장음표시 사용
51쪽
MARII COR ' DIlionepossunt: quam crebro natums literarum sonos, ct illas geminent quae duplices uocantur. Quum enim asperrimae quaedam uoces haud quaquam n fris ferri literis pownt, geminatione duplicium quatuor uni syllaba subiiciunt consonantes: quod ut maxime barbarum,ita apud eos est frequentisi mum. Innumerabilia in ea lingua sunt, quae nostristiteris comprehendi non possunt. Si enim cui dixi duplices geminare non oportet , quomodo Celeritatem P ψ Magnitudine, uel Debilitatem in sua lingua ridant,nunquam inuenient. Infinita hum semodi uerborum turba est,in quibus es ct Longitu- ,Latitudo ac talia multa,quorum sicribere,nec se cundam ab ultima syllabam possunt. nam qua septima apud nos litera est, nec sequi,nec antecedere se pirationem patitur: nec 3 pateretur,illam sonum redderet,quem ipsi uolui. Quod se Diuitem, ct Fes , Siccum dicunt;numero tamen multitudinis neque Diuites,neque Fess,neque Siccos,neq; innu i mera huiusmodi possunt dicere.Tum Quis,et quae, O Quonia,ct Filios, oculos,et Senectute qui aptὸ scribi nostris literis arbitrantur literatorum inanium iudicio, illi has literas ne legere quidem sciunt. Flores etiam,et Flamma,et Tianum, Flumen,atque id genus multa, alias prorsius, quam literas nestras quaerunt. Sed quid ego de tanta infinita te uerborum,qus scribere isti nequeunt, pavica colligo φ tu ipse hoc ae limato mi Crotta. Intelliges enim. H,quod mea distulatione non ege quodque mini etacita
52쪽
EPIST. LIBER I. ' et stacita uel obscura confessione de inis quidam confirmarunt. Ἐ- Tr inus illum ut arbitror noni qui ad Gemente V ΙΙ. Pont. Max. de ista linguati
bru sicripsit; omnia,quae a me dicta sunt,aliter scribeda esse censui atque ab istis consueuere.nouas etiam aliquot literarum formas excogitauit, quibus uterentur in ise , quae Romanis literis dici non possiunt. itaque existit de isto grege,qui de sua lingua barba riem tollere, ct illius copiam probare uolens, homo sanὸ stultus, ct ne a suis quidem probatus, nusomnium, nultitiam, ct Ulius linguae pauperie confessus est Q ιibus ergo illlam affluere dic- ,qua
nec uerba, nec literas halelpuas' Intelligis, inor, quam barbaram se necesse es eam linguam,cui,ut multa non dicam,sitere, hoc en uerborum stiritus, atque anima quaedam desit. NElia tanta barba ries, tam crebra, ct molina insermone 69epoten, quam qua in literis uersatur. Q Iicquid loquimur,
aut scribimus; hoc tam paruo literarum numero, t quam orbe quodi, recurrit, ac uoluitur. QIod δε quum una talum, aut altera illarum uitiose profertur,in singulis penὸ uerbis id uitia auditur; quid se fere omnes corruptὸ pronuntiantur' inuem enim choro in musicis,eum in oratione locum tenent literae. Nam, ut iliarum si uel una dissonet, quanquam infiniti uarientur numeris in singulis tamen percus sionibus eadem inco tinniras ofendet aures:ita, quod in literis peccatur, nullo pene in uerbo fieri poten, quin peccetur. Erat nunc igitur isti, ct cum tanta
53쪽
MARII COR RADIsu ac tam nitida, ct eleganti copia id illud etiam
reuertantu: ut dicant ,siuam linguam eo loco nunc
haberi, quo apud nos Latina quondam fuit. Sed me quin diu impersequari ter quam quod epistola non patitur,praeter longitudinem epistolae, scribendi tota noctae linitudinem, illud etiam remora tur,quod prope infinitum esset Titus barbaris uitia, atque hominu ineptias costigere. Habes igitur nuc, mi Crotta,qus non ad Latinam linguam defendendam,sita potius ad imperitiam quorundam hominii, di lingua uitia illorum detegenda ertinere uidebatur. Reliqua uero,qus stulti me ab iis iactata punt sua lingua scribi omnia, Latinam relinqui omni no oportere, quae nobis externa sit, pessimeque nos
de Liudiis,atque omni literarum genere mereri, qui id in Italia malum nutriamus; in aliud tempus roseruare uolui. Alexandrusaluta meis uerbis,quum redierit,amicum tuum, atq; ut spero meumsed ita, ut sie contra nomen Latinum ad noua linguae cras sam adiuncto, tres mihi. Elexandros intesila mi nimὸ esse metuendos ; uictoriam tamen fore non faciliorem modovi illum non uidero in pugna,verum' etiam iucundiorem. Vale, Romae. Ioanni Angelo Crottae, Terusam. XVI.
QV AE mandas apud Ascanium Bassum, sci
to eo loci esse omnia,quo is antea ad te scripsit. MOι ualde probata est fides et amor illius in utruque nostrum. Q are non dubitaris ilia qui ire ΦΥ -
54쪽
siora, qua proxime scripsi hamantisiime eum, di
ligent imeque facturum. Sed caeteris etiam de rebus oro te, mi Crotta alere me nihil nunc quidem scribere. Hanc enim epistolam , ct meam de amici tuiscriptis,atque opinione sententiam debere tibi diutius non potui. Reliqua igitur de Vincentis V mercato,de responsio Branori ct Virginiae, de nego tio Stellae, qua fore ait,ut impediatur Toti uolunta te, postea ad te per sicribam omnia. 23 unc uideamus illa praeclara, quibus ini noui praeceptores nouam
eloquentiam proponunt,ueterem criminantur. No ta uero sunt omnibus,quae ad linguam Latinam ex
Italia auferendam rectistae a sapientibus ac doctis hominibus quotidie afferuntur. Primo enim ita disputant; pesime nos,qui Latinam linguam, Diis hominibvsique inuitis ,retinere conamur, non necessariam, abeuntem,ac rebus humanis perfunctam, de ingenuis artibus mereri; quod illa discenda non pueritiam nostri homines rimosique annos infantiae, ut ante; sed omnem quoque aetatem grauioribus su di s idoneam,consumami: tamque esse causura, cur
nullo in genere doctrinae antiquis hominibus P quam hactenus par esse potuerit. Deinde, eam lingua esse in literis omnibus debere,quae in sermone sit populi, ac multitudinis neque Liudio ct labore, sed ex mulierum quoque a prima iam infantia,ac rusti
corum usu discatur. Item pulchriora,veterem se huius urbis morem, illorumque doctorum hominustudia imitari, ut sita potius, quam externa linguasti D et sicriben-
55쪽
ao MARII COR RADIscribedu putet; cr duabus ex linguis,ea qua non non si esse relinquendam, noua lingua scribi omnia oportere. Hic ego,mi Crotta,temperabo meIneque de istis hominibus ita loquar , ut eiusmodi ρομnion2s uehementius esse refellendas putem.Quod si quid a me interdum, acerbὸ tamen, dictum esse uidebitur;caue putes,me boni uiri cuiusqua , id est eoru, qui non cupidὸ , obIlinate, petulanter , his de rebus
loquuntur, exinimationem laedere , aut feritentiam labefactare,aut orationem corrigere uoluisse. istorii enim scripta omnia,quum legerrim, unum video Speronem excellenti ingenio, multaque doctrina homine, satis hac de re como scripsisse. Sive enim summi uiri Laetari Bonamici, quem in eo dialogo dit tantem induxit, rationem sibi esse habendam put uitsue quod magis credam ὰ fluis moribus, tur Pavitate,rectoque iudicio nunquam discedit; de suasententi quam mihi quidem , aut ulli ex dodiis hominibus probare non potuit , ita disseruit, ut boni saltem dii tatoris, ac nous linguae laudatoris grauitatem , ct modestiam struarii. Siquis igitur alius, aut quanuis multi hoc in numero haberi possunt;eos uelim scire,diuersam me quidem sententiam tenere, hanc uero di utationem contra se non esse suscepti. Quatre ad illos iam ueniriqui ita diιistat, magnam per nos,qui latine scribimus, omnium disciplinarum
in Italia perniciem nutriri.Interrogo enim,si no ,et omnes penc ex Europa donii homines, a tam imma
ni scelere latine scribendi abstinebimus, intermorientur
56쪽
EPIST. LIBER I. 27tur latins lite ' Religio ergo nonne illas teneat femper necesse en' Haerent hoc temerari, homines; ct quae uellen ea dicere non audent,nisi apud leues, stultos auditores; dolentque niti Romanam linguam non scriptis tantum nostris,sid sua ui stare potius;et inter mala numerari,nisi a malis,ct rerum omnium ignaris hominibus,non posse illam, qua nihil est diuimus,magisque in uita necesarium; ct propriis, a que est imis fixam radicibus, nullis unquam posse seculorum aetatibus conuelitum od si non hanc si .guam lm duas tenere linguas,dicunt esse malum,
alteram ex his tolli oportere:non statim tamen impetus fieri in Latinam debuisset; fed recte prius cogitandum erat,utram putemus ejciendam:hoc est,utra minus incomodi asserat eiecta, aut efii facilius queat; ct utra ese absque altera non posui. 23 on dubium,Croti quin iam per te ipse intelligas, quaerendum esse etiam,vtra antiquior, presitor, multis cum populis communior; ct caetera multa , quae nosse conuenit ante, quam immanis haec βntentiastratur. Ac uide primum,qlianti apud me sis, qui D-lus ad haec tam leuia inducere me potueris, quae per ego rectissime contempsi: tametsi neque meamis,neque aliorum hominum doctsimorum patientiam laudare posita. am quis posset non interdum gravius commoueri,tanta hominum inolentia provocatus e quis enim illos in nos concitauit j unde prius conitrouersiae huiusmodi coeperunt' quis usique ad hodiernum diem illas, aut linguam illorum isse'.
57쪽
MARII COR RADIctatus ene Annos iam ducentos quinquaginta am plius,bomines qui se Latinam linguam uitio temporum non rectisiime adeptos, aut consequuturos considerent meliorem, noua istac lingua scribere coepe runt; multique pinea sunt insequuti, quos nemo de nostris unquam re, aut uerbo uiolauit: de ipsis autem hac aetate plurimi, scriptis libris,ct foeda impuritate sermonis, est tire audent, nos stuperua cuum Latinae lingvssudium, causam esse, cur homines, tam Iimi euadere non polsint. qua in re con*tarida haud equidem diu immorabor. virum enim obsit haec linguastudi s , postea respondebo: utrum auferri debeat,uel possit,facillime cognosces. 'tam,s commode fiere ut Romanam linguam homines relinquerent,illam externae gentes nunquam recepisesent. Neque uelim te illas hic gentes intelligere, quae cum imperio illam acceperunt,ct magnam patrtem latine adhuc loquuture sed, quae nunquam uulgo illam Uurparunt,nec Romanis diu paruere. Dicant enim cur Britanni, Cantabri, Celtiberi, German Cimbri, Heluetj, Sarmatae, Tannones, multaeque nationes aliae noua ista lingua carere possunt,
non possunt autem Latina: ct postquam sie in libertatem vindicarunt, illam ultro acceperunt, quamquam uulgo illis usurpanda non foret ψ Cur illam accersutre, quam fortasse pleraeque illarum antea simul cum imperio reliquissent e cur illam tenent, Famquam in ea verbum nullum sit, quo in sermone uulgari utantur' cur relinquere nec uellent, nec
58쪽
' EPIST. LIBER I. 28 possente Si recte consideremus, quam graues caussa tot exteras nationes impulerint ad illam recipiendam quum esset aliena; inteli emus profecto etii, quid nos cogat illam retinere, quum sit nonra. Illis enim maximatrum rerum incommodis necesse est afficiamur, sermonis Latini usum relinquentes, qui bus hae nationes, antequam illam recepissent.Ιlla uero maxima fuisse incommoda omnes intelligunt, nec ualde opus est hoc loco ea omnia numerare.Vos autem si interrores,nouάne ipsorum,o Latina lingua, minore cum damno relinqui positi: non tanti apud eos erunt disciplinae omnes, aut sacra, aut humanae , diuinaeque leges, aut plurimi illumes auctores, aut omnium populorum consiensius,aut linguae in cuncta Europa cum omnibus gentibus communio; quanti unius Buccaccis fabella, ct amatori, cantus, se mo uulgaris,qui ct his omnibus caret, ct uix tam exiguis Italiae finibus continetur. Commercia igitur,
ct omnium siocietates hominum inter se, studia sapientia, ct dissiplinarum tractatio, ct literatorum coetus, ac sodalitates, Ogymnasia in ciuitatibus ,
non amplius inter omnes gentes communia erunte
Profecto enim, qui linguam Latinam esse nobis r linquendam cessent,ij uidentur nolle cum aliis nationibus de ulla doctrina communicamer quos aud res uolumus,hanc linguam a prouincise etiam Omnibus, in quibus tenetur, toto orbe terrarum ex
pellemus. si Galli, Hispani, Dalmatae, Gemmani, aut caetera nationes illam ei cerent psaltem
59쪽
U d eos, quorum propria est,maneret. nos uero ipsi nostram lingua repudiates, nonne aperia suademus,
ut illam mortales omnes contemnant, ct exagitet'
QII enim a reliquis gentibus, ac populis eam ueli mus retineri; si nobis relinquendam esse contendi mus ' quum praesertim illa rationes, argumenta, quibus probare conantur ejci debere, si uera essent,
apud externas gentes, magis,quam apud nos uale rent' Ergo, quum delere ex omnium hominum me mori atque ex omnibus terris latinitatem uelint;
quae inde, ct quam intolerabilia mala, ct incommoda sequantur, uides. n enim amplius a nobis exterae nationes,neque uissim nos ab illis aliquid δε- simus , neque sie mutuo ullae gentes in litem adi uabunt; neque in Italiam ex omni Europa, neque ex Italia ad alias terras, neque aliis ad alios populos, capescendarum arti si gratia, transire poterunt:
quod maximum esse malum ini non tiunt, homi num, ct studiorum, quae in rata diuersitate lingvarum, a singulis dumtaxat, in una uero lingua simul ab uniuersis gentibus coli, illustraripossunt.quavia stupiditas est, haec non int elligore,peminacia non confiteri, peruersitas aliter suadere, fiocordia non curare' Ego quidem ceria, quoties Galliae, Hil
niae, Germaniae, Italiae, aliarumque nationum clarisiimas urbes,in quibus omnium ingenuarum gr-tium nudia tenentur, ct tantam in literis, doctri 1issique omnibus communionem recordor; in ea cogitationesum, ut putem beneficio Latinae linguae
60쪽
ct maiorum diligentia, tanquam ex θmnibus terris unam iactam esse ciuitatem: cva communione
sublata , infinita quaedam uis tenebrarum in rebus humanis cosequatur. . amobre gratias habendasce eosemper Diis immortalibus,qui ex tot maximis operibus huius urbis,Nep. ct imperio orbis terrarulingua Romanam salte superesse, ct quotidie magis
florere uoluerunt.Nam si una lingua no sit,qua omnes gentes intelligant, nulla non modo studiorum, sed ne religionis quidem in se multis nationibus cerarta ratio teneri posset. qreotidie enim undique, ac de ultimis terris Romam ad hunc Pontificem Max. ac Senatum de illa referunt; quotidie ultro citriue legationes mittuntur: sepe conventus,ct omnia ter rarum concilia conuocanda sunt,in quibus de imp
rj, religionis, ct rerum omnium summa agendumst. Horumne lingua inter diuersamum regionum homines, longeque terris disiunctos, tractari hec posse sunt' semper boc sorum externis gentibus refertum Eudemus: quotidie hoc senatus de sacris, de Deo,ac rebus diuinis,de cultu religionis, de ritibus, de sacer dotiis,de iure Pontificio, responsa dat omnibus mortalibus gentium remoti marum. Sepe grauissimis
in rebus leges componit, quae ad omnium terrarum
homines pertinent, ὰ quibus haec religio colitur . nforta Se ne haec quide curari amplius debent; atque, ut istis nouae linguae auctoribus gratum fiat, gene ris quoque humani societas deserenda est ζ An huic etiam senatui, Pont. Max. orbis terrae, religionIs