Giraldi Cambrensis opera

341쪽

GEMMA ECCLESIASTICA. D. II. 26 lin0xcusabiles deludere potest et deridere; et si vir

sanctus Xeessum tam faVorabilem poenitentia secutatam continua maturatione deleVit, quanto magis et nos poenales et plectibiles XeeSSu nostros, ne SupplieitS deputemur aeterni vigilanter hic punire debemus. Vitumus igitur tanquam pestem Superflua, Subtrn- hamus etiam interdum necessaria. Ignibus enim si

ligna, si Stipulam, Si materiam Subtrahas, flamma deficiet et conquiescet; unde et illud comicum, inu s Cerer et Baecho friget Venus. Et e contrario, senter ' ut ait Jeronymus, Mero aestuans uelle 6spumat in libidinem ' Item Jeremias Saturavi os et ipsi moechati sunt.' Itom Ezechiel: 'mine se fuit iniquitas ororis tuae Sodomae, Saturita Panis abundantia.' Item se Saturati elevaveruDt cor.' Item re et propheta David lrodiit quasi ex adipe ininuitas eorum,' It0m Xodo: Sedit

populus manducare et bibere et surreXerunt ludere.''Unde, quoniam Venter et genitali vicina sunt, Subtrahondum est ibi ne hic exuberet. Ad hae etiam, quam sit ebrietas detestanda et crapula execranda, ut X effectibus ejus perpendatis, attendite Augustinum, dicentem:

Ebriotas tota est imbueillis.

Primum abolet memoriam, Dissipa SonSum,

ψ 0gligit mentem, Confundit intellectum, Condita libidinem, Involvit lingurem,

Implicat Sermonem, Corrumpit sanguinem, obtundit ViSum,

maturatione SO S., maceratione 3 Augustinum J See the spurious tracti Sobrietate.

342쪽

Et omnem salutem Xterminat. Ex fructibus ejus cognoScite eunt. Idem,

Ebrietas mater sagitiorum S Culparum materin, Radix criminum, ' Origo vitiorum, Turbo capitis,

malo suadibilis,

Turpitudo morum, Dedecus ita , monestatis infamia, niuis corruptela Vinum quippe non refutatum usu, sed Mamnatur iii

in probo si sumpta modo debentque probari;

' Si non sumpta modo vina Venen puto.

343쪽

GEMMAM ECCLESIASTICA, D. II. 263CΑΡ. XX. Conipsi illos qui dicunt se, qui ρατηαἶ68 urit, orernis illecebris b8tinere non O886. SED dicet aliquis, ' Continere non posSum, quin Supra Examplesse vires humanas punitus est illud. Ergo aut virgines z. V fuisse negas in adultis, nudi continentes, aut des imbe, self recilliorem caeteris 'ua fronto satoris Si apud host6. 'φ' in carcere aut inculis esse. decem innis Vel qui11- destim, ut etiam toto Vita, tempore, is teris dicet ad plenum Suppetentibus, dum tes tamen hortis timor continuus angeret et cotidianus, de umplexibus, ut credo, tibi interim iura minori existeret Undo it illud Salomonis in arabolis latet Prosperitas Stultorum se perdos eos. Et illud Jeronymi do David Vidit pax tranquillitatis quem non bella vicerunt.' Item poeta quaeritur Egistus ' quare sit actus adulter ἐμ In promptu causa est, deSidiosus erat. Item: λ Cernis ut ignavum corrumpant oti corpUS, Et capiunt vitium cum OVenntur quae. Itum Sonoea Nullus mihi ieri otium Hies exit,' nrtem noctium Studiis Vendico, nec ne Somno Sod succumbo. Item eronymus Faciem tuam somno

344쪽

261 GIRALDI CAMBRENSIS otiositas inimica est anilii . Item poeta Res age,

Undo et illa duo eronimi quae ad Rusticum y

monachum, alterum de Se alterum de alio, Seribit, X-

empla hic inserere dignum duXi. Ait enim : ium' essem juvenis, et solitudinis me deserta Vallarent, in- centiva vitiorum ardoremque naturae erre non oteram, quae cum crebri jejuniis frangerem, mens' tamen cogitationibus aestuabat. Ad quam edomandam

cuidam fratri, qui ex Hebraeis crediderat, me in dis- ciplinam dedi, ut post Quintiliani acumina, Ciceronis' fluvios, gravitatemque Frontonis et lenitatem linii, alphabetum discerem, et stridentia anhelantiaque' orba meditarer. Quid ibi laboris insumpserim, quid

se sustinuerim dissicultatis, quotien deSperaVerim, UO- tiensque cessaverim et contentione discendi rursus incoeperim, testis si conscientia tam mea qui passus Um, quam eorum qui mecum duXerunt vitam. Et ' gratias Domino ago quod de amaro semine littera- rum dulces fruetus capio. Dicam et aliud quod in ' AEgypto viderim Graecus adolescens erat in coenobio, ' qui nulla continentia, nulla olieris magnitudine flammam poterat carnis Xtingere. Hunc pericli- tantem pater OnnSterii ne arte Servavit Imperat cuidam viro gravi ut jurgiis atque conViciis in- sociaretur hominem, et post irrogatam injuriam ' primus veniret ad querimonias. Vocati testes ro eo loquebantur qui contumelias fecerat, flere ille contra mendacium coepit, nullus alius credere veritati. Solus ' pater defensionem Suam calide proponere Studuit, ne obundantiori tristitia absorberetur frater. Quid uiuit a l Ita annus ductus est. Quo Xpleto, interrogatu SV doleseens super cogitationibus pristinis an adhuc' molestia reliquid sustineret, apn inquit, vivere

345쪽

GEMMA ECCLESIASTICA. D. II. 265

Ut igitur X prioribus inseramus Si timor temporalis carceris mitis admodum et non poenalis tibi libidinis ardores extinguit, quanto magi perpetui careeri horror, ubi poena perennis et Spes nulla Salutis, turpes, humiles, ne bestiales extinguere debet in homine voluptates lItem, si temporalis timor mortis a Voluptate refraenus, quanto magi gehennalis horror mortis et damnationis Perpetuae carnem a poenali turpitudine cohibere deboti

Indo eronimus, illud Ethnici philosophi non incompetenter introducens est Semper te cogita moriturum' et nunquam de nuptiis cogitabis.' Si ergo mortis timor continuus a licitis etiam nuptiarum ampleXibus popularis cujuslibet unimum cohibet, quanto magis mortis timor, et praesertim mortis aeternae, ab illiditis ot fornicariis Christi Domitii cohibere debet ampl0Xibus sacerdotem Unde eo papa: Tam excellens est ordo sacerdotum, ut qua in aliis membri S celesiae aestus is culpa in his habeantur illicita. Item, si ad mensam regis terreni sederent, si in thalamo jacerent, ab his quae ei displicerent ambitiose ob ejus reverentiam, gratiam, atque nVorem abStinerent ad mensam autem Christi cotidie positi, carne ipsius et Sanguine resecti, in praeSentia quoque ipsius quam effugere nequeunt, et eorum eulis jugiter constituti, qua fronte turpia et indecentia eoque tantopere displicentia et

sibi damnabilia perpetrare, ne Verecunduntur nec verentur Item, Si Dei reSentium, quam itur non valent, in turpitudine non Verentur, nitem angelum custodem ad dexteram itum in turpibus offendere, et cruentam bestiam semper a sinistris insidiantem in his pinea re, Verecundentur. Potius utem et longe satius ut timorem Domini habentes, semper habeant Vultu VerSo in propitiatorium, Semper respiciant Serpentem aeneum, et cum Job dicant singuli 0m- per quasi tumentes super me fluctus; tinui eum,

346쪽

ti0nem judieii et eum Psalmista: Providebam

Dominum in conspeetu Die Semper. tem

Oculi mei semper ad Dominum.' Item: Ad to

Item, si Christus seipsum pro nobis obtulit pretium in ciueo, infidum in nitari, futurus prosinium in pro carne 1 centri ei alienam ab omni peccato carnem Suam Priobens, quid Domino servi in tanti bonus ii ComponSationem daturi sumus i Salomon ait: μ disti nil sensam divitis, scito quin talia oportet te appo uero qualia tibi apposita sunt. Quod quid0m juxta

modulum nostrum fune facimii Si earnem nostram crucifixerimus eum vitiis et concupiscentiis, si crueifixi fuerimus mundo et mundus nobiS, si abnegaverimus nosmetipsos et cotidie tulerimus erucem nostram et secuti fuerimus eum, Si Stigmata Dontini Jesu por in Verimus in corpore OStro eum poStolo, Si corpus nostrum cum eodem castigaVerimus et in servitutem redegerimus, Si mori cum eo non nobis datum desuperfuserit si saltem compassi fuerimus eum Christo non piissi Saltem compaSSL; et, ut breViter Ompleetur, si Christus membra sua pro nobis dedit ferro e foranda, Si nos ei membra noStra virtutibus et u vitiis pervia demus. Verbi gratia, tune munus ΟStraS0 crueifigimus si a pravis operibus feriamusci tune pedes si perversi a Semiti deelinemus : tun latera persoranda passim exponimus cum a mollibus strati

et vestibus illiditoque concubitu divino retributi inis

intuitu temperamus tune etiam anima nostras ei transit gladius, cum intern Pa leuis jus dolare confodimur, et telo compasSioni ne et Persornmur.

347쪽

Patri pro nobis Victimam Offerens, poenis, puties, flu- gellis, Vinculis, alapiS, Opprobriis, et ignominioso demum crucis patibulo gratis XpOSuit Si DOS, Corpora ΠΟStrnmundo propter ipSum crucifigentes, et ubstinentiis, Opprobriis, persecutionibus gratanter Xponentes, divinis eadem obsequiis e toto uncipemUS. Quinquies enim pro nobis Christus sanguinem Suum fudit. Prima offusio fuit in circumciSion secundu in sudore, ut ibi, ' Et factus est sudor ejus sicut guttae sanguinis decurrentis in terram ' tertia, in flagellatione ; quarta, in crucifixione ; quinta, in jam mortui innuentione. rima, in Xemplum ut circumcidamus vitiis membra nostra secunda, in Signum, qui in sanguino suo irrigaret et foecundare terram tertia et quarta, ad remedium, Scilicet Salutis OStraeci quinta, ad noro mentum, qui de latere ejus duo fluxorunt sacramenta Sanguinis redemptioni et aqua baptismi. Indo est quod ossicium mi SSae quinquepartitum est. Ρur prima est antiphona ad introitum missae, Myrio luison,' Gloria in . Xcelsis,' collecta Secunda Stepistola, gradate Alleluia, evangelium tertia est offertorium, praelatio, Vere dignum est, justum est,' et hymnus angelicus, SanctuS, Sanctus ' quarta est totus

ristiae quinta, totum quod equitur usque ad ultimam b0nedictionem quam saei sacerdos in fine missae. Sed quia in cruce sola etiam quinaria fuit effusio sanguinis Christi, ideo et canon soli1 in quinque partes subdividitur : rima, usque qui pridie secunda, usque ad Memento; ' tertia, usque nil praeceptis salutaribus ,' quarta usque ad embolismum, id est, orationsem illam scilicet, liber nos ab omnibus malis, quae quia praecedentibus ab apostolicis diversis a loeta

sunt, ne si tantum diceretur, moe Si corpus meum, et mi est sanguis meus,' et non amplius in con8e

sanguinis VS AIS. Sanguis

348쪽

268 Iu D CAMBRENSIS oratione tanti sacramenti, vileseeret uetoritas; quia inquam illis ultimo a Gregorio addita est o nihil postea, ideo dicitur emboli8mu8, UaSi SuperneereSeeDS. Et sciendum quod haec oratio in Lugdunensi ecclesia alta voce dieitur propter quoddam miraeulum. Quinta pars est usque ad sinem miSSM. Qui ergo tanta pro nostra Salute gravia Sustinuit, nihil pro ipso quod graVet sustinebimus ΤItem, si in lapsu carnis primo te eulum am Ssurum pro certo putareS, a lapSus crimine proculdubio femperares. Quod igitur pro uno membro Salvando faceres, utquid pro anima Salvanda, quam etiam potiSSimam Sui partem gentiles poeti credebant, facere negligis et

postponis In legenda beata Brigida logitur quod

ipsa sibi oculum eruerit, ne regis filio copulata virginitatem amitteret, juxta illud evangelicum Melius est tibi cum uno oculo vitam ingredi, quam duos eulOS habentum mitti in gehennam ignis.' Item orio unos

quoque, ne temptationibus Suecumberet, sibi genitalia succidi fecit; non haec tamen tanqunm imitnnda vobis introduXi, sed potius ut in eis munditiae gelum et continsentito servorem dintrabilem magis ostenderem quam linit bil01n. Sibi nimirum manus injicere nemo debet, nec eunuehos nos ferro facere, Sed fidei servore laudabilo est et devotione Materia namque certamini subtrahi non debet, sed dicino magis amor tollerari fortiter tSuperari. Nam Si coronari Olueris, temptationibus t titillationibus repugnabis. Quoniam, ut nitueronimus : Delientus os miles si Sine certamine Vis coronari, nec nim coronabitur qui nisi legitimo certaverit.' Unde Dominus in Evangelio Sunt eunuchi qui de matris' utero sic nati sunt, et sunt eunuchi qui ncti sunt ab tominibus, o sunt eunuchi qui S ipsos a Straverui tW propter regnum caelorum. Et sic Sunt eunuchi alii tu i vicientiam, niti per naturam, alii Per gratiam, sed Solus ultimus hi modus merit0rius illis enim V ut

nil expositor, intelligenditui est, qui voluntario institnti

349쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 269 deVoVerunt, Seipsos ni in castraverunt, id est spon-μ taneam sibi ipsis castitassem indixerunt. Qui enim Christi sunt,' ut ait apostolus, inrnem Suam crucifiXe- runt cum vitiis et concupiscentiis. Item, Si conjugati plerique e con SenSu mutUO POD-taneam sibi indicunt continentiam, ut orationi liberius Vncent Si hoc, inquam, faciunt conjugati, quid facturi Sunt presbyteri, quibus continentia, etsi quibusdam non Voluntaria, uncti tamen ad salutem est necessaria lItem, Si, juXta apostolum ad Corinthios, Vir qui cum Xore S sollicitus est quae sunt mundi, quomodo placeat uxori, et divisus est, partim scilicet Deo et partim mundo serviens; quanto magis diViSuSeSt, immo penitu Deo separatus et e toto diabolo datuS, ouju et membrum esseotus, carnalibus illecebris et fornicariis amplexibus sacerdos alleoluS, quin menS divisa non impetrati Item, Si, juxta apostolum, Hi' qui in agone contendunt et Studio curruntis omni- bus se abstinent, ut cursum, ei licet, et praemium agoni impediunt, quanto magis et nos ab offendiculis quae curSum ΟStrum impediant et bravium auferant abstinere debemus, cum illi quidom abstineant ut

corruptibilem coronam necipiant, nos nutem Ut neor- rupta mi Nobis enim,' ut ait Ambrosius super hunc loeum, io terrenis et marcescentibus floribus, sed aeterni conserta gemmi in modum regalis diadema tis, spiritualis coron SerVntur.

Et quod magnum sit temptationibus reSistere X quodam Xemplo quod in Vitas atrum logitur Abori potest. Quidam enim eremita cum dormisset in gremio sumuli sui, saepius temptatus fuit Serviens eaput ejus, quia diutius jam dormierat, ad terram ii luere restitit tamen temptationibus. Et cum illo evigilasset quaesivi, quid cinterim ictum isset, edi quid fecisse, aut

350쪽

270 GIRALDI CAMBRENSIS cogitasset. Ille vero de temptationibus ei dixit, et ipse ei revelavit quod septem corona viderat in somnon coelo in caput ejus deSeendisse Eee quam magnum pravis resistero temptationibus. Si ergo quia septem temptationibus illusus, ut debitum Domino des rothonorem Viriliter reStitet, aureis coronatus sertis septies apparuit quant magi ut pravae naturio quae militat adversus spiritum fortiter resistit, et Creatori suo, quem Veretur offendere, debita deferendo, carnalis illecebrio temptatione potenter XSuperat, aeternis praemiis et palmis coronabituri Seriptum est enim Beatus Vir qui se suffert temptationem, quia cum probatus fuerit aeeipiet coronam vitae, quam repromisit Deus dili- gentibus se. V Unde Salomon: Fili, accedens ad servitutem Dei, sta in justitia et timore, et prepara animam tuam ad temptationem. Quod enim lima surro, fornax auro, tritura tritico, flagellum grano, hoc

temptatio seu tribulatio justo. Ad hoc igitur modis

omnibus uitamur, ut o Virtus Xeelsos, non Voluptas

humiles, reddat ut nos, inquam, non poeunti petulantiae vilitas asinis aequiparet, sed potius spiritualis excellentiae purita angelis pares meiat.

CAP. XXI. Quod iout libidine et carnali oti plate, sic rem ilione

carere debent et cupiditate acerdotes. Agni AUDITI ergo salubribus contra carnales constupiSeentia, Osrielio; clero remediis, fideliter animo repositis, nil insatiabiles sacerdotum ambitiones eradicandas stilum Vertamus Sed quoniam ex Voluptate carnis minimn X

Parte Cupiditas pendet, si contra illam arma Medimus