Commentarivs in epistolam Pavli ad Galatas, scriptus a Nicolao Hemmingio

41쪽

priores sunt, quibusis confrviatis non parum iu uantur quae sunt ordine postcrioris P liliaut v-ι post pigraphum et prooemii bin quo priamι increpat alutas, e eos accubat delectioius ab Euangelio quod ab ipsi didicerunt et testifcatur de Eliangesto quod docuerat ut conuincat suum Euangelium non esse humanum, qMstionem, desta uocatione tractat, Auri longa narratione se divinitus uocatum ad Apostolatum commonstrat. Lusiae principalis quaestiostqvitur, Confirmatari enim uocutione, Apostolatus principalim quo tioncm ficu propositionem maiore cum autoritaeti s de tractat, proponiti non lege scd fide in christum homines consequi iusticiam, idq; facie iusta AIcthodo confirmatoria, ac bubinde, ut fert solet, id quod ob cere potcrunt turbatores isti de lege refellit; insum His commonstrat, princiaput quaestione confirmata infert quod poti iis

nitim quaerebatur, uindicationem Christianaeit, bertatis , in qua iubet eos stare, e nin amplituseruitutis iugo implicari unde dilabitur ad mispothcsen, c circinmcisioncm nequaquam recipiaendum Ube probat Mnde rursus redit ad libertulat m, momisne ea abutantur Galatae. Post haec subiungit araeneficii artis, uta ad tria cap ' reuocare licebit uidelicet ut fugiunt carius open ra, ut eustiae stiritus μἀdet faciant di proximi rationem habeant,cum omni animi nuruolantia, C

42쪽

serificio. in quitur conclusio in qua fumam idus repetit Apostolus, cum admonitione, ne bi amplius sint molesti Postremo loco, Epis latim uoto claudit. Atque ita apparet natura. lem ordinem partium scrvari in burg Epistola

oeconomia.

DE IMITATIONE PAVLI

I N DOCENDO.

Paulvi in omnibusfui scriptis inter docem dira sepifime dilabitur in monitiones, reprehenαsiones, laudationes, miris, inconsolationes, eus nimirum quae ston te ex doctrina fluere uidentur. Quod Pauli exemplaem fit mrbi precones imitauri debebunt. Non enim extranens, uo monitio, nes,uel reprehensiones σα adhibebuntsed qua doctrunae uis cir naturaston te fert, has accommodabunt praesentibi auditoribus quorum o res cognitos habent. Hanc docendi ratione Moases, Prophetae Christus, Apostoli ut in ipsorum concionibus patet sequuti sunt flue qua parum doctrina esticax erit. ritu elenim humanu stilanities C tarditas, ut ad ea, quae ad salutem ste ctant, nisi simulis,mpelli non posint. E MODO ENARRATIONIS

H v I UI EPISTOLAE.

ori m

43쪽

In explicatione fingulorum capit iuria Epistolae a me iactenus usitatum eruabo ordiis M neu, Primis enim in summariam liandam coitio trahis prehensitonem totum caput contrah- μα O rdinem, potes capitis ostendam.Tertio meis Ositi una cum obstruatione locorum proprioα ΑνI incidentium V cim quo usus C Prod. xu rerum , a traduntur consticiatur.

SUMMA CAPITIS

gellum docui adeo ut maledictum pronunciare ' ', ut aliud docirerit Euangelium, qui,

Post Epigrapham suluitationem multur exordiam pathericum in quo duo sunt ι delicet in erela ob definionem Galuiarum ab urna

44쪽

COMMENT IN

precatione. Post exordium sequitur ituris ratio cutus propositio est, Euangelium a Paulo praedicatum, non esse haemanum. Hanc propositionem sequenti tarratione confirmat. Ur in iuraratione ipsa plurima probabilia argumentadsperguntur, quae omnia hoc fundamento nitunαtur, uidelicet quod Paulus sit uerus Iesu Christi Apostolus quemadmodum elus legis Mosicae, paternarum truditionom,subita conuersio per reuelationem Christi, uitae institutum post conuersionem, C Elogium Ecclesiarum derivato. Haec signa coniuncta diuinitus conuersum sese Paulum , cruocatum euidenter indicant. earum ne mentiri uideatur Apostolus ad Dei testi. monium prouocat. EXEGESIS PRIMI CAPITIS

CVM OBSERVA TIONE DOCTRINARUM.

Paulus Apostolus non ab horminibus, ne P pex hominem,sed per Iesum Christum, Sc Deum Patrem, qui excitauit ipsum ex mortuis Icqui mecum sunt omnes fratreS.

N Paulinis Epigraphis hic seruatur ordo. Priamo locos in nomen ponit Apostolus Deinde

ii inuitari: hastis: ih in

45쪽

, , EPIST AD GALAT:

eos ad quos scribit nominat. Pleru Us magnificis Tituli, sum uorationem extollit. Id quod a Pauηlo sectu messe apparet ob res potifimum causas.

T ' Quarum prima est, ut suae doctrinae autoritatem conciliet contra studoapostolorum diu illas. in seeunda, ut hoc pacto confiter se christin, quem tum fere totus mundus persequentur,sa u is futut Tertia, ut suo exemplo eos adflitos aes feribit ad confestonem Christi invitet. Porro in ride pauli Epigrapha quatuor coniungκΠtμr . si tela Primo enim loco nomen suum proprium ponitu mi in Apostolus. Dcinde addit nomen scij. Hia sub I dabat re, iungit modum uocationis ad officium. Tu - lii tionem facit fratrum quos socios script im g nos' it. Nomcnproprium Apostoli certificat Galatas de authore Epistola Sigilatio osticij,authoo

I IRRI ritatem scribrati conciliat. Modus uocationses,rios p terqu ni quod authoritatem scribentis comis x. netendat Galatis perstringit aduersarios,qui Paulii uocutioncm tanquam illegitimum calumniabana

niat', doctrinae, uerumetiam declarat Catholicum Pte 'illi esse doctristam, quam Apostolus ipsis an te praeuunditias i dicauerat. Ex hic colligantur equentes loci. Primu C proprius de Apolliolatu Pauli Cy mi tillario Ecclesiastico quod tabe a Deo umo, tium Sec sis, quoi ardens studium se de

46쪽

verae dominae Tertim, confesto ministeris exemplo Pauli omnibM Euatigetj mim1tris comamn tatarii mirim , quod uocationus legittimuca functionem Ecclesiastreum conbcientia misi, ς nistris Ei angeli requiritur. Og mim,iratris aponratio fraterna Micabilem nisectum do. centi C disceutium in Eccli uotq adeo om ma ir, Christianorum docet. Exemplum proinde Pauli proponendum est inbustris Mngeli , quo moneantur non cupiatidum esse dominia in inicoclesia, sed ut potitust fratres agnoscant istorsim

quos in moni tirio socios hsient. Porro hoc loco -- res modι uocationis ad ministeriunm Ecclesiastis i cura notentur,quorum primm fit ab hominibvi: secundus,per hominem Tertis per IE SI christum, σ Deum patrem Astonii ubm mitistuntur interdum perturbantes ad turbulid .E

clesias sicut tempore Apostoloruin i Iudaeis his credulis factu in es dubium non est. Per hora,

nem ut cum Paulus ordurat Titium, G Τιim opupidatim presbγteros constituit quae uocatio lea sitima': idem est. a Deo probatur myab Pso Deo est. Licet per hominemin instrumentstra Dei. Hanc uocationem mediatum C generalcm uocant. Ur Iesum Christum, Cr Deum Patrem qui subcitui it num i mortius. Haec uocutio msorma immediata Crispecialis dicitur, caeteris milito augustior, quae viaiorem etiam uocatis auη

47쪽

ta res mortalem uocati sunt dμodecim Apostoli, per men citi omni ex parte immortalem uocatus est uandi Quare noti inferior est ullo modo reliqvisti an Apostolis cum igitur dicit Apostolus se uocaα

ὶ esse, nou per hominem sed per Uum chrια flum , non inpliciter negat Iesum esse hominem,

Esi mortalitatis nec itate ipsum uindicat, ut- TU' pote suscitatum ima mortuis, C glorifcatum: 'e' eum est rivi in qui per homines vocantur, per b tali ubeam homines vicia orandum

duxi propter Stenchfeldium Cyinu chmios, qui gunt ballianum naturam christ post in ii oloriosum Uurrectionem isse onuersum Deιtatem De his tribus uocandi modis Augustis nus hoc pacto loquitur. Cuius hominibu mittio

imi ὸada H: Qui per hominem mittitur, po is 4, brax, quia Deus uera potest per mi hominem mittere Q, ergo neque per homili

neque ab homi ubim sed periri misittitur ab NIo uerax est qui et i per hominem, bos vera. t es facit Haec AugustinM.

Propter his tres formu uocationis es quarum P iri,cum quis ambitiose seiniam uocat. I intruditu σῖο is functionem Ecclesiasticam, per iniusta medii Esci verum haec uocatio nulli unquam bene, it Ec ia ii i iti elisque Gilitiae. Ad quos scribi Apostolas breuia ter j itat, hic inulta obseruatione digna occura runt.

48쪽

ΥΠ nt. Primum, ex eo quod Puulsis ductas Eccleissa titulo Ecclesiarum dignatur, dificcndum est contra Anabaptistas a Staphylum, non ncganradam est Ecclesiam in eo coetu in quosunt haereαsci, errores,ir unus multiplices. ccundo, euio denter hinc colligitur, atque adeo ex tota Epist

ti, quod Ecclesia,ccte prim restituta post labim errorcs, E seducia ahis Prophetis. Vnde concluditur filbum esse illud Pupule axioma Ecucles errare non potest. Donec quidcm uerαho Dei adhaeret Ecclesia, i ductum stiritus chri, stibequitur, fatemur eam errare lacn posse, ueατ- ubi exemplo Guluturum audierit uocem Pseudoapostolorum , ni praecipitium errorum dejiciatur. Nam posita una falsa Dpothesi, tinfinitae ex

ea consequuntur Tritici Xeniplam Galatarum, quos rcuocat aulin, euertit errorcm nouatian

turpis e lapsos nequaquam ad poenitentium rea vocalJct Qviarto, quia intae fuerunt Graeci orinludia Galiri unde . Gallograecι dicti sunt, I cstimonium hic habεmM exemplum uocauticius gentium ad Euangeliam.

DE SALUTATIONE. Gratia

49쪽

ltis O EPIST AD GALAT:

Gratia uobis lax a Deo patre Domino nostro Iesu Christo, qui

in o Pri dedit seipsum pro peccatis nostris, ut d eriperet nos de praesenti seculo malo talaum secundum uoluntatem ci cYPatris si nostri, cui gloria in secula seculorum

itia principali efficiente quam imper tem uccant, cum inquit a Deo Patre, ab obsequciate. um ait in ita inae a Domino nostro Iesu Christo. Miratcriail, quαstimor aviae est huius Domini traditio in mortem pro pecca

mira tu nostris, is utilli, quae est liberatio a praseno a tisiculo malo, id eB, a orannide diaboli, peccaaer, illa, i regno, atque adeo ab omnibus peccatis Cy a. ij, iis, quibus ob peccatum premitur humana natue -- ra. .primitius, quae est uoluntas Dei nostri, eruta in se patris adeo diligentis mundum, ut filium suum is unigenitum daret. His cui is amplificata salutami tio, auditur gratiarum actione, quae ad causam ' fualem referenda ect. Est enim diuinae iustιciae

50쪽

COM M ENT IN

Porro gratiae pacis uocabula apertius deis claranda sunt, gratia itus uocabulo significatur filuor Dei, seu gratuitu Dei erga nos beneuolenisti crem effectus remisio peccatorti: donatio duritus sancti, urta aeterna, atque adeo dona alia quae nobis ex hac beneuolentia Dei donantur. Paucti nomine signascatur, non solum reconciliatio nostri cum Deo sed etiam quae reconciliationem sequantur, ut sunt gaudistin piritus, trunquilliatas conscientia, atque adeo omnia pro ei a Veα quia haec gratia e pax non nisi fide appreo henduntur, tacite idem ut ipsis Galatis requirit Apostolus, ut enim fundamentum grati pa*cis est uoluntas Dei inserentis, approbratis. Ita fides Creterminus est quem ista reθι ciunt, π

1nus doctrinane obseruationes, quis nobis haec salutatio suppeditat. Qinuum primae J, quidα quid nobis contingit prospere, hoc totum prosiaciscitur a Deo per IESUM M RIS M. Secunda , finmmaria comprehcnsio Euangelicae doctrino, salutatione continetur in qua causae silutis nostrae omnes recitantur, quae ex aliis sculapturae locis illustrandae fiunt. Terti Deus tacturnos credentes curam no se habet, es enim

Deus noster pater noster 'er C stum.

iniuria, Christianorum in gloriam Dei depraeaduare, quoticam beneficiorum eius mentionem incidimiis.