Giraldi Cambrensis opera

361쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 28sVoro Suam non aequanimiter modicitatem, licet seliconi, lico liberam, tollerare Ompellunt. Haec igitur ea sunt quae cupiditatem in clero generant et caritat in eliminant. Haec sunt propter quae iterum in templo columbae Venduntur et neramenta Venalia prostituuntur. Hinc ergo, Sicut in majoribus SacerdotibuA, Venule Ordines, institutiones, et consecrationes, sicut etiam minoribus Sepulturae Venules et matrimonia, necnon et baptisterin missae duplices, evangeli terna Sive quaterna , et tricenari multu. Haec itaque duo quasi comitantia innata Sunt enibuS, Sed malisci quorum alterum causa videtur alteriuS,

cupiditas scilico et voluptas, filiae diaboli clamantes, Assor offert incessantur una sed inceSSantiUS altera. Illi enirn vel aetatis desectu vel aliquo medicamento utrimque Oecurritur, isti Vero ne uno. Cupiditas enim ydropisi comparatur num quo JUS Ot , plus Sitiuntur aquae. Comparuri quoque et fabulio Narcissi potest, qui dum sitim edare cupit, sitis alternerevit. Unde et juxta verbum cujuSdam SapientiS,' nos Senes, eum ad Omnia fere alia rectius Supimus 33teris, d solam avaritiam desipimus et deficimus.

XXIV.

SE quoniam inter univerS damnabilior Si euehu Tho oti6r ristia Sacra Venalitas, ubi totus Christus sumitur, fons mi

et origo Virtutum omnium et gratInrum, Unliter 1ren

hane dolinquitur primum Videamus et OSten de reppenditiis aliqua dicamus. Causam delinquendi tum enormiter propoSUimVS, Cupiditatem, per quam in missis ad potitionem celebrandis, Vel tricennariis alicui faciundis, rurale et inroehiales crebrius et gravius Melinquunt

362쪽

282 GIRALDI CAMBRENSIS Ancordotes. Quotion enim pactio intervenit, vel expressu Vel signo quolibet manifesta, Sine qua raro tricennarii faciendi suseipiuntur, portam incurri constat Simon iam Mentuli etiam, nedum innuitiva puello, apud renum erutatorem et cordium, utinam perieulum non l. boret. Turpius itaque Christum quam Judas Vendunt, eo quod deteriore Sunt. Ille enim quem purumli Ominem credebat, cum familia etiam ejus indigeret, vendidit. Illi quem sciunt verum Dominum et hominem vendunt. Ille pro triginta argenteis, illi prodenario et pretio vilissimo. Item, ille poenitons, licet

non Vere, retulit et leuit triginta argenteos. In ecclesin autem non est qui turpiter adquisitis renuntiet. Item, cum triginta argentei pretium sanguinis QSSent, non Sunt missi in Orbanan, nunc e turpiu oblatis ut adquisitis origuntur altaria, eonStruuntur ecclesia et hujusmodi. Item, cum Omnia extera vitia trepident et exulentis locis sacris, simonia ipsa nitaria inVn Sit. Item, cum semel se vendi pro nobis Christuso curitate Sustinuit, sum ciens ut esset hostia Patri pro

nostris oblata delictis, quid turpius, quid ingratiusquam sussicienter semel Venditum cotidie Vendero, et hoc non e carita te, Sed praua potius cupiditatos Sicein gratiam reserimus, quod gratia ipsius Auctorem pro nobis datum, et gratis similiter u nobis dandum, iterum vendere cum Juda, Vel etiam pejus et perni

Ex hac autem radice cupiditatis et venalitatis pro-vonit, quod duas totiens in die missas celebrant neerdotes. Sed si tantum semel immolatus S pro nobis, set semel tantum ab unico ejus vicario in die representari deberet immolatus. Item, si semel oblatus sumeton fuit hostia et redemptio generis uniani, sumeta unico sacerdoti semel in dio repraesentare im-

363쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 283

molatu In. Quod amplius est a malo est, ut cupi litate magis quam devotione. Item, bis in die conficientes, juXta apostolum ad Hebraeos, Rursum Sunt crucifi-' gentes semetipsis Filium Dei et ostentui absentes 'Item Augustinus: μ Cotidie eueharistia communionem sumere neu laudo nec Vitupero. Unde hoc Verius cujuSeunque conscientiae relinquo, ut si nullius sibi' conscius fuerit, si spiritus contribulati, si cordi con-

triti.' Si ergo Augustinus unicam sumptionem in die vix concedit, si humiliato et corde contrito et devoto, numquid interrogatus concessisset alicui bis in dio confidores Absit sud totis viribus talem opulisso et

forte anathemate percussiSset. Item, Sumere euehariStiam omnium Christianorum est, conficere nudorum;

ergo majus est consistere quam sumere. Sed dotestabile est se inordinatum munus in die iterare, ut scilicet corpus Domini amplius in die alicui detur quam δSemel ergo inordinatum et periculosum est illud quod majus est in die iterare, bis scilicet conficere, praeSertim cum necessitas non cogat. Item, sicut in Exodo legitur, filiis Israel praeceptum est ut per Singula capita colligerent unum Omor de manna cotidie, praeterquam in die sexta, tunc enim collegerunt cibos duplices, id est, duo gomor per Singulos homines, ut sufficeret gomor in parasceve colleolum, in Sabbato, quo non licebat eis colligere vel aliquid operari qui vero amplius collegerat quam gomor et ultra quam sufficiobat ad vescendum, computruebat et Vermeseebat collectum ita timendum ne sacramentum altaris bis in die consectum ab unico putrescat, non dico in Sacramento, Sed in conscientia conscientis, propter peccata et scelera sua illud si duplicautis. In Natali autem Domini, tum propter Solemnitatem et quasi abbatum, tum propter mySterium, OneeSSum

quum quamne, AIS.

364쪽

28 GIRALDI CAMBRENSIS est rurali saeordoti ter conficere. MMO nutem praelatuSin qua inru celesia illa di semel conficit, in quadam bis. Sed nunc multiplicando missas cotidie celebrant Natalem Domini. Item, si praedicatio assidua non fructificat sed vilescit, quanto magis hoc aeramentum iteratum in die vilescit o vertitur in Dodium devotionisque detrimon- inuas Item in illo tempore erat Sormo Domini pretiosus

quin rarus cita et confectio eueharistiae onerabilior quia rarior. Sed nunc minus preeiOS quia totiens iterata. Item, si in figura unicus agnus immolatus in laniendomo, uniea Vice, in pn Selin Domino olfferebatur et immolabatur, totus comedebatur et sectinanter, quomodo tu, Peccator, aude irreVerenter et assidue ipsam veritatem figurae duplicare, triplicare, multiplieare, a Xime sub nota et specie venalitatis, cum de hoc altari non habeant dere qui fabornaculo deserviunt lItem, si ordo sanctus istoreiensium in es austum

lite etiam Deo oblatorum, re labo mundi per bstinentiam et mae allanem carnis purgatorum, et jum Volan tium Super penna Ventorum, nisi festis et profestis

spiritureli ostidio intitulatis audet conficere, quomodo tu peceator intrepidus nudes tam sancta irreverenturbis in die tractare Item, quidam justus advortense considerans quod Deus in sexta di positus fuit in

monumento novo et Sidone munda, nee muta Vit sepul-eliruui, sed quievit in illo per Sabbatum totum, in Dominica et tertia die surreXit, Proposuit quod tantum in tertia die consueret, uno die quasi requiei interposito, in quo mundaret Sindonem Suam et conscientiam incisa imis et poenitentia purgaret, ut sortius et devotius resurgeret in tertia die ad corporis Dominici e0nse tionem. Item, si in j unio sumet tantum in die

neceditur nil menSam corporalem, quanto magis jejunantes a vitiis et voluptatibus, quod cotidi sit, debemus, ad mensam spiritualem Item, si es

Sacerdos semel in anno cum Sanguine intrabat in saneta sanetorum, Semel cotidie in sancta cum incensa, Pimplex

365쪽

cotidi se quod abominabit os bis in dio, audes

intrare in sanctissim Omnium Sanctorurn, uneta et coelestia pignora Si irreVerenter et minus timorate; quia assidue et forsan sine incenso et sanguine, id St, orationibus Deo noceptis, et fide passionis, utque dolore cordis, ab eo quasi quodam Sanguine per oculos mutiante, et cum laetucis agrestibus Τ Hune enim calicem lachrymae faciunt duleiorem. Quod aut0m indigno si intrant hodie multi, univo palam faciemus exemplo. Sacerdos quidam nostris diebus ad alium, quem minus devote minUSqU TeVQ-ronto divina celebrure corpusque Doministum conficere noverat Zelo curitati et correetioni necedens, eum ipsum in secreto Super multis eorripuisset, demum Super hoc praecipue, quod tantum Dominici corporis of

puit, et quoniam hostia nee piaras quantum docebat, et candidas, ne etiam recente vel idoneus, Sed V iustato deformatus, ad hoc sacrisicium assumere f. Cui misti ille in hunc modum respondit: ' Quid est quod diei. Dignus es dio cum religione tua. Putasne de hoc pane carnem vel hoe in sanguinem fieri ἐμ Quinimmo putasne Deum Creatorem omnium de mulier carnem sumpsisses uti voluissest utasno multorem Sine coitu Oneepi Sse, Vel post partuna' virginem fuisses Item, putasne corpora nostra in pulverem reda et Surrectura Simultatoria sunt 3 quae gerimus uneta. nute nimirum antiqui, ut terrorem hominibus incuterent, et a temerariis ipsos usibus resa sonarent tulin confinXerunt. quam multi similes isti inter nos hodie latent occulti l Etsi non per Verba, per Per tamen plerique fidem adversantia manifesti. Quoniam, ut ait Augustinus Multi corri- guntur, ut Petrusci multi tolerantur, ut udus multi nesciuntur, done Veniat Dominus, qui illuminabit obscondit tenebrarum. V

366쪽

286 G1RALDI CAMBRENSIS CAP. XXV.

Quod nihil prorua spirituali pro temporalibus feri

debent. Wordi PRAETEREA non solum in missarum celebratione, Verum ilici, etiam collatione aeramentorum quorumlibet, et X- the per erciti ecclesiasticorum ossiciorum Seu quorumcunqueor vj iiii, Spiritualium, Venalitatem Omnem, et ne pro temporalibus duties are otiam fiant, prollibet Sacra Seriptura, Varitiam ies s. ' illicite accipientium justitiamque et Deum cum Juda

Vendentium, in pluribus odis Augillans. Unde Johannes in Evangelio suo Spiritus est Dominus, et eos qui adorant eum in spiritu et veritate,' id est, pro spiritualibus et veris bonis, opus est ut adorent, ut adoratio spiritualium omnium Xecutionem Omplectatur. Non ait, pro temporalibus, Sed pro aeternis. Alioquin, nisi scilicet oculus tuus fuerit simpleX, totum corpus tuum tenebrosum erit. Item Apostolus: Musa

SurSum sunt userite, non quae Super terram,' nee

pro terrenis. Item Dominus: arimum et potis- sim quaerite regnum Dei, et hae omnia adjicientur vobis ' non it, Quaerite haec et quaerit illa, sed haec praecipue, et illa adjicientur. Item Laeva ejus sub se capite meo, io Super, et dextera illius amplexabitur me. Dextra est beatitudo aeterna et omnia quae iamo iter praeparant ad ipsam quasi laeva pro laeva fiat, nunquam dextra pro laeVn Unde, nesciat sinistra quid faciat dextra. Inde est quod differentia constituitur inter Vetus et OVum TeStamentum, quod hoc aeterna, illud temporalia promisit. Hujus etiam lectio in fine in signum hujus rei aeuitur illius vero lectio deprimitur. Item Ob hoc Sandalia postolorum it episcoporum inferius olearia habent, Supe-

367쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. ΙΙ. 287rius operturas ' quasi diceretur, praedicatio et quodcunque Spirituale ei annexum, nunquam tangat et respiciat terrenum emolumentum, neu abscondatur in terra sub

vase mendacii et timoris, sed solum coelestia consideret libere, et Sine Spe cujusque commodi terreni. Item, ob hoc turribulum in fundo soliditatum habet, in superiori Vero partes foramina it reperturas, quasi in fumus 'Orationi RSeendat, moi descendat, uespiciens inliquod cominodum terrenum Quod si respexerit, etiam Vertuntur sandalia et illuribulum. Item apostolus, Secundua Corinthios Non indulterantes verbum Dei, pro quaeStu, ut Seudo et Vana gloria praedicantes, sed ex sinceritatae et ii Deo causa Dei tantum sit coram Deo loquimur' et operamur; ut in verbo quodlibet opus bonum idi spirituales intelligatur Quia, rudi uit Augustinus Superi epistolam russi Corinthios primam Simplici corde debemus operari bonum. Nom ergo ideo evangeligare debemus ut manducemus, Sed munducare ut iVangelizemus, ut cibus non Sit bonum quod appetitur, Sed necessarium quod adjicitur, ut illud impl0α-tur Item Dominus praecipit ascha celebrari in agimis sinceritatis et Veritatis, Sine omni corruptione Vitiorum, in veritate bonorum operum, quae sunt dextrae, Qui inmisceatur sinistra jam in sermento veteri celebratur Pascha Pascha celebra, sacerdos quotiens id altare necedit ut agnum paschalem immolet. Itum, Ido dilexi mandata tua super iurum et topa, hoc AESt, super aurum vel aliquod temporale, non propter iurum et topa Ut Judaeus alliciendus temporalibus, quant minusos Christianus Si spiritualia egerit pro temporalibus, qui Super ea o propter e tenetur diligere mandata Dei, cujus vita esse debet crux et martyrium, ut illud hi attendat: Ρlorabitis ot flebitis vos,' non consolationem terrenam, ut Xpectent in futuro sibi conserendam

368쪽

288 IRALDI AMBRENSIS beatitudinem a tornam. Itum uaustinus Ideo ' noluit Dominus per baptisma moVeri Cenam, Sei- lico mortalitatem nostram, sicut et culpam ne deli- cate crederetur in Deum potius scilicet intuitu motionis poenae quam amore fidei se justitiae.' simili dico temporalia non esse ponenda allectoria in spiritualibus, ut Vel fiant, vel promptius et citius 1iant; ne amore pecuniae potius quam et justitis curratur ad ea, et nil vocem jucundam promittentem temporalia meliusque loquentem sed horum opinione, sanguine Christi. Item: Confitemini Domino, quO- iam bonus.' Super quod Augustinus Haec

primaria causa consessionis, quoniam in Saeculum mi-' Sericordia ejus, hae secundaria Mercenarius enim

est qui Deum ob aliud quam propter se ipsum nu- dat. Itom Confitebitur tibi Deus cum benefeceris ei. Gregorius: Apud Deum despecta si hostia μ consessionis quam facit prosperitas temporalis Sic confitens ore cordis mandueat iniquitatem.' Item Dominus in Evangelio Ideo quaeriti me non propter me, Sed quia saturavi vos panibus. Et alibi: Opo- antini non cibum qui perit, sed qui permanet in vitam aeternam, quam uter dabit vobis. Et nota quod triplici se causa fiunt spiritualia causa

Propter quum, quae debet esse Solus Deus, et causa Sine qua non possent fieri, et causa in qua non se-roiit. Si spirituale fit ob temporale tantum, et non propter Deum, istud execrabile est sit diabolicum. Si

vero causa Dei et causa terreni emolumenti, in qua non fierent cum possint, jam enuS Sine qua Vertitur in Causam propter quam, Ania inllium meum breve est,' etc. Stratum meum ungustum ubi,' scilicet non alias fieret Non potestis Deo servire et Mammoran . Tertium Vero causam necessitas humana fragili intis eXcusat, dignus est enim Operariu cibo Suo.

Item, exemplum relati potentis a choro estum saneti Stol,liani duplex fieri in sericis et cantici ec-

369쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. IL 289 closiasticis, sed non impetrantis, nisi eum pastum et resectionem annuam clericis promitteret, insuper et num mos matutinatos illius noctis dupli eundos, ut si celebrarent potius sestum nummi duplicati quam festum sancti Sisephani. Item, exemplum ploratorum et ploratricum Longu- bardorum in exequiis mortuorum nil flendum et plangendum Solo pretio conduetorum, quibus sunt similes quidam in uetesia psallentes et pro pretio cantantes, qui se idolatrs sunt, nummo adorante potiu quam Deum, nec nitas Deo cantatur niSi propter nummum. Item, postolus, prima epistola ad Thessalonicenses omnia probate, quod bonum est tenete. Ab omni specio mali abstinete vos.' Non enim tantum illicitorum in se, sed etiam si qua illorum quae licui iuri se non fieri minus intelligentibus mala videntur. Ab his quoque abstineto, providente bona non tantum eorum Deo, sed etiam coram hominibus. Turpis autem Species est et mala, quia eandaligans proximum, per Sini Stram allistere quempiam ad deXtram. Si objicis quod species bona est, ideoque plures et re quentes te psallant et canton Deo set serviant in ecclesia, nudi Augustinum hoc improbantem cum it Molius est spiritualia ponitus omitti quam impure et non sincere tori, tractari, et tangi ' In ecclesiasticis ossiciis agendis Dominus non frequent in in multorum probat sed devotionem animorum.

CAP. XXVI. Quod ingressuri monα8teri pro pretio suscipi non

370쪽

oextorquentur. ConSuetudine tamen et quasi spontanea quadam largitione se defendero putant. Quicquid nut0m ipsi allient, Dominus est qui non irridetur. Unde et magna nobis,' siqui ait Boetius noeessitas indieta est probitatis, eum anto oculo VerSeml Γ Gudiei cuneta cernentis. Et ita vero Nobilis celestiae quondam Venerabile nomen Prosint, set in quaestu pro meretrie sedet. Itom, e riusdem etiam Venalitatis Vitio provenit, ut supra diximus, quod eum duas intogre missa Pra pudor quidam Seu timore celebrare non studeant, unam duplis notant, vel trifaeient, set otiam multis a uisent, id est multarum faciorum elobrent. Item quid turpius quam si nil primam Delum et primum introitum non offertur, aliam assumit aciem immo fortiam et quartam, ut offeratur Sicut autem in Gallienna delesin faeie Varia assumere Olent, si in

qua potius e patrum in8titutione missis VPponi deb0nt, et otiam Vangelia nihil attinentia cupido subnectunt. Quibus, et illud vulgare objici potest ista cauda non si de illo vitulo. Hi otium et similes sunt cantantibus sabulas et gesta, qui vidonios cantil0nam de Landerie non lacer auditoribus, statim indipiteantare do Nacherio quod si non placuerit, do alio. Qua nutem enus qua re extera Teia colesiastica in sua simplieitate se puritate et iustitutione maneant, ut non luplicentur, et istud solum contra instituit em