De authoritate sacrae scripturae ac ea introductorum. Libri 3 editi a Roderico Dosma Delgado Pacensi ..

391쪽

qualiter se mmenda sint. indicat, ac vcro consentientia reddit. Atqui nec ita solum usurpatur,sed de quadoque oro tota communitate quatenus a capite seu primario, seu vicario secernitur,quandoque prout hoc, illud ve etiam includit, in alias magis uiui erit. Nunc vero qum ecclesiasticae iudiciales coerilohesin subiectos taritum vim habeat videndum est, quo pacto summus pontifex nullius mortalis ditioni subditus si privatim in hiresim labatur, exui suprema dignitate queat, aliter nequeat, qua manente sublimis cius in decernendis autoritas cer

ta restet.

I o. Cap. Sui haresit, iterve quissumsummo i pontificatu primaturii successoris electio semper ecclesia rester. 'DO A

C prosecto non alio id iure licere potest, qua divino lato aChristo domino,qui religionis Christianae hierarchiam ecclesiasticam eius, que caput vicarium sui summum potificem ordinarium instituit. Oportet autem ipsum scrutari, Pgravissimis sententijs usu venire posse, iamque aliquot Romanos pontifices in errorem fidei catholicae adversum incidisse comprobetur. Primum Anactetus supre- rm i, mus antistes inquit; Pastor ecclesiae si a sede exorbitaverit; erit a fidelibus corrigenpus: sed pro reprlabis mori bus magis est tollerandus quam distringendus quia re- ,bad, t ictores eccletiae a domino sunt iudicandu dein Eusebiurum, & Ioannes similia dicunt iuxta illud Petri monentis no Atantum bonis& modestis sed etiam dyscolis obtempe-

rare debere qui eorum ditioni subditi sint . Hoc ipsi iiii expresse de summo pontifice Papa vocato Boiuficius et

martyr

392쪽

martyr tradit:quod in quintae Romanasynodo generat ab. iiii ira definitum est: A multis antecesscribus nostris syrii aliter decretum,atque firmatum est, ut oves pasto rem suum nec reprehendere, nisi a fide exorbitaverit Mei praesumant. Hieronymus ad hac Liberium Romanumi i pontificcni liticii Arriano um ladeui Libseripsissenat rat. Adrianus quoquc supremus pontifexin octava ge l

dicassenon legimus licet enim Honorio ab orietatibus post mortem anathema sit dictuni sciendum tamen est. qu id fuerat superlicies accusatus . propter quam solulicitum est minoribus maiorum suorum ni otibus rcsistere. Sequutus est autem Agathonis metem ad sextam euis, generalem syno una cribentis, & Leonis secundi , qui, lepi stola posita in eiusdem fine ipsam confirmans Constantino ait, Anathematietamus Cirum, Sergium. nec non et Honorium,qui hanc ostolicam ecclesiam non , apostolicae traditionis dominalustravit sed iuphan a P ditione immaculatam fidem tu nitere conatus est. O- i'. s.c. misso vero Anas ta so qui apud collectoiem dccretoru' - erroris infidelis instimulatyri Innocentijaeith doctissi, mi doctrina precedentibus denique attestatur, quin i n. i. --.eo. qtii ; in tantia ni mihi fides est necessaria, ut qum de cae-- PAP texis peccatig deium judicetin habeam , proptersolu nec Cito in quo in fid(m in rudiuntur posse tu ab ecclesia

gni tuem tam necessatimn ecclasiae laimcntum in an

gi i stias privitae fidei Romanorum ponti licum redige..

re nedc ipse pericluemur: liquo casu nobis extorquea-

t loquam nobis rue petricon n ximus, veluti ubi quispiai xii me se is prae privatim inipio errore captus spote. Ii sit.

393쪽

tificatus superius explicatum privilegium ita incolume vindicemus , atque asseramus, ut iuxta discithnanxia promissionem que dominicam confirmandae a sum-im ino prisule fraternitatis asseveremus ne hqres quidem . . , t peculiari eius qui supremo loco pi sectus sit. minui posse, quo minus publicc iudiciali determinatione, decretorioque iudicio quatenus sane pontificalis ossicij Aiublimitatem exerceat, fidei catholitae synceram normam promulget, quam universi fideles sequi tuto,

queant, ac teneantur . Haec itaque non privi homi inis , sed veluti publici summi pontificis ecclesiasticq ireipublici publica iudicalis fides a Chi illo suo vica

rio non deiectura promissa est. Ac super ordinarium lita ' . , uti nicum iugiter pastorem tali fide firmam petram redditum ecclesiam recta doctrina construendam in agi ster univei sorum pollicitim fuit, adversus quam rupem

effusi portis quamlibet patefactis inseri potestates haud

praevaliturae sorent ita ut de soliditate huiusmodi quicquam deteri possit. Id etiam perpetuis experimentis est confirmatum.Nec enim unquam publica fidei decisione ab ullo Romano pontifice deerratum fuit sed pura iugiter a successoribus expers omnis labis,dominicae hpostolicaeque ac sanctorum doctorum ecclesi que uni . sversali doctrinae consentiens fides promulgata extitit. Cum igitur ea polliciti numinis assillantis: ac diei gentis cura securitas adsit, non est. cur statim pontuexiti hi resim private lapsus a sum ma dignitate cadat. Sed quia deus disponit omnia suaviter,nimis que violetum ellet sista ut satis admonitus haeeteticus obstinate perseverans dii

decernendis fidei dogmatibus pubjicere ludii inte

394쪽

CAP. io. LIB. III. DE AVT. CRIPT. 3

nere dei ductu adigeretur, praeter innumera damnae rorum ac vitiorum , quae potentia ingenti abusus pravis suasionibus singulatim subditis afferre quiret: ijs

. terminum statum praescribi numinis providentia oportuit. Ea de re sanctio a deo talis per apostolum 2 Tito scribentem prolata est et Haereticum homin em post unam , & secundam correptionem devita. sci- ensi, quia subveisus est qui eiusmodi est & delinquit , qum proprio iudicio condemnatus : sivet iuxta Graecam phratim , peccat extans per seipsum damnatus . Non quippe hoc modo apostolicum d praeceptum, ut vim in paris ditionis potestatem non superisciat, verum divinum , cum ratio ab apostolorisvili. i. sacrae scripturae conditore reddatur assertiva eius quod proinde verum esse fide tenendum sit, nempe quod scitum esse oportet, eversum, quodque ad ipsiam attinet , perditum esse, qui eiusmodi iiij, ac destinata malitia sine retinaculo delinquere per seipsum ita damnatum existentem quasi se is iudicio conuemnarii. qum videns sciens que obstinate se immani pravitati tradi

dit , ob quam proprio illi debito divino iudicio sententia condemnationis in ipsum decreta esst . Vnde post unam & alteram correctionis admonitionem spretam divina institutione determinatam qui usque eo inemendabilis restat, tanquam hostis dei iudicatus, numinis cultoribus declinandus , fugiendus , pro susque vitandus decernitur divina sanctione univer ses obstringente. Tales que propterea omni praesedin etiam pontificalis summ( gradu dehcitur nixo mPfici corporis ecclesic coniunctione religiosa, qua interes ua per omnimodam devitatiouem a principe capite et latet Ii a iustam

395쪽

LIB. m. DE AVT. S. SCRI: T. CAp. io. hissi in i s q log inter: Et necesse est gradus illa fultus. At in seriori pet lationis grach pr positi. correpti emen

lati l te queant rutilis a supremi gradusantistite su ocii et iusque loco stibi liii. ledis crnens astinarino fastigio deci derit cria in vis postea emendetur, non habet in terris quiana: lum ei dignitatem restituat, nisi forte correctu ' clavia illo alio iure vetante denuo suffragatores eligere succestarem l)etri,& Christi vicarium velint .Eadem meis, C. de aute apostolus an aliae maiecit velut a domitio,no a se pro e is. sectum vel in apostolicum non sibi subditum thronum re angelicum culmen,quod de sacerdos angelus domi. M J-- , ni lacris literis feratur; ubi Galatis ait: Licet nos.aut and mi. iri. gelus de coelo evangelietet vobis , praeterquam quod e . ' ' vangelietavimus vobis, anathema iit:Sicut pr diximus,& nunc iterum dico: Si quis vobis evangelietaverit,pr*ter id quod accepistis,anathema sit. Quo autem pacto

haereticus bis monitus devitatione sciunctus penitus,e tiam praelatione depositus redderetur, Tito a octor gentium explicuit. Habetur apud Ioannem dominicum simile, no solum apostolicum interdictum; ubi fidelibus infit Si quis venit ad vos. & hanc doctrinam non assert, nolite recipere eum in domu,nec,avesci dixeritis: Qui enim dicit illi, ave,communicat operibuseius malignis. Qua ratione asserta, gerentem se amice cum fidelis doctrinae depravatore communicare ita exhibito favore sactis illius pravis;amicabilem coversationem erga similes prohibitam divino iure ostendit. Sed S: huiusmodi

vivetur vocasse peccatum ad mortem longissime a numinis in iluxu vitali semotum. pro quo admisso a capitali dei hoste, abalienato non ait orandum. porro qualis sit hac in re admonitio legitima,dispiciendum est. Ac

396쪽

CAP. io. LIB. III DE AVT. S. SCRIPT. 3s

Paulus iniunctam Tito episcopo innuens praelatis ere. quendam indicat. Servator vero tarmam correet ionis peccato gubernationi ecclesiasticq uoxio in genere pristituens post secretam monitionem,alteram testibus iudicio requisitis adhibendam praescribes indicavit id ex

ercere au praepositos episcoposve spectare: sicut & apostoli per Cleniciatem aperuere sic episcopo dicentes: Tu ergo mentem adhibe accusatori sapienter observas eius /vitae cos ictudinem quae & cuius modi fuerit: ac si compereris eum verum dicere fac secundum praeceptionem domini, apprehensumque accusatum remotis arbitris corrige ut ad poenitentiam redeat. Quod si obsequi noluerit, vocatis duobus, vel tribus viris, monilia ei delictum admonens eum in mansuetudine &disciplina: de inferius, Si igitur persuasus fuerit in ore trium vestrum, bene habet.quod si obduruerit die ecclesiae, si ecclesiam non audierit, sit tibi tanquam ethnicus & publicanus, nec illum amplius veluti Christianum in ecclesiam admiseris, sed veluti ethnicum vitaveris: poenitentiam a- Vere volentem recipe. Id autem ecclesiasticus usus con

firmavit,quo praelatis solenne est rebelles ab ecclesie co. municatione pellere, ipsique congregationi declaratos

vitandos denuntiare, ut qui abstenti consensu communi non auscuhant,ethnicorum loco ducantur.No vetat autem dominus,ut in non ullos nocentissimos citatiori agatur rigore,uti nec Paul in subiectos haereticos .quot pontificium ius exterius proditos a communione lide.

tum extorres continuo devitandos iubet. Quid tamen erga haereticum vel nullius ditioni subditum nepe lummuni antistiten,, servandii in sit. Apostolus statuit. de ad praesules admonitionem illius pertinere,cum Serva-: li a tore

397쪽

LIB.III. DE AVT. S. SCRIPT. Ops, tore designat. 'amvis autem erga subditum praelati

correctio satis sit,erga eum tamen qui univcrsis praest, haud est consentaneum, ut alia legitima commonitio censeatur, quam prosecta a magna eademque optima multitudine catholicorum christianae reipublicae epit .

scoporum, cuius maxime arduum negotium universae cardinem tangens tractatur. Talem veto coetum colligim quaecunque praeterea imponendo malis sint eae mpediat, agi, nequit summus pontifex inhibere divin eodem iure, quo nequit dignitatem non amittere . si pertendat post alteram publicam monitionem non e- vestigio corrigi,sed in impio errore oblὶinate pei sistere. In quo si restiterit, coetus praesulum erit id eccelesiae publice declarare, ut protervientem usque divino decreto a summo pontificatu abicctum cuncti fideles noscant. Quoniam autem examinare testes, o quaTunque causae pertractandae conveniant, exercere, ac demum cana declarationem pronunciare iudicialis praesulu m muneris sunt, licet respectu eius qui ante divinam a summo gradu deiectionem nulli mortali subest; non immerito is ita iudicari ab ecclesiae praecipuis membris se is esipiam exprimentibus secundum Innocentium dicitur. Verum ab eo proprie,qui secundum Anactetum m in ,

morum pontificum eiectionem sibi reservavit, iudica-'. q. s. tur decreto illo perpetuo per apostolum prolato, quo de finivit lesillator etiam supremum antistitem post alterram praefracti erroris admonitionem no correctum omnino este fidelibus declinandum, proinde que summa dignitate decidisse, quippe qui supremus pontifex marnens declinari a fidelibus nequeat i qum ex eo vicario post dominum lesum primarium caput omnium salu h- L i & gu-

398쪽

CAP. io. LIB. III. DE AVT. S. SCRIPT sc

& gubernationis salutaris unicum regimen pendeat. Sicut idem relisionis sanctae conditor designatum clectumque a sustragatoribus summum pontificem creati ,... institutione illa perent,qua iure ordinario statuit supremam eam dignitatem iugiter in ecclesia terras incolete duraturam. Unde ut electio successoris Petri pontificia determinatione ad suffragia cardinalis collegij redacta est,ita pollet monitio erratis impie, qua depositio dicta consequeretur,a prccessore toti us ecclesiet cura ditionem ..isos. que habente, uibus consultum duceret prisulibus, ver luteidem cardinario collegio delegata comitti . Pritcrexitiale auterii me hqresis, nullum aliud iure diuino determinatum comperitur,ob quod Christi vicarius nulli mortali subiectus dignitate summa pontificia exuatur. Sunt vero eventus non ulli quibus citra delicti culpa su premu pontificatu amitti nonnulli probabiliter ferunt. Omissa namq: abdicatione ab electoribus acceptata: dementia continua vitam rationabilem eripietas, iuxta quam vir aptus summae ditionis pontificatui fit, ipsum quoque non iniuria eripit. Rursus quocunque casu,qualis frequentius contingit schil male pluribus electis pro lammis pontificibus, sufficienter costare pala nequeat unum quempiam elle canonice delectum:quamvis sor te is sit,in quem legitima suffragia concurrerint:supi e- , a mo gradu non potitur, cassus velit ordinatione domini: qui visibilem ecclesiam publicis caerimonijs , j iiii.bus, sacramentis, gubernatione que sub uno vicario sui palloie ordinario connexam instituens , ipsum quoque proinde manifestum qui publice talis esse cer- to constare valeret, eadem pariter institutione decrevit.

Erit Quare apua ecclesiam sic non esse , ac nou apparere

certum

399쪽

certum paria merito censentur, fas que est, ut ad noviet et eritu elluris Petri palam certo futuit electionem procedas tur iuxta formam a praecessoribus praescriptam. Quod si qua calamitate prorsus legitimi litisi agatore, ut car- tdinales deforent,clectio summi pontificis in ecclesiasticum Romani populi coetum recideret, ut iuxta coniti-xutionem apos olicam sicut cleri senatus aliorum episcopatuum presules, nisi quo superiori iure vetetur. designat, ita is episcopum Romanum sufficiat, ac subinde supremum antistitem,ex quo potificatus summus cum Romano episcopatu secundum superiora copulatu, haesit. Sed & si cleri Romani peculiaris senatus deficeret,incertus ve soret,ad totam ecclesiam universalis utique pauoris electio rediret . quana repraesentata sustragias expiet is per gubematores pr*sules, potiora sua membra, perficeret. Quandoquidem ut prcsati sumus, eam ecclqsic facultate perpetim astore dominica perenni assistentia promissa, inttitutionc que iugis successoris constat. Nec vero si pro mortalium conditione lanam; digni

tatis interregna breviola longiorave intercurrerint,cc

clesit quasi tunc acephale male consultum est. Satis est enim cum ut i literina pr*cellorum statutis regatur, tum ut possit mature Christi vicarium subrogare: pr terquaquod primarium caput ac sundamentum Verbum di hcaro factum quo potis,taienitatur,ipso pollicente min MMquam ei abest Caeleium si aberi spraedicta in nonnullis tynodus Basiliensis opponatur.haud nos inbuere de thet.cum eiusautoritatem eruditissimi quique acutiturite prestantissimi viri nequaquam solidam exis imarint, adeo ut ob Ichilina quo idcilinavit induxir, sevit .seu' , di istae eius Antoninus dixeriti, conciliabulum Basilee. svna-

400쪽

CAP. io. LIB. III. DE AVT. S. SCRIPT. 3 gogam Satanae basiliscum peperisse. Sed rursus obhei

queat, fieri posse ut summus pontifex de impio errore,

quem animo nunqua tenueric,protulerit tamen in caute, in simulatus,secundoque legitime commonitus sal , sese in eo persistere dicat temeritate, vel metu,seu ui,aut malitia quapiam,atque ita pontificatu privatus, per ecclesiam habeatur. Ex quo videtur confici non ob solum haeresis crimen,quae hic re vera non subest, sed etiam ob aliud delictum,velut falsae consessionis, impisque asser-r tionis exterae pontificatum amitti. Vel Um enim vero re perspicaciter inspecta etsi ponatur talis suprema dignitate illo ipso modo decidiste,non id propric detristi causa praeter haeresim,sed aliude provenisse opus est. Nimirum inde quod cum ex huiusmodi asseveratione quasi extreme obstinatus non deinde pontifex ab ecclesia legitimis indicijs procedente censeatur, nequit iam tunc certo Christi vicarius palam conitare;qua manifestae notitiae publica certitudine deficiente iuxta legissatoris institutionem superius explicitam iungi sumina: iurisdictionis ecclesiastico grad u nemo valet.Itactu e praeter crimen haeresis, aut apostasiae cunctas simul naeresses complectentis ob nullum aliud sanctae religionis conditor vicarium suum supremi pontificatus amissioni obnoxium reliquit. Reliquit nihilominus eximium ecclesiae remedium adversus cuiussibet vel summi prisulis insolescentis tyrannidem ac nocumenta, perseverantem precationem,qua permotus noxium corrigat, aut e medio

summoveat, melioremq; rectorem largiatur, sicut ipse LM.e. it. importun*viduq.& iniqui iudicissimilitudine propo- sita pollicitus est inquiens: Audite. quid iudex iniqui- tatis dicat,deus autem non faciet vindictam electorum L L suorum