Commentaria in bullam Gregorij 14. Pont. Max. De immunitate, et libertate ecclesiastica, legum ciuilium, & sacrorum canonum studiosis non minus vtilia, quam pernecessaria; necnon clericis omnibus scitu maxime digna authore Alexandro Ambrosino ... cum

321쪽

- verum de iudic. & ibi dicunt Innoc. & alij praecipue M. Andr. quod ubi ageretur de delicto siue ciuiliter, siue cri. .minaliter, tunc solus Episcopus cognoscit, Addent. ad

pert in ver.seudi quail io, si est de iurisdictione Menoch.

6o Ex quibus apparet,quam male senserit Bened. indae pet c. Raynutius dum asseruit Clericii posse puniri per Dnm seudi ob sellonia, vel aliam culpa comissam circa flaudum,Sc pro omnibus delictis respicientibus seudum. 61 Restat videre de solemni altercatione Scribentium, Nunquid in causa possessorij iudex laicus sit competra, etiam si de respirituali,& beneficiali tractetur & magis .communis videtur sentetia, quod possit,uti aifirmat om- .nes,in c. fi de iudicia Bal.in i si de proprietate cota penult. versi quaero,nunquid possessori v. C. si a non competiti .dic. Card.Labar.in Clem dispendiosam col.a. q. opposiri oesede iud. Guid. Pap.decis. I. primo dub. decis. I . in

Curiailla sic semper seruasse Osasch. decis Pedem. ii C. nu. I.&in consil.ssin fi.Thesaur.decisipariter Pedenta

322쪽

Ei o .ubi latiss.& bene hunc articulti discutit, & nu. Ei 2. aduertendum dicit,non satis solidis fundamentis tantorum Patrum sententiam niti, & rationes ab ipsis ponderatae non mediocriter dubitabiles sunt,& contrarium tenuerunt multi, quos citauit Menoch.ibid. nu. 2 EO. Vnde cum ipso Menoch. de recup. poss d. remed. I s. nu. 2 3 q. clarius de retinen .posses remed. S. nu. S Zq. quattuor sunt constituendi casus. 62 Primus,cum turbator laicus turbat Clericum rei beneficiariae possessorem. Quo in casu iudex laicus competens erit contra illum turbatorem, ita Bero .cbsit. s. nu. I 2.lib. 3 .& nulla ratione dicere posset turbator de inco- petentia iudicis laici, cum ex sua permna, quq illi subest, non potest incompetentiam allegare. Nec etiam ratione rei, quod sit Ecclesiastica, quia est priuilegium Clerici actoris, non proprium,& propterea non potest obij

cere fori declinatoriam contra Clericum, ne inducta ad fauorem Clerici in odium illius retorqueanturJ. quod fauore. C. de li.& suit de mente Soc. in c. sane num. s. de

Nec impedit hoc casu iudicis secularis iurisdictionem rei beneficiariae qualitas, eo quia possessio ligc non dicitur spiritualis,uti est proprietas ipsa, sed potius temporalis,est nuncupanda, ct in casu isto loquitur Guid. Pa-

323쪽

ribus comprobat Menoch.d. remed. g. retinen.possess.

Quomodo autem principaliter, vel incidenter quid factum dicatur,declarat Bart in t ambitiosa,num. I de decret. ab ord.facie. ubi, quod duob. mod. scilicet secundum ordinem naturae, &secudum ordinem intellectus.cq Ac etiam fide titulo euidenter constaret,utputa,ex cofessione aduersarij, nam tunc non impeditur secularis iudex de causa cognoscere ita Spec.inti t. de reconUent. S. nunc dicamus nu. E. & apertius Bald. in l. r.in fin. C. de sent.quae . Certe quant. ubi ait, laicumleognoscere de causa spirituali, quando de ea ex partis consessione constat,idem Bal .in l.si Titia is solui.matr. in l. ubicumq; in I .lect. 8 .de interrog.act.in quoties,nu. q.C. de iudi c. &.in l. non ignorat.in ii.C.qui accus non post plurib. comprobat Menoch.d remed. 8.num. 3 3 8.6 i Aduertendum quoq; erit, quod quotiescumq; titulus esset iustificandus, & non opponeretur de incompetentia iudicis laici, cessaret difficultas, quia posset cognosce

66 Ad notandum quoque madat Menoch ubi supra, nu. 3 3 . quod quando iudex laicus incidenter cognoscit dec titulo, non habet super eo principaliter pronunciare, sed solum per modum causae stilicet, Condemno te, ne Petrum Clericum in sua iusta possessione turbes, per doctrinam Bald. in Authel.ad hoc num. 2.C. de latin. liber.

324쪽

tollen quam sequuti fuerunt Aret .Fel.& Nauar. locis relatis per Menoch ubi proxime.6 Secudus casus a Menoch positus est,cum laicus a Clerico turbatur in illa quasi possessione res Ecclesiasticae,&tunc dicendum est, quod audiendus non sit a iudice laico,quia Clericus turbatus non potest citari a seculari iudice, cui aliquo pacto non subiacet, ut demonstratum fuit, & habemus regulam, quod actor sequi debet soru Clerici rei conuenti. c.si quis contra Clericum, ubi omnes de ior. compet. 68 Ac etiam quia de non iure laici turbati constat, cum certum sit aicum incapacem esse possessionis, vel quasi rei Ecclesiasticae c. a.de iudic.c.contingit de arbitr. c. lator.qui fit. sint legit. & de reb. Ecclesis laicus disponere non potest tam in temporalibus, quam in spiritualibus, cap Ecclesiae S. Maris ubi glo. in verb. laicus de Constit S: firmat Menoch. dicto remed. S. num. Sq . de retin.

possessiep Tertius est casus indubitabi Iis,quando uterq;, scit cet,

turbator,& turba tus est laicus ,&stunc secularis iudex competens erit in causa possessoria. Recte tamen inquit Menoch ubi su p. nu. 3 8 faciet iudex laicus, si cognito neutrum ius in ea causa fouere, ex

quo titulum habere non possunt, si Ecclesiastico iudici hoc notificauerit, quod in utilitatem Ecclesis resultabit ne indebite a laicis eius iura occupentur, re conuenit

laico iudici Ecclesiam tueri. iii ii i

artus

325쪽

i De immunit. , libent. Ecct. C. XX. ass

o Quartus quoq; casus consideratur per Menoch. si ambo,turbator,& turbatus siit Clericus, & contendunt de quasi possessione rei Ecclesiastic ,& in casu iste solus Ecclesiasticus erit competens. Na Clericus non potest trahi,neq; citari cora seculari iudice , siue causa sit petitoria,siue possessoria c.qualiter, & c. vlt. de iudic. consuluit.

de sor. compet.docuit, v no solu inspici debet locus rei sitae,sed etia qualitas ipsius aduersarij, & ideo si conueniendus sit Clericus ratione rei sit*,erit citandus coram iudice Ecclesiastico illius loci,ubi situata est res,& mutatur solu m modo locus, non qualitas persony, & attendistur locus rei sit*, uti accessorie ad qualitatem personS. Et sit persona est ex epta,ergo & res exepta erit,quS personS accedit .arg.l.fi.Κde censib. & faciunt tradita ab In

seq.de retin post ubi tripliciter hac Ppositione declarat i Prydicta vero in remedijs retinende, & reintegrandae . facillime procedere possent sed iri remedio adipiscendqapud neminem sere dubitatur, laicu iudicem inter Clis ricos ius dicere minime posse, cum de possessione rei Ecclesiastici seu spiritualis agitur, silc Aym. conli.loq.nu.

326쪽

cosi. ii. AHist in constit.Regni lib. I .rub. m. num. II. Hac ratione sulti, quia iudicium hoc adipiscendae habet annexa proprietatis causam, quq spiritualis reputatur,& propterea alaico iudice tractari nequit, c. tuam, de Ord.Cogno. c. lator. qui fit .sint legiti. Ab hac in sententia recessit Igne.inl.necessarioS. S. non aliaS p. 2.nu. 2.ad Syllan.& Anto. Thesaur. decis Pede.S Z.D. S.& q.citatis alijsaifirmat,imo in possessorio adipiscendae iudice laicu esse competentem, quamquam de causa Ecclesiastica,&beneficiaria agatur,& Mi ius apud eu in Pedemota no senatu seruatum fuisse testatur,& ita obseruari ait in Regno Franciat, Neapolis,& Lusitaniae. Prima tame opinio seruada utiq; erit, quia Igne. reprobatur a Menoch. d.remed. i s num. 2 3 3. in fin. de recup. pos & Vat.de nullit.tit de nullit.ex desect. iurisd. nu. 3 q. asserit, quod opinio Igne falsa est,& Thes non attendendus,uti inquit Farinat.d. q. 8.nu. 2 SNersii. procedit aut ubi dicit,quod in iudicado nunqua recederet a priori opinione,quando agitur inter duos Clericos, vel quando inter laicu actore,& Clericu reu, satis enim, & in conuin cibiliter tunc urget ratio superius adducta, nec a proposita sentetia remouendi suinus per contrariam dictor locoru obseruantiam, quia talis consuetudo est impro- ibata a iure, uti declarat Couula .c. 3s .in sin pract. 2 Bene verum est, quod si iudex Ecclesiasticus esset ne-

gligens in adminis randa iustitia ipsi Clerico, posset E clesiastici iudicis negligentiam supplere laicus iudex ita

327쪽

glis sino flij in ver Regi.iGq. . Hos . in cap. qualiter inum pri n. de iudic.de in sum .iit desor.c Ompet. S. liquet etiam verssed nunquid iudex secularis prosequitnr Menoch. de retin .possess remed. 3. num. 3 sq. & seq.via reprobat Abb. Sc Marian. contrarium tenentes. Et ista non comtrariantur ijs, quae diximus superi u Sc. I . nn. 8 o. QUOdseculares Potestas non supplet negligentiam iudicis Ecclesiasticu Quia quae ibi diximus procedunt in criminalibus causis' modo assirmamus, quod supplet negligetiam Ecclesiastici in ciuilib. potest etenim in realib. iudex, & Potestas secularis supplere negligentiam Ecclesiastici per lex insignem in c. filijs Ici. q. T. in quo sanciatur, ut Episcopis, Sc Archiepiscopis negligentibus punitionem eorum Rectorum, qui bonis Ecclesiasticis abd-

tuntur,posse Regem adiri, ut illi mala medeatur , nec d. tex correctum legimus,uti voluere Abb. in cap.qualiter m. .de iudic.&Soc.in c. si quiS CIericus nu. 28.& c. ne nu. t o .deser. compet. Quinimo Principes seculares benefaciunt, si cogant oppressores bonorum Ecclesia rum, mi pauperrimorum Clericorum adissipatione,

oppressione desistere, si Ecclesiastici iudices, & inseri

res Prslati hoc facere non citralent,donec a .sum. Pontia praestetur debitu auxilium, ita Nauar in c. cu contingat fol. I s a vers & quavis de reseripi.& coneludit Couar .d. CS s. nu. 8 .versi. 2. probatur pratat. q. & firmat Menoch de retinen . possess.d. remed J.nu. 3 3 s. dc 3 36. seq:dcassentit Farinatae q. 8.nu. 2 3. Versi limita S. i

328쪽

co iudice,si sua putauerit interesse, & coparuerit , illius sententiar,& iudicio stare cogatur, per doctrina Bal. in I. testamenta in fi C.de testa.& hac citationis formam pro

pliatur pr dicta; quasi quod talis citatio sit potius incitatoria,qua arctatoria,& sic citatus Clericus, non reus necessarius, sed actor voluntarius essicitur,secundum Bald. Castr. & Alex.ac csteros in d l.testamenta .C. de testa.&. concludit AHict decis et . num . .& 8.&sicuti Clericus potest,si vult,coram seculari iudice conuenire laicum in causa mere profana,vti per Innoc intacum P. in veri ericus de accus Butr.& Innoc in c.quod Clericus de sencompet ita pariter citatus, si sua putauerit interesse, cu' eomparendo actor dicatur voluntariudicio se submittere cum hac sentent

petitur in aliquo condemnari iste Clericus citatus,si sua putauerit interesse, & sic ineflectu actor erit Doct. ini. de pupillo.S meminisse,& S si seruo is de nou.oper mire

329쪽

De immunit et liberi. Eccl. C XX. acy

. Capic. de cis 8. nu. 3. Eo quia Clericus sic citatus , si sua putauerit interesse, comparendo, & docendo de suo interesse, non actor voluntarius, sed necessarius reus esset dicendus,& propterea non poterit coram laico conu niri, quamquam Dec. ind.c. cum inter nu .is. Felin.nu. ZI .de CXcept. contrarium tueri conati sint. et

Nihilominus quod Clericus ita citatus non possit distringi laicali iudicio,expresse demonstratur,considera- . do,aut Clericus is e comparet,aut no comparet,si comparet,& opponat sori declinatoria, petendo ad iudicem situm remitti, tunc laicus iudex non erit competes,Vigore dicts declinatoriq exceptionis; qus in omnibus cautista magni S, qua paruiS,tam ordinar ij S, quam extraordinarijs,tum cora ordinarijs iudicibus, tum cora delegatis opponi potest, teste Bal. in l. li quis in conscribendo in fi.C.de pact. & in puncto concludit AH . in constit.

Praecipue si citato sic Clerico, imponat poena,quod si

non coparuerit,cotra ipsum in cotumacia procedetur, va tuc no erit actor volutarius, sed reus necessariun ideo. Staia contra ipSu minime ferri pol,& lata est inualida, N. no prSiudicatClerico,sic declarado docuit Soc.in trast

330쪽

vers fallit hoc dictu Capiet l. decisi 8. nu. Rol. d. consi.

-d.q. S. nu .s2. Vnde comparendo Clericus propter ista . citationem poterit declinare forum secularem. s Si vero non comparuerit, quia tunc acta, & sententia contra ipsum lata no afficiut,cu citatus, si sua putauerit interesse,no coparendo,no dicatur commax, secudum Bal in c. I . in s.q.de milivassqui coni. est ubi AHict. n. O. glo Bal.& Salic.in Iea quide. C. si manc. ita suer. aliena. ipse Bal.inl.praucriin I s.col.versi. c. qu*ritur. C.si coinius vel vii l. pub.& in c. fi in prin .de fid. instr. Ang in l. co-tum.C. quo.& qn iud. Aret .in s. quadrupli. 2 .co versi. quid si copareat Instit.de act. Alex in d.l. de pupillo. S. I. in si .ssde no op .nue& in l.libertis la I .is de in ius voca. Et postqua citatio sic formata,s sua putauerit intere se, no arctat Cleric si ad coparendis, ita pariter sententia

cotra eta lata exequi no pol Fel. in d.c. cum inter nu. I Z- de except. Bellam etadecis 1 I. Roland .d.Consi. ZO. nu. G. lib. 2. Menoch omnino Videndus d. remed. I s. nu. 228.

Iecup poss& prius dixerat Aidict.decis 2.nu.d. de sequitur Farinat.d.q.8.nu .so.EX qui bapparet qua vana, frustrat. sit opi.tenentium,s, Clericu S hoc pacto citaturi efficiatur actor voluntarius, quS tantu non procederet si Clericus co paredo no opponeret, fori declinatoria, qd

in pract.nuqua dabitur,ex quo semp Clericus hac declinatoriam opponet,&ad suum ivdscem remitti ini abit.