장음표시 사용
201쪽
ries a Christo; idque eo quod actus unus nunquam, multi
plex vero non tam facile habitum corrumpit. Praecipuam autem S. Cypriani virtutem fuisse unitatis itudium, nondum satis omnibus probari potuit; quod enim id in Novati antissmi oppugnatione perpetuo declaraverit Cyprianus; nesciis tur, quid aliud unquam in ea causa illi faciundum fuit, nisi schisma detellari, α unitatem praedicare et ecquis prosecto Catholicorum esset, qui ita non ageret quod etiam Augustinus nil magis in Cypriano commendet, quam unitatis i luo dium: non id ille agit perinde ac eius praecipuam virtutem commemoret; sed cum adversus Donat illas, qui pro An haptismo Cypriani exemplum, S aut horitatem adducebant, Schismaticos disceptet in libris praesertim cle Baptismo; nil magis illis reponit, oppUnitque, quam Cyprianum Haeretiis
corum quidem rebapti lino consensisse ; sed schisma non creanse, unitatem non scidisse, concordiam semper tenuisse. Cae-
rerum aut quae prima fuerit in Cypriano virtus, haud facile quis dixerit; aut quantum de praebendi potest, Zelus ea fuit,& vigor quidam, roburque animi in Religione tuenda , veis terique disciplina retinenda; ob quam ad Cornelium Papam scribens Epist. 13. de Schisnaaticis Feliciis mo, ac Fortunato sub insense ipsum jure redarguisse visus est, inquit Baronius
ad ann. 233. num. Ig., dum ait: fatit miratus sum, cum
animadDert usem te minis, atque terroribur ebrum, qui ven
rant, at quantum esse commotum Oc., quod si ιta res es, frater eburi Me, tit nequissimorum timeatur audacia oec. actum
es de Epis opatus vigore, o Ecclesiae gubernandae sublimι , ac di Dina potesate sic. & ob quam etiam Epist. 68. ad Emeritensem, & Asturi censem, Legionensemque Ecclesias do Basilide, ac Martiali lapsis Stephanum Pontificem Romanum negligentiae insimulavit; eidemque succensuit in Epitiolis ad Pompeium, & Firmilianum; cum existimaret se rectam, &antiquam Ecclesiae disciplinam tenere, atque tueri. Postea quid si quoque donemus praecipuam Cypriani virtutem fuisse unitatis itudium, ejusque ad Pompeium Epistolam periculum dissensi omis habui sise numquid ob hanc causam ea illi abjudicanda erit Si enim aliqui, ut Paulus Apostolus, ut Franciscus Assisias, ut Thomas valentinus, in sua quisque prima
virtute usque in finem perseveraverunt ; plui es tamen alii extitisse sciuntur, qui tandem in fine ceciderunt. Et ut exemis
202쪽
pla muIta . praetermJttam; duo tantum alis erIt In medium attulisse, alterum ex Divina, alteruntax Ecclesiastica Historia depromtum; illo Salomonem Regem, isto Cordubensem Episcopum Osium habemus; quorum uterque, cum diu foristiter stetisset, demum in fine turpiter lapsus est; & uterque senex admisit, quod ne iuvenis quidem sibi ferendum p
tavit . Ad Axioma II. SS. Scriptorum stilar non tam eκ Iocu ιιonir charactere, quam ex charactere perjomeducendui eri
A Ni mad vertitur, istud hoc potissimum pendere ex iis, quae
proxime dicta sunt ad Axioma I., & ad Argum e tum Il. cap. III., ex quibus manifestum fit, quod si SS. Seriptorum stylus non tam ex locutionis charactere, quam ex charactere personae semper ducendus esset; multa pro nothis haberentur monumenta, quae tamen legitima esse inter omnes convenit. Quandoquidem pluribus exploratum est, utrum que characterem aut interdum se junctum fuisse, aut etiam . sejungi potiei & Catonianam locutionem aliquando extitinis, cum animus Catonianus multum abesset: etenim Appia nus de Bellis Romanorum civilibus lib. a. scriptum reliquit; Catonem, cum diu legi, quam Caesar de agro Campano dividundo ferre volebat, obli itisset, minis adactum tandem se servaturum legem iurasse: qua in re manifeste apparet, quanis tum se junctus esset animus a locutione Catonis . Similiter quum M. Antonius Caesare interfecto auctor est factus apud eundem Appianum lib. ut Sex. Pompeius ex Hispania revocaretur, & universae Classi praeficeretur; ob idque S a Senatu, & a Cicerone laudatus est; sermo quidem eius animo repugnabat, quod simularet bono se Reipublicae cupere; sed sermo nihilominus Antonii erat: quapropter si quis ora. tionem eam nactus effet, ex eo quod Antoniani animi cha racterem in ipsa non de praehendisset; recte ne censuisset illam esse stipposititiam non iane. At isti viri sanctissimi non erant, de quibus tantummodo loquitur praescriptum Axioma : est quidem ita; veruntamen homines quantumcunque sancti si mos, homines tamen sic esse meminisse debemus, ut e frum
203쪽
extiterint , nihilo secius aliquando collapsos esse Ieramus. Quis enim est, qui, quum sciret David Regem iustum, san.ctum, & iuxta cor Dei virum, si legendam accepisset ejus ad Ioab Epistolam, qua nefarie imperabat, Uriam AEthaeum
virum innocentem eo loci in acie collocari, quo certius caderet, adulterinam non dixisset idque nos quoque asser remus , ni saerae literae vetarent; & tamen Epistola ver David etat. Ut quid igitur Epistola ad Pompeium Cyprianie illa dubitabitur; etiamsi multum abesset a charactere perso. nae Cypriani in ea enim si Cyprianum Sanctum non videmus, tamen Cyprianum hominem habemus: certe S. Augustinus Epist. 93. al. 48. ad vincentium Rogat. se ideo CP priani literas recipere scribit, quod γ βIlus ejus habet quandam propriam faciem, qua possis agnosci: ubi sive characte.
rem a charactere disjungat, sive non, eas aperte recepit. Non itaque tutum undequaque videtur, statuere Scriptorum etiam Sanctissimorum Stylum non tam ex locutionis chara.ctere, quam ex charactere Personae semper esse ducendum; quin quod nec ex utroque charactere semper deduci potest ;Ηypognosticon enim adversus Pelagianos Augustino olim at. tributum plures asseverant Augustini characteres habere, eo. que dignum esse contendunt; attamen nunc omnes Augustini non esse conveniunt; idque de pluribus aliis operibus aut quidem est, aut esse sine dubitatione potest. Ad Axioma III. Si quispiam in Scriptoribus occurrat, quod illorum sententια pluries, ac ferio proposita adversetur , supposititium eri Non cognitu solummodo, verum etiam demonstratu sa. cile erit; istud, quod dicitur Axioma, ejusdem sursuis
Tis esse, atque duo superiora; tantamque veritatem in se ipsum Continere, quantam ostendimus illa praese ferre. Cum enim saepenumero compertum sit, Scriptores etiam gravissimos aut in anti logiae vitium cecidisse; au sententiam, quam diu , serioque tenuerant, tandem deseruisse: quo pacto constitui Potest, prorsus esse supposititium, quicquid in Scriptoribus occurrat, quod illorum sententiae pluries, ac serio proposi. tae adversetur Annon Augustinus usque ad Episcopatum Semipelagianorum opinioni adhaesit, eamque pluries, ac serio
204쪽
Α x I O M. 1 sedoeult; postea vero re accuratius Perpensa ad aliam, quae totius Ecclesiae Catholicae est, sententiam se contulit annonidem ille diu in ea fuit sententia, cum Haereticis nulla vi, sed solo Dei verbo agendum esse , Postmodum aliorum diis ctis, & exemplis superatus opinionem commutavit, ut ipse scribit Epist. 93. al. 48. ad vincentium Rogat. Est igitur viro gravissimo indignum, & turpe quidem ea, quae serio,
α vere pronunciaverat, temere, atque iniuria revocare ;sed non consulto, iustaque ex causa retractare, ac emendare: quamquam id nihil ad Cyprianum; qui plane Cornelium
Papam, eiusque caussam contra NOVatianum Constanter, grais
viterque defendit; Stephanum autem summo in honore habuisse, & a Novatianensibus oppugnatum enixe vindicasse non legi, nec arbitror legi posse; quin immo Epist. 68. illius negligentiam carpsisse dictum est paulo ante ad Axioma I. Quod si etiam illud Cyprianus fecisset; cur mutata caussa, animum, & verba ipse mutare non potuit Quemadmodum& Orientales, qui quidem in caussa Novatianismi cum Romano Pontifice probe senserunt , eumque naviter, ut par erat, coluerunt; at in controversia de Haereticorum baptismate non ab eo solum dissenserunt, verum etiam sententiam eius turpiter lacerarunt.
Ad Axioma I. pro S. Optati Mileuitani Systemate. Arguis mentum ab auctoritate negante in quaesione facti ; ni
obstet locus a mans aqua auctoritatιν, plurimum probat
SI quum controversia iuris agitur, argumentum, quod voiscant negativum, nullius pene momenti habendum est ;quum autem facti, maximi: argumentum ex silentio S. Optati Mileuitani adversus Epistolam S. Cypriani ad Pompeium , aliaque ejus pro rebaptismo opuscula ductum nullius penamomenti sit, oportet: proptereaquod optatus non facti , sed iuris controversiam tractavit; libro enim s. contra Parismen. ex pro sesso disputat, & docet non e iterandum Eaptisma, nisi Haereticorum sit, ut& lib. I., non autem, utrum Afri, vel Orientales; isti ne, vel illi Haereticorum baptismum iterarint: quippe haec facti quaestio est, illa vero iuris . vel si S. Optatus de baptismo facti quaestionem agita-Z a vit ;Diqitigod by Corale
205쪽
vit; argumentum vulgo negativum in ea quaestione aut nihil valere necesse est; aut ei, quod ex optato ducitur, aliquid deesse; cum locus ex eius silentio de Cyprianicis opusculis in hac caussa elucubratis tractus nihil omnino probet; ut ostendetur infra ad Propos. I. Theor. III., ubi quoque legere erit; ut Parmenianus Donatistarum primus non fuit, qai pro Donati parte Apologiam ediderit ; ita incertum esse, an S. optatus, qui eum consutavit, omnium princeps facti controversiam adversus Dona tillas susceperit: extasse iam, dum Optatus, & Parmenianus inter se de hac re diis micarent, Epitholas S. Cypriani de Haereticorum baptismo; ideoque falsum esse, eas a Donatis is post Optati, de Par. me ani aetatem confictas fuisse: & qua demum de causa uterque tam altum de Cypriant opinione, ac facto silentium tenuerit; nec illi duo tantum, sed & plures alii etiam post illoso Ad Axioma II. Si duo Seriptores aequae dignitatit unam, eandemque eaussam pertractant, alter absolute, alter vero ιn Dpotbesi, praeferendur est is, qui absolute, ei, qui in Dpothesi :αQUoquo modo se habeat, an ex duobus Scriptoribus
aequae dignitatis eandem causam tractantibus praeserenisdus sit is, qui absolute, ei, qui in hypothesi pertractat; illud eo sane tendit, ut ostendat, Optatum Mile vita num adversus Donatillas scribentem, quod Cyprianum non meminit, praeserendum esse S. Augultino contra eosdem in eadem rebaptismi caulia disputanti, Cyprianumque memOranti, atque in hypothesi defendenti. verumenimvero, ut Proxime monui, suo loco videbitur, propter quid Cypriani mentionem non secerit optatus in causa rebaptismi; maxime eum iste partim cum Cypriano sentiret, Haereticorum nempe baptismum esse nullum, dum lib. r. contra Parmen. scribit: vider ergo frater Parmeniane, mereticos a domo Dei extoris res solor habere vana, ω fama Baptismata .... Bene elausi ii hortum Haereticis . . . Vobis vero Sebismaticis, quamvis Carbo. Iici non sitis, Mee negari non posunt , quia nobiscum vera, cor
communia Sacramenta traxistis. Quare cum hae omnia mers-
206쪽
improbat baptismata Marcionis, Ualentini, Praxeae, Montani, &Sabellii, Haereticorumque dicit vana, ac nulla esse Sacramenta ; scimus mereticorum Ecclesias singulorum pro i- tutar nullir legalibus Meramentis, ω sine iure bonesi M.ι- trimonii esse: & quamquam lib. I. tradar, ps Trivitatem baptisma geminandum non esse; tamen ibi disserit de baptismo a Catholicis. ω Schismaticis Evangelica sorma mini.
strato; quippe qui lib. I. n. Io. perspicue censet irritum baptisma Haereticorum, quoniam in S. Trinitatis fide peccant. Qua in re apparet, sensit se eum cum antiquis illis, qui M. Ba. filii testimonio Epist. Can. ad Amphilochium num. I. Haereisticorum omnium baptisma reprobarunt, illud vero Schisma. ticorum admittendum sanxerunt: & quum nonnulli Donati. stas quidem Schismaticos, plerique vero Haereticos appella. rent; quemadmodum ex Donatistis quidam Catholicos pro Schismaticis haberent; reliqui vero Omnes Paganos eos a severarent; non valde miror, si optatus nunquam Cypriani mentionem fecerit; quando nil erat, cur meminisse deberet;
qua de causa nec ipsum Optatum unquam adduxerunt aut Augustinus contra Donatillas, aut Donatistae contra Catholicos in rebaptismi controversia. Deinde falsum est, S. Au- ustinum Ecclesam in eo, quod juris erat, syllemate abso uto; Cyprianum vero in eo, quod facti suit, systemate hypothetico de Andilla; sumiturque pro certo, quod omnino indiget demonstratione; quodque ex iis, quae dicenda reis stant, nunquam demonstrari posse videbitur. Postremo Cy. priani Epistolam ad Pompeium sive absolute, sive in hypo. thesi admiserit Augustinus, admisit igitur; & tamen facilli. me eum defendit a pervicacia, ab inobedientia, a schisma. tis eriminatione: sed & S. Hieronymus in dialogo adversus Luciferianos, immo universa Ecclesiia non hypothetice, sed absolute, non parvo temporis spatio, sed hucusque pro veta Cypriani Epistola illam agnovit, & nihilominus Cyprianum
non pervicacem, non in Obedientem, non Schismaticum ullo unquam tempore pronunciavit ; sed Catholicum semper &Martyrem Sanctum aifirmavit, ac venerata est. Et erit adhuc
posthac, qui plusquam Augustinum, & Hieronymum se sapere, & plusquam universam Ecclesiam se posse arbitretur; ac vindicem Cyprianicum non oratorio more, sed Theologico Diuitiaco by Corale
207쪽
x 8a D I s s 1 R T. II. Iotico disserere contendat & si erit, quo nomine tandem appellabitur ipse
A d Propos. I. Calumnia Donatiana secta firmamentum r& II. Donatisae ealumnias fuar ad inrema
S Optatus Mileuitanus Episcopus tum omnes schismatis. Donatiani causas complexus esse videtur, quum lib. r. contra Parmen. scripsit: Schwma igitur illo tempore eonfusa
mulieris iracundia peperit, ambιtus nutrivit, avaritia roboravit: S. vero Augultinus lib. de Heteres cap. 69. habet: D natiani , vel Donatistae sunt, qua primum propter ord natum contra suam voluntatem Caertianum Eeelinae Carthaginensis
Episcopum sebi a fecerunt 2 & in magna Collat. Cartha.gin. I. diei cap. I 8. habetur: majores isorum ipsam Cae Iiani eausum, unde nata eri isa dissensio, ad Cons antinum
Imp. per anulinum Procos accusando inferunt: S a. die cap. 334. legitur: Prosecutio Donatisarum institim referen eausae, quod Mensurius Carlbaginenin Ecclesie Episcopus unita. tir tempore persecutionem effecerit, unde extiterit eausa dissi. dii: quae quidem calumnia dicitur fuisse. Plures igitur D natiani Schismatis causae cum fuerint , cunctas constabilire pluribus etiam curarunt Donatistae calumniis, quas Augu. stinus, factiosas nuncupare consuevit; non quod ab illis fumrint ad systema redactae, sed quia factiosorum essent, sumis meque eorum factionem, ac schisma foverent. Quamvis i men Donatistae calumniis insisterent, atque illis etiam afflue. rent ; nihilominus falsum eis, eos Firmiliano, & Cypriano doctrinam non veram assi xisse, rebaptismi scilicet sententiam; quandoquidem Firmilianum aut non agnoverunt, aut de eo ubi tacendum iudicarunt; Cyprianum vero & nunquam criis minati sunt, & ei culpae, vitiique nihil unquam ascripserunt; nisi semel quando assirmarunt, eum in praefatione Co ei lii III. Carthagin. dicentem, neminem judicantes, aut a jure commvnsonis aliquem, si isiversum senserit , amoventer, mentitum esse ; ω simpliciores Collegast 1n verbo capere cogitasse . ut apud S. Λugustinum est lib. 3. de Bapt. cap. 3.
208쪽
ΤΗEOR. I. 183 Ad Propos. III. Nibit magis Donatissae affectabant, quam
morum sanctitatem e & IV. Nibit tam alienum a D natisis quam morum sanctitas Donatistas nihil magis affectasse, quam morum sanctit tem, & nullo negotio suaderi potest, & vix existimanis dum est aliter contigisse; cum id fere omnium Haereticorum esset praesertim Cataphrygum, Catharorum, Arianorum, &aliorum; de quibus in hac re legi potest Lupus in Schol. ad
cap. q. Tertulliani de Praescription. Haereticorum. Schom ricos vero sponte sua se Donatistas esse profestos, aut illorum nemo vere id dixit; aut unus tantummodo Cresconius Grammaticus a S. Augustino confutatus : nam in magna Collat. Carthagin. tertiae diei cap. 22. Petilianus Donatista vociferatus est apud suos esse veram Catholicam: & in literis iidem Donatistae non veriti sunt inscribere se Episcopos Carboliea oeritatir ex ipsa Collat. primae diei cap. I ., cum se solos Christianos jactarent, reliquos autem omnes etiam vere Catholicos nuncuparent Paganor, ut refert optatus Mi-Ievit. lib. 3. contra Parmen. num. II., & S. Augustinus i. a. de Baptismo cap. I. , Epist. 33. , atque I 69. ad Eusebium , qua scribit, Donat illas Catholicis male viventibus solitos persuadere, ut ad lavacrum alterum venirent; atque, ut id accipere mererentur, Paganor se esse responderent: lib. etiam a. contra Parmen. Eap. 9. eos tracit, praeter suae partis ho. mines in haereditate Chrisi toto orbe diffusa non esse Ebrianianos contendisse: & lib. I. Contra Gaudentium cap. a. ait: quoniam vos potius se Carbolicos testimonio B. Cypriam a bs mare eonatus es; attende paululum, quam Ecclesiam dixerit esse Carbolicam: nec non in Psalm. LvII. de Donat illis a Dfirmat: ad judiees venerunt, dixerunt se Carbolicos, ut possent excludere Haereticos : quare te dicis Catbolicum: sed &Rogati ani Donatistarum Schismatici in Mauritania se quo.
que Catholicos praedicabant, si non ex calbolsca communιone, qua se videbant alienos, tamen ex observatιone omnιtim praeceptorum Davinorum , atque omnium Sacramentorum , inquit
idem Augustinus Epist. 93. al. 48. ad vincentium Rogat. bic& in Epistola Concilii Romani ad Gratianum, & Valentiis nianum Impp. Episcopi Catholicorum a Claudiano quodam Donatista Paganι nuncupati dicuntur: Tantunique coacti eo
209쪽
rum aliqui Schismaticos potius se dicebant, ne Haeretiei vo
carentur, & adigerentur ad poenas contra Haereticos ex Ie.ge q. Honorii imp. adversus eos potissimum lata. Sed fieillud, nihil tam alienum a Donatistis sui ste , quam morum sanctitatem, quis est, qui secus usu venisse putaverit quae enim morum sanctitas esse credenda est in iis, qui Schismati, vel Haeresi mordicus adhaerent in quibus sane si qua unquam elucere visa sit; quae est ista sanctitas, specie quidem laudanda, sed re ipsa multis titulis repudianda ρ& hane profecto Donatistas habuisse testatur S. Augustinus in o. suis per Ioannis Evangelium Tractatu illis verbis: Donatisa jactant se aliquando, quia eleemo nas multas faciunt: & cum Martyrium furiose affectassent, se filios Marorum solitos appellare tradit idem lib. post Collat. cap. I.
Ad Propos. U. Donati arum falsa doctrina,
FDonatistarum grege numerantur & hi Scriptores, In priomis Donatur Carthaginiensis, quem Optatus Mileuitanus lib. 3. n. 3. scribit, mundanarum titerarum scientiam habuis se, laudatque etiam S. Augustinus sermone 3 . num. 3. , &S. Hieronymus de Scriptor. Ecclesi multos libros edidisse tradit, ut suam partem defenderet: postea Vitellιns, & m. crobius Ron e suae sectae, ut vocabatur, Episcopus, atque Debonius, de quibus agit Gennadius in lib. Viror. Illustr. , tandem anonymus quidam, in quem S. Augustinus librum eontra nescio quem Donatistam exaravit ex lib. I. Retract. cap. 28. ,& Vincentius Rogati anus Carthenarum Episcopus, cujus Fpistolae respondit idem Augustinus Epist. 93. al. 48. Fulgentius autem an Donatista fuerit, vel an sit Author suppositus, incertum: liber enim adversus eum Augustino attributus a plerisque eruditorum asseritur Augustini non esse. Non ab hortaret tamen a vero, plures etiam inter Donatistas floruisse doctrina, sed eos aut parum notos extitisse, aut eorum mem riam ad nos usque non pervenisse: certe S. Augustinus lib. r. contra Cresco n. cap. a. ait: cum sciam, quemadmodum praedicare soleatis eloquentiam Donati, Parmentani, aliorumque --Πrorum r sse cap. q. cum paulo superfur dixeris, hoe me velles uiri post tot annor, pos tot judicer, atque arbitror, quod apud Diqitigod by Corale
210쪽
apud Prine per νο disceptantibus literatis ab utriusque partis Di. scopis ira non poturi. Catholicis autem Episcopis curtam fuisse doctrinae suppellectilem, demptis SS. Optato, & Augustino,
falsum omnino dicunt; sive generatim, ac de universis cu. iustumque Regionis Antistitibus sermo sit, cum nullo Caiatholica Ecclesia magis doctrina floruerit seculo, quam illo Donatiani Schismatis; sive speciatim, ac de solis Afris in terpretandum sit; nam praeter optatum, & Augustinum pluis rimos legimus aut doctrina, aut scriptis in Africa seculo illo, ac duobus sequentibus claros fuisse, Caecilianum Cariathagin. Episcopum apud S. Athanasium orat. I. contra Arta. nos, Melebiadem natione Afrum, dignitate Romanum Poniatificem, & Fortunatianum itidem Afrum Episcopum Aquileisiensem apud S. Hieronymum de Scriptor. Ecclesi, tempore vero S. Augustini Aureliur Carthagin. Episcopus , Prosper N. , EDodius Ugalensis, At pius Tagastensis, & Possidius Calaia mensis Episcopi claruerunt; quorum postremus in vita S. Au. pulsini cap. I r. inquit: Proficiente vero doctrina sub sancto, cum sancto Augusino 1n Monasemo Deo ferorentes Ecclesiae
Hipponensi Clerres ordιnari caeperunt .... nam ferme decem ., quos ipse novi, Ductor, ac venerab1Ies viros continenter, ω
doctis os B. Meusinus diver Ecclesiis quoque eminenta ribus rogatur dedit. Post istos floruisse scimus Gelasium Papam, Voconium Castellensem, Victorem Carthenensem, VLctorem Matiaritanum , Honoratum Constantinensem, Cerealem
Castello ripensem. Vigilium Tapsensem, Victorem vitensem, elepium Baiensem , ct Eugenium Carthaginiensem Episco. pos, quorum fere omnium meminit Gennadius de Vir. Illustr., sui de de Asclepio quoque tradit, eum contra Donatis ascripsisse. Hisque successerunt S. Fulgentius Ruspensis. Juniistius N. , Priminus Uticensis, al. Adrumetinus, Facundus Hermianensis, Victor Tu nunensis, & Cresconius N. Antisti.
tes; ut omittam Pomerium Maurum Prara byterum, Ferranis
dum, & Liberatam Diaconos, Euginium, & Petrum Abbates, Laicosque Arnobium, Lactantium, Marium 'ctorinum , & Corippum Grammaticum; e quibus Lactantius lib. Inis stitui. Divin. cap. go. pollicitus est se scripturum etiam a d.
versus omnes haereses, cum ait: postea plemur, ω terius eonis pra omnes mendaciorum sectar proprιο, separatoque opere pugnabimur : quod tamen an Praestiterit, incertum. Neque enim Λ a magno