장음표시 사용
211쪽
18s D I s s E R T. II. magno esse potest argumento modicae Afrorum Antistitum doctrinae istorum fere omnium de Donatiano schismate silentium ; & eiusdem Donatiani schismatis diuturnitas: quoniam quod pauci scripserint; non ex eo sequitur, & paucos sui si eo Octos; ac multo minus etiam quod pauci scripserint ad verissus Donatistarum schisma: praeterquamquod non omnes, qui scriptis aliquid tradiderunt, nobis innotuerunt, sed nec Hieronymo, nec Gennadio illorum temporum scriptoribus. Diu. turnitas vero Donatiani schismatis eli magis pertinacite Schismaticorutii ascribenda, quam modicae Catholicorum doctrinae . cum unus Augustinus satis , superque fuerit ad illud exscindendum, exterminandumque; & tamen post libros ad viginti quinque ab eo in illud elucubratos duobus adhuc se. culis duravit: & quae unquam haeresis suit, quae plures ha. beret oppugnatores, eosque summos, ac doAissimos viros, quam Ariana & nihilo minus post XIV. secula apud nonnullos quibusdam in Regionibus adhuc pestis illa grassatur: praesertim quod non magni erat in Donatistas scribere, quorum haeresis, ac schisma testante S. Epiphanio haer. 69. vel idem credebatur, vel simillimum cum illo Catharorum, seu Novatianensium iamdiu convulso. Quod demum in magna Collatione Carthagin. senior Episcoporum sit refragatus, ne omnes Episcopi Catholici cum Donati itis disputarent ; non fuit, quod parum eis fideret ; sed ad evitandam confusio. nem, tumultum, ac dissensionem, quam sine dubio patitura erat disceptatio 286. Episcoporum Catholicorum cum sere totidem Donatistarum; ut Acta ipsa significant; & cum an . t ea iam Marcellinus Tribunus statuisset, ut septem tantum. modo utrinque disputarent.
Ad Propos. VI. Donatianum Sasema impenetrabiti NIsi aliquid modo comminiscatur, quod intus latuerit,
captum omnium fugerit, & rerum naturam excesse.
rit; aliud Syltem a Donatistarum non video, quod impenetrabile unquam extiterit; quod fuerit Catholicis quidem formidatum, sed minime compraehensum: illud certe, quod iam ab Augustino cum primis expugnatum, explosumque scimus, huiuscemodi non erat. Quomodo enim Catholicis formidatum, si Catholici Donatistas ad certamen Provocabant, &ad
212쪽
- ΤΗ go . I. ' - , set ad collationem, disputationemque invitabant; istI vero eo
ferre non solum cum Augustino Catholicorum athleta foristissimo, sed etiam cum lyossidio Cala mensi Episcopo renue. hant; & eonati sunt, quantum potuerunt, ut omnino 1psa causa
non ageretur ... ω vebementer labant, ut urbiI ageretur:
inquiunt Patres Concilii Cirtensis in Epistola inter Augusti. nianas D. ad ipsos Donatistas de magna illa Carthaginiensi Collatione & quomodo incompraehensum, & non pere plum; si tam facile consulatum fuit, & expugnatum nee enim Catholici laboris quicquam tulerunt in eo systemate denudando, & convellendo; sed in duritie, pertinaciaque
frangenda, nec non calumniis retundendis; quas non reforismidavit Optatus Mileuitanus, sed exaggeravit tanquam e plicatu dissicillima omnia, quae a Donatistis facta suerant, aut dicta, uti Scriptoribus solemne est. Et tandem quom do impenetrabile; si insequenti Propositione facillime nedum penetratur, sed etiam reseratur a vindice; in eaque nihil novi promitur, nihil Augustino, aliisque his de rebus edo. His incompertum,' nisi quae mera commenta esse dignoscuntur : Nam si qui sunt, quos esse plane non credo, qui non sena et compertum se habere dicant, Augustinum ipsum non ita intime, ut res postulabat, Donatianum systema fuisse,
assecutum; aut vehementer errant, aut per belle ludunt: si .
quidem quod modo Donatistarum Episcopis exprobret ipse Circumcellionnm scelera , modo iisdem Episcopis illorum is cinora displicuisse fateatur; non aliter fieri potuisse existi.
mo; eum in tanta hominum multitudine parum verisimile si non fuisse aliquos, quibus scelera non placerent; aliquos vero, quibus eadem probarentur οῦ Augustinus enim loquitur
quidem de Donatistis utrobique Episcopis, sed non de iisdem,
qui mala modo probarent, modo improbarent. Et cum adclitur,
testem esse id cineum Fulgentium ipsum Donatistam, Circumceliationum flagitia Donatistarum Episc. non improbata , sed morodicus propugnata fuisse: primum iam dictum est , opus illud Augustini contra Fulgentium esse supposititium ; deinde Author ille testis esse potuit non de quibuscunque, sed de quibusdam suae sectae Episcopis. Quantum autem ad Caecilianum attinet; quid est, quod omnino percipi non possit annonhoe ipsum, quod de Caeciliano legimus, ab Arianis etiam,di Eusebianis patratum in S. Athanalium invenimus .uteret
213쪽
D I s s E T. II. exemplIs Innumeris; nisi, a quibus haec legi debeant, adinverterem: Schismaticorum enim hoc est, & insectantium ;quos semel perdere statuerint, nec vivis P rcere, nec moris tuis. Et de Iuliano quoque Apostata quid mirum, si Dona. tiliae eum praeconiis cumularunt ; cum eundem sibi propitium, ac indulgentem experti fuerint E commendabant etiam, inquit S. Augustinus Epist. 44., Genethlium Carthaginis ante Aurelium Episcopum; quod quandam Consitutionem datam contra illus compresserit, σν ejectum babere non siverit i Iaudabant illum omnes , sir benigno e praeferebant .
Ad Propos. VII. Ineomprabensum Dgnatisarum Sasema res Iur OUamquam Augustinum omnium nedum unius optati longe doctillimum existimo, atque ita omnes sentire puto; tamen Optatum nec minus sanctum, nec minus prudentem censeo; proptereaquod absolutum systema persecutus asseritur: eorum enim utrumque in libris, quos contra Donatistas conscripsit, libi proposuisse reor, & diutinum schisma dirimere; & Donati itas ad unitatem Ecclesiae reum care ; idcirco autem optatus dicitur absolutum tenuisse systema, & Augustinus hypotheticum; quod ille nusquam Cypriani meminerit; iste vero & meminerit, & eius de rebaptisnio Hereticorum literas admiserit: verum alias ostende. tur, quare Cyprianum non commemorarit Optatus; & Augustinum eas Cypriani literas nequaquam in hypothesi receis pisscte. Totum itaque Donatistarum systema, quod incompraehensum dicitur, jam ab Optato, & Augustino penitus reseratum fuerat; si demas, quatuor iita Concilium Sinuessanum , Disolam Cypriani ad Pompejum , Concilium III. Carthagin. de Haereticorum baptismo, & Epistolam Firmiliani a Donatistis suisse conficta; sed quomodo id illi comprehendere, ac explicare poterant; si id novum commentum est, & nunc primum excogitatum, ut suo loco videbitur Primus quidem Donatistarum Petilianus fuit, quantum equi dem sciam, qui centum post annis a morte Marcellini Papae eundem Marcellinum, ejusque Praesbyteros Miltiadem, Mariscellum, & i Sylvestrum traditionis sacrorum Codicum, &thurificationis scelere pollutos ausus cit dicere apud S. Au-
214쪽
.lT HEOR. I. i 289gustinum lib. de unico Baptismo cap. II. Acta vero Synodi
Sinuessanae etiam post annum aerae Chriltianae D. Romae, fiein Italia ignorata suisse, & nondum fortatis conficta, mihi alias demonstrandum erit. Quod si ita res se habet; propter quid igitur tam sero a Donatistis iam profligatis, ac prope exterminatis excogitata dicentur, quibus iam nihil prodet se poterant quemadmodum ut quid Epistolam Firmiliani sunt
illi commenti, si ea nunquam usi sunt; nunquam in controversiis, ac collationibus cum Catholicis eam exemeYunt maxime quod supra cap. I. num. IX. astruitur , hanc ipsis
minime innotuisse. Epistola quoque S. Cypriani ad Pompeium, S Concilium III. Carthagin. quo pacto dici queunt a Donatistis aflicta; & Cypriano, Afrisque supposta vix cenis tum elapsis annis ab ejusdem Cypriani morte, Ae neminem Afrorum in primis calumniam, & fraudem detexisset Cum eo seculo, quo haec supposita dicuntur, haeretici Macedo. niani librum Novatiam de Trinitate, quem S. Hieronymus lib. de Scriptor. Eccles. quasi epitomen operis Tertulliani vocat, Constantinopoli evulgassent nomine S. Cypriani; pl ximisque ita Cyprianum sensisse, eumque librum edidisse persuasissent: Rufinus Aquileientis in Apologia pro Otigene tradit, tum Catholicorum quosdam illis se opposuisse, & sc
ius denudaise, multosque ab eo errore abduxisse; quem quidem cirrorem probe vidit, vitavitque S. Hieronymus, dum eo loco subjungit : quod plerique nescienιet Cyprsam exr mur: uocirca si pariter Epistolae Cypriani, & ejus Coii. cilium III. de Haereticorum baptismo a Donatistis conficta fuissent; vix credi potest, non extasse ex Catholicis aliquem in Africa praesertim, qui fraudem, atque scelus non detegeret, Schismaticis non se opponeret, & calumniam S. Maristyri, cunctisque Afris impayam non depelleret . quando id etiam extra Africam fieri potuerit; uti factum est de libro Novatiani, quem dixi, Cypriano fraudulenter attributo et Cum viverent adhuc, vel certe vivere potuerint, qui CP prianum ipsum, aut Collegas ejus, sociosque agnoverunt; a quibus veritatem, dum vellent, rescire facile erat. Et quidem S. Hieronymus lib. de vir. Illustr. in Tertulliano natarat, se Concordiae, quae venetae Provinciae Civitas extitit, Paulum quendam senem agnovisse, qui B. Cypriani Notarium Romae via ille, ac de eo quaedam referre sibi solitum diceret. Obiter
215쪽
Obiter autem, S in transcursu observare est, merito No. risium castigare eos, qui rentur apud Afros eandem Urbem extitisse tum civilem, tum Ecclesiasticam Metropolim; &nomine primae Sedis venisse semper Metropolim civilem docteque in Pelagiana, & Donatiana Historia Baronio, Ca pello, atque Salmatio de monitrare, diverso plane regimineae in caeteris Christiani Orbis partibus Africanas Propincias fuisse administratas, peculiarique politia rectas: in aliis Regioniblis, Pro vinetisque imas SMEs Episcbporum Dille Meis tropoles civiles, S ubi Praefectus Provinciae resideret; itia, Africa . vero, ubi senior Episcopus moraretur, non quae Me. tropoles quoque civiles essent; id quod prae caeteris Africani Codicis caput 6. dilucide declarat; quum ibi praecipitur, ut Matricula, O AE ebι Diue Numidiae ω apud primam Sedem Feω in Metropoli ades Conse aut imi. Quo proinde & illud manifestum fit, Sin vestanum Concilium a quibuscunque fingi potuisse, sed non ab Asris; cum in eo prιma Sedes a quoquam non iudicari dicatur; quod de primis Sedibus Africanis falissum est e constat, ut plura Conciliorum illius Regionis acta demonstrant; fie in primis canon Synodi Hipponen. in Conc.
Carthagin. anno Ias. relatus Act. I., qui sanxit; ut in quocunque usar exegerit, respondeatu Eecle a Carthaginens a prima Sedis Disopir. Similiter Donatistas confinxisse tertium Cypriani Concilium de baptistandis Haereticis , ut ec inius verbis: quando habea3 omms 'Drscopus pro licentia tib rtati ω potestatis suae arbιtrium proprium tanquam ab alio Ddieari non possit: cuiuscunque Concilii aut horitatem eluderent; nequaquam verisimile videtur, quin immo perspicue fallam; si quidem ipsi postularerunt a M. Constantino iudices Episco. pos in caussa Caeciliani Episcopi; Conciliorumque authori tati nunquam sunt refragati, - sed iudicum quorundam se tentiis, alioquin propter quid ipsi Concilia celebrassent
.verum allata Cypriani in eo Concilio verba minuunt coeriscentque tantum Episcopi in Episcopum, non Concilii it Episcopos aut horitatem; quare ait: tanquam judreari ab alio non possit; cum nee υβ possit alterum iudicare: non autem inquiis tanquam judieari ab ali 1r m Conestio non possit r de qua re tamen alias paulo diffusius dicetur. Praeterea si omnium maxime Donatiuis oberat Catholieorum Afrorum cum Oriente, in Occidente communio; num ista ab illis, auferri, vel elevari
216쪽
vari poterat suppositis Cypriani ad Pompeium, & Firmidiliani ad Cyprianum Epistolis nullo modo: nam ipsi Donaististae fatebantur Cyprianum in communione Ecclesiae ex hac vita migrasse; & Stephanum Ecclesiae Romanae verumis A ritistitem fuisse, ipsumque pariter omnium in unitate, atquuconcordia vivere desiste; diversam tamen de baptismo EI: reticorum opinionem docuisse. Atque id quidem est, quo perpetuo Augustinus percellit Donatistas, obturatque ora eorum, nihil inquiens tam eis obesse, quam Cypriani lit ras; proptereaquod quamvis iste cum Afris, & Orientalibus sentiebat Haereticos ad Ecclesiam accedentes esIe rebapti. 2andos; schisma tamen in Ecclesia non conflavit, & unita. tem fidelium non discidit: illi vero non item, dum tam dJuin schismate obdurati, &.ahcaeteris omnibus Orientis, Icioecidentis Christianis disiumcti perstarent. Non igitur Euse. hii Caesarie s calumniam de Concilio Iconiensi adversus Haereticorum baptismum celebrato Donatistae perfecerunt quod fortasse nunquam legerunt , quodque non minus ab E sebii. Historia, quam ab Epistolis Dionysii Alexandrini acci. pere poterant; nisi & hic calumniam quoque struxisse dic tur; neque Firmiliant literas excogitarunt; uti iam supra ostensum est: sed veras S. Cypriani de baptismo Haereticorum Epistolas imperite, & importune tractantes, dum & se te. gere,& alios ferite volebant, illis ipsis se se graviter vulne.
rabant. Cum vero subditur. Donati lias Augustini temporibus mentiri non potuisse, Occidentalem non modo Ecclesiam, verum etiam Orientalem anabaptismo perpetuo repugnatis; quandoquidem an a baptismus per Concilium Constantinopolitanum I. toto Oriente eliminatus fuerat: primum
quod Concilium CP. ana baptismum proscripserit, id non probat Orientalem Ecclesiam anabapti imo semper repugnanse ; & si anabaptismo etiam semper repugnasse probaret;
tamen non probat Occidentali Ecclesiae semper non communicasse : deinde non omnem. apa baptismum improbavit Concilium illud CP., sed paucorum dumtaxat Haereticorum,
ut infra magis declarabitur a postea S illud quoque jam
ostensum est, canonem vi I., quo diversorum Haereticorum baptisma ventilatur, non eise Concilii Constantinopolitani I., feci multo post conditum, atque in Concilio Quinisexto can.
217쪽
dente aut notum non fuisse, aut minime receptum AugustIn temporibus. Tandem si Donatistae unico traditionis sacrorum eodi eum crimine, seu calumnia satis, superque suae caumae, schismatique consuluerant; quid illis Opus erat, & unam Firmiliani ex toto oriente, non vero plures; & unius Cypriani ex tota Africa Plures, non vero unam Epistolam conis
Ad Propos. VIII. Donatiani Sasematis ordo
Donatistae nec systema calumniarum persecerunt; nec pro. pter illud tempus, locum, res, ac personas ordinarunt; sed ea contigisse censendum est, quae in quibuscunque di sensionibus, atque schismatibus usu venire solent magis viis delicet fortuito, quam electione; ut conditio, & natura dissidiorum fert. Et sane quomodo unquam locum ordina. runt; si ibi schisma suscitandum erat, ubi personae, ob quas schisma factum est, manebant in Africa autem hae commo. rabantur. Quid si in oriente, vel Occidente, aut in o posita Septentrionis plaga mansissent istae; propterea ne schiis sma non erupisset & tempus quo pacto ordinarunt; per sonas; & caetera Sed taedet me tempus in his terere; taeis debitque eos etiam, quicunque legent ista; quae quidem oris dine quodam, sed nulla ratione dicuntur.
Ad Propos. IX. Loci ratio explicatur et: Non minus in Africa, quam in Oriente poterant auspicato Donatistae anabaptismi mercimonium venditare; cum jam pridem non fama, rumorque falsus, sed monumenta Certa reserrent; Africanos, & Orientales Patres pluribus Conciliis coactis Haereticorum baptisma nullum, irritumque declarasse: nec monumenta tantum, sed facta etiam, mos, ct consuetudo in tota praesertim Africa can. 8. Concilii Arelaten. I. commemorata perstarent: tantum abest a vero, temporum longinquitate rumorem illum hominum vel prudentissmorum mentes turbasse; quae enim longinquitas temporum est, quae a Concilio III. Cypriani hac de re celebrato
usque ad initium Schismatis Donatiani pauloamplius qui
218쪽
quaginta annos numerabat quam multi, ac prope InnumerIadhuc in vivis erant, furente Donato, qui S. Cyprianum ejusque Collegas cognorant; testarique poterant; utrum ve' ra, vel salsa essent, quae iactabantur in vulgus de baptismo Haereticorum ab Afris olim eliminato Turbati sunt quidem homines, & ii plane prudentissimi, vereque Catholici dono vitate Donati; & ipse Donatus in Romano Episcoporum iudicio castigatus asseritur, eo quod inter alia facinora conia
febus fit, se rebaptizasse; sed non ideo quod ille Haereti
eos; verum quia Catholicos, & a Catholicis ministris unda baptismatis ablutos rebaptietasset. Illud porro minus verum etiam existimo, Donatistas numero praestasse Catholicos nam in magna Carthagin. Collatione, quo tempore Donatistae
vehementer, summeque creverant; omnemque operam deis
derant, ne numero in seriores Catholicis viderentur; tamen longe minori, quam Catholici, numero fuisse leguntur eorum Episcopi, quamquam in horum enumerationefalsitas depraebe
fa es ex S. Augustino lib. post Collat. cap. 24. , & ex Epistola
Concilii Cirten. inter Augustin. IAI. al. I 32. Quantum autem ad LXX. Episcopos, qui ante Agrippinum rebaptizasse dicuntur; rem ita describit S. Augustinus lib. de unico Baiaptismo cap. 13. nam illud, quod afungit de Episcopo Caristb agmen si Agrippino , de incθ ο mar re Cypriano , de fptvaginta praecesorabur priam , qui hoc fecerunt, O feri praeis
ceperunt; ob quam detestandux est error hominum , qua claro. rum υιrorum quaedam non recte facta laudabiliter se imitariptitant, a quorum virtutibus alιeni sunt & paulo post: me de Agrippino, aliisque Episcopi , quι illa Concalia fecise perbrbemur, re ponderim Oc. quare non Agrippinum, sed S. Cyprianum praecesserunt LXX. illi Episcopi; dicunturque infra Theorem. IV. Propos. III., & Theorem. U. Propos. I. Asticanum Concilium una cum Agrippino constituisse. Non itaque necesse est existimare, singulos illos Episcopos, si v Agrippinum etiam praecessi stent, sive non; F piscopatum non amisplius triennio administrasse ; si diversarum Fcclesiarum Antisti. tes fuerunt, S una in Concilio Agrippini Carthagin. Episcopi baptismuin Haereticorum edixerunt imprchandum , praesertim cum ibi non eiusdem Ecclesiae Carthaginiensis Episcopi nuncupentur, qui Omnes unus post alium sederint; sed tantum
219쪽
D i s g T. II. S. Thomae tom. a. q. 64. disp. 23 I. cap. I. sentit fuisse non Carthaginienses, sed aliarum per Africam Ecclesiarum Episcopos .
Ad Propos. X. Temporum ordo recluditur 'QUaecunque aetas, quae sertur, aeque idonea creditur adhaereses, & schismata; & Cyprianica quidem aetas, quae schismata Novatiani, & Felicissimi tulit; cur pa. riter serre non potuit & schisma Donatianum cum illa vioderit persecutionem Decii, & Valeriani, ut ista Diocletia ni, & Maximiani; & schisma Donatianum alteri Novatianensium simile multum extiterit ex S. Epiphanici Concilium namque Cirtense anno gos. celebratum, & sacrorum Codiis cum in persecutione Diocletiani traditio Donatianum schiis sma secundum quosdam nequaquam crearunt; sed aliquot Post annis persecutione finita ordinatio Caeclliani causa fui me fertur hujuscemodi schismatis ex S. Augustino lib. de Haeres. Cap. 69., sicut & ordinatio Cornelii Papae origo fuit schismatis Novatiani: et si lib. 3. de Baptismo cap. I. legatur zdιυιnorum Codicum exWtionem, unde Ust calumniarum suarum
fumor jactantes necasionem faciendi ScbUmatis in Denerunt: certe idem Augustinus lib. 3. contra lita Petiliani cap. 23. ait: eum. Aut audio, Mensiurius in communionιν unitate defunctus sit, aαtequam se scinderet pars Donati: illius autem mors incidit in annum 3 i I. cessata apud Afros persecutione: ita & cap. 18. Collat. r. diei legitur: majores isorum 1psam Caesilana caussam, unde nata es sa disensio, ad Consantinum Imp. per mulinum Proconssulem accusando miserunt: & uemadmodum Novatianenses calumniis oppugnare aggressiunt ordinationem Cornelii: quod autem quadam de illo inis honesta, cis maligna jactantur, inquit S. Cyprianus Epist. 32. ad Antonianum, nolo mireras; cum star boc esse opur semper Diaboli , ut fervos Dei mendacio laceret; ω opinionibus sal gloriosum nomen infamet. . . Eslorasse autem Collegar nostrorsias, car verisitae comperisse nulla illum Isbelli, tit quidam jactant, tabe maculatum se ; sed neque cum Episcopir, qui Dcrscaverunt, communicatιonem sacr3legam miscuupe : ita quo. que Donat illae causati sunt ordinationem Caeciliani fuisse vitiosam; & eo quod Episcopi Numidiae eam non peregerunt,
220쪽
nee expectaverit Caecilia nur, ut Princeps a Principe ordinare. tur ex Epist. 43. al. I 62. S. Augustini, id est Primas Cartha ginis a Primate Numidiae; & quia a traditoribus ordinatus fuerat; quando Catholici ex Actis Concilii Cirtensis demon strarunt, ipsos Donat illas fuisse traditores. Et sane traditio nulla fuit, & nulla persecutio imperante Constantino M. solo; & tamen notum est, quale schisinia sub eo suscitaverint Ariani, & Eusebiani ob S. Athanasii ordinationem. Ad Propos. XI. Rerum series expenditur: & XII. Perisonarum diapositio proponitur mCUm Schisma Donatianum plura involveret, agitaretque; inter quae & potissimam Schismatis, seu Caeciliani causiasam; & ana baptismum antiquum; in caussa quidem anabaptismi usi sunt interdum Donatistae aut horitate S. Cypriani; & in Caeciliani, schisnaatisque caussa irritam aliquando Miltiadis Papae ordinationem objecerunt, & traditorem extitisse, vel traditoribus communicasse vulgarunt; sed Arelatensi Concilio Carthaginiense III. Cypriani ideo non opposuerunt, quod istud pro an a baptismo solo coactum fuerit; illud vero pro Caeciliani facto; alteraque ejusdem coetus sessio, in qua de rebaptismo, aliisque ad disciplinam Ecclesiasticam attinentibus actum est, ignota suerit non Donatistis modo, qui ei non interfuerunt, sed ipsis etiam Catholicis, qui eam enfecerunt, ut elucet ex SS. Optato, & Augustino, aliisqueia in supra relatis: tum quod si quoque novissent, pube in . telligebant Donatistae, Concilium III. Carthaginiense non aequare aut horitate Concilium Arelatense; cum illud ex so lis Afris compositum fuerit; istud vero ex Afris, & Eut paeis; illud Regionale quidem, sed istud Patriarchale, cui que Romani Pontificis Legati non defuerint. At enim ipsi Donat illae generatim Romano, & Arelatensi contra se se tuis
diciis reposuerunt, transmarinos Iudicet a Caecilιano eorruptor apud S. Auguitin una lib. g. contra Cresco n. cap. 6 I., ct Caecilianum ιn Africa, ubi damnatus fuerat, debuisse purigari ex Collat. tertiae diei cap. 4 1. Osio autem, nitrum est, crimini tantum eos dedisse, adjutorem praesitum Coec liano, ut ad eorum communionem Sanctorum, O illibatorum numerur cogereturi eoque suggerente Donatillarum quosdam