Aulus Gellius quaternus philosophiae studuerit: Thesis, Paris

51쪽

solertibus miscere quibus placuit Democriti nomen usurpare, nobilitate et auctoritate lentibus . . , ο ii, Citatur quoquo Plinius, existimatus esse aetatis suae doctissimus, propter argumenti usum quod L lx, o Vii I. graece τιστρε*o, dicitur, quodque immerito ille

credidit validissimum, quippe cum adverSu eum qui protulerii converti possit. Haec de linio ij dicla salis declarant Gellium, quanquam omnia discendi et undique excerpendisindiosus fuit, ad credenda omnia non pronum fuisse 2 ac semper judicii libertatem servaviSSe. Quamvis autem Favorini exemplo, moderationem tenere soleat, ab ea aliquando discedit. De Democrito, quem plurimi Iecit et cujus opiniones a commentis Plinii sabulis vindicat, infra dicetur.

2 De Ann Seneca. Severum de Seneca Frontonem Secutus δ), proser judicium, quippe cum eum dicat insulsissi,ne L. lI, p. v. i.

loqui de quibusdam Ciceronis in Ennium sententiis

agitur), nustatorem et ineptum, insubidum insulsum L. III, e. Π, 8, i.

que appellet et haec addat Sed jam verborum Senecae piget. Hujus indignationis rationem reddit saxo quo Gellius e ejus aequales Ennium prosequebantur 4ὶ Quasi tamen aliquo lenimento acerbam

52쪽

vituperationem mitigare vellet hanc Senecae in avaram Sententiam memorat e quid enim refert quan-LXll. e. u. . tum habeaS multo illud plus est quod non habes. Non dubitat ergo cum Quintiliano, Senecam vivendi praeceptorem laudare iij, sed Fabianum de eo imitatus judicium , adjicii : adolescentium indolem non tam juvare quae bene dicta sunt quam Urere quae pessime cum ea praesertim in re ancipiti pro consi-

3 De Epicteto. Alium autem beatae vitae ac virtutis magistrum nulla cum exceptione Gellius laudat Epictetum 2 . nec frigidi ut quidam aiunt rhetoris geri perSOnam cum his verbis Domitiani edictum censorio cuidam antiquiori comparatum resert eque illis solum temporibus nimis rudibus necdum graeca disciplina expolitis philosophi ex urbe Roma pulsi Sunici verum etiam Domitiano imperante senatusconsulto jecti atque urbe et Italia interdicii sunt. Qua tempestate Epictetus quoque philosophus propter id Senatus-l. H. e. xi conSulium Nicopolim Roma discessit. Non laeti hic indignatio verborum abundantiam sed aculealam sententiam expromit meminerat

scilicet Epictetum sui Favorini uisse magistrum Sin

53쪽

et ab eo saepissime auctorem de re morali prolatum. Libenter commemorat quibus dictis maximus h

MSOphorum κυvuc τερως eo increparet qui actis procul, verbis tenus, philosophantur. Cuju S generi Sunt L. V e. t.

haec Homo quo illa injicis considera an purum sit vas : omnia enim si in animum injicis tuum. pessum ibunt si putrescunt, urina vel acetumssunt, vel quid pejus lin. x Addit auctore Favorino, ut supra diximus solitum esse Epictetum dicere

si duo esse vitia multo omni iam graViSSima ac teter L. XV, c. xi. s.

rima, intolerantiam et incontinentiam 3 quibuscumquemquam 'SSe impeccabilem vitamque tranquillam agere negabat, Semperque eum monere homines ut cordi haec duo praecepta haberent,vεχου καὶ ἀπέχου scilicet sustine quae sunt a te aliena, abstine avoluptatibus : quae quidem laudare debebat Favorinus cum ab Academia non abhorreant 2). Nota quoque Gellius quid idem Epictetus inter lx, insipientem et sapientem interesse dixerit, cum ille visa primo metuenda vere eluenda censeat, hic contra, primo animi motu pacato, non vi Si acquiescat, sed spernenda ea habeat nedum eluenda. Nihil mirum quod Epictetum laudet Aulus stoicorum mainimum et venerandum senem, cum St0ico L M, e. Π, .

rum moralem disciplinam magna et sincera admiratione proSequatur Quam Sectam sanctissimum appel- e , 7.

54쪽

hil a sejungi a vero Stoico illos qui nomen solum einentiuntur l). Quaedam Epicteli graeco sermone ex Iiressa 2 de vana magniloquentia in ore Herodis Allic is supra dictum est ponit: quae cuncta in

Iuli litim sermonem vertere longius vi Sum St. noViS- si uia tamen reddere conabor. Insectatus eos quis libidorum speciem non disciplinam induunt Cur, influit Epiclelus, vos dicitis esse Stoicos ludicate v08-mi: lipsos ex iis quae agilis et cujus sectae ilis noveritis. Plurimos vestrum Epicureos noveritis, pauc0Squosdam peripateticos et eosdem dissolutos. 3 Haec enim semper Epiglelus contendebat non verbo Sed re esse philosopliandum.

in liis eliam de M. Catone dictis apparet Gellium

sociorum in primis non verborum uisSe amatorem. 4 De M. Catone. Marcus enim Cato cujus optimam, ut dicitur δὶ, et biluentiae speciem expressit Gellius, consularis et

re . magi ad inopiam sustinendam et parsimoniam colendam promovet quam graecae istorum praestiolae philosophari sese dicentium, umbrasque verborum inanes sinstentium. e xxvat. Idem Calo, vir in cognoscendis rebus multi studii, parvi tamen seci rationes veras solis et lunae dem

55쪽

mentium et scire vel dicere Virtutem porro et adllonem si plurimi ille aestimabat qui in carmine de

moribus avaritianu omnia vitia habere putabat, nullae L. t e. i. .

hominum vitam ferro dicebat similem, quod si exerceas conteritur, si non merceas tamen νbios intersicit quorum malorum ipse ibi prius anteponebat. i. l. I. 6. In exerciti lamen aliud dicebal SSe prope= a re altild festinare, ac priu praeseri e videbatur, quippe Un L VI, e. xi . unum quid ma ure transistere Signi licet. IIorrebat ille stullam et inanem dicendi copiam et a L . ., 5. acerbe insectabalii quos morbus tenet loquendi in Q a. l. e. v. screpabat his verbis . 0elii vili talem nasio, inquiebat panis conduci potes vel illi lacea Vel uti e. xx D loquatur. Νon seri potera quin illa referret Gellius qui loquaces maxime aversari solebat. Ne oratoriis quidem artificiis ignoscebat Cal et L, i, Albino cuidam qui libris graece compositi sibi ut romano, mali Sermonis veniam petebat Tihi oro te, ait, qui perpulit ut id e0m mille re quod pritu S- quam saceres, pelere ut ign0sceretur , Nonne his relatis Gellius probat se quoque Simulatam modeStiam odisse 'De impunitis peculatoribus, justiliae et veri vindex. vehementer dicebat 4 Fures privatorum furtorum in nervo atque in compedibus ae lalem agunt fures publici in auro atque purpura. Quae cuncta, illo digna a quo orator dictus sui vir

56쪽

hil a sejungit a vero Stoic illos qui nomen solum ementiuntur l). Quaedam Epicteli graeco sermone expressa 2 de vana magniloquentia in ore Herodis

A luci, ut supra dictum Si ponit: quae cuncta in latinum sermonem vertere longius visum est, o ViS- sinia lamen reddere conabor. In Seelalus eo quis tui eorum Speciem non disciplinam induunt Cur, inquit Epictetus, vos dicitis esse Stoicos ludicate vosmet ips08 ex iis quae agilis et cujus sectae ili nove-rllis plurimos vestrum Epicureos noveriti S paucoSqu0sdam peripateticos et eosdem dissolutos. 3 Haec enim semper Epiglelus contendebat non verbo sed re esse philoSophandum. In his eliam de M. Catone dictis apparet Gellium lacturum in primis non verborum uisse amatorem. 4 De M. Catone. Mardus enim Calo cujus optimam, ut dicitur δὶ, el0quentiae speciem expressi Gellius, consularis et

L. Xm. t. xxiv. cmorius, cum rebUS multi se egere dicit, nulla carere magis ad inopiam sustinendam et parsimoniam colendum promovet quam graecae istorum praestiolae philosophari sese dicentium, umbrasque verborum inanes sinstentium. L n e xxxji Iem Cato, vir in cognoscendis rebus multi studii, parvi tamen seci rationes veras solis et lunae desi

57쪽

cientium et scire vel dicere Virtutem porro et actio

nem 1 plurimi ille aestimabat qui in carmine de

moribus avaritiam omnia vitia habere putabat, at illae L. xl, et n.

hominum vitam ferro dicebat Similem, quod si '-ceas conterutiv, si non merceas tamen rufio intersicit . quorum malorum ipse ibi prius antep0n 'luri. i. ii e . . In exerciti lamen aliud dicebal SSe properaro alis lilfestinare, ac priu praeseri e videbatur, quippe Ulia L XVI. c. xiv 2. unum quid ma ure transistere Signi licet. IIorrebat ille stultam et inanem dicendi copian et i, Le. xv, 5. acerbe insectabatur quos morbus tenet loquendi in Q L. t e. v. s.crepabat his verbis . 0elii vili talem rils 10. inquiebat panis conduci potes vel illi tacea vel uli L L . xx, .loquatur. Νon seri potera quin illa referret Gellius qui loquaces maxime aversari Solebat. Ne oratoriis quidem artificiis ignoscebat Cato et L. ii Albin cuidam qui libris graece comp0Sitis sibi, ut romano, mali Sermonis veniam petebat Tihi oro te, ait, qui perpulit ut id c0m mille re quod, priusquam saceres, pelere ut ignosceretur , Non in his relatis Gellius probat se quoque Simul alam l0 deStiam disse De impunitis peculatoribus justiliae et veri vindex. V i' vehementer dicebat 4 Fures privat0rum furtorum in nervo atque in compedibus ae lalem agunt Iures publici in auro atque purpura. Quae cuncta, illo digna a quo orator dictus sui vir

58쪽

bonus dicendi petitus, Summa cura reser ideoque eante omnia rei moralis studiosum suisse ostendit. Non mihi arbitror plura de Catonis orationibus excerpenda, ali habenti commemorare qua vi et L. II c. vii patriae amore Leonidae Caedicium quemdam Laberium vocant alii comparet. e haec tamen philoso-L. XVt e. i, 4. hi et Musonii dictis Similia omittamus o Cogitate cum animis vestris si quid vos per laborem recte seceritis, labor ille a vobis recedet, bene Iactum a vobis, dum vi velis, non abscedet: sed si qua per voluptatem nequiter seceritis, voluptas cito abibit, nequiter laclum illud apud vos semper manebit. Quamvis ad haec nussum probationis signum addat Gellius eo quod hunc locum citat, toto corde admittere videtur. Hoc qu0que proverbio, quo Saeptu utebatur, cum L. XVI, e. xviii. academici Cal con Sentiebat, nec vanae spei credendum esse contendebat 4 Saepe audivi inter os atque ossam multa intervenire posse : verum vero inter ossam

atque herbam, ibi vero longum intervallum i est. , Rus etiam dicta de phil0sophis reseruntur quos ille

L. XVIII, e. vii sactorum magi quam Verborum amator mera mortualia esse aiebat 2ὶ quippe cum vitae atque morum

59쪽

in primis disciplinas quaereret Laudatur tamen ejusdem oratio contra Galbam, cum multa venustate atque luce atque munditia verborum habita quod eum

Tussi de M. Catone judiciis congruit. Id enim jam tum, auctore Gellio, in eloquentia facere voluit quod postea perfecit Cicero l).5 De Cicerone.

De Cicerone vero apud Gellium plura quae ad eloquentiam quam ad philosophiam spectant narran

tur 2). Magno cum ludio maximoque opere a dici l. xlli,e. XAVs itur Panaetii libros aemulatus suisse e conlassus 8Selati libertatisque conciliationem implicatissimam nec a Chrysippo fuisse expeditam. 4 Chrysippus, inquit, L. Vt, aestuan laboransque quonam paclo explicet et salo omnia ieri e esse aliquid in nobis intricatur. , Jam

supra vidimus Favorinum, academico SecutuS, eam stoicorum dissicul lalem pugnavi SSe. Ciceronem quoque ait Gellius Theophrasti de mi L. . . in e citia librum prius legisse quam suum de ea re componeret, nec lamen tam preSSe et exacte disseruisse, cum contra quatenus dari amicitiae Venia OSSitis L. i. civi l non doceat et ranxietate illa et quasi morositate disputationum praetermissa, genus ipsum rei tantum paucis verbis molaverit Malignum quoque judicium a. I, o ut la.

60쪽

bui fere similo de illo dialogo nostrae aetatis germanus Scriptor tulit, ad quem te revoco iij. 6 De P. Nigidio Figulo. Cicerone ad P. Nigidium Figulum lacilis erit

transilio, quippe quem M. Cicero instenti doctrinarum que noni ineraunime reveritis sit ' : de quo plurima sunt apud Gellium sed praesertim ad vocabulorum usum et originem Spectantia. Ex iis tamen quaedam eligenda esse credidimus quibus conjici potest quae fuerit Gellii ingenii natura. Eo in primi nomina erbaque non positu for-LI. . , L tuis sed quadam vie ratione naturae acta esse do-eet P. Nigidius. Inter multa quibus Sententiam comprobat, hoc lepidum ac festivum Gellio videtur quod a. e. V. a. dicit de Verbis nos et nos, tu et ego tibi et mihi. Hanc dii, Iiulationem apud philosophos celabrem dicit Gellius quandoquidem ab iis quaeri Solitum S ρυσε ταἰ,6 λατα Sint i εσε levissimum tamen videtur igidii urgumentum idque jam Montanus Sub nomine Chrysippi positum reprehenderat δὶ.Ν0nnulla quoque de etymologii reseruntur, at diverse judicantur. Contra Nigidium negat Gellius ava-ii Vide Teusset, ibid. p. 327. 2L. Fuit enim vir ille cum coteris artibus, quae quidem dignae libero essent ornatus omnibus tum acer investigator et diligens earum rerum quae a natura involutae videntur u scici, Timaeua, odit Lematre, p. 55 cf. Mommsen, t. VII, p. 303-304. ont. Em is l. II, c. II.