De authoritate sacrae scripturae ac ea introductorum. Libri 3 editi a Roderico Dosma Delgado Pacensi ..

231쪽

boram quoque prophetidem celebratus, ac Deborq ductu Barac a labin regis Chanaan oppressione, qui si ' mul cum prophetissa sepinicion amplisimum cecinit. Iudae. s. Ibi benedicta inter mulieresIael uxor Haber Cinari prq iud. s dicat animi egregij ergo, quod Sisarq duces ethnici so- Iud. . e. dporem leto sociarit temporibus traiectis: non tamen cucta eius verba probantur,quae dicens Silam , intra ne timeas,sallaciam pr texuit securitatem pollicita,qua nequaquam observavit. Gedeon autem ierobaal quoque vocat', quem dominus respicere,ac pe alloqui, signis ' - μque confirmare dignatus suo spiritu induit, a Madianitis Israelem insigni victoria parta eripuit,dignus que fuit cuius acta dictaque velut e tali origine profecta suspiciantur, praeterquam ubi postulavit inaures, cx eis que in civitate sua paravit ephod, in quo Israel superstitione adversus deum fornicatu est, quod negotium sancta scriptura reprehendens , dicit domui eius in ruinam versum esse. Ipsam que explicans resert Abi melech filiueius iugulatis fratribus septuaginta regiam tyrannide

super Israel tribus annis arripuisse,quoad male perierit, Iud.p.: cuius proinde verba, & aliorum factiosorum ex eo capite non maiore pretio haberi merentur. At dicta Ioatna iis , ia fratris minimi devoventis ingratos scriptura sacra dices, mea execratione illos comprehensos significat altiori e spiritu ducta. Caetertim somnium prius a Madianita narra Ind. r.eatum,interpretatu a socio,numinis instinctu fuisse oblatum Gedeoni praecedente dei promissione constat. Postea tutatus est Israel cm Thola, dein Iair, postmodum Iephte, cuius priora dicta his orit veritate approbantur;

at votum conceptum, re consecuta secto super ipsum spiritu domini, ex ea parte no nisi vera, rectaque esse po

232쪽

CAP. ii. LIB . II. DE AVT. S. SCRIPT

io Uiunt. Aliunde tamen error provenire potuit in soutione voti, quod lane adverq religionis normam reducendum erat. Non enim quodvis animal in sacrificium numini offerri lege licebat, sed tantum e volucribus columbas, ac turtures,e quadrupedibus boves , caprilumque pecus,& ovilum, lubricis piscibus omnino reiectis: usque adeo,ut cum omne primogenitum masculum sibi deus immolandum offerri pr ceperit, ove mutari ius Exo.s . serit primogenitum iumenti,alioqui in poenam non soluto Ialtem pretio interficiendum r& liberorum primori g genitum quinque siclis redimendum, instituerit. Prohibuit etiam humanas victimas sibi offerri veluti det D .Hid. stabiles ita de disperdendis ethnicis Israeli dicens : Non secies similiter domino deo tuo. Omnes enim abominationes quas aversatur dominus,fecerunt dijs suis ; offeretes filios & filias,& comburentes igni. Debs quoque quae voto promitterentur,ita cavit: Homo qui votum secerit, &spoponderit deo animam suam, sub aestimatione dabit prctium, &, animal quod immolari potest

domino, siquis voverit domino, sanctum erit, &mutari non poterit , utque inserius ait,non redimetur,sed morietur, & animal immundum; quod immolari domino non potest: si quis voverit, adducetur ante sacerdote, qui diiudicans utrum bonum,an malum sit, statuet pretium quod si dare voluerit,is qui offert,addet super qstimationem quintam partem:nimirum ut ipse retineat, nec alij vendatur. Cum igitur ad hac regulam Iephte votum redigi Iegitimum fuerit,si preter hostiam triumphalem p rq mittendam, primus ei obviam e domo sua occurrisset gallus,vel anas, cercopithecus,seli S,caniS, equus cervus ve domi mansuetus, ut ilia occurrit nil po- tes

233쪽

boram quoque prophetidem celebratus, ac Deborq ductu Barac a labin regis Chanaan oppressione, qui si 'μβ 'rum imul cum prophetissa ,epinicion amplisimum cecinit. Iudie. s. Ibi benedicta inter mulieresIael uxor Haber Cinari prq ita. s. Ldicat animi egregrum ergo, quod Sisarq duces ethnici so- Iud. .e. aporem leto sociarit temporibus traiectis: non tamen cucta eius verba probantur,quae dicens Silam , intra ne timeas, sallaciam prqtexuit securitatem pollicita,qu a nequaquam observavit. Gedeon autem Ierobaal quoque vocat', quem dominus respicere ac saepe alloqui, signis 'β fi reque confirmare dignatus suo spiritu induit, a Madianitis Israelem insigni victoria parta eripuit, dignus que fuit cuius acta dictaque velut e tali origine prosecta Duspiciantur, preterquam ubi postulavit inaures, ex eis que in .e , in civitate sua paravit ephod, in quo Israel superstitio ne adversus deum fornicatu est,quod negotium sancta scriptura reprehendens , dicit domui eius in ruinam versum esse. Ipsam que explicans resert Abi melech filiueius iugulatis fratribus septuaginta regiam tyrannide ivlya super Israel tribus annis arripuisse,quoad male perierit, I ud.s, .c. cuius proinde verba, & aliorum factiosorum ex eo capite non maiore pretio haberi merentur. At dicta Ioatna , ia fratris minimi devoventis ingratos scriptura sacra dices ita,' mea execratione illos comprehensos significat altiori e spiritu ducta. Caetertim somnium prius a Madianita narra Dd. r. tum,iriterpretatu a socio,numinis instinctu fuisse oblatum Gedeoni praecedente dei promissione constat . Postea tutatus es Israelem Thola, dein Iair, postmodum Iephte, cuius priora dicta historic veritate approbantur; at votum conceptum, consecuta secto super ipsum spiritu domini, ex ea parte no nisi vera,rectaque esse

234쪽

potiuerunt. Aliunde tamen error provenire potuit in solutione voti, quod sane adverq religionis normam reducendum erat. Non enim quodvis animal in sacrificium numini offerri lege licebat, sed tantum e volucribus columbas, ac turtures,e quadrupedibus boves , caprilumque pecus, de ovilum, lubricis piscibus omnino reiectis: arx , t h. usque adeo,ut cum omne primogenitum masculum sibi deus immolandum offerri pr ceperit, ove mutari iusserit primogenitum iumenti,alioqui in poenam non soluto saltem pretio interficiendum. & liberorum primogenitum quinque siclis redimendum, instituerit. Pro-nibuit etiam humanas victimas sibi offerri veluti det Peu.riae. stabiles ita de disperdendis ethnicis Israeli dicens: Non secies similiter domino deo tuo.Omnes enim abominationes quas aversatur dominus,secerunt dijs suis; offeretes filios & filias,& comburentes igni. De ijs quoque quae voto promitterentur, ita cavit: Homo qui votum secerit, & spoponderit deo animam suam, sub testima

tione dabit pretium, &, animal quod immolari potest

domino,si quis voverit domino, sanctum erit, & m utari non poterit utque inserius ait,non redimetur,sed morietur, & animal immundum; quod immolari domino non potest: si quis voverit, adducetur ante sacerdote, qui diiudicans utrum bonum,an malum sit, statuet pretium,quod si dare voluerit,is qui offert,addet super qstimationem quintam partem mimirum ut ipse retineat, nec alij vendatur.Cum igitur ad hac regulam Iephte votum redigi Iegitimum fuerit, si prcter hostiam triumphalem p rq mittendam, primus ei obviam e domo sua occurrisset gallus,vel anas, cercopithecus, selis, canis, e- quus cervus ve domi mansuetus, ut ilia occurrit nil po

235쪽

LIB. II. DE AVT. S. SCRIP. CAP. n. test labis in spiritum domini re ci, si quid perperagi in

solvendo voto admissum est Verum si qui s erratum est . a viris quos in sanctorum catalogum Apostolus, sacrave alibi scriptura retulit, correcum per penitentiam fuisse celeri oportct.Post Iephte vindex Israelis fiuit Abesan Liuii e dBeth-lebcmitcs, mox Elon Zabulonites .deinde Abdo, ac dein una Sampson,cui dominus fauste benedicens spiritum suum quicum eo versaretur,comunicavit, a quo

nec salsum quidpiam,nec pravum pro ibi, quod tamen aliunde ascisci propriamatilia quiret. Omissis quippe

parentum verbis angelico colloquio dignatorum, quae , .ue .leste vero consentientia ane Augustinus ostendit: Samioni, verba illa,quibus ter Dalilam deceptam lusit, falsa videntur,nisi per aenigma, tropum ve alium simul alio, ut ad responsum quarto redditum reserantur. Sed leviorum cura forte supervacanea est, tum is gravi' deliquerit infideli aperiens fortitudinis arcanum haud matrimonio sociatus,ad aliam prius meretricem ingressius, na quod ethnicae uxori pr(ter legis lat( priscriptu co- Deu,ra.

pulatus fuerit, sacra scriptura tanquam autore conccde- Iud. i .a.

te defendit, i nquiens, Parentes citis nesciebant, quod res a domino fieret . a quo prctereavitq domino invocato restitutum robur Samsoni ad impios secum opprimendos ipsum a propri* necis culpa exemit Ruth liber pietatem BooZAenignitate,continentiam squitatem proponens testimoniacius autoritate cumulavit, unde quis dixerit Ruth, Plenam mercedemi recipias a domino Ruina. e. i deo Israel,ad quem venisti de sub cuius confugisti alas, Et alibi, Scit omnis populus qui habitat intra 'portas ti r Ruth s. e. bis meae, muliercin te esse virtutis. eloquia illius confirmavit,quq Noemi socius deum verum secuta in Chris Ruxi, tigene

. i. ca

236쪽

CAP. io. LIB. II DE AVT. S. SCRIPTI ' ii,

ti genealogia inseri meruit Hic inductorum verba faciRhin; A te in veri ac boni lineas concedunt,praeter propinqui re Deu et s. b cnsationem alegis ordine de exam piccipua lunt dicta Ruth. i. a. Ruth,& BOOZ. a quo salutationem, Dominus vobiscu, i. g.,.s ecclesiac pit. Samuelis liber in scriptus, qui fidelis do. mini propheta sacro testimonio, multisque eiaconatis celebratur, parem ipsius inducti recte loquetis, atque scribentis autoritalcm, nempe divina utraque de causia iuxta tapius explicata exhibet, eo amplius quod nusquam reprehensus invenitur. Nec enim filiorum iniustitiamine. s. Ne novisse habetur, quoad accusante populo resciens non regem, sed iudices . equos constituere paratus, improbitate vulgi adactus deo permittente regem institui assen Bev.ra b. sus csst. Ruisus quod munia sacerdotalia exercuerit prae-x. Re. di .e ter legis institutum extra tabernaculi foederis locum sat p. . et crificans, c Core, non e familia sacerdotali originem trahens, extra noxam iuit; qum ea prophetico spiritu du- . r. Re.1 5. a ctus gesicrit autore religionis ac naturae universae utiq3 suggerente, ac iubente, qui holocausta eius litantia sibi ' '' acceptissima signis mirandis ostendit. Inductorum autem hominum aliorum loquentium primo offeruntur parentes eius, quorum dicta sane tanquam ad se pertinetia vates proponens in conscriptione propria comprobavit itidem principis autoris autoritate attestate iuxta

Su. . y - superius tradita. quam rationem ecclesia secuta anticu

Annae veluti propheticum amplexa identidem in precibui recinit. Veiba Heli pontificis priora insimulantis

i. Re. r. c. Annam ebrietatis ab ipsa modestis si me correcta sunt.

polleriora quibus filios autoritate pontificia leprehen-d it,efregiam de deo sententiam pro serui, de instinctui prophetico, antistites saepe oraculis reddendis impelleti

237쪽

tribui merentur,non minus quam impirum Caiphae dicta. Ioa. iis Caetera que Heli recte sic habent, nisi quod non verbis modo sed etiam re liberos corripere iniquos iussa coertione debuisse indicatur. eo que non prescito iniquitate participasse arguitur domini responso per Samuele reddito,ac prius per virum dei, qui planc iuxta sanctae scripturae modum loquendi propheta intelligitur. Cum autem sententiam domini contra se latam tam summissa tollerantia exceperit,& captae arct dei dolore in morte i. e. a. inciderit, ut & eius nurus parturiens; cu illa pcrtinere ad electoru numeru censen d est. Adhcc Palaestinorii potiora verba domini dei consessionem metu ac supplicijs extortam sonant. quibus assimilia Beth. famitarum fuere. equanquam a fide prosecta. Deinceps Saulis,quo no erat ante praevaricationem vir melior in Israel, licta eius temporis synceritate pari sunt habenda , pr sertim ubi iam

propheticum consortium adeptus est. Prima vero prae- Reio. ,

varicatiosuit,quod sacrificium obtulit,qum ad id iussus fuerit opperiri Samuelem oblaturum qui eum stultitit

redarguit. Deinde tot eius errata reperiuntur, maxime

postquam servato Aga grege Amalec adversus divinu ' i- interdictum exagitatus fuit spiritu malo immisso a deo; 2 R' ut quae recte gesserit, ac dixerit,coniectis ris aliundessu thistorii veritas flagitet,venanda sint,quod nunc instituti tractatus iuxta superius monita no est. Integerrimi Io 'rumnathae potius dicta magni pedi debent per quem qum asserunt sacrae literae a domino fuisse Israelem servatum, i R' innuunt etiam divino instinctu eum ex verbis hostium sibi pia meditati spraesagium sumpsisse Non est praterea putandum officiosum mendacium iespcium, quod is patri retulit, ut periculo Davidcm eximerct .sed ibi re

238쪽

tatu melle,quod inter ipsum Davidemque actum vere, stacta scripturas lentiopi aetermiserat. Idem existima-- Ei, fri de Michol potest excusante,quod uin dimisii set attamen haud necesse et hanc a mendacio)defendere, '' Ud quae Davide vivente ali nupsi eumque postea obcul u i. deo exhibitum despiciens subsanavit. Logematoi ii prii r si iij dicta existim ada lunt Abigail, ut ab ea prosecta, qudi, se i liteiae prudentissimam as everant, per Quae correcta fuit sententia Davidis contra universim domuni niqui Nabal non recte in discriminatim dccreta. 'runt Davidis dicta cura magna expendenda sinat,quin ta eu/o. prophetam fuisse princeps apostolorum offerat,&sacras. Pa. tr. rutilibii servum dei, bominemque dei. sicut & Molem, uti vatem iuxta modum loquendi ad eam significatio-- '- net usitatii vocet. Id aute satest ut non modo pialmi ci Mne s- - quos etiam iuxta Servatorem per spiritum sanctum dei panxit,probati autoritate divina censeantur sed S iverba eius alia in sacram historiam fidelibus instituendis relata divino ascribantur instinctui, nisi ubi cor resta deprehendantur Q uanquam David no ita propheta fuit ut officio deputatus confidentibus dei responsa dederit: quin potius per videntes ita designatos . aut sacerdotcsi.M. id. e. divina oracula saepe inquisivit, Si accepit. Nihilo secitis

qum a die inunctionis eius in ipsum Ipiritus domini directus suislsi legatur, cimi dicta tu gesta ei instinctui superno tribui par est, nisi coperiant alicubircprehcia. Sc ' quia de factis non est leor sini nobis tractatio in se tuta, verba nunc ordine cu alijs breviter exploremus Rc dixit pontifici Achimelech falli speciem erauerunt: siquidcro significat a Saule rege mis v. Sed cinia,Saule baiud exprimat regem deum anicilex:sse vcl le it e potuit. ' i ad fa

239쪽

ii LIB. II. DE AVST. s. SCRIP. CAP.ii

ad fugam tegendam, non falsitatem insinuandalia itali x M. i. icite loqui. Quod vero inferius se reum occisorum sacer x Rcix.-dotum prodit, vel debitorem denotat, ut pro ijs occasione,& odio sui peremptis gratitudinem erga potificem Abiathar rependa vel forte culpam agnoicens accusat, quod ethnicum Doeg impium, quem delaturuinorat, aud interceperit regia in commeritum potestate usus. Sumptionem sacrorumpanum Christus comprobavit Mu. i. quamvis ad propositum minime pertineat. Verba innoxii Animelech etiam Sauli reddita synceritatem per se satis ostendunt.Cum vero David Saulem iterum ad er- r. Rca roris sui,&iniustae persecutionis agnitionem beneficentia extrema deduxit, licens quempia ingressum ut Saulem interfideret, non se, sed Abisai subindicavit, cuius animum ex verbis cognitu represserat. Porro verba quae regi Achis dixit,cum is ageret de praelio ineundo ac ver M, ea sus Israelitas,tecta sunt, nec recessum, quem commoduli deo prcstolabatur,aperientia futurum, nec bellicam operam adversus pios navadam pro imp ijs ethinicis, qua animo agitasse sanctus David credi non debet, nec proinde salso fuisse pollicitus. Qumque rursus ait, nihil in

se inventum,quominus veniens cotra regios hostes pu- i R ι'.gnaret, nil aliud asserit,quam nihil in se fuisse, cur de se proditio timeretur longessime ab integerrimo corde semota. nec expectaretur potius strenuum certamen conserendum contra inimicos quosvis benefici regis, quos tamen sibi aggredi liceret. At vero dicta Samuelis permittente deo ad superos mortales praeter corp vere iuxta ecclesiasticum etiam excitati iuphetice loquentis, dubitationem offerunt, ubi habetur. Cras tu & siiij tui me cum eritistiam licet pientili us Ionathas quietis pa- h

240쪽

trusedibus dignus suexit. Saul tamen haud quaqua,quia re bi necem cocivit. Itaque uel dicedum est Saulem post

letale gladii traiecti vulnus per poenitentiam eximia veniae locum invenisse, vcl mecubp inferis late locis possi- x. Re i d. tu este Iam in secundo regii libro execratio montiu Gel Ii l hoc ac familiae Ioab, vel prinuntiatio futuroru suit, vel VP etiam imprecatio prophetici animi honori divino,aciu stitit conformis, ut in monte sterili monimeta tristia occisi populi dei maneret, de in posteritate Ioabus iniqui facinoris dignas paenas diutius lueret. Ner duccm, Da- tu, vid sortitudinis elogijs ornavit,quibus &illiusxerba vel

re consentanea sunt:ac meliorem fuisse quam Ioab Sa-3 Re- a .e. lomon postmodum asseruit.Non tame excusatur acula' Re. 3.b. pa quod contra domini cognitam institutionem Isbo- seth regem ex adverso Davidis constituerit,ac sustenta- . rit. Proterviae Ioab, antvnvis strenuus, de sagax dux erit facta, de dicta ei' aperta indicia sunt, licet alioqui

a. Re.iem praeclara multa &gesserit, de locut fuerit.Cqterum qu qi Nathanipphetae dixit David, Videsne quod ego hab te in domo cedrina de arca dei posita sit in medio pellii

a sancto pietatis spiritu suggesta mostrantur,no minus qua secutis magnificis dei pollicitis reddite gratiaruactiones.Tantii enim designavit se indignu ducere, ut tegia cedrina inhabitaret,arca foederis manente inteloi io' haud certe decernes fami opulcntia extrucre,sed ea de re vate consulens. Is autem rem absolute iubans inconsubturesposum edidit. a deo que coi rectiis certu eius oraculuretulit.Postea etia Natha adeo missus Davide dedui xit eo,ut rectu in se iudiciu serens peccatu danaias agnini, steret,quod in sortem,ac iustum viru Uriam Hethaeum' adulteri', letoque verbis,ac factis parato commiserat i t 1 Dein