Opuscula et carmina latina;

101쪽

ripidis versus ad trutinam novo et ridiculo more pensitat et examinai. Haec quin nobis absurda, turpia, impia Vi- leantur, non intercedo. Sed aliter visum est Atlieniensibus. Bene enim norant, Oetae comico non hau menion

fuisse, ut serio irrideret Bacchum, quippe in cuius tutela essent ipsi hidi et poeta scenici, sed ut ludibrio haberet

ineptias tragicorum, qui Bacchi descensum ad inseros ad Semelen matrem e faucibus Orci eripiendam tabularum suarum Olegissent argumentum ). Quod si adhuc extarent istae sabulae et a nobis legi possent, nullum mihi est dubium, quin, comparatione illarum cum hac noStri comoedia instituta, quae nunc absona nobis identur nec ulloniodo serenda facetissima esse arbitraremur et ad ridiculam imitationem scite composita. Videamus aliud. In fabula, quae Pacis nomine inscribitur, muli Occurrunt in deos

Olympum incolentes nequiter et ridicule dicta. Sed adum-braxit priorem sabulae partem ludicra imitatione ad Helle 24rophontem, Euripidis fabulam ' ). Fecit igitur quae Ροe

tam decerent Veteris comoediae. In risum iocumque Vertit,

quae graViterlronuntiaverat Euripides, laudentibus et in cachinnos effusis Atheniensibus, quos verosimile est vel hanc ob causam favisse Comico insectanti Euripidem, quod nativa quadam animi malignitate inviderent Tragico, carini num Praestantia apud cives et exieros celeberrim, Sed

' Coloborrima haoc fuit καθοδος Bacchi ad inferos Semelon, inde

Thyonen Vocatam, arcessentis; τους περι ιονυσον κατιοντας εἰς Αιδου

babes apud Aeschin in Axioch. c. 20. p. 165. Alia dabunt Heyn ad Apollod. p. 579 et, quem ibi laudat, esseling. Nil mirum igitur, tragicos etiam hoc argumento usos esse. In tragoediis deporditis oschylisabula commomoratur Semele vid. Heyn ad Apollod. p. 564. Induxeratiam poeta Tragicus, sive eschγlus ille fuerit, sive, quod censet Bru-Moeus T. VI p. 72. Euripides, Bacchum in con Herculis insignibus Excultum. Hinc facile ad ludibrium haec detorquori potuerunt ab Aristo-yliane. Pertinet huc, ni fallor, ιόνυσος καὶ Ηρακλῆς φλυαρουμενος υπο των ποιητων in responso Cleanthis philosophi apud Hesych. Miles. in vit illustr. p. 32. ' Manifesto hoc pato comparanti fragmonia e Bellorophonte in Schο- iis doctissimis Comici nostri servata vid Fragmenti Euripidis in edit. Lipsiensi T. ΙΙ. p. 43 I. cum initio acis. Hinc intelligitur moram hanc8sse parodiam Euripidis Bellerophon insido Pegaso, Trygaeus cara

baeo Bellerophon arcetur a commercio deorum, nec Trygno eos On

venire licet, quippe qui paulo ante in ipsum coeli meditullium et altissi

mum Drnicem se contulerint. egasus retinetur a Iove. Scarabaeus pa

riter ' Moc unum si tenueris, nulla a principio plana sunt et expedita.'' Urit enim splendore suo, et praegravat, quod supra nos positum

102쪽

80 AnisTOPHANES IMPUNITUS quod ita genere observatum est de totis tabularum argu- metitis, a Poeta nostro callide in ludum iocumque conver-

25 sis, singillatim etiam dici potest, si reliquis ramalibus

Scenas Vel Veisus singulos intextos reperias, in quibus admissis, quod aiunt habenis invehitur et illudit in deos. Quos quidem si dilige illius expendas et examines ubique sere risum captasse poetam et Oblectationem spectatorum eludicra Tragici vel Lyrici etiam imitatione, facile invenias. Ei suggerebat haud dubie memoria spectatoribus Statim ea loca, quae Comico ludenti in his ob oculos Versata fuerant. Tenendum enim est id, quod supra monuimus, Athenienses incredibili in ludos scenicos amore incenSOS fuisse, tantoque iudi poetis Tragicis, qui his fere quotannis sabulas docerent ), Operam dedisse, ut non VerSucianium Singulos, sed totas fere fabulas memoriter recitare possent cum in sermonibus apud domesticos, tum in Peregrina regio-ost. Quadrat hoc in Athenienses, qui parum laverent ob gloriam, qua

oculos eorum praestringeret, Euripidi. Sic bene totam rem explicat Bru-moeus T. VI p. 299 cuius verba hic adiicienda esse duxi: ,Comme es trago dies ' Eschyle, de Sophocles, ' Euripide volent beau coli deis Ogue, et qu'On e SaVOit par coeur, es parodies, qu'on ei fais Oit de volent utant interesse et latro, que os ferolent les rimaces 'unsebon Comediet , qui contrefero it sua emoni ne personiae respectatile. Telle est a malignite lium aine Elle imo a ire de ce u elle estim le plus. Elle se dedommage en quotque ninniere dii tribu involonta ire, qu'olle ab nu ni erite. V Recordemur Utena, Saepius Veteres Conquestos osse de livore, insit Atheni sensium animis vitio. Sic Aelianus nobis depingit 'Aθηναίους - φυσει φθονερους οντας, καὶ τοῖς ἀρίστοις βασκαίνειν προαιρουμένους, ου μονον τοι ἐν τῆ πολιτεία καὶ ταῖς αρχαῖς,

' Lenaeis c. sive τοῖς κατ' ἀγρους ιονυσίοις, et magnis Dionysiis sive τοις κατ αστυ. Scio, tria plerumque sacra statui Bacchica, quiabus quotannis fabulas docuerint trago odi, et discerni Lenaea ab iis, quae ἐν co Πειραιεῖ celebrarentur, quam sententiam nuperrime etiam amplexus est Larthelem in libro saepius laudat Vol. VI p. 69. seqq. Sed re diu multumque pensitata, nondum mihi persuadere potui, την ἐν Ιειραιεῖ pon viam diversam fuisse a Dionysiis τοι κατ' ἁγροῖς, de quibus commodo mihi explicari posso videntur loca eliani et Demosthenis ad stabiliendum discrimpii illud laudari solita. Uberiorem hac de re disputationem hic locus non capit, quanquam hic post ea, quae caliger, O sinus in Fastis Atticis, V. D in Memoriis Academ Inscripti. aris. T. XXXIX. aliique protulerunt, nondum omnia excussa esSe puto. Adeat, si quis penitius haec cognoscere vult, quae monuerunt Triumviri Batavi, Hem Stertius ad Lucian T. I. p. 166. seqq. alckenar in Diatribe in Eu rip. Perd dram reliqu. p. I . et in primis Ruhnkenius in Auctar Emendat ad Hesych. . IL

103쪽

ies delati apud exteros ). Cogitandum est, delitidem 26

epetitas esse et iii Scenam reducias optimas Aesctiyli, So- ,hoclis, Euripidis fabulas ), quo factum est, ut maiorem nities cum iis contraherent familiaritatem spectatores, et tuae comicus Oeta ridicula imitatione exprimeret, loca,tatim in promtu haberent. Atque hinc optime intelligitur, tu pacto eiusmodi parodiae in deos e versibus Tragicο-um ductae omnibus arridere, ingentes PlauSu Concitare,1 vernaculo quodam Atticae urbanitalis sapore condire

ossent lepidissimi poetae fabulas Paucis exemplis hic

tuoque defungamur in re iam Salis explanata. Notissimum 'St, Poetam nostrum, ut invidiam faceret Socrati in Ianos illa fabula, qua acerbissime illum exagitavit, finxisse, ῆο cratem, spretis diis patriis, adorare Chaos, aerem, nii 27 aes Chorus ipse conflatus est e Nubibus, quae cum ex Dor hymnos canant in deos impia passim dicta effutiunt

enitebant Athenienses, qui haec audirent, cum Socrateri ideri hic etiam Euripidem quippe qui Vocabulum σειι-

'ον fere ubique iungat in sabulis sui τῶ ai θερι v. c. in

' Locus temoratu dignus in hanc rem est apud Plutarch in Nicia

3 5 3. C. 1 f. ubi sernio est de infelicissinio exitu expeditionis contra syracusanos, quem in tironum gratiam XCerpere non pigebit: νιοι sc. raptorum theniensium καὶ ὁ Ευψιπίδην σωθησαν. ΠΩιστα γαρ ως οικε των ἐωτος 'Eλλλὶνα h. e. eorum, qui propiores maris mediterranei iras incolerent, sic ἐντος θάλασσα. v. esset ing. ad Diod. IV, 18. r. I. p. 26 , 7. επόθησαν αυτου την Μουσαν Oi περι Σικελίαν. - τότε

ες. Sed conferenda etiam sunt sequonti do nave Cauniorum ad litus Siciliae eiecta et de vectoribus Eurulidis cantica recitantibus. Ceterum 3 hac consuetudine Atheniensium carmina Tragicorum memoriae in-igendi et ubique iactitandi sermonibus intelligitur etiam, cur Demosthe te aliique Oratores, quorum adhuc leguntur actiones, in primis Lycur- us, tam saepe usi sint in causis forensibus perorandis versibus Tragi- Orum, quod ConCoquere non poterat Reisi ius. '' Non est quod multis exemplis hoc probemus. Res ipsa clamat, Opulo quae placuissent, iteratas esse fabulas. Tamen si quis auctori-

ates postulet, illustris locus extat apud Demosth de falsa legation 3. 232. . d. rL Patet hoc etiam e narratione de Polo histrione apud eli. VII, 5. cf. Barthelem I. I. p. 78. ''' Hinc intelligitur etiam, quam acerbe Euripidem Socratis sectatο- em et alicum ut θεον perstrinxerit noster in Thesmophoriagusis, ibi

104쪽

Helen. 8 2. non nesciebant. Turpissima apud Atticos pertur inurebatur infamiae macula. Sed aperte periurio patrocinari videtur ipse Bacchus in fine Ranarum 1469 1 ubi Euripides Bacchi idem obtestatur, quam iureiurando interposito sibi obstrinxisset:

Non tulissent profecto Athenienses sententiis eiusmodi

ab ipso de in tabulis prolatis infringi et debilitari idem

publicam, nisi probe tenuissent, Parodiam hanc eSSeloe tae, qua eXPlodendum et exsibilandum prouoneret infamem illum Euripidis versum, ob quem male audiisse Tragicum et in impietatis suspicionem vocatum esse ab ipsis Areopagiti Veteres constanter affirmant, in Hippolyt Cor. 612. quem aestus perstrinxisse nostrum patebit conserenti Ran.

28mirum, potuisse Aristophanem salva Herculis reverentia, quam maximam fuisse Athenis vel inde colligere possumus, quod Marathonii primi omnium cultu divino illum Prosequuti esse dicuntur Paus I I 5. . 37. et c. 22. . 79. Κulin. illudere gulae eius ), nec offensam esse Plebem

Atticam indomita hac linguae petulantis libidine. Sed

praeiverant hic quoque, ni salior, Poetarum κωμικοτατω

Tragici et Lyrici ') quorum vestigia ita sibi premenda

Euripides hoc iureiurando se obstringit Mnesiloch v. 272. ομνυμι τοίνυν Αἰθερ', οἴκησιν Λιος. Saepius occurrit Λιος ἐθη in fragmentis Euripidis, veluti in Chrys. D. VII. et in fragm. inc. CXXXVIII. ' Conserenda sunt omnino loca suavissima in Ranis 549 78 ubi mulierculae, ciborum apud inferos vendi trices, mira narrant de Herculis ingluvie facinora, et in vibus 1578-1640. ubi fingitur deus βουφάγος

opinio culinae nidore illectus causam patris sui Iovis, a quo Orator missus erat ad pacis conditiones ferendas, turpiter prodere. Hinc ortum os proverbium Ηρω λῆς ξενίζεται. Adde Vespas 60. ubi Horculis ed citas inter solemnia argumenta refertur, quibus ad risum captandum usi sint poetae comici. f. Beckium ad ves p. 17 . '' Manifesto enim ad morem μελοποιων aetatis suae respicit Pindarus Olynap. I, 2. ἐμοὶ es πορα Γαστριμαργον μακαρων τιν' εἰπεῖν. quibus verbis poetas lyricos vel dithyrambicos vellicari, qui Herculis ed citatem praeconiis celebraverant, liquido patet. Ipsum tamen indarum ab hoc argumento tractando alias non abhorruisse, e fragment eius a Paret apud thon. X, 1. p. 411. C. σαρκων ἐνοπαν ηδ' Gτεων τεναγμον βαρυν η ἐδοντα διακρῖναι, quod miror a Cl. Schneidero in Cam

105쪽

isse duceret, ut quae illi Orsitan non inepte et personae Ierculis satis convenienter intulissent scenae Vel carminibus, mplificaret et ad cachinnos spectatorum deflecteret. Et

egitur adhuc in Euripide locus, quem his locis de Herculea Sam OStro Praebuisse, probabili coniectura ducti assit nare possumus. Exiat in nobilissima fabula, Alcest. 47-60, ubi cuni magna admiratione narrat minister Ad 29neti, quam Iargiter cibo sese invitaverit, et vino in gurgiaverit hospes Admeti Hercules cs ni uino eum in Theair Gr. . ΙΙΙ Ρ I40. VI, p. IS .). Sed sufficia ut haec

dixena pla, quae nullo negoti in innumerum augeri posse,ieminem qui Poeiam nostrum attigit, praeterire potest. uis nescit convitia et criminationes eorum, qui adVersa ortuna iaciati, exulcerato doloribus animo deos malorum luctores lacessunt et opprobriis onerant in Aeschyli, ο-

,hoclis, Euripidis tragoediis r Quis nescit, lura ibi quo tu deorum ministerio fieri vide quae de Mercurii et Vul-rani partibus in Aeschyli Prom. V. disputat Schulgius V. Cl.

ii ExcurS. V. . I97. quae, si ad saniorem rationem exi Ias, in deum cadere non posse facile intelligas. Arripuerunt haec Comici, novoque ac ridiculo more exaggerata opulo his cupide inhianti deridenda propinaverunt. Atiue hoc est, quod demonstrare fuit in animo, rimam cau-;am ludibriorum, quibus deos in scena cooperuerint ο-nici, inveniri in παρωδία Tragicorum ). IV. Resiai altera causa, qua intelligitur, potuisse Aristo-

'hanem impune et cum Voluptate quadam Pectatorum Carpere deos in scena et turpissima quaeque iis affingere. Dicimus hanc contineri in vulgaribus , quae tum obtine rent, Me diis eorumque conditione et potestate opinio

Ninum Pindaricorum fragmentis Arg. 1776. . omissum esse. Cete uni Aristophanem nostrum saepe lyricis etiam et διθυραμβοδιδασκάλοις llusisse, satis constat. De Ione Clito locus est luculentus in Paco 30 ,eq. sed indari etiam imitatorem nostrum fuisse, discitur e doctissimis scholiis eius ad Equit. 23. ub. 223. Acharnens. 637. et passim alibi.' Idem significare voluit Celeb. Beckius in rologg. ad Aristophanis ves n. 10. ubi disputans de licentia poetae, qua etiani in deos grassa- is est, observat illum tetigisse tantum mythologiam ragicorum.

106쪽

nimis Scilicet in omni vita cavendum, ' quod sapientes

monent, ne e nostro ingeni metiamur alios , Hoc in pria 30 niis valet in moribus et opinionibus hominum risci et re centioris aevi diiudicandis et inter se comparandis. Otue runt et possunt adhuc aliis multa placere, quae nobi maxime displicent, possunt exosculari et in deliciis habere, quae OS Versamur et despuimus ). Potuerunt igitur Ρlebi Atticae, cui poetam nostrum velificatum a scurrilibus etiam et frigidiusculis iocis 1ion temperasse sibi in consesso est, in sabulis eius pulchre inventa, scite prolata, bella tnitida vidi ii, quae uos in tanto temporum intervallo, in tanta morum, religionis, disciplinae rivatae et ublicae diversitate, vilia, plebeia, imo e trivio et sterquilini Ρetita esse clamamus. Sed haec sexcenties iam monita et in

culcata sunt ab iis , qui inde a Frisclilini vindiciis insa-3I mem illam Aristophanis custoχoria excusare ei mali gnas de laudibus eius detrahentium cavillationes refellere

studuerunt. Nos hoc tantum Videamus, an spectatores,

ad quos Oblectandos variisque dicteriorum leporibus titillandos totum se componere debuit Comicus, pari modo liberrimis istis in deos iocis os sensi sint, ac nos hodie haec le-

'hBilbliothecae indicem conficiat oportet, qui vel titillos tantum libro

rum, luilius hoc argumentum Xpositum, necdum exhaustum est, Ordine

percensete velit. Sed neminem contulisse oonitobit, quae subtilissimus Scepticorum in Pyrrh. Ηγpot p. II, 2 . P. 233 se pl. d. Fabr. de diversis gentium institutis, praesertim circa religionem, disputavit. Interea, quae nostrates multisariam super hac se prodiderunt, nil et gantius me legere niemini, quam fragmentum triretii de pulchritudine. Sturgens christon I. Sanunt. p. 222-32. d. Prior.' Onutibus, qui Aristophanona nostrum a Plutarchi Tecpiatiorumque cavillationibus vindicare coiiati sunt, palmam praeripuisse et tuae nil ausam suam defendendam pertinerent, Optiine intollexisse videtur NicodH-mus Frisclilinus , cuius vindicia leguntur etiam in editione Aristophanis Eusteriana. Nimirum hic quoque verum esse deprehenditur, quod in proverbium abiit, o αιε τον μοιον γε θεὸς ως τὀν μοιον Vix enim, si a Noctio, Britannorum Aristophane, discedas, ullum unquam reCentioribus tenas oribus vixisse reperias comoediarum scriptorem, in quem Aristophanis animam una cum salibus et facetiis magis commigrasse putes, quam Frischlinum, cuius comoediis et satyris vix quicquam facetius Cogitari potest. Quis ignorat Priscianum eius vapulantem Sed dignus est Frisclilinus scriptis ot vita miris inlartuniis iactata, cuius fata et scripta iusto volumino Xplicentur. Hoc tantum addere iam liceat, celebe rimum Vielandum ob Pandem fere rationem unum omnium Optime suscepisse patrocinium Luciani sui in rotegg. ad versionem vernaculam Opp. Lucinn.

107쪽

DEORUM GENTILIUM IRRISOR. 85

gentes offendimur. Atque hic fiatim percipiemus illud, fraudem nobis fieri a similitudine Verborum, quibus, cum

plane eadem significare Videantur, aliam amen ac longe diversam notionem subiecisse Veteres Graeciae et Latii Ρο-puli, aliam nostrae aetatis homines Subiicere putandi sunt. Monuerunt alii, sed subinde repetiit et peculiari disserta tione docuit Heynius ), nos cum dei nomen appellemus vel audiamus, de numine divino longe aliam animo informare

imaginem, quan Veterum, Cum ad 'in Vocabula frequentarent, Obversata Sit mentibus. Operae pretium igitur erit definire notionem, quam de diis suis concepit plebs Attica. Ad hanc enini, ut repetamus id, in quo cardo totius disputationis Versatur, reserenda sunt omnia, quae de diis ludi brio in scena obnoxiis hic disserimus, non adlauciores illos, tui ultra Vulgum saperent, lailosopllo et cives prudentiores, rebus domi forisque gerendis idoneos. Putamus igitur credidisse, qui tum in caVea consedissent, lerosque, IOVem, Mercurium, Neptunum, Minervam et Sic Porro esse longe maiori quidem Potestate et augustiore 32 specie, quam mortalibus inesse Solet, raeditos, sed in aliis omnibus rebus hominum naturae Simillimos, quippe quos fame et si ii discruciari debilitate membrorum et Daevis insignibus deturpari libidinibus in Ormosos ueros et mulieres ferri, ira Odi aliis pie cupiditatibus accendi livore Ob laominum res prosperas Suffundi, iurgiis et convitiis ni ut uis lacessi, Versutia Promethei Sisyphi aliorum siue Veteratorum decipi multisque aliis vitiis et errorii, iis intranSVersum agi, mille Oetarum et sacrificulorum fabulis CCePiSSeni et mature, cum pueris iam Homeri Hesiodi, 1liorumque Poetarum qui ab his pendent, carmina lecti-banda et ediscenda traderentur, penitus imbibissent ). At-' Ad sis commentationem . in Opiisc. Academ Vol. III. quae titulum praefert: ita antiquissimori m hominum Graeciae eae ferorum et base,arortim popillorum comparatione illustrata, inprimis P. . seqq. et in Epimetro p. 31. Seqq. ' Coloberrimi sunt versus Xenophanis apud Sextum Emp. adv. Phys. I, 193. p. 593. Fabr. παντα θεοῖς νέω ν, αὐχμηρος, Ησίοδος τε Ποσσα ταρ' ἀνθρωποισιν νείδεα ca hoγος ἐστὶ λεπτειν, μοιχευειν τε καὶαλληλους ἀπαΤευειν. Iam vero quae nos ad pueritiae institutionem iuscholis V prba sunt eynii in prasclara conamentatione de e scaci ad disciplinam publicam privatamque vetustissimorim poetarum doctrina in

108쪽

33 si haec omnia, quae trita et in Vulgus nota esse non ignoro, hi coacervanda esse visa sunt, ut uno obtutu, quam uni ei otestatem Attica plebecula diis suis tribuerit, conspici posset et sub examen revocari. Nec omittendunt est hoc loco, quod magis reconditum est et a Vulgari Opinione remotum, Omnes hos deos, si ab heroibus et mythorum genere heroico discesseris, Ortos esse e rudi antiquissimorum Graeciae incolarum religione, qui primuin Saxa, arbores, ligna aliasque id genus informes siguras, vel

a Crem etiam, astra et rerum naturalium mille Species, ad 34 quas obstupescerent Vel contremiscerent animo, adorarent,

acinia eadem incantamentis, vaticiniis, furoribus entheis,

Opusc. Vol Ι, p. 172. ad thicam e sacris profanisque litteris hauriri

Solitam referimus, ea petebantur a poetis, inprimis ab Homero et Hesiodo.' Non nescio prudentiores in lud s Grammaticis praeceptores caute eXplicasse haec carmina pueris, et selectis tantum locis praestantissimis. iis Proposuisse ποιητικην διδάσκουσαν ηθη καὶ πάθη καὶ πραξεις μεθ' ηδονῆς, ut verbis utar Eratosthenis apud Strab. I. p. 29. A. Pulchre hoc stendit in Lysidori sui ducatione personatus Anacharsis Barthelenii Vol. III. p. 19. Sed paucos tantum pueros ita institutos esse PutaVerim, et audiamus etiam, quae cute monuit de Pau in Necherch PhialsSOPh. s. l. r. T. I. p. 250. s. se La premiere lecture de ces poenies se Hunieri a di exciter dans ' esprit des onfans ne sensation difficile a si finiri is y voyolent cos Divinit6s qu'On leur ordonnoi d adorer, ,,absolumen avities et ournees en ridicule car Homore a ronducies Dieux plus petits Plus solbies, plus vici elix, et insime plus impolis, que les homines.' HOC Certe apparet, his opinionibus a tenera aetate Athenienses fere omnes imbutos fuisse. Quorsum enim assiduae latonis aliorumque Philosophorum, qui illum assectati sunt, querelae de corruptione iu- Ventutis e lectione poetarum orta, quas diligentissime collegit et explic vit Beckius in Examine causarum, cur studia liberalium artium inprimisque poeseos a philoso i his Meteribus norintillis aut neglecta aut impugnata fuerint Lips. 178b p. 39-42. Quid mirum igitur, opiniones eiusmodi de diis e poeti , quorum ubique summa esset auctoritas, haustas penitus inspdisso animis plebis Atticae. Nec assentiri possum iis, qui opiniones illas et fabellas diis indignas refutatas esse autumant et Xtirpatas ex animis Atheniensium, cum in mysteriis initiarentur. Νondum enim etiam post nuperrimas virorum doctorum hac de re disputationes, praesertim lessingit qui puriorem aliquam et saniorem religionis Otiο-nem mystis traditam esse operose demonstrare conatus est in libro theotisce scripto Memnonium de Versuche ur Enthiillunide Gehelmnisse de Alter thum ΙΙ. Voll. Lips. 1787. mihi persuadere potui, ut praeter symbolicas quasdam doctrinas de frugum et artium inventione et conditione ofunctoriam hominum apud in ros praeclara de veriore numinis cultu placita ibi propagata esse credam. Potuerunt forsitan cum Epoptis communicari quaedam vulgari superstitioni refragantia, quod negare ViX P0terit, qui loca a Meinersi in opusc. T. III p. 29l seqq. laudata consideraverit. Sed arcebantur ab his maioribus mystoriis o plebe homines et mystae Mysteria, quibus ii initiabantur, non delebant, sed augebant superstitionem. Vide totum caput de γ steriis pulchre tractati tem de

PQ in libro laudato T. II. P. 216. Seqq.

109쪽

DEORUM GENTILIUM Innison. T

orgiig, aliisque id genus Praestigiis celebrarent, et genios

humana natura potentiores et efficaciores illis rebus inditos esse et affixos crederent, atque hos genios ueniquσανθρωποιι ορτολ' efficerent, Omnibusque dotibus et facultatibus, quas sibimet ipsi inesse viderent, benigne instruerent ).

Has deorum maiorum, quos Graecia coluit, SSe Puto Origines Heroum enim, Bacchi, Herculis, Castorum cet. ιιυθολογήst ατα aliam Plane fabularum complectuntur seriem. Atque ex his religionis apud Graecos originibus do rivanda sunt monstra illa Opiniolium, quae Principum Poetarum ingenio aucta et exornata penitus insederant cum reliquorum Graecorum, tum AthenienSium animis, osse deos istos includi et defigi in locum aliquem, V. C. in Statuas, imagineS templa, arbores, osse etiam, si quid ab iis peccatum Velierperam administratum eSSet, Poenis et ignominia adfici, verberibus castigari, lapidari ), quemadmodum nostra etiam tempestate a gentibus barbaris et humanitatis cultu destitutis rudes illas imagunculas vel qua 3bleScunque rerum figuras, quas Lusitanico nomine Fotissο- tres appellare obtinuit, Si rem male gesserint, male mul

gari et de sedibus Suis deturbari, Peregrinatores, qui oras

' Scio hanc sententiam multum discrepare a vulgata deorum rigiae Vel ab hominum prosapia ανθρωποφυεας Herod. I, 130. vel a phy-Sicis rationibus Horaclides Pont de Alleg. Hom. repetentium opinione. so quo acrius huic rei dignae sane, quae accurate diuque perpenda- ur, animum intendi, hoc magis mihi persuasi, hanc veram esse onmis ιυθολογια veteris indagandae iam et rationem. Multa ad hanc senentiam stabiliendam peti possunt ex Heynii, Viri Summi disputationibus opusc. Acad. et Commentationibus Soc Gotting. Sed consuluisse tiam super hac re neminem pigebit librum Francogallico sermone scri- tum, qui Brossio des Brosses' imputatur, in vernaculam iam linguam:onversum hac inscriptione liber de Diens de Fetischengoiter. Beri Γ785. et quae interpres illius, Pistorius, docte et acute in Supplemenis attexuit. ' Vide insigno in hanc rem locum apud Theocrit. VII, 106. seq.cs Schol. t Wartonum unde discimus, anem scillis agellatum osset Arcadibus, si parum e voto succederent, quae Concupivissent. Huc ertinet e sequontibus temporibus Augusti factum, qui teste Suetonio c. 16.:lasse tempestate perdita, proximis Circensibus Neptuni simulacrum pomiae detraxit, L Sueton in Calig. c. b. Respicit hoc Seneca I de Cloni. 25.,diis ipsis manus intentantur.' Comparanda sunt cum his, quae in re-:ontiorum Itinerariis de feris ot barbaris populis passim memoriae prOlita leguntur, v. c. quae de ostiacorum eastris pessime habitis resori allas Pulla Heisen duro Merschie lene Provineten des rissis hen Nelchs,

in Ausgugo . III. p. 59. Adde Brossi libellum de cultu Felissonum, su- ira laudatum p. 74. et passim in sequentibus.

110쪽

88 AnISTOPHANES IMPUXITUS illas PeragraVere, uno ore omnes affirmant. Haec et sex

centa alia, ridicula illa et parum probabilia, si ad nostram de his hilosophandi rationem exigantur, sed Vera et ubique in Veteribus obvia, ponenda nobis sunt ob oculos, Si quid spectatores in cavea de diis ab Aristophane in scenam

Productis Senserint, exputare velimus et comprehendere animo. Nam quam Brumoeus in opere saepius iam com

memorato T. VI p. 300 - 305. ad hanc difficultatem

expediendam iniit rationem, eam calculo nostro Om-Probare non Ossumus. Distinguendam esse arbitratur religionem, quam Vocat, poeticam, hoc St, narrationes de diis in carminibus Oetarum occurrenteS, Et religionem, quae maiorum institutis et disciplina publica recepta fuerit in civitatibus. Risisse Aristophanem tantum Poetarum commenta de diis et rebus divinis, quorum sutilitatem et Vanitatem populus quoque perspectam habuerit et eXploratam, sed diligenter cavisse sibi a dicteriis et iocis in 36 deos, quos Vere tales haberet et Veneratione ac cultu Pro- Sequeretur opulus ). Sed primum illusit Comicus iis etiam diis, quos urbis tutelares sanctissime colerent Attici, ut Iovi, Apollini, Minervae' ). Deinde certo certius est, pleraque illa poetarum commenta arctissime apta et OPu lata fuisse cum persuasione, quam vulgus sibi induisset de

diis et rebus divinis Quae cum ita sint, facile appa-

' Iuvat ipsa verba apponere p. 303. on passoit u poetes leura Imaginations Sur te dieiix, Comme des chosos, ciuiis interessolent ten te culte resu. Sur es principes il volt che les payens eu sortes de religion, ne religion poeti lue, et uti religion reselle uiae religion de Theatre, et ne religion de pratique V Sane discrimen intercessitniaximum inter religionem, qualem philosophi sibi in animo instituerent,

et superstitiones vulgares, seu cultum deorum a maioribus propagatum. Posteriorem vero optime congruisse et Concordasse cum mythis Vel fabulis poeticis, quibus tanquam fundamento superstructus esset, Vix fugere poterat virum in omni antiquitate Versatissimum.

'' Incubatio in templo esculapii profecto non sui fictio poetica. ibilo secius tamen osculapium, summa veneratione a plebe habitum, foedissim convitio appellat κατοφάγον noster in luto 706. Sed legat aliquis unam tantum Aristoplianis sabulam, quae Avium nomine inscribitur, et Ria Opticos tantum deos riserit Comicus, videat. Sic, ut uno tantum ex ea Xemplo defungar, ridetur ipsa Pallas πολιουχος, Sanctis- Sima urbis praeses et dea tutelaris v. 825-30. Sic ibidem . 727 Iupiter ludificatur σεμνυνόμενος παρα ταῖς νεφέλαις Atqui legenda est tota fabula, in primis versus finem. f. Bockium, . l. in Prolegomenis n. 10. ' Clamat hoc tota antiquitas, et putidum laret, in re nota On-