Giraldi Cambrensis opera

331쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 251

superbis . In primis igitur sacris ejuniis et abstinentiis,

orationibus assiduis et genuflexionibus crebris et devotis, sacro et cilicio, corpus amigendum, jumentumque ne recalcitret refraenandum ciuxta illud apostoli, Castigo corpus meum et in serVitutem redigo, tu. Calea

igitur lutum tuum, o doma Dalilam in tuam. Et juxta

Sapientis responSum cuidam, Uaerenti quomodo QOD-tinere posset, factum: Minus comede, minus bibe plus Vigila, plus ora, plus labora.' Succingendum enim est jumentum ut composito gradu Vehat Spiritum Sanctum. Est enim multiplex labor. Est labor poenitentiae, labor naturae, labor gratiae, labor poenitentiae. Undo salmista: laboravi in gemitu meo, in per

Sing. . lee. m. n. f. m. rigabo.' Super tune

locum dicit oxpositor Quantis doloribus et aeriininis otteratur poenitens ostendit propheta, dicens Tabo- ravi paenitundo; quia poenitentia labor est. Undo, id humilitatem uam os laborem meum, et Facito dignos fructus poenitentiae; 'V ut scilico qualitatio quantitati culpae respondeat quantitas et qualitas poenae Est labor naturae, de quo dixit Ada et Ustoritati jus In sudore Vultus tui vesceri pane tuo. Est labor culpae, de quo ait propheta: Ut iniquo agerent laboraverunt.' ' Labor est peccare. Quiesco ager perverso.' Hic labor detestabilis est, et hujusmodi laboro multo major quidam tendunt ad gehennam quam alii ad patriam. Hunc laborem reddet diabolus sibi servientibus, poenam Scilicet gehennae, Summnmmiseriam quam ipse habet. Ah et labor gratis moritorius Vitae, de quo dicitur: Quia reddo Deus

sanetis mercedem laborum suorum.' Apostolus: Unusquisque accipiet Secundum aborem suum. Et

332쪽

252 :1RALDI CAMBRENSIS hoc laboro continentur heremus et hirtum tegimen, Abus et locusta Johannis Baptistae, et abstinentia a vino se sicera et omni quod inebriari possit. tamen non egit, quia poenitentia egeret, Sed ad si uandum et ad domandum carnem nobiS, limum abstinentia demonstravit. In hoc labore continetur Anudus eronimi et panis Hu cribrarius, qui invitatus ut ad curiam frequentandam accederet, respondit Dormiam melius in cinere et Saceo, ut desidius dolietorum recompenset austeritas pilorum, et delicias pristinas tollant pilorum punctiones. In hoc labore continentur epres et tunica Benedicti, matula Eulalii

nuditas AEgyptiacae, lachrimae Arsennii, ad cujus sitium dependebat Sudariolum ut inde Xtergeret ab oeulis abundantiam lachrymarum. Hi laetii a Magdalenae et fletus Petri. Sed et nota quia est ab irtantum corporali dupleX; unus indisserens, qui etiam

ad bonum finem referri potest, unde ' In Sudore vultus tui . . . ' alius cupiditatis, ut qui praeter nece Saria adquirit, et Saepe eum periculo vitae Und0y Impiger extremo currit mereator ad Indos, aer mare pauperiem fugienS, per nXn, per imbres.

Est et labor spiritualis et corporalis, ut poenitetitia, puO, Unndoque corporalis St, ut in abstinentia et afflictione corporis, quandoque spiritualis, quae est etiam re illatione Spiritus, ut lecti et contemplatio. Hunc vero laborem, Scilicet poenitentiae, Sequitur labori rudieationis, qui et corporalis et spiritualis Undo Apostolus : Slus omnibus vobis laboravi m Evangelio Christi.' His itaque laboribus domatur Dalila nostra; liis caro spiritui Servit e toto subjecta. Juxta illud Domini in Evangeli Plorabitis et

Glebitis vos, mundus autem gaudebit; hoc est mundani gaudebunt, spirituales autem in angustiis erunt.

333쪽

Primo igitur infraenos quum no tibi sit fallax ad

Sullatem, ne equum et Aconsorem Dominus projiciat in mare. Qui autem servum delicate paverit, inveniet eum contumastem. otius domu corpus tuum, Ut SerVum

liabens obsedi sentem, cum illo qui ait ' Castigo corpus meum et in ser. o. ' etc. et cum propheta dicente Confige timore . . .,' etc. Quod o tu quotiens insultus carni noxios sensoris dicas. Unde Jeronimus Super Marcum irmas, id est, Virilis, est qui' earnsem viriliter domando vim facit 0rditioni mortis' us2, id est, corpori, quod Iaepe per omitem cauSn

mortis est nisi re sΘnetur. Et vere mortis onus in preSbyteris, nTime eum non collibetur, non Soliam gehenna iis, Vertim et plerumque temporalis, Sicut duobus exempli deela rubimus, quae nostris diebus et nuper in Anglia certum est nouidisse. rosbyter quidam in incolnia finibus, eo Lincolnire procul urbo, sed quasi decem per milia in degens, militis cujusdam Xorem turpiter damavit, quam et demum adulterinis ampleXibus publico fre

se lio grande per provinciam totam exortum fuisset, Docto quadam cum dominam illam et dominatricem, o moreticem dicam, presbyter a Lincolnia, ubi aliquamdiu vino Venerique simul indulserant, domum reduxerat,' in solario domus Suae igne ut creditur ultionis ab alto demisso, quoniam n , aliunde venisse comperiri non potuit, Simul cum puerulo quodam filio suo subito combustus est, et e toto in cinerem redactus, Caeteris cuncti tam in domo quam sexti indemnibus inventiso illuusis, igno revera transitorio et temporali perpetuum et geliennalem poena Xqui Sit praeVeniente. Frequens etenim Sse solet, ut eo genere delicti

indulserant-redueterat VirO-induerant-reduxerant, IIS.

334쪽

igno libidinis hic adcensus igne puniri in terris meruit et corporali incendio cruciari Sic et urbes domos, igno luxuriae turpis pertinaciter et impudenter adustae, digno Dei judicio igne Sulphureo perierint. Sic quoque Chore cum complicibus suis ducentis et quinquaginta, qui, quoniam circa ossicium thuribula assumpserunt, Aaron inter ipsos stant illisso, igne ilico a thuribulis exiliente consumpti sunt. Sic et

filii Aaron, Nadab et Abiu, qui, arreptis thuribulis,

posuerunt ignem alienum et incensum desuper offerentes, igne statim egresso a Domino devorati sunt.

Sicut ergo igne cupidinis et ambitionis audens tam hi quam illi thus et ignem offerre praeter debitum praesumpSere, Si digno sibique debito ignis supplicio

perierunt.

Presbyter autem adulter, qui caeteris ad bene operandum iter praebuisse deberet, propter cireumstantias rem aggraVantes, quin quanto gradu nitior, tanto casus gravior, citius Xemplo terribili puniri meruit et conam in turris inchoare. Adultera Vero, qui non adeo enormiter, quanquam graViter et criminaliter peccasse dinoseitur, forsan adhue ad poenitentiam reSerVnta.

Item fuit et presbyter juxta oppidum de Notingliam, non longe a Lineolnia, sed quasi per dietam distansunnm circiter dies eosdem fornicariam et secariam Suam palam ad focam, palam horum cum scandalo tenenS, quae, quoniam more talium, ne dicam nydinia sed tantum costa clericorum OVi eoeterorum mpleXibus inhiabat, nec correptionem crebram admittens nee correctionem, miser ille Zelotypiae Vitio trans modestinui datus, in crepusculo ecclesiam intrans fune campani dependente se collo compleXO illaqueavit, set doloris nugmento male dolorem Vindicans se ipsum Suspendendo suffocavit, et Vere funibus peccatorum circumplexus, dum si funesta funebrique morte con- Nuinptu et consummntus, interiit. Haec est senim hosti

intiqui vorsuta malitia, quatiuui iusidiando miseris et

335쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. ΙΙ. 255

Suggerendo morti demum deputandos utrique, tali articulo tanquam duplici victoria triumpliando compreliendat. CAP. XIX. Quod res id clericis vitanda est, et castrimaνchia,

quin libidinis sunt incentiυα.

ITEM sicut muliorum cohabitatione atque conSortio, Sic et a convivii quoquo et compotationibus est abstinendum. Quin, ut ait Gregorius in Moralibus super hunc locum Job: Et sanctificavit illos, offerens holo- causta per singulosa Qui sciebat,' inquit, lino culpa vi posse celebrari convi Via Nam fere Semper' epulas comitatur voluptas et loquacitas.' Item Augustinus Super hune locum in epistola ad Romanos Qui infirmus os olus manducet: Crassitudo enim carnium et deliciosa epulae provocant corpus ad libi- dinem. Item Augustinus Non immunditiam obsonii tim0o, sed immunditiam cupiditatis et vora- citatis si diceret Immunda illa quae Se-μ quuntur e crapula et ingurgitatione timenda sunt is vitanda. tum Naum Sicut spina se invicem' complectuntur, Sic convivium pariter potantium cou-

sumitur, quasi stipula ariditat plena ' Itom seronymus Non Ethne ignos, non Vulcania tellus tantis ordoribus aestuant ut juveniles medullae Vin et dapibus inflammatae.' Item Salomon in Ecclesiastu

Cogitavi in corde me Straherem Vin Carmen meum,

ut animum meum transferrem ad Sapientiam, devita- remque Stultitiam, donec viderem quid osse utitu filiis hominum. Item, sata Sacerdos et prO- phota nescierunt prae ebrietate, Sorpti sunt, Vino, erraverunt inebrietate, neseierunt ridentem, ignora- serunt judicium Omne enim mensae repletae Sunt vomitu sordiumque, cita ut non isset ultra cloeus.

336쪽

256 G1RALDI MAMBRESSIS Itom in celesiastico Noli vidus osse in omni' epulatione, o non to effunda Super Omnem S um,' in multis nim scis erit infirmitas, et aviditas approprinquabit usque deholeram propter crapulam' multi semper obierunt. Qui autem abstinens est olidio vitam ' Abadu Quomodo Vinum potan-μ tem deficit, sic rit vir superbus et non decorabitur,' quia dilatavit quasi infernus animam Suam, of pSo' quasi mors, et quando adimpletur.' Item Salomon in arabolis Vs qui studetis calicibus epotandis.' Qt0m Ysaias Vae qui potentes stis ad bibendum vinum, et fortes ad miscendam obrietatem. Item Osee Fornicatio, Vinum, et ebrietas aufert cor. Otum Atquinus super Genesim ost diluvium Noo 110- briatus est, quia forte esui obat Vino posse inobriari; ne enim ante diluvium leguntur homines vino sicut iso carnibus usi. Ideo de No sp0cialiter dicitur quod plantavit vineam. Nudatio femoris sequitur brietassem, sicut libido satietatem. Item apostolus: Non in commessationibus et ebrietatibus, non in cu- bilibus sit impudicitiis, sed induimini Jesum Christum. Et alibi Optimum est gratia Stabilire cor, non Seis, qui non profuerunt ambulantibus in eis. Item Rugnum Dei non est esca et potus. Item: asca

nutem nos non commendat Deo.' Item: Quorum finis interitus, et quorum Deus Venter est, et gloria in confusione eorum, qui terrena Sapiunt.' Item Esca Ventri, et Venter Sepe, Deus nutem hunc ot

hanc destruet.' Item salmista: Sepulchrum patens s est guttur eorum ' et , judica illos Deus. Item Lot inubriatus cum filiabus incestum commisi ; undederonymus Quem Sodoma non Vincit vina vicerunt. Item Augustinus: Ierra semel inebriata aquis diluvii sempor deterior fuit.' Item, Sicut torra inebriato non facit fructum, Sic neque Vir ebriolus.' Item Meronymus super hunc locum in Evangolio. Auferto ta line, i, nolites faceres domum antris mei . -

337쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 257mum negotiatorum Si in figurali templo, quod' st domus orationis, prohibet negotiationem quae' honesta putatur, cum sit de illis quae in templo offo- ' runtur, quantum prohibet pota tiones et aeter gra- Viora. Cave ergo ne prosternans in convivio inter epulas cum filiis ob ait enim rogorius In convivio Sathan filios ob obruit, non quod illi Ventri vacabant, sed tamen inter convivia mentis' intentio bona minus servet et minus proVidet. Sampson hilist00s inter putas prostraVit Nabu-gOdOnosa vel Balthasar abutens in epulis vasibus Domini vidit manum in pariet scribentem torribilia Verba Mane, Techel, hares, quae Verba Seeuin Stdestructio domus sejus Holoferni ebrietate nimia sopito Judith abscidit caput Ebrietas sui et Doliminemorem facit, infinita monstra parit, conSilia detegit, quia quid non obrietas designat Operta recludit. Inguinis et capitis quae sit distantia nescit. Diabolus gula primos parentes temptavit Quaevn- quo die comederitis sicut iij dein do Dominum Jesum: Dic ut lapides,' etc. Sed illos vicit, ab

Ut autem illud apostoli repetamus, Non in om- mussationibus et obrietatibus,' notandum quod statim alii duo subjungit quasi comitantia, citi cubilibus et ' impudicitiis alia similiter bina ex prioribus OnSecuti Va ' in emulation et contentione. Unde Salomon in arabolis Cui vae, cujus patri Vae cui ri Xae, Cui Veae, cui Sine causa Vulnera, cui SuffuSi oeulorum l Nonne his qui morantur in vino et student calicibus potandis N intuostris vinum quando saVeseit, eum splenduerit in vitro color rius. Ingreditur blande, sed in novissimo mordubit ut coluber, et Sicut regulus benena diffundet. E statim subjungit, quasi conse

prosternans Sic. S. VOL. II. R

338쪽

258 IRALDI CAMBRENSISeutivum etiam ex praemissis euli tui videbunt exis ' eas V glosa mulieres, scilicet ad concupiscendum et cor tuum loquetur perverSa, et eris Aleut dormiet in medio mari et quasi opitu gubernator remi clavo. V Item in pistola Juds Hi sunt in epulis

radicatio.' Super iunc locum eronymus Non solum in commessationibus t ebriolatibus carnalibus' 0reunt ipsi et maculantur, sed etiam Sunt maeulni' aliorum et secum alios perdunt, Domini gratiam in luxuriam transferentes.' Item in evangelio uerae ' Attondite vobis ne forte graventur corda vestra la' crapula et ebrietate et curis iujus vitari et Superi' veniat in vos repentina dies illa, tanquam laqueus enim superveniet, etc. Et alibi Dies Domini sicut fur veniet. Et ibidem epistola scilicet ad Thessalonicenses Cum dixerint pa et Securitas,' repentinus superveniet interitus. Commessationes igitur et potatio es, quas annuatim datis imbolis facere consuevistis, ubi late viri et mulieres interesse solent, et illa quoque subsequi quae jam audistis, sacerdotalem decet ionestatem ut omittatis. Quis sit enim horum effectus mi estis Xemplis advertistis. Sin autem fructus congregationis hujusmodi, quam honestiori oe ut Daternitatem vocatis,

in missis, orationibus, et psalteriis tam pro ViVis quam mortuiS, enumerati S responde quia non debet tale lucrum tali damno compensari. Quoniam et mala sunt vicina bonis. Si tamen absque commeSSatione, Vel Saltem cum coena modesta et sobria coetera fierent, o sup0rfluitas illa ferculorum et potuum in pauperum resectione poneretur, tolerabilius esset. Unde Augustinus sup0 Matili um Non festivitatum epulatio' juvat quem fido pietas non commendat.' Et repostolus missi Corinthios Deelinat, ut, illis hujus-

339쪽

GEMMA ECCLESIASTICA, D. II. 2590 modi inim liristo Domino nostro non SerViunt, sed suo ventri.

Sod orto diesitis divinam hic omnia laudem reSΟ-Πant, hymnis et canticis cuneta resultant, illo apostoli ad Corinthios in dosensionem vestram abutentes Si Ve' manducatis si vo bibitis sive aliud quid auitis, omnia in gloriam Dol facite.' Supor hoc autem Ambrosium audite sic Xponentem Omnia in soriam Dei facito. Id est in laudem Dei, scilicet cum invocatione ren- toris, ut in actibus et conversatione Vestra laudetur 0us.' Si nim haec recte fiunt, laudes Dei Sunt. Non solum igitur vox tua sonet laudes Dei, sed otiam

Opera tua concordent cum Voce tua. Cum enim Oeecantaveris silebis aliquando ita, Sed sic canta ut num tuum sileas. Si enim ore clamns et fraudem

cogitas siluisti a laude Dei, et quod gravius est, in blasphemiam perreXisti. Cum enim laudatur Deus dobon opere tuo, laudas Deum; et cum blasphematur Deus malo pere tuo, blasphemas Deum. Si ergo quod manducas se bibis ad resectionem corporis Sumis reparationemque membrorum, gratia agens ei qui

tibi praebuit mortali et fragili ista supplementorum

Solatia, cibus tuus et potus laudat Deum; si vero modum naturae debitum immoderata Oraeitate excedis, et vinolentia tu ingurgites, quantaslibet laudos Dollingua tua sonet vita blasphemat. Cantica nimirum inter pocula, carmina Simul et erupula, in magis redolent quam divina, animique magis dissolutionem sapiunt ista quam deVotionem.

Item rogorius supor illud Exodi, Muid clamas

nil me,' etc. Voces apud auros Dei non faciunt verba nostra sed desideria. Eternum enim vitam

si ore petimus, nee corde desideramuS, inmamuS laeuntes.' Unde in eremo cum populuS Oee eΓ- Streperet, et Moy Se Strepitu Verborum taceret, Silens

tamen auditur, et dicitur ei: μ Quid clamas ad 0 8 VIni desiderio inim clamori secretus qui ad humanus

340쪽

260 CIRALDI CAMBRENSIA aures non pervenit divinas optet quo et meta boum illud

' Non VOX, Sed Votum non mustea hordula, sed eor Non clamans, Sed amans cantat in aure Dei.

Do igitur in desideriis clamare debemus, eoque cantare, Sed Sobrii, Sed deVoti non Ventri, non Veneri, potionibus et crapula obrinti. Unde Isaias qui ' consurgitis mane ad ebrietatem sectandam et Man- dum usque ad Vesperam ut vino aestuetis. Cithara' et lyra et tympanum et tibia et vinum in conviviis Vestris, et opus Domini non respieitis, nec perose manuum ejus consideratis.' Subjungit etiam poenam captivitatis, scilicet: Tropterea captivus est uetus' populus meus, quia non habuit scientiam; et D O- biles ejus interierunt amo, et multitudo ejus siti Xaruit.' Infernum etiam eisdem comminatur: ropterea dilatavit infernus animam suam et aperuit Suum absque ullo termino, et descendent us et sublimos jus soriosique ad um.' Si ergo captivitatem incurrunt, si in infernum descendunt qui potant Sque ad vesperam, quid illis fiet qui usque ad mediam noetem Vel ultra potare non eSsanti Ρorro sciendum quod X tra riam interdum sobrio- fatis poni, scilicet hospitalitatis gratia, non solum est excusabile, Verum etiam non illaudabile, sicut de sanetis quibusdam legitur, qui plures in die se propter hospites inobriaverunt. Sicut et do sancto Phileber legitur, qui cum hospitibus assistens inebriatus esset, nec0ssit ad ipsum diabolus, palpar que ventrem reSupini, dixit Ben est hodie in Philiborto. Cui illo: μ Cras orit ei malo. unavit ni ob lio in crastino in pane et aqua. Si ergo Xeessum illum Xeusabilem sic hostii ille derisit, quantum i0sti ta