장음표시 사용
221쪽
Da ita in Genere et de Vita egetativa.
ART. I. DE VITAE NOTIONE ET DE EJUSDEM GRADIBUS.
165. Ut genuina vitae notio attingatur, oportet ob- Servare quid prae mente habeamuS, quando dicimus aliquid vivere. Enimvero, tunc aliquid viVere Seu vitam habere XistimamuS, quando incipit e movere Secundum quamlibet Speciem motus, et tamdiu illud vivere judicamus, quamdiu ut Otum in eo perSpicimuS. Praeterea, ' illa, quae Videntur per Se moveri, quorum motore vulgu non percipit, per similitudinem dicimus vivere, Sicut aquam vivam fonti PluentiS, O autem cisternae vel stagni Stanti. Ν. h. C. Ggnt. l. T, C. 97 . Unde en vivens dicitur illud, quod seipsummovet vel Saltem movere poteS vita autem Si principium, quo ens est casta seipSum movendi Seu immanenter operandi. Dicitur 1'. principium, ut vita proprie dicta et in actu primo distinguntur a vita in actu Secundo Seu ab operationibuS, quae e vita in actu primo tamquam X proprio principi promanant. Quod principium, Si Consideratur ut id quod vivit, non differt a Subjecto vivente si vero spectatur ut id quo Subjectum Vivit, Si, in a)Ordine phySico, pSa anima, quae ideo vocatur principium vitta ' in Ordine autem metaphySico est illa formalis ratio, qua re ConStituitur ViVenS, et a non Viventibus distinguitur.
222쪽
Dicitur ' qua ens est capax Se Sum movendi, quia ad essentiam vitae non requiritur actuali Sui motus, Sed tantum aptitudo ad talem motum Xercendum nec
desunt iacta haud obscura vitae latentis sive in lethargicis, siVe in animalibus et plantis congelati aut de-
Dicitur 3'. casta seipsum movendi, ut indicetur discrimen essentiale inter ViVentia ac non viventia : haec enim habent principium motu paSSio tantum, Seu moveri possunt illa vero id proprium habent, ut sint simul principium actio et paSSivum, Seu ita O-
166. Nomine motus ' movere V in hoc contextu intelligitur non solum motu localiS, Sed quaeri activitas interna SiVe vegetativa Sive Sensitiva sive intellectiva , quae in pSO agente manet. Siquidem vero vita de Deo praedicatur ' Ego sum vita Sed non eodem modo ac de creaturis, ' motus, ' quatenus imperiectionem importat, a notione divinae vitae ablegandus St. Quod quum sit, reStat SSentia vitae, prout est pura seriectio. Nam rassi rationem vita, qua
223쪽
talis Sufficit, a ut vivens sit ratio actionis vitalis minime autem requiritur, ut vivens sit causa actioniS b ut actio vitalis sit perfectio viventis, haud Vero requiritur, ut actio vitalis vivens immutet illique adjiciat periectionem, qua prius carebat. V Nec ut Sapienter notat Schinni, Cosm. p. 102 eS de ratione Operationis Vitalis, prout hujusmodi, ut mutationem aliquam in re vivente ponat Vel Supponat. Nam, etiam in facultate creata, generalis ratio effectionis, nedum actionis, differt oppido a ratione mutationis ut patet in intellectu nostro, non quidem in pS primo inStanti, quo de actu non intelligens evadit actu intelligens, sed instantibus Subsequentibus, in quibuSeadem numero intellectio perseveret. In his enim adhuc intellectio active et effective procedit ab intellectu, qui propterea Vere et proprie vivit, prout ita pro operatione Vitali accipitur nec tamen ulla tunc mutatio existit. Neque obstat quod ad vitae Perationem deSignandam, Vocabula, quae motum Significant adhibeamus. Id enim idcirco fit, quia sicut motuSest actus mobilis, ita operatio vitalis est periectio
167. Consectaria.-T'. Vita in actu primo est attributum eSSentiale omni viventis vita in actu Secundo est in Deo attributum essentiale, in creaturi Vero Stdumtaxat accidentale. Exinde intelliguntur effata a vita viventibus est esse, quod quidem SignificamuS, quando dicimus Petrus adhuc vivit vel non vivit et b vita in motu, quod Significamus quando dicimuS Petru bene vivit i. e. bene se gerit). Merito igitur cholastici vitam in actu primo vitam substantialem nominant, quum Sit ipSum eSS ViVenti contra Vitam in actu Secundo accidentalem vocant, quia conSiStit in operationibuS, quae tamquam accidentia Viventi in
224쪽
2'. Actio vitali seu actio, qua en SeipSum OVet, perinde S ac actio immanens. Immanentia actioniS
duo importat ut actio procedat a principio agenti intrinseco Q ut in ipso agente recipiatur. Unde ViVenSest simul principium et terminus Suae operationiS, et Proinde, quum terminu Seu fructu operationis maneat in agente, Proprium S Operationi Vitali agens perficere. Omnis igitur Operatio, quae transit ad perficiendum Sub
Dicimu qua transiens, quin eadem operatio, quae Per Se et primario est immanen et vitalis, per acciden et Secundario poteSt effectum Xternum producere et quantum ad hoc St transiens et mechanica. Sic actio artificis moventis instrumentum non est vitaliS, quum tali moti ope alicujus machinae confici possit I actio autem, qua artite movet manum ad movendum in-Strumentum S actio italis. Dices Corpora elastica, si poS CompreSSionem Sibi
relinquuntur, Se movent ad recuperandam Suam Ormam PriStinam I ergo non Si neceSSe, ut actio immanens sit actio vitalis Seu a HVente procedat.
Resp. Orpu elaSticum, quando ad Suam naturalem dispoSitionem tendit, Vere se movet ut principium quod illius motuS neg. Ut princiPium quo, COHC. Licet corpora inanima quandoque cum Sint XtradiSpositionem naturae suae debitam naturaliter OVeantur Sine OV motione Xterioris agentis ad illam diSpOSitionem recuperandam nihilominus motu ille
dici nequit operatio vitalis quia non procedit ab ipSOCorpore, tamquZm Principium quod motuS, Sed Solum tamquam a principi quo nimirum, Corpu nactum Sta generante talem naturm Seu formam qum OnSe quitur quaedam naturali diSpositio, a qua Si rem OVentur Per gen eXtrinSecum naturaliter redit ad riStinum Statum simul ac CesSat influxus illiu agenti
225쪽
ideoque Verum moVens Vel principium quod illius motus eSi generanS, qui talem formam dedit, quam illa naturali inclinatio consequitur, quae St Veru effectuSactioni generativae EX Opposito in Viventibu naturales illi motus tum maxime habentur, cum ViVen Ver' satur in debita et periecta dispositione Suae naturae, ideoque non possunt refundi in actionem generatiVam, quae et formaliter et virtualiter cessavit Sed a Vivente Procedunt, tamquam a principio quod seSe agit admotum V De Maria, Cosm. P. 59).3S. Conceptus essentiali actioni Vitali non On-SiStit in eo, quod vivens e movet ab intrinSec Seu SPontanee, ut quidam docent v .g. Zigliarain, Sed in immanentia operationis. Etenim conceptus SSentialiSactioni reponendus est in illa nota, sine qua ista actio intelligi nequit atqui sine nota immanentiae OnCOPtUS actioni receptae in subjecto, a quo procedit, minime efformari poteSt. 16S. Dices ' ' Prius concipienda est actio italiSin SeipSa quam concipiatur ejus modi1 Vel proprietaS.
immanentia sit merus modus vel proprietas actioniS vitalis est ipsa quaestio determinanda. Dices R. Actio vitalis in se considerata eSSentialiter requirit quod sit a principio intrinseco ViVentis. Resp. R. Actio non Vitalis idem requirit, id quod omneS, OccaSionalisti iXceptiS aperte docent. Resp. 29. Actio vitalis importat a actionem ab intrinseco principio procedentem,-hoc XPrimit genuS, in quo actio vitalis cum actione non vitali convenit: intermintim ejuSdem actionis in agente; -hoc OnStituit
differentiam actionem vitalem a non vitali Specifice distinguentem Non igitur in proceSSione a principio
226쪽
intrinseco consiStit formalis conceptus actioni vitaliS, sed in ejusdem immanentia.
169. Vivere est agere immanenter. Immanentia Vero actionis duo involvit ut actio procedat a principio intrinseco, ut in ipso agente actio terminetur. Eo
igitur perfectior est vita, a quo independentiu ab influxu principii extrinseci actio procedit ab agente b quo plenius recipitur in agente. Ex hoc duplici
capite ostendi potest re esse gradu vitae.
170 quoad independentiam operationis. Tria Sunt,
quae influere possunt in actionem, prout ab agente prOcedit, Scit. sinis, propter quem actio fit forma, Secundum quam actio fit ipsius actioni executio. JamVero, e periectius Si vivenS, quo plura e hiSin Seipso habeat. Atqui unum est genu viventium vegetalia), quae exsequuntur quidem Operatione vita-leS, ' Sed forma per quam agunt, et sinis Propter quem agunt determinantur ei a natura V S. I h. T q. 18 R. 3). Alterum est genus viventium animalia , quae Peratione Vitale exsequuntur, et Sane Secundum formam cognitionem SenSitivam ope suarum facultatum habitam, sinis autem actionum ab Auctore naturae ei Praestituitur.
Tertium est genus viventium entia intellectu radita ,
The scholastic define lite as, activitas qua en SeipSum Obet. . . The eatur insiste o a essentia is the immanent character of the OperationS. An immanent actio is ne hic Proceedin irom an interna principi cloes no pas into a foreig Subjeci, ut PeriectSthe agent- MaheP, p. cit. P. IIJ. V ita e qu'm te mouvement en generat. CeSt 'element
dans immanence u mouvement vital - Mercier, Sych. v. I, P. 3, ecl. ). In conceptu vitae motus est quid prius et communitis, immanentia est quid magis determinans ac magis specificum Hugon, Biologia et Psych. V. I, P. 4
227쪽
DE EXISTENTIA PRINCIPII VITAE. 217
quae in seipsis habent non modo exsecutionem, formam cognitionem intellectivam), Sed quippe quae rationem tini et medii eorumque mutuam relationem cognoScunt)finem ui operationibu praefigere OSSunt. quoad receptionem in agente. Triplici modo poteStoperatio recipi in agente aut enim recipitur in toto Subjecto, a quo procedit, ut accidit in vita vegetativa totu enim organiSmus nutritur et augescit: aut recipitur in Speciali organiSmi parte, Scil. in organo, ut sit in vita sensitiva sic vidimus oculis, etc. I c aut recipitur in facultate nulli organismi parti inhaerente, ut fit in vita intellectiva operationes enim intellectiVae non recipiuntur in Composito, sed in ipsis facultatibus intellectivis Ratione igitur habita sive independentiae Operationi SiVe ejuSdem in agente receptioni tre gradus vitae distinguendi Sunt, nimirum vita vegetativa, vita sensitiva, vita intellectiva. Porro vita intellectiva est et ipsa triplec humana, angelica, divina. Nam
operatione homini propriae Xercentur cum dependentia eXterna ab organi I angelicae operatione OXer- Centur per Specie non a rebuS Xterni hauSta sed
Simul cum angelica natura infusas I Operatio divina nullam habet dependentiam a rebuS XterniS, quum divina operatio sit infinita divina natura. ART. II. DE PRINGIPIO VITAE.
1. D Existentia Primi Ρrincipii Vitae.
171 ΤΗΕΝΙ XXI.-Λgnoscendum est in omnibus corporibus viventibus primum principium vitae a viribus materiae plane
Stat quaest. heSi Statuitur imprimis Contra Materialistas, qui omnem actiVitatem Vitalem etiam sensi-
228쪽
218 DE EXISTENTIA PRINCIPII VITAE.tivam repetunt a materia bruta, nimirum, conantur phaenomen a Vitae Xplicare mere mechanice per atomorum Vibratione vel per vires phySica a chimicas. Nec Materialistae tantum, sed alii a Materialismo prorSu alieni reperiuntur, qui contendant Vitam, non quidem intellectivam Vel Sensitivam, Sed vegetatiVame Xplicari OSSe per ire materiae absque Speciali vitae
principio ' Quaeritur inquit Tongiorgi, Sych. P. 22ὶ
quid sit quod viribus materiae brutae additum, una cum eis vim vitalem es cit. No Stra Sententia St, non OSSe opus ut admittamus in egetalibus realitates aliquas materiae SuperadditaS, Sed Sati eSSe ire inorganicaS sub quibusdam conditionibus operantes a Vero Onditiones artificiosa organismi constitutione contineri.
Scholastici dum admittunt principium vitale a
materia ejuSque viribus diversum, a Vire minime excludunt, immo proritentur totum Pro CeSSum ege
tativum in plantis, et Vegetativum ac sensitivum in animalibuS, multum dependere a viribus phySici et
What is life accordin to the materialisti . . . ite, the tellu S i a Puret mechanica phenomenon clue to affinities o ordinary
229쪽
DU EXISTENTIA PRINCIPII 3IT E. TQ
chimiciS, quatenus hae sunt instrumenta principii Vitalis, et ab ipso diriguntur et elevantur ad flor-
adaptatum ad operationes vitales diversa pro diVersitate principii peragendaS. δ172. Prob. hesis. Λrg.- uum Omni effectu Prae-
SUPPOnat auSam proportionatam, si in viventibus Corporei manifeStantur operationes et proprietate ab Operationibu et proprietatibus non viventium OSSentialiter diversae et altioris ordiniS, neceSSO St, ut ViVOn
tibus insit aliquod principium a principii et ViribuS
brutae materiae essentialiter diversum et altioris ordini onam essentialis diversitas principii diversitate operationum et proprietatum se prodit. Atqui in viventibuStale operatione et proprietates manifeStantur ergo. Prob. min. Pars T'. Manifestantur operationes. . . Nam habetur operatio, qua corpuS Viven per SSimi' lationem exterioris substantiae se totum efformat e X minutiSSima cellula organismus enim primari ConStatunica cellula, Seu eSi corpuSculum nucleo, Protopi RSmo, et membrana CoaleScen haec Vero cellula alimenta
intuSSUSCipien Se nutrit, evolvit, atque multiplicat in
230쪽
22 DE EXISTENTIA PRINCIPII VITAE.alias cellulaS, quae et ipSse Simili proceSS se VolVunt in organiSmum embryonalem. Qui organismu mira cum OnStantia pergit e evolvere juXta typum prae- definitum, done efformatur perfectu organiSmu VaritSpartibus ad unum finem conspirantibus instructuS-JamVero, tali compleXu operationum Si omnino diversu et altiori naturae, ac peratione PhySicae et chimicae, quae in bruta materia XSeruntur harum namque Operatione transeunt in Subjectum Xternum,
minime vero terminantur in ipso agente ut illud ab
parare. Etenim inter diverSa organismi parte Viget Praeclaru Ordo, quo iunctione inferiores superioribuSPerngendi SubServiant, ac omnes communiter in id
tendant, ut typus individualis servetur et bonitati individui consuletur, non obstante jugi immutatione
materiae, qua organiSmu coaleScit Ista autem amica
tendentia Xplicari nequit, nisi detur in viventibus aliquod principium, quod vires et iunctiones inferioreS regat atque ad finem proprium dirigat. Si enim illaetantum vires in viventibu Se XSererent, quae etiam in non viventibus vigent, fieri non posset, ut viVentia legibu proprii regerentur, et operatione et effectuSab operationibus et effectibus non viVentium SSentialiter diversos produCerent. λ