장음표시 사용
141쪽
docet circa XiStentiam corporum Simplicium, leges et conditiones juxta qua in combinationem ineunt, et ProceSSum, quo OmPOSita Chimice diSSol Vuntur, utpote accuratissimi eXperimenti Comprobata, a Scholasticis non minus quam ab AtomiSti ut indubitata accipiuntur. Quaestio autem Phil OSOPhica non VerSatur circa hujusmodi facta Xplorata, nec Circa principia Xinde
deducta, sed circa internam naturam Corporum Simplicium et CompoSitorum et primarium fontem phaenomenorum, quae XteriUS APParent. Quam quaeStionem non esse Chimiae Solvere nemo non Videt. Eo igitur suis
mediis pervenit Chimia, ubi quaeStio philosophica incipit. ' Ceterum omnes fere hujus aetatis Chimici eo
modo, quo Scientiam Sunm circumScribere Olent, aperte profitentur Suum non eSSe, ut de PS interna Corporum
natura et OnStitutione pronuntient quidquam. Quodsi de Corporum ConStitutione quandoque loquuntur, ea non est interna, Sed collectio Phaenomenorum et legum, quibus interna rerum mutati regitur, quam Chimici recentioris tempori induStria et SSiduitate, qua major ViX SSe poteSt, Sunt perScrutati et accuratius in dies perscrutari pergunt '' Pesch, p. it. V. I, P. 37 . Ergo oportet distinguere inter theoriam atomorum,
142쪽
quae ut hypotheSi a Physicis et Chimicis assumitur ad
explicanda phaenomena naturalia praesertim chimica I et AlomiSmum, qui ut SyStem philoSophicum, internam corporum ConStitutionem e corpuSculis diversimode dispositi eXplicare OnAtur. δ
DE YNAMISMO. 110. ΤΗΕΝΙΝ Ι . -Dynantismus non est par ad explicandam
intrinsecum eorporum constitutionem.
Stat quaest. ynamismus δi- M ES est systema docens principia corporum constittitiva esse entia simplicia seu inextensa activitate proedita cf. n. 99 . Ratio praecipua SyStemati in eo St, quod nisi principia ineX- tenS ponuntur, non habentur principia, Sed corpora jam constituta. Hoc Systema debetur Leibnit et Boscovich, qui in eo Xponendo nonnihil disserunt.1. Juxta Leibnita elementa ineXtenSa Seu monades fruuntur quadam ObScura intellectione abSque Con- Scientia , qua uniVerSiam ibi repraeSentant. In hac perceptione conSiStit earum acticitaS, quae proinde est immanens. Nulla igitur in hoc 3 Stemate est actio transiens uniu monadi in alteram I Deu autem dis-
143쪽
DE MYNAMISMO. 33POSuit, ut operatione cujuSVi monadi Cum pern-tionibus omnium aliarum monaclum harmonice On-
Cordarent. EX qua stabilita harmonia venit, ut aliae ab aliis determinari videantur. Corpora noti aliud sunt quam compleXu hujusmodi monadum uXtapoSitarum, quae Sunt numero infinite multae. λBoscovic elementis perceptionem et infinitatem denegat, ei autem tribuit vim, quae pro illorum diStantia, attractiva vel reptilsiva evadit. Eo igitur phaenomenon eXtenSioni oritur, quod elementa per hanc vim attractivam et repulsivam ab invicem se tenent locata. Eamdem fere sententiam tuentur quidam Physici et Chimici, ut Fara lay Ampere, Cauchy, necnon Palmieri, qui X- istimat entia simplicia habere Xtensionem Virtualem instar Spiritu in Spatio.
activities, an relation produce the diversit os materiai SubstanCeS. The have no perceptio an no appetition. Accordin to their distanCes, the have a determination to iminis oro increaseth interva that separates them This ver determination EoSCOvicti Cali force, attractive in the forme Case repulSive in thelaiter. The law of these forces is the ollowin the distance Letween them is infinitesimal the are repulsive, and the more So
144쪽
111. Prob. hesis. Λrg. I.-Illa primitiVa elementa, quae Dynamistae Statuunt ut corporum conStitutiVa, aut se invicem tangunt aut non atqui Si non, a nulla vera continuitas datur in mundo, et Deorum mutua attractio et repulsio est vera actio in distan soni. n. 391): Si SeinVicem tangunt, neceSS eSt, quum parte non habeant, ut e compenetrent et in punctum ineXtensum coaleSCant, quo in CaSi tollitur corporum XtenSio. Nec ad hoc incommodum vitandum valet ingere entia Simplicia virtualiter XtenSa, Seu quae Occupani Spatium admodum SpirituS, quia nemo diceret Spiritum esse rem Vere XtenSam eo, quod praesen eS in partibu Spatii,
nec talis praesentia exhibet aut constituit phaenomenon eXtensioni p. 78ὶ II.-Leibnitdia suis monadibus tribuit aliquam ObSCuram intellectionem : sic autem tollit essentialem disserentiam inter materiam et spiritum ' eXcludit mutuam
actionem inter corpora I et proinde realem e mundo tollit ordinem, quem tamen deSSe Xperientia et ratio evidenter ostendunt denegat monadibus actionem
tranSeuntem quum Ver e altera parte non possit eis Competere Cti immanens, a rebia corporei subtrahit
omnem activitatem, et occasionalismum implicite admittit. Leibnit postea huic suo Systemati valedicens ad Systema ScholaSticum e Contulit.
145쪽
spatiolis Separata ac attractione et reput Sione praedita, posse SenSibu noStri eXhibere Phaenomenon, quod X- tensionem VocamuM atqui hoc admitti nequit. Nam,
positis duobus puncti ab invicem Separatis, non ideo habetur linea quid extensum), Sed termini, inter quOS duci potest linea item poSiti tribu punctis, non habetur trianguluS, niSi puncta linei uniantur. Nec valet dicere puncta uniri ope actioni reciprocae muta actio
Sive reciproca SiVe non, non conStituit lineam vel superficiem, Verbo, XtenSionem Docet elementa attractionem et repulSionem Xercere, et Proinde quodammodo debent SSe paSSiVM in Suo autem yStemate
nullum principium paSSivum admittit ' o denegat in
tellectionem elementi competere, Sed inconSequenter tota enim ratio, cur SubStantia impleX et activa caret intellectione, in eo St, quod intrinSece et Ssentialiter
dependet a principio paSSivo ut in Psychologia demonstrabitur , quod principium, quum de Sit huic SyStemati, nequit esse intellectioni impedimentum.
philosophica discussion : ut it,il be nough for u to Observe, in passing that e to have applied, and that O meret in a perfunctor manner, O the Stud O mathematiCS mechaniCS an experimenta philosoplin and though it musti confesse that in thebeginning e incline to the Ver opinion to hicli, have justallude atomismum et dynamismum , et e have been Compelled, by the Progres of Stu ly, o return to the principies of the old philo-Sophy. An pertiaPS, ere it permitte to explain the ourse
146쪽
112. Cor.-Ergo DynamiSmu in sui consequentiis Idealismo favet. Nam poSit tali SyStemate, perit
realis eXtenSio, quae nullo modo corporibu ineSSe poteSt, si ipsa Sint merse aggregatione entium Simplicium per se SubSiStentium. Repugnat enim, ut Xte11Sum oriature mera additione ineXtenSorum. Quocirca noSter Conceptus Xtensionis non fundaretur in pSi corporibus, Sed proveniret a constitutione facultati SenSitivae. uo admisso, habetur IdealismuS, Cui quominu Universali evadat, nihil obStat cetera enim, quae de Corporibu percipimuS, eodem jure ac eXtenSio, repeti POS- sunt ab aliqua subjectiva dispositione, XCluS Omni fundamento Objectivo. Unde mantiu viden DynamiSmum cum Suo Formalismo plane Concordare hoc SyStem Suum fecit, ac docuit SubStantiam Orpoream in Se non OgnOSci, illam tamen apparere ut aliquideXte11SUm et reSistens, et proinde ut aggregatum Virium per patium diSperSarum concipi debere. Hinc Dynamismus ideatisficus.
147쪽
113. Rejectis ceteris systematibus de primi corporum PrincipiiS, nunc accedendum est ad Systema Scholasti-CUm, UO Corpora duobu principiiS, Cilicet, materia prima et forma stibstantiali, constitui profitetur. Ut vero hoc ystema probe intelligatur, in anteceS- Sum neCOSSe St, ut aliquantulum temporis in investigando naturam ac proprietate horum principiorum immoremur cf. Nys, Cosm. lib. 2). Nec hoc importunum censebit ille, qui meminerit quam fundamentale in Philosophia scholastica Sit hoc yStema, quamque neceSSaria Sit ejus accurata cognitio, Si doctrinam S.
Thomae qui probe intelligeret. D1. De Materia rima. 114. Definitio. Materia prima definitur substantia
148쪽
incompleta quiae tit subjectum primum et indeterminatum, simul cum alia substantia incompleta essentiam corporis constituit. Dicitur 19 substantia, a tum quia Secu non OSSeteSS ConStitutio corporis, quod est aliquid Substantiale 'Maccidentibus enim nequit Substantia constitui: b tum quia revera est quaedam realitas non indigens subjecto inhaesioni soni. n. 34O Dicitur 9 substantia incompleta, quia PS Sola non
ConStituit corpuS, Sed Sua natura ordinatur ad unionem cum alia substantia incompleta, ut Xinde oriatur completa SubStantia corporea Ont. n. 3 6 3'). Dicitur 39. subjectum prinium, quia eSt, ut Plure eam definiunt, subjectum omnium mutationum Substantialium morpora enim generantur et corrumpuntur materia autem prima Si Subjectum, quod desinit esse sub una, et incipit esse sub alia forma Substantiali. Hoc etiam vocabulo distinguitur a materia secunda, quae eSt Corpu materia et forma jam conStitutum, et munus Subjecti geren reSpectu mutationum accidentalium. Dicitur ' indeterminatum, quia materia prima, Si in Se consideratur, non est ulla determinata realitas, Sed per acceSSum formae determinari poteSt ad quamcumque Speciem SubStantiae corporeae. Qua e causa dicitur nuda potentia. Reliqua definitionis Verba Xprimunt intrinSecam unionem materiae primae et formae Substantialis. Hae enim mutuo Se Complent ac perficiunt ad compositum Substantiale conStituendum. In qua ConStitutione, materia prima formae substantiali praebet Subjectum
149쪽
qUO SUStentetur forma autem materiae tribuit specificam actualitatem iotis. Allata definitio materiae est positiva: Si vero negativs describitur a Scholasticis post Aristotelem materia Prima non Siquid i. e. ens completum , neque quantum l.e quantitas, quae materiam equitur , neque aliquid aliud eorum, Mibus en determinati r i. e. materia non Si Principium determinans, Sed determinabile j.
115. Proprietates materis prinire.-EX definitione jam explicata facile colliguntur materiae Primae proprietate S, quarum hae Sunt Praecipuae - 19. Est ingenerabilis et incorruptibilis quod enim
generatur, TaeSUPPOnit Subjectum, e quo generetur materia autem prima, quum Sit primum Subjectum, non poteSt SSe terminu generatUS. Unde Solum orirentionem produci potest. - uod corrumpisti desinit SSe, manente ju Subjecto, quod Subjectum Si materia prima Hinc solum per annihil ationem perire poteSt. 29. Est simplex quod enim St CompoSitum, OnStat materia et formR. 39. Appetit formam iam prout est quid incompletum cenSetur habere propenSionem ad formam substantialem tamquam ad Suum Complementum. Omne enim imperfectum ordinatur ad perfectum. Hic tamen appetitus Consistit in mera aptitudine materiae ad recipiendam formam. η
Principi a part Suattier id quo aliquid est than id quod est inly the compound is id quod es Richaby ib. P. 87ὶ.
150쪽
T O DE NATERI, PRIMA.4'. Est pura potentia. Haec proprietas non ita intelligenda est quaSi materia prima eSSet en mere possibile habet enim veram realitatem in ordine PhySico, SecuS non SSet ConStituti m corpori principium Appellatur autem 'ura potentia, quia abSolute ConSiderata Caret omni forma et versatur in potentia ad quamlibet formam Suscipiendam. Xinde equitur materiam per se habere aliquam realitatem et proinde aliquam SSentiam. Nec dici potest talem realitatem ac essentiam ei
competere per formam I nam si ita SSet forma constitueret totam corpori eSSentiam, nec Orsu ConStaret