In M. Tullij Ciceronis vniuersam philosophiam de vita, et moribus, ad illustrissimos, & sapientissimos Patauinæ academiæ moderatores, ... Iasonis Denores breuis, & distincta institutio

51쪽

rum. Horum omnium Hortensius, Meadem

cae quaessiones ibi de Finibus Idri de scies. Tus lanae quaesiones,libri de Republica,libride Legibus publicis,libri Honomicorum,de legibus familiaribus,tanquam praecipua membra , , partes comituunt uniuersum corpus totius

humanae ciuisisphilosephiae. dialogus , ero de amicitia,di ad us de senectum Mer de consolationesunt adnata quaedam, apposita, est quam additamenta, quasi pendices ad medium officium, ad libros officiorum. par fido uero,cer Catonis laudatio uni pariter assidit amenta , pendices ad perfectum o cium, es ad libros tusculanarum quaesionum. Hortensius nullam habet simalitudinem, ear conuenia entiam cum libris ,quos Aphiloseph a humana, ciuia reliquit ori teles. neque enim ille huiusmodi commendationes scientiarum,aut facultatum,de quibus praecepta tradit stet adhibere. Libri academicorum de optimo genere philosophandi re ondent tertio,quarto, , quinto capiti primi libri ethicorum, in quilus ille agit de

ordira ,s ratione progredietat, re aetumem

tandi in philosophiis ciuili Lilri Asnibus rei pondent

52쪽

spondent imo Ethicorum Libri ossiciorum re sum laetum vinini halam filis' mi irili larim thicorum. Libri tuseculanaram respondent, I primo Ethicorum , ei parti,in qua agit de uirtute heroica. Eam namq; habent proportionem, comparationem i media officia ad uirtutes moralis,es intellecti uas, quam habet perfectum sapia eratis officium ad uirtutes heroicas. Dialogus de amicitia respondet octavo, nono Sthicorum . Libri de republica reti ondent primo septem libris Toliticorum usique ad tertiumdecimum caput primi. Libri de legibus res dent reliquiae capitibus septimi libri, , toti octauo Histram. Libri economicorum res denta duobus libris , quos e soteles scripsit de re familiari . His

omnibus,qua nos hactenus attulimus de ordine

librorum, quos AI, Tu ius ad conmmendareta uniuersam humanam,m ciuilem philosephiam, pseritati mandauit, uidentur eiusdem uerba se . re esse contrairia inpraemio secundi libri de Hunnatione,quibus aliqua ex parte alia quadams ruspropoUitur,quam ea,qua a nobis iam confitituta est. Eius uerbas habeam res irarenti mihi, multumi, ac diu cogitanti qua nam repossem

53쪽

prodesse quamplurimis, rae quando intermittere

consilere reipublica , nulla major occurrebam, quam si optimarum artium uias traderem meis civibus:quod compluribus iam libris me arbitror consecutum. Nam cohortati sumus,ut m

ximepotuimus,adphilosophia studium eo libro , qui e t inscriptus Hortensi set, quo enusphil ophandi minime arrogans,maxime, , complans,er elegam ambitraremur,quatuor Edrcademicis libris ostendimus Cumi fundamentum ef

frephi Abia positum in ius bonorum , ma

lorum,perpurgatus es is locus a Vobis quiraque libris,ut,quid a quoque, quid contra quemiphilosephum diceretur,intelligi poset .s Totidem subsecuti libri Tusculanarum quasionum res

ad beate uiuendum maxime necessarias apem runt primus enim es de contemnenda morte, secundus de tolerando dolore,de agritudine lenienda tertius, quatrius de reliquis animi perturbationibus , quintus eum locum complexus es, qui totamphilosephiam maxime de rat docet enim ad beate uiuendum uirtutem se ipsa esse conte tam. Suibus rebus aditis tres libripersecti unt . de natura deorum,in quibus omnis eius loci quare

54쪽

sso continetur,que,ut plena es et,cumulates perfectu,de diuinatione ingressumus his libris scri

here,quibus,ut es in animo,defato siadiunxeri munerit abunde satisfactum toti huic quassoni. Atque his libris annumerandi sunt sex de republica,quos tum scripsimus, cum gubernacula reipublica teneremus,magnus locus,philos proprius Platone, intotele, Theophram,imiai peripateticorum familia tractatus uberrume. Nam quid ego de consolatione dicam' quae quidem mihil sane adiquantum medetur, cateris item multum profuturam puto. frateriectus Otiam es nuper,quem ad n rum e licum det senectute misimus. fmprimis, quoniam philosophia uir bonus es itur, , sortis, Cato nos, . in horum librorum numero ponendus es. Cumie rasoteles remi Theophra si excellentes uiri cum subtilitate,tum copia cum philosophia dicendi etiam pracepta coniunxerint, mini quos

oratoris libri in eundem nummum referendi uia dentur. ita tres erunt de oratore, quartus Brutus, imus orator.e huc hac eramthad rei qua acri tendebamus animo, sic rati, ut, nisi

quae causa auior extitisset, nussum philosophia F a m

55쪽

locum espateremur,qui non latinis literi, id stratus teret. Ex his ergo eliciposse uidetur,primum locum a Tullio attributum esse hortensiosecundum libris academicarum quasi num, tertium libris de finibus, quartum libris tusculanarum,quintum libris de natura deoru . de diuinatione, de fato fretum libris de republica. Libros ossiciorum,de legibus,, quo an alios tacite uidetur reicere fortasse, ut plerique uolunt,adpo emam huius e conseripta philosophiaepartem. e haec autem, quae in aliqua dubitationem uidentur adducere,quae diximus, dissoluenda,illudpro certo tenedum es, M. Tullium in eum rumque diem,quo die libros de diuina . time conseri erat, nec tres de ostis,aedidisse, nee diagogum de amicitia,nec rado .cuare eos,quos iam emiserat,partim disini, paritaeonfuse ita recensuit,ut ex eius enumeratione audiuimus cum uero Fra his addidisset-tres de offici,s,em de amicitia, paradoxa , animaduertisserat,libris o clarum non esse attribue dum

doctrinae ordine extremum,aut penultimum locum inter librosphil phiae humanae, , Hub

ui, sed quasi medium inter libros de finibus

56쪽

: Rs libros tusculanarum quaesionum , in principio primi libri ossciorum adducit eam disserentiam,

ut antea quoque admonuimus,qua di tribuat of icia in ea,quaepertinent ad Aem bonorum; diis ea,qua retinent ad praecepta, eae ad institutionem uitae communis,ex qua di inctione conjeitur,libris officiorum eum dedisse locum,qui suce it libris de finibus, indes secundam diuisione

addidisse , ut ossiciorum diceret alterum genus esse medium,alternm esse perfectum,ad omnium dum,eosdem libros osciorum de medio oscio esse anteponendos libris tusculanarum quaesionum,

in quibus pertractauit de persecto officio. ex quo efficitur cuncTullium doctrinae ordine praeposui sis libros officiorum libris tusculanarum, , si ordine temporum essent longe poseriores. Sed hanc nosram resonsionem uidentur M. Tu qCiceronis uerba leuiorem reddere libro quarto quaesionum tuseculanarum Scire,inquit, admodum nos oportet,cognitis,quoadpossunt ab homine cornosci,bonorum malorum'ibus, nihil aphiloseph posse aut maius,aut utilius optari, quam haec,quae a nobis hoc quatriduo distut 1asunt,ex qua authoritate, Qui ortasse crede

57쪽

ret,libros tusculanaram proxim sequi post bros de finibus rut eos etiam ipse AI. Tullus enumerauit in secundo de diuinatione. Huic ego rursu nongrauate resondeo,hoc ea ratione a e L. Tullio in quarta tuseculana dictum fuisse: quia nondum . diderat libros tres de officies,quibusposea scriptis,quis locus eis deberetur , non ob c

re signi casse in diffinitione, , diuisione os ij.,

quemadmodum iam demo rauimus. praeterea res pro certo a firmauit AI. Tullius, nihilposse maius,aut utilius optari cognitis bonorus sis, quam e qua in tusculams disputat uum,non ideo tamen uoluit tusculanarum libros libris offlorum esse anteponendos. Nam , nos cum

I Tullio hoc idem fatemur, F libros desin bus libros tuseculanarum,cum pertractent de perfecto officio,esse longe utiliores libris officiorum qui sium de medio,communi, inchoato officior

sed tamen non concedimus ex hoc colim equi, esse etiam doctrinae ordinepostponendos,imo con trarium consequi iudicamus,hoc es inchoata, et communia qscia,priora, natura, , doctrina ordine esse oportereperfectis osscius, cum nos dus omni ad perfectar ad Minos quasi manusi-

58쪽

inchoatum, Polutum atquepe ectum, semper inchoatumst initium ad amo tum, ear ad perfectum,cum inchoatum sit quaedam progressio adperfectum , quod aperte docuit idem etsi C. Tuleius libro primo academicarum quaesion

cum sub his uerbo philosephiam ipsem diuid,

ret taphil ophta,inquit,quod inchoatum es, ne que absolutum, rogressio quaedam ad uirtutem appellatur,quod autem amo tum, id es uirtus,' perfectio naturae,omnium i rerum , quas in animis ponunt, una res optima. si vis igitur

unquam neget, libros tu culanarum et cum rem

mmcta deperfecto officio, hoc es de solida actione uirtutis,esseps finium cognitionem utiliores, optabiliores libris ossciorum , in quibus agitur de inchoata actione,, de progressione ad persectum officium ' , quis rursus non uideat,officia inchoata esse mora, , natura, ex docendi ratione, ordine, si dignimie, , utilitate' osteriora. m,ut etiam inquit e ristoteles, in omni scientia,quae habet principia, in ea ab ipsis inities est inchoandum: tunc enim unam quamquere cire putamus, cum caresaurimas, prim c

59쪽

aer Fotelem impulerit adpo ponendam tractarionem comineratia, toleraratia eliqua esset deperfectis uirtutum habitibus , apud Ciceronem nultam omnino habuisse locum, Ari teles enim ad hoc

natu re ordiuem mutauerat: quia ad integram cognitionem continenti fartoleraratia, ut apparet

exprimis decem capitibus septimi libri ethicorum, requirebatur notitia prudentia , cientia, opinionis solertia, qua sint,aut uirtutes intelet Sua , aut partes uirtutum intia tuarum, de quibus erat prius explicandum nihil autem quicquam impediebat M.Tullium a recto doctrina, naturae ordine. Uterque igitur prudemissime, sed aeter altera de causaproprium ordinem continuasse exissmari debet. Ex his igitur, qua diximus, nemini dubium esse arbitror,to Tul

tu consilium fuisse, etiam dum de sibus perscriberet, ut ps libros desitas, de officiis, imo, e

mediis , deinde, depersectis coniunctimpertractaret. Neque enim in libris de finibus unquam de se bonorum uerba fecit,quin fere semper de officiu simul meminerit, cum officia aut dis

niuit, aut diuisit, nunquam non ea retulit adfnem bonorum,mad iliud nisura humaria conue

60쪽

mienter uiuere,quod utrumue perte indicat, etheum definibus ageret, sibi iam proposuisse continuo officiorum pertra Tationem; et cum de of His dissereret, praselusisse id se exequium, quod multo ante decreueris,cum de dissonenda, at iaptanda uniuersa hac philosephia cogitaret .hui

modi autem horum libror, continuationem

non attingit in praemio secundi libri de diuinatione, cum in eo de ordine, quem sibi omnino flatuc si in di tribuenda hac tota phil phia,minime ageret Fae de numero eorum librorum, qui a se ad eum usique diem aditi sussent, inter quos certe Von continebantur tres de medio officis,generatim de officiis inseripti, e, de iis conscribendis

iampridem in animo habuisset. Libris uero de legibus eum ordinem assignauit,quipos libros de republica sequeretur . eos uero, qui ecommici ramcupantur, non es dubiumsquipotit libros de legibus, cum , apud ori telem, uisupra ab--de Fendimus, quem in ordine doctrinae ducem sequitur esset Tullius,eundemgradum obtineant a faciliorem huius e partis, Abiae cognitionem debent enim leges, qua ad familia rapertinent, ut asyrmat etiam inristoteles primo