima conclusione : ergo est quia immediate in quocunq; casu datur fideliPuq ad soluendum matrimonium.
a. Ratio. Praeterea. Ex dictis Apostoli idem probatur. Si infidelis, discedit, discedat, non est frater subiectus seruituti. ubi intelligit 'Ecclesia in c. Quanto.
supra allega. & omnes doctores, matr1monium dis tui in tribus casibus: ' Primo, quando infidelis non vult co- habitare fideli. Secundo, quando vult, sed non sine contumelia creatoris.Tertio, quando non sine hoc, st pertrahat fidelem ad peccatum mortale : quia si in istis casibus non liceret fideli, transire ad aliud matrimonium , esset seruituti subiectus: sequitur ergo ex beato Paulo, & Ecclesiae determinatione, quod & si non statim soluatur matrimonium post aliquem litorum casuri ,
tamen statim habet ius fidelis ad disibi
si Ratio. Item . Statim post aliquem trium casuum licite potest fidelis transire ad
aliud matrimonium, ut constat ex tex' tu,& ex dictis, quod ante aliquem ca-' suum nullo modo licite poterat: ergo ex hoc est , post tales casus accipit . ius, ad transeundum ad aliud matri
s, eonctu. 3. conclusio. Ad hoc,post alique istorum casuum fidelis licite possit an Ad hoc aliud matrimoniu trasire, nullo nati do Possit ad requiritur sentetia Ecclesiae. Hanc porecuda vo- no propter Hostien. & alios, qui vo-xa transire lunt dicere, este necessariam sententia Non requi iudicis Ecclesiastici, ponentis terminuzitur sen- infideli, intra quem velit cohabitare,nentia Ec- vel desisterea contumelia creatoris,clesiae. vel a pertractioue fidelis, ad mortale. Ratio con Et dicit Hostien. Tunc lapso illo terost. mino praefixo ab Ecclesia, potest fidelis di alios . aliud matrimonium contrahere. Pro-
batur conclusio .contra eos, Sobuio
matrimo vj legitimi in istis casibus,velius ad transeundum a a secundum matrimonium non fit niti ex verbis R. Pacili disti ex intentione Christi,ut dixi., mus: ex quibus Ecclesia illud determinat,& intelligit: ergo eodem modo 'diss luit tur in illis casio us, quos B Pacidus testatur ex intentione Chri iti , &Ecclesia intelligit Paulum dixisse: sed ipse dicit. Si discedit insidolis,discedat: non est frater ruituri subiectus. Ex quibus Ecclesia dicit dissiniendo in c.
Quanto. de diuorti js, solui matrimonium,quando infidelis non vult cohabitare, vel dato velit, sed non sine contumelia creatoris, vel sine hoc, quod fidelem pertrahat ad mortale : sequitur ergo ipso facto fidelem, habere ius transeundi ad aliud matrimonium sine alia sententia Ecclesia, quia Ecclesia nullum ius dissoluendi posset dare circa matrimonium legitimum, nisi illud esset datum a Christo: at illud Ec- . clesia intelligit datum per os beati Ρauli in illis tribus casibus positis: sen tentia ergo iudicis Ecclesiastici non est requisita . Videntur enim qui illud as No est seu
firmant dicere, ius soluendi matrimois tetia iudinium verum,& legitimum, concedi ab cis neces- Ecclesia, quod non apparet. Itaq; te- saria ad dinendum est, non esse sententiam iudi- uortium .cis necessariam, quia si necessaria esset ad habendum ius ad soluendum matrimonium, lic quod sine ipsa non ha-
beretur, nunquam etiam post si tentiam liceret fideli, transire ad aliud matrimonium : quia si aliunde fidelis no haberet ius ad dis luendum,non posset tota Ecclesia simul dare tale ius,
cum esset aliquid tacere contra mandatum Christi, quamuis aliquibus pla
. conclusio. Licet ita sit quod ma- q. conclu. trimonium distatuatur , cum primum notanda. fidelis, post aliquem istorum trium casuum transit ad aliud matrimonium, non tamen dissoluitur , si infidelis discedens, ad aliud matrimonium transeat, manente fideli in viduitate. Vo- Non est q- Io dicere, non esis idem de fideli, &in- qua ratio
fideli. Nam si contingat, quod infide- fidelis , dclis,nolens cohabitare statim' transeadi infidelis.
303쪽
ad aliud matrimonium, & fidelis maneat adhuc solus, non est solutum matrimoni una: sed si conuertatur infidelis, relicto matrimonio secundo, redibit ad primum, si sidelis adhuc manet Ratio I. in priori matrimonio. Probatur. Matrimonium legitimum & verum soludissoluitur aut horit. Christi,& Apostoli loquentis ex persona eius: ergo luna in casu quo beatus Paulus intendit velle dissolui, & Ecclesia intel
ligit, dissolui potest : sed ut constat
ex beato Paulo causa quare dissoluitur istud matrimonium istis casibus, est in fauorem fidelis: ergo talis fauor nullo modo debet se extendere ad infidelem : at extenderetur, si statim linfidelis, tra sit ad aliud matrimonium, primum matrimonium disti, lueretur :ergo non debet extendi ad aliud. Probatur: quia in fauorem fidei introductum est: nam ibi dicit beatus Paulus. Si in stiis discedit, discedat, non erit frater sibiectus seruituti . Ergo in fauore fratris fidelis dissoluitur: unde non debet iuuare infidelem. Et certum est fauor infidelis esset, si statim non volens cohabitare,alium ducendo, matrimonium solueretur. Esset itaq; contra Paulum. Quod probo : quia tunc seruituti subiectus esset frater. Patet.
I riuaretur, ipso nolente, vero coniuge,quod est magna seruitus: nam si solutum eqsset matrimonium per hoc, in infidelis, ali si duxit, nullo modo posset ei restitui verus suus coniux, etia si ipsa vellet manere in viduitate, spectans eius conuersionem: quia si primum solutum est , secundum valuit. Neq; ' potest post dissolui, dato ad si lem conuertatur, imo neq; potest ad primum
reuerti, etiam mortuo secundo, nisi cum nouo consensu .
Ratio. a. Praeterea . Si per hoc ' infidelistrant1t ad aliud matri:nonium , mala Cnte fideli in continentia, solueretur matrimonium, sequeretur, ψ pDit infidelis , conuersus non neccisario deberet redire ad fidelem, sed stare cum secundo: at compellitur secundum relinquere ,& adli eiere primo: ergo non
ruit istut uni mactauiouium. Huc patet in cap. Gaudemus. Extra, de diuortiis. ubi etiam compellitur fidelis recipere infidelem coniugem postquaconuertitur . ' Solvitur ergo matrimonium quando fidelis ad alia tran-sjt vota.
Virum insideli liceat poct conuersionem alterius transire ad secunda voca. T R v M postquam fidelis transierit ad aliud man trimonium, liceat& infideli eod8m modo
ad secunda vota remeare, vel, Vtrum teneatur
continere quamdiu vivit vir ad fidem conuersus. Respondetur. Prima conclusio. Infidelis , matri- I. Couctu, monium contrahens post discessum a fideli,antequam fidelis contrahat, peccat. Probatur ex proxime dictis, quia Racob si non dissoluitur matrimonium, quandiu fidelis, manet in viduitate, ipsa cualtero existente , relicto proprio, exivin adulterio, ut patet ex beato Paulo I. Corinth. 7. Sequitur ergo, quod &peccat, & manet in peccato, quamdiu fidelis, non transit ad aliud matrimo
2. conclusio. Infidelis contrahens 2. concilia secundum matrimonium, postquam fidelis contraxit, non peccat. Probatur 1. Ratio. ex beato Paulo , & Ecclesiae determinatione . Cum primum fidelis transit ad secundum matrimonium , soluitur primum, si ergo soluitur, sequitur in- . fidelem iam non esse ligatum matrimonio : quia non potest matrimoniuclaudicare ex una parte solum: ergos solutum est ni a trinionium,sequitur
quod infideli est legitima persona ad
contral, nduin , unde si de facto contrahat, ni atrimonium tenet: vel si non tenet, matrimoni vi ex una parte claudicat, vel non est solutum ex parte fidelis , cuius contrarium determinatuest ab Ecclesia . Si peccaret contrahendo, maxime Ratio a.
304쪽
aon est ei prohibitum: quia nec leger, a turae, neq; lege Diuina, neque lege humana in poenam infidelitatis : cum infidelibus talem poenam non. posuetit Ecclesia, sequitur ergo,quado nulla lege prohibetur cotrahere: & quia Iiber est a matrimonio primo per hoc quod fidelis iam secundum matrimonium contraxit, quod nullum pecca Glos a. tum committit. Sic Glo. in Decretis. 28. q. I. c. Si infidelis,ubi dicitur, qsscontumelia creatoris soluit ius matrimonij circa eum qui relinquitur,&nihiIominus circa relinquentem. Vnde & relinquens contrahet sine peccato, si eonversus contrahat. Sufficit enim intelligamus fauorem datum fidei,ut fideli non cotrahente, infidelis, non possit contrahere, quod non hahet infidelis . Item,& habet fidelis, qd potest cogere infidelem nolentem cohabitare , vel volentem, sed non sine
contumelia creatoris . Poteli etiam
cogere, si velit, ad redditionem debiti:& potest sibi reconciliare , siue poeniteat de contumelia, siue maneat id ea, S infidelis, ad nullum istorum potest
cogere si delem . Nota. ....uctis in hac secunda parte po-Tpiloga- test colligi, matrimonium legitimum lio huius. esse , verum inter infideles, etiamsi 2, p. esset varius ritus celebrandi. Et dato etiam haberent in usti repudium, &admitteret plures uxores simul,& co-c ' iungerentur in gradibus apud fideles prohibitos, etiamsi duloluatur in illis tribus c. sibus hic positis ex Apollo lo,
Per contiersu, nem unius ad fidem nihil obstat quominus maneat tanquam certum,firmum, bc catholiciam eis: verum matrimon Iulia inter infidoles, ubire teli legitimus & mutuus consensia S, seclusa violentia, & quae irritare selent contractum , fiando in Iur c naturae. Sicq; pro complemento solum Testat secundae parti unam quςstione, S ultimania addere, vir trivi laxo sit inter infideles matrimonium, ut distani tum est sit si cra metum, vel si non est, uuando incipit esse sacr mentum : Utrum quando couertuntur, Sc vir vim tunc recipiant gratiam . Vtrtim matrimonium ititeγ in dolo. sit sacramentum.
verum matrimon tu in- Argumeri fidelium sit sacramen- tu iri. tum. Et videt ut quod non : quia cum baptismus sit ianua omnium sacramentorum, & infideles bapti f. noreceperint: neq; poterit sacramentuesse apud eos. In contrarium tamen est expressus In conir textus. Extra, de diuorti j s. c. Gaude riuiii. mus, ubi dicitur, fac ramentum matrimoni j esse apud infidei ex . Ρro solutione quaestionis notandii, Consid e
quod sacramentum dupliciter accipi- ratio. tur circa matrimonium. Uno modo in quantum matrimonium est quoddam bonum,quod importat in dissolubilitate in . Secundo, in quantum matrimonium elisacrae rei signum, id est, sanct ficat aliquid, quod non erat sanctum .
I. conclusio. Capiendo sacramen- Conclu. r. tum primo modo, pro bono ipsius matrimoni j, quod est in dissolubilitas, inter infideles matrimonium non e t fa-cramentum . probatur. Ubi non est matrimonium in dissolubile, non potest habere rationem sacra me tui: sed inter infideles , non eli omitino ind: ilolubile : nam ut patet ex dictis) solui Matri 1nsi
potest per conuersionem unius ad fi- dcliti dici-dem, altero nolente cohabitare ἀ&c turlegii 1 Sequitur ergo non esse illam et dii so-Zmum&nolubilitatena iii matrimonio infideliu . ritu: fide Et ob hoc dicitur ni atrimo Ilium In- Lu tamen fidelm in re, & non lar trin, rarum, &Quia non elt simpliciter Indis: Olubile. legit 1inu . Matrimonium autem fideliti dicitur . ratum & log fit innuin : quia disso mi n5 potest. Deqtio supra in hac parte, .art. I. in sine diximus. Cap1endo ficramentis secundo mo- eo clu. do , pio ut es crae rei signum , inter I. Rallo. infideles est matrimonii sacram n tu . Hoc patet e X cap. Gaudemus. Extra, deduxuriijs . ubi lacra naenium UOcatur
305쪽
tur debet intelligi primo, vel secta ido modo , non pi nno modo ut diximus : ergo secundo.
Secundo . Omne sacramentum d citur faci um , 8c significatis: sed matrimonio infidelium haec competunt: quia lacrum est, & significat: ergo citfacramentum . in6d sit sacrum pa- Mati. 49. tet, quia a Deo institutu et post creatum hominem, ubi Deus instituit dicendo. Propter hanc dimittet homo patrem, & matrem, &c. Et erunt duo In carne una, quod etiam est inter infideles. Neque per hoc solum fac rum dicitur, quia a Deo institutum , cum etiam omnes creaturae sacrae dicerentur, sed est facrum alio modo speciali: 'usa a Deo habet quandam sanctifi- cationem . Nam cum post peccatum non poterat fieri concubitus sine peccato, eo- ex ardore concupiscentiae fieret, prouidit Deus contra hoc , instituens matrimonium in remedium contra morbum : ut conuen IentCS carnaliter, exercerent actum illum absq; peccato. Et hac ratione sacram Ctum
est : quia in lege naturae post peccatu
institutum in remedium quando dictum est. Crescite , & mulas plicamini,&c. Sequitur ergo , cum inter infideles matrimoni ulla etiam sit in remedium, ad sanctum reddendum illum actum, O sacrum est.& sic sacramentum . Est etiam lacrae rei signum: qtii a signum est sanctificationis illius actus coniugalis, qui non potest, secluso matrimonio exerceri absq; peccato. Et dato non competat matrimonio infideli um esse facramentulη, in qua tu inest in noua lege instituit lim , & ministratur per ministros ecclesiae, competit tamen else sacramen tu in in quantum a Deo institutum fuit in otii ciunaturae generaliter pro omnibus: Scin remedium : & post in remediu et sapro omnibus institutum fuit ad quandam sanctitatem ostendendam illius actus. Et quidem do. Adrianus absolute dicit matrimonium infidelium esse lacramen tu . Et clarissimus doct. Μedina in suis resis lutionibus dicit,
probabilius esse quod dicatur sacra-
Adrian. Medinai mentum: quod probat susscienter:
quia Chiustus initituit hoc id cramentum illis verbis, quos D 'tis coniun- Matth. git, homo non separet', sed loc non
ad fideles solum , sed ad insides es spectata
Ad illud quod in principio obiectu Ad arcu
est , eo q, baptistius sit ianua omnium
fac ramentoruin , respoII detur verum
este, capiendo sacra nentum lici te pro illis, litet in lege noua a christo in stituta stant. Nam isto modo capiendo inter infideles non est et sacramentulu
Sed pollet esse argumentum. Om- Obiect. ne facramen tu in gratiam consert: sed matrimonium infitelibus, nullam gratiam confert: ergo nullo modo est la
In hoc argumento tangitur difficul Magi . in η.tas, ut ruin matrimonium generaliter d. a. c. Σconserat gratiam , dato sit sacramen- Dur. In η.tum. Et quia quidam doctores gra- d. 26. q. 3, ues , sunt qui allirmant non conferre Hostien .in gratiam, licet sacramentum este couce sum .de Ω- dant: ut determinatum est ab ecclesia, cra. nolle posset responderi ad argumentum fa- randis .cile ex op .nione istorii , dicendo posse bene stare ista duo,s, sit sacra metum , & st gratiam non conferat. Verum mi Erasin. iis
hi non placet in hac parte istorum sen scho. sup .
tentia : imo modo esset error sed in- epi. Hier. coctanter aifirmandum sacramentum ad Hiero iam atrimoni j gratiam conferre gratum tia Glossi facientena, sicut caeteri doctoles assi r- c. cu in ec-mant, quod determinatum est aperte clasiae . dein concit. Flore n. & Triden. sellio. 6. si aronia, Sculii dicitur , 9, secramenta. 7. Eccle- 32. q. 2. casiae, inter qu.e matrimonium compu- . honora H latur, non solum causant gratiam, sed tur. Praedicontinent eam . In quo grauiter Cr- cti omne Rrauit Aper ille,& singularis fer us Lu- tenent iatherus, sicut in alijs multis, negans ma matrimo- trimonii in facramentitin else. In quo nio non daerrore suerunt lapsi prius Acinent . ri gratia . Quem sequutus est nostris temporibus Caluinus,d: cens nultu cognouisse matrimoniti sacramentum osse, usque
ad tempora Gregorij: in quo pessime
errauit , cum ante Gregorium . Ambrosius, Augustinus, Sc alij classici viri asseruere matri naonium esse facra-I i mentum.
306쪽
a , . Secunia Tars Speculi coniugio iis .
mentum. De quo in nostris resolutionibus Theologicis in . Ad obie-. Qionem autem allatam dico, st matrimonium infidelium eo modo quo est sacramentum,& gratiam consert. Vo- Io dicere, sacramentu stricte capitur pro sacrameto nouae legis instituto a Christo : & sic capiendo, matrimonium inter infideles non est sacramentu. Capitur etiam pro sacrae rei fieno:& sic est inter infideles sacramen- tu. Sic gratia capitur dupliciter. Vno
modo proprie , & stricte, pro gratia
gratum faciente : & isto modo sacramentum matrimonij infidelium gratiam non confert, quia quamdiu sunt tales in infidelitate, non habent gratiam gratum facientem,per quam da- abuten. tur ius ad regnum coelorum . Secun-I.Regum. do modo dicitur gratia large, non so- 44. tum qu hominem reddit gratum, sed quae facit non esse hominem ingratu,
id est, displicentem Deo. Et quidem gratia est, quod ego non sim displices alicui,dato maior sit, per quam etiam Hugo de sum placens, & gratus. Et hoc mod'
sacra.li. 2. capiendo, sacramentum matrimonij P. II. c. 8. inter infideles gratiam confert: nam B. Bona. in facit quod per istum actum commix- in A. d. 26. 'tionis maris,& foeminat qui sic coniunctri. a. q. 3. guntur, non displiceant Deo, & non offendant Deum : & non sint ingrati in illo actu, qui omnino displicerent,& offenderent Deum , si non esset fa-cranae utum matrimoni j. Non est dubium hanc esse gratiam , licet non sit gratum faciens, tamen non est displi-- cens, vel est non ingratum reddens .Si tamen quis nc get hanc dici gratia, non contendo, quia quaestio est de nomine . Sed tamen dicitur sacramentu, ut sacrae rei signum est,ut dicit Adria- Adria. nus prima q. de matrimonio.
Et quide Michael de Medina in suo
de coelibatu,lib. s. c. 66. de matrimonio rato,& non consummato loquens
inter fideles, affirmat & probat matrimonium ratum non consummatum , non esse verum sacramentum, neq; verum matrimonium, quia solubile est, L per ingressum religionis,& per summi Pontificis dispentationem . Cum ergo inter infideles matrimoniti pluribus mod s dissolui possit etiam consummatum , ut probatum est : consequenter hic author inter infidelis
matrimonium esse sacramentum n
garet, sorte solum de nomine quaestio est,ut diximus .
An Hatim ut conuertuntur infideler . matrimonium sit sacramen
da. Si ita est, quod matrimonium intes infideles dato sit sacramentum)non conseri
gratiam gratum facientem, quia solum hoc competit sacramento sdeltu, peto , virum si infideles couertantur, matrimonium sit proprie sacramentum,capiendo stricte,& conferatur similiter gratia gratum faciens. Respondetur breuiter. Prima conelusio.Matrimonium infidelium licet tempore infidelitatis non sit stricte sacramentum,neq; gratiam gratum facientem conferat, tamen cum baptizantur,& de nouo consentiunt, fit sacramentum stricte capiendo, , consertur gratia gratum faciens, si sint alias dispositi. Probatur. Vbicunq; est consensus expressus in-' ter legitimas personas fideles : pst fa-cramentum verum stricte, & unum de 7. sacramentis: sed inter tales infideles, qui post baptismum de nouo consentiunt, est talis consensus , ergo est verum sacramentum, at ubi est verum sacramentum nouae legis, & non est obstaculum , datur gratia gratum faciens : consequens ergo est, quod illis post baptismum vere consertur. Dixi,
si sint dispositi: quia posset este obstaculum quominus reciperent, sicut &apud alios fideles contingero potest,
qui dum ponunt obscem, non sequitus effectus.
Ex ista conclusione sequitur, bene,
307쪽
prudenter sancte fieri a ministris in
nouo Orbe,quando noulter conuersos
incitant & sollicitant ut veniant ad contrahendum in facie Ecclesiae,& recipere benedictiones,ut consentientes de notio, fiat sacranaen tum,& recipiat gratiam gratum facientem . Sancte etiam fit quod pritis confiteantur, quam ad tales benedictiones admittantur,ut non sit obstaculum, quominus iustificentur illi, qui forte in baptismo posuerunt obitaculum gratia . Secunda conclusio . Non solum est verum quod positum est in praefata conclusione,quando de nouo post baptisinum consentiunt, sed etiam fit Lacramentum,& gratiam recipiunt tales, gratum facientem, si persi itant in consensit tempore infidelitatis habito , etiam si nullus alius sit de nouo. Probatur. Inter tales est verum sacramentum matrimoni j post baptismum, stricte capiendo ,& proprie, sacrametum, & indissolubile, postquam baptizati sunt, & ante in 1n fidei te non erat, ergo aliquando post baptis. mum incepit esse sacramentum pro Prie: at cum non fit potior mlio de no tempore,quam de alio, dicendum quod tunc, primo quando sunt baptieati sine nouo consensu matrimonij, quia quandocunq; est sacramentum nouae legis, ille qui recipit,simul recipit gratiam,si non sit impedimentum, sed in infidelibus cum primo baptizantur,si ante eruiit ligitimi coniuges, incipit sine nbuo consensu inter eos esse verum sacramentum. matrimonii, stricte capiendo,& proprie: ergo&
tunc habebunt gratiam, si non sit im
pedimentum . Ex ista conclusione sequitur, dato bene fiat: quod neophyti veniant ad recipiendum benedictiones: & de nouo contrahant: tamen non est hoc necessarium simpliciter, sed sol uni con- fili uin . Sic Palude. in A. d. 16. q. q. qiii in solutione ad sub bretiissimis admodum verbis dicit in sententia utranque conclusionem. Infideles habebunt gratiam per matrimonium, si post baptismum de nouo cossentiant: vel in prestino consensu perstant. Tucetiam imprimitur ornatus ille, dc gratia: nisi ponant obicem. Hec ille. Quod credo eme verum,& tenedum is quanquam dicat quidam alias graui. doctor, quod matrimonium infidelia
non est fac ramentum neque ante: ne que post,neq; quando conuertuntur. neque conseri gratiam, licet quandω bapti Zantur , conseratur eis vigor ad praeseruationem peccatorum . Hae . enim non apparent vera nam quadoquidem infideles baptizantur, & sun elegitimi coniuges: oportet conceder matrimonium in eis esse ex Ecclesiae sacramentis. Et sic est finis secundae partis, in qua de matrimonio infidelium egimus. Et restat pro Umplemento totius materiae in tertia parto quam breuiter disserere de diuortio ouo modo debeat Utri: sive quandot ad tempus, siue perpetuo, vel quam do fit separatio matrimonij q uantum ad vinculum propter impediment uno quod praecessit, & qualis modus debeat seruari maxime in foro conscievi
308쪽
R. F. 'bonsi a Vera cruce , Theologi , ct Cathedratici primarῆ
in uniuersitate Mexicana, in partibus Indiarum maris Oceani,
Iustituti Heremitarum S. August. O eiusdem ordinis provinci lis in eiusdem partibus.
nio in se, is de omnibus impedimentis eim, is de eo quantum ad in
ctat pontremo loco tractare de diuortio s quomodo soluitur Aliquando quantia ad torum, vel quan eum ad cohahitationem . Et tandem disseremus , quomodo procedendum sit ad diuortium celebrandum . . Loquuturi igitur de diuortio, oportet Diuortiti considerare, quod aliter diuortium ca aliter se- pitur secundum leges humanas ciuiles,cundu le- is aliter fecunduvi Ecclesiacticaου :ges ciuiles nam fecundὰm leges ciuiles dicit δε- quae cele- grationem matrimoni, quantum adstaiticas. vinculum, vipatet . de diuorti's . . Diuortium . Unde diuortium dicitur adiuerstate mentium': quia non sunt
Unius mentu , ut. commanere consu
tiant. Secundum vero Ecclesiae Hatusa , diuortium accipitur pro separatio- ne coniugum quantum ad torum, neute integro vinculo matrimoniν . Vtrque autem modo capientes diuor-rium , dis remus ruando sit separatio
coniugum quantum ad torum , vel co
habitationen - Et iliter de tuortio inquantum si separatio matrimo-n- , quando fuit contra sum inter personas il gitimas , vel fuit nustum ob aliquod impedimentum e quis modindobeat seruari in diuortio talis matri- . moniν quod Bou erat verum, licet appareret verum fuisseta . Et de primo loquente: quaritur.
De causis diuortiys. V AE R I T V. R imprunais r quod modis legitimum matrimonium inter fideles: quantum ad torum, vel cohabitationem dis luatur: ques est quaerere: ex quibus causis celtaretur diuortium, & matrimoniulegitimum quo ad cohabitationem, vel tor a cotingat d,ssolui. Ad quod immediate respondetur lex conclusionibus. Quarum prior . I. conclusio. Ad diuortium cele- I. coacta. brandum inter fideles qui legitime contraxerunt quoad torum causa, rnicatio est. Probatur authion. Christi Ratis. dicentis. Omnis qui dimiserit uxo- Μatth. s. rem, excepta forn1cationis causa , moechatur. Idem etiam Matth. I9. Iudaeis interrogantibus ex quibus causis liceret uxores dimittere , respondit, solum propter fornicationem licere . Ex istis patet conclusio . Couar. 2. Christus redemptor noster instituit p. epito .c. matrimonium,& vinculum in distatu- 7. f. s. nu. bile: simul & mutuam cohabitatio- 8.nem, declarauit coniugatorum, ergo si in aliquo casu dissoluitur, so- ldum erit in casu expresso a Christo, quia non potest aliquis Christo insertor , leaena ab eo latam mutare , Vel in ea dispensare, at solum ipse Christus sornicationem declarauid esse
causam diuortij : cigo sola ipsa potest
309쪽
Prior causa oelebradi diuortium in lege noua
potest diuortium celebrari. Sic expresse. B. P. Augusti. Multae erant in lege cauta dimittendi uxores . Christus solam fornicationem , excepit: caeteras molestias iubet pro fide , &cailitate coniugii sustinere. Ratio autem quare Christus solam istam causam posuit in lege Euangelica, cum in lege veteri ob duritiam Iudeoi u permitteret libellu repudij dari ex qua cunque causa ut nos supra in a. parte probauimus)haec fuit, quia nullus posset in dissolubilitatem matrimoni j sustinere in lege noua , si propter fornicatione , non liceret separari quantum ad cohabitationem . Quis ergo patienter serret uxorem suam continue adulterantem , & quod ipse non posset abij cere eam p Prose isto vix esset aliquis. Ob quod decuit Dei sapientiam, quandoquidem vinculum matrimonij indistblubile praedixerat
modum daret obuiandi tanto malo, fi contingeret uxorem sornicari. Haec conclusio patet in cap. Ex parte. despons. & c. Significasti. Et c. ex literis. Et cap. Gaudemus, de diuorti js. Et c. sin. de adulte. & l. consensus .
C. de repudijs. Secunda causa fuit huius permissionis: quia directe fornicatio repugnat bonis matrimonio, scilicet,fidei, quam
tenentur seruare coniuges inter se, ut nullus accedat ad alienum torum : at
dignum est ut frangenti fidem, & frangatur ei. De iureiuran. c. Peruenit .
Quare sapientissime factum est,ut mulieri fornicanti, & frangenti fidem cuadultero : ipse vir non teneatur ei seruare fidem reddendo ei debitum :quia ipsa non seruauit fornicando : relicto proprio coniuge, accedes ad altu. Tertia causa, quia ad charitatem videtur pertinere, ut castus sornicantem deserat : nam si vir retineret sornicantem mulierem , praeberet ei patrocinium ad fornicandu ,ut ait Chrysostomus,& habetur ex tra, de iureiuran. c. Quemadmodum : sed quilibet tenetur auferre offendiculum proximi : conuenienter ergo factum est a
Deo,ad tollendum istud offendiculu ;quod innocens postis prόptεr fornica
tionem separari ab uxore . Quarta causa & potissima, Propter
bonum prolis: nam muliere fornicante, incerto patre nasceretur proles: &no posset absq; detrimento eius estis rvnde ex natura rei cocessum est diuortium ob fornication Ca . a. conclusio. Mollities, Vitium so- domiti cuna agendo, vel patiendo: vel
uxorem cognoscendo extra naturale
vas : est causa diuortij quantum ad cohabitationem . Probatur ex dictis Christi,ut patet in praecedenti conclusione. Fornicatio est causa susticiens
ad uxorem dimittendam: at vero mollities,& vitium bestialitatis sub fornicatione includitur sequitur talia
peccata esse causa diuorti j. Probatur quod includatur. P. August. 3 2. q. q. c. Meretrices . ait. Nam sub moechiae, vel sornicationis nomine, omnis illicitus concubitus, Sc indebitus membrorum usus continetur. Talia quidem in praeiudiciu uxoris fiunt, quia nunquam ex huiusmodi contra naturam concubitu concipiet. Dixi, de vitio sodomitico nephando, siue sit patiendo, vel agendo,propter aliquos, qui licet concedant conclusionem veram de vitio nephando respectu agentis : negat resipectu patientis, quia patiendo nihil peri jt de propriae uxoris debito,
quia vir tunc patiens, non emittit semen : neq; qui patitur dat alteri debitum propriae uxoris . Uerum nos de utroq; loquentes , eandem rationem affirmamus esse de uno , & de alio. Per utrunque enim de duecto sit contra matrimonium : in quo Deus posuit commixtionem maris & foeminae fieri via naturali, per quam sequeretur generatio. Et sicut fornicatio caula est diuorti j, quia fides frangitur , quae deberet seruari in debita commixtione : cum in vitio nephando contra naturam, siue sit patiendo, sue agendo, siues non te ruetur de debita commixtione maris ,& isminae, erit causa diuorti; . Et: am si vir forminam velit cognoscere extra vas
debitum , di naturale; est cani a di-
7. S. s. Viguer. ita suis insti.
310쪽
Σ ' Tersia Speculi Coniugiorum .
uorti j sufficiens, si e ut si adulterium
Glossa. committeret. Glo. 32. q. p. c. Omnes
accusationes. ubi dicitur. Q iod si vir polluat mulierem in vase indebito , Gen. 33. vel extra vas, sicut dicitur in Gene. de Onia filio Iudae, qui semen fundebat in terram, cum ad uxorem accedebat: poteth diuortitim petere : quia per hoc iniuria sit uxori, qtiae filios habere vult ,& illo modo hon potest.
Item: quia matrimonium est in re medium, ut ait Paulus :& iste finis collitur, quando mulier non cognoscitur modo debito. Sic tenet Cal. I. Cor. 7. Auto. Abba. Sc Ioan . Ana. in cap. In Cotra In- maritis, extra, de adulte. Barba. I. no. & Al- volu . cons. 6q. Chaslen. in consue. u. . de pla. Burgun. rubri. 7. S. I. Alcia. lib. Io. Ob haere L. Par ergon,c. II. quicquid dicat Innoco ceditur cen. in c. I. de adulterio. & Alvarus diuortiu . de planctu Eeclesiae lib. 2. art. 2.3. conciu. R. conclusio. Licet ita verum sit,
Castro. de quod propter haeresim, in qua alter Ili f. pu. li. coniugatorum incidit, Ecclesia diuora c. fi n. de tium concedat : non tamen hoc est, conuer. quia haeresis sit fornicatio spiritualis, coniuga. sed facit Ecclesia ad defensionem coniugis fit elis. Ista conclusio patet. Primo quod propter haeresini fiat separatio . Extra, de diuorti j q. cap. De illa, & c. Quanto. Sed probo secundam partem, qtib d non sit, quia haeresis sit fornicatio spiritualis : quia si sic, sequeretur quod etiam quodlibet aliud peccatum esset causa sufficiens ad diuortium, cum per quodlibet peccatum homo fornicetur spiritualiter, & non seruet fidem debitam Deo, sed non quodlibet peccatum est caula diuorti j, ut patet eodem titulo. Re per . in- c. Quaesiuit . ubi dicitur. Mulier pro quisito. ia furto , vel alio crimine vita sui ab eo ver. Dote separari non debet. Ergo non fit sepa- Couar. ubi ratio propter hqresina : quia haeresis
supra. est fornicatio quaedam . S. Th. I. 1. Secundo . Separatio etiam quan-'. 9S .art. tum ad cohabitationem non fit nisi q. aut horitate Diuina, quae matrimoniu
'. Io .ar. 3. ipsum spectat legem interpretari, ad quem Sc condere: sed Chri lius solam sornicationem causam dedit separati'nis: ergo Ecclesia uullo modo potuit addere aliam causam, nisi habuerit, esse de intentione Christi . Cum Proptea ergo Ecclesia dat causa diuorti j hae- h resim dire in alterius coniugis, & non quia uortium haeresis sit fornicatio spiritualis , vel ad tute La. sit grauissimum peccatum, sequitur quod propter aliam causam quam habuit a Christo,& hqc est ad subueniendum si deli iniuria in patienti, & peri-
esitanti, propter haeresim coniugis alterius qui haereticus est : nam si non daret fideli licentiam diuertendi ab
haeretico coniuge, per mutuam conuersationem, & carnalem commixtionem , auerteretur coniux fidelis a
fide, quia in veneris participando , facilis esset auersio, ob quod Ecclesia volens subuenire oppresso , concedit fideli petenti diuortium . Et non est directe diuortium , sed fidelis tutela. quia nulli neganda est defensio anime,& corporis,ut constat apertes nam si mulier machinaretur in mortem VIri,& vir non posset esse securiis de malitia animae eius, fieret diuortium ip so petente, ut colligitur Extra, de diuort. cap. Si qua mulier . Et inglosi . cap. sequentis ibidem. Et probatur
quod causa istius diuortij propter haeresim fiat ad tutelam fidelis, nam in c. Qua fuit. supra allegato, dicitur. Mulier pro furto, vel alio crimine viii sui nisi fidei suae religionem corrumpere velit a viro non separetur. Ponderanda sunt verba textus, sicut
solent iuristae dicere, inquantum dieit, nisi fidei suae religionem corrumpere velit. Sequitur ergo quod ratio diuertendi in crimine haeresis non est,
quia fornicatio sit spirittialis, sed quia fidelis periclitatur de fide manendo
cum haeretico coniuge: & in tutelam, Ecclesia subuenit ei, concedendo diuortium, quod non faceret, nisi haberet ex dictis Christi expresse, vel interpretatiue . . Hocque subsidium , &tutela in fanorem fidei est : qui fauor debet praeualere habitationi matrimoniali . Nam si in fallorem fidei be rus Paulus ex mente Christi coitisiae secundae partis diximus) deci