Summula philosophiae scholasticae in usum adolescentium

41쪽

DE NATERIALISMO. 3ICitate Jam quum ordo vel pro uno instanti complicatiSSimia Sit, quo VireS, quot actione ConSpiranteStanto tempore factae Sunt Et hae ire OmneS, quamvis sub diversissimis agerent locorum et dispositionum adjunctis, ab Ordine non deViarunt. Semper etiam cohibitae Sunt ire deStructivae, ne Omnia ad ChaoS reverterentur V- Η0ntheim, ThEOd. p. 72 . 49. Utilissimus. -Nam, ut de Organici SileamuS, in rebus inorganici univerSali Corporum inter Se attractio ad eum modum temperata St, ut inde ordo summa dignia admiratione per univerSUm mundum pertingen emergat o tanta tu celeritate per Omnes partes diffunditur, ut res debito modo oculis patefiant: aeriformium Corporum proprietate Chimicae ita determinatae Sunt, ut, quae ei ConStet atmOSphaera ad vitam organiSmorum aptiSSima Vadat ne ipSe ea praeditus est lassicitate, Vae SODO TOPRgando Summopere Onierat : CohaeSi denique atque XpanSio, quibu typuScujuslibet corpori in Ordine PhySiCO OnStituitur, eo gradu et modo adSUnt, Ut Corpora omnia in hac rerum universitate mutua cum harmonia atque quasi quadam concordia Simul SS Unaque agere OSSint. Cujus generis innumerabilia alia Sunt Xempla, quorum moleSeo magi CTOSCunt, quo plura in die Variae naturales disciplinae nova atque abSCondita proferunt. Haec

omnia qui diligenter OnSideraverit, non dubitanter dicet e nulla interveniente tendentia finali evenire non posse V- Τilin. euech Phil. Nat. P. I, P. I).

obj. . Inter poSSibile atomorum Combinatione fuit praesens mundi dispositio I ergo non rePugnat quod mundUS, Protati est, CaSueveniret, Sicut non rePugnat quod e litterarum Congerie vicibus indefinitis ex urna ProjeCtarum enRSCeretur quoddam Poema. Resp. Dist antec. Inter Combinatione intrinsece possibiles, conc. inter Combinntione CXtrinSeCE POSSibileS, Subdist. admissa causa intelligente et dirigente, trans. Vellasn . . tali CRUS non admissa,

42쪽

32 DE MUNDI CREATIONE.

Reg. Ut in exemplo allato Parita habeatur. PUS SSet SuPPOnere litteras CaS fui SSe formataS, RS ea eSSe ejuSclem idiomatiS. CaSuea in aliqua urna fui SSe contenta et Casu inde ProjectaS. et quidem eodem loco et Cum aequali impulSu ne in Spatio diSPergerentur. Hae et alia absurda SuPPonenda sunt ad Paritatem requisitam Constituendam. Unde Sicut metaphySice repugnat effectu Sine Cau Sa Proportionata, ita metaphySice repugnat, quod OPUS Onstanti ordine instructum Casu originem habeat. obj. . Ratio reddi potest ordinis et dispositioni rerum. Si

listae sic objiciendo per naturam V aut intelligunt aliquid in ab-Stracto, et tun verbi ludunt quum hujusmodi nequeat ullius rei eSSe Causa I aut intelligunt aliqui in concreto tunc vero Uisatura erit iPS Congerie rerum viriumque materialium et habetur petitio principii aut intelligunt aliquid a materia distinctum et proinde immateriale et intelligenS. quod non temere. Sed Consilio, et quidem SVPromo, Peratur et univerSitatem rerum ad finem ultimum dirigit.

DE MUNDI CREATIONE FORMATIONE FINALITATE. 23. Vera doctrina Circa mundi Originem ea St, quae tenet mundum totum a Deo tamquam a prima Sua CauSa per Creationem libere peractam ortum et ordinem SumpSiSSe. Han doctrinam, quam Fides Catholica aperte docet, Sana philoSophia es Cacissimo ratiocinio demonStrat. Facto autem Creationi Statuto, quaeri

poteSi quinam fuerit primus mundi a Deo conditi

StatuS; necnon quinam fuerit modii et ordo, quo tota Universita Corporea Ormata atque perfecta fuit.

Unde duo hujus capitis articuli.

43쪽

DD CREATIONI, NOTIONE. 33ART. I.

DE MUNDI REATIONE.

1. De creationi Notione.

24 VOX Creatio, quae apud vetere profano auctoreS non aliud significavit quam effectionem vel productionem alicuju rei, OVam eamque Specificam significationem sortita Si pene Scriptore Chri StianOS, qui per eam deSignare Volebant eminentissimum modum ei nciendi Deo Soli proprium, quo reS, quae Priu nullo

modo XiStebat, XiStentiam accipit. Creatio igitur Sensu Stricto et Christiano definitur productio rei ex nihilo sui et subjecti. Exponitur definitio.-Creatio est species productioni : jam id, quod producitur, Suae productioni non praeexistit. Unde in omni productione sive creativa Sive non re producta fit e nihilo ui et proinde, quod ad haec Verba attinet, creati Cum alii productionibus convenit. Quando autem additur et subjecti ponitur disserentia creationi specificativa et ab aliis productionibus generatione et alteratione diStinctiva. Istae enim praeSupponunt Subjectum, in quo actio agentis

recipiatur, et ecquo effectu educatur per Creationem Vero re producitur Secundum e totam nullo adhibito

44쪽

34 D CREATIONIS NOTIONE.

Subjecto, e quo tamquam X nuSa materiali res fiat. Brevi Nihilum sui est negatio rei, quoe Producitur, P. g. Sintu qua taliS.-Nihilum subjecti est negatio Subjecti, e quo effectu producatur. λ25. Consectaria.-Ι ' EX nihil ' non est accipiendum positive ac Si nihilum SSet ca AS a materialiS, quae actu creationi in en aliquod tranSiormatur Sed negative, ad indicandam-a negationem Subjecti praee XiStentiS, e quo res fiat SucceSSionem o esse rei ad ejus

non-esse, ita ut priu Sit non-eSSe tamquam terminus a quo, et OSten esse tamquam terminus ad quem. Ob Servandum autem est in Creatione minime inveniri veri nominis mutationem Vel SuCCeSSionem : tunc enim

mutati locum habet, quando aliquid aliter se habet

The classi definition o Creation Productio rei ex nihilo Sui et subiecti, i. e. the production o a thing rom nothin in thesens that Deiore iis production ei ther the hin itseli exist ecl. nor id an subject-m alter exist rom hicli the hin could heias ioned. An illustration a b drawn iro Ordinar work. Thu a Carpenter a Carve a Plece of urniture rom a locli 1woo or a Sculptor may Chi Sel a Statue rom a rough pie emi martile. Neither the ne nor the ther existet a Such Deiore the wor an fastiione them ence hecis sal to have produce them ex nihilo sui. ut the materia existe this the workman id not malae tience e id not produce the Statue ex nihilo subjecti- Driscoli, Christian PhilosophW God P. O 2). The reposition ei out of V in the bove definition cloe not. o Course impi that nihil. nothing. to e conceived a themateriai ut o whicli a thinii made-materia ex Ha- miSCOnception hicli has ive ris to the puerile objection against thedefinition o creation conveyed by the phrase ex nihilo nihil fit nothin Comes of nothing. ' The ex means a the negation ofPrejacent materiai, ut of hicti the produc might themis be

45쪽

DU CREATIONIS NOTIONE. 35priu et postea id quod procul dubio dari nequitabSque aliquo Subjecto, quod e uno Statu tranSeat in alium Pari ratione XCluditur SucceSSio, quum haec postulet Subjectum, quod ad terminum prO-grediatur. Unde V in Crentione . . . non potest accipi aliquid idem aliter Se habens nunc et priuS, niSi Secundum intellectum tantum . Sicut si intelligatur aliqua res prius non fuisse totaliter, et OStea SS s. h. I, q. 5 R. 2 ad 2 . 2. Sola Subsistentia proprie creantur. Illud enim Proprie reatur, quod proprie habet SSe, sicut esse ita sieri: atqui esse proprie competit SubSiStentibus, cetera enim non Sunt id quod habet esse, Sed id quo aliquid est Sicut igitur accidentia, et formae inferioreSin, et hujuSmodi, quae non SubSiStunt, magi Sunt OeXistentia quam entia : ita magis debent dici concreata quam creata V S. h. ib., admen, quum n3turae ACCidenti non sit abSolute repugnanS, ut OnSerVetur Sine Subjecto, ita etiam non ju natur92, Sed ju ConSentaneo modo siendi adversatur creatio. Utrum inferiore formae substantiale Creari OSSint, Controvertitur. Unre, Te per Creationem effectae hae Sunt entia

pure spiritualia angeli animae rationaleS, quippe

quae me in fieri nec in esse pendent in materia c)materia prima et formae primitivae materiam infor

3. Allata creationis definitio desumitur a termino a quo Triplici alio modo Creatio a S. Thoma definitur a ratione termini ad quem Sub quo reSpectu Crentio

dicitur productio rei secundum totam Suam nlitatem, i. f., non modo SeCundum formam, Sed etiam secundum materiam, si res Sit materiali ratione objecti formalis, et sic Creatio dicitur productio entis in quantum CS EnS, . f., Cti CrentiVR, SOCUS AC Aliae CtioneS, terminatur ad ens Simpliciter, non ad en jam XiStenS,

46쪽

36 DU CREATIONIS NOTIONE.

ut fiat tale en c ratione catisce ejicientis creatio definitur emanatio totius ensis a causa universali Deo . Quae definitio ne perperam intelligatur, prae ment habendus Si duple SenSuS, genericus nimirum et specimtis, quem habet VOX emanatio. Generice sumpta non Significat niSi originem effectus a sua CRUS n, quin modum Origini determinet et in hoc SenSi Creati recte dicitur emanatio. Specifice sumpta includit modum originis et Significat proceSSum uniuS rei ab alia cum aliqua SubStantiae Communicatione, qua procedit quo SenSu Pantheistae dicunt mundum esse Dei emanationem. 26. Creatio cliva et passiva. -Creatio ConSiderari potest active et passive Active est ipsa actio divina. qua re e nihilo prodi citur uum autem actio divina sit prorsus eadem ac divina SSentia, Creatio activa dici potest divina essentia prout relationem habet ad rem Creatam. Passive Si 'Sa res creata, prout relationem habet ad Deum. Haec relatio consistit in dependentia creaturae a Deo tamquam a principio sui esse. Unde creatio est actio formaliter immanens, vir- ualiter transiens formaliter immanens, quia in Suaentitate mori differt divina issenti virtualiter transiens quia illa actio id habet proprium, quod dum perfectissime identificatur Cum divina SSentia tanta perfectione et meacia pollet, ut sine ulla sui mutatione POSSit rebus Xistentiam impertire, quando et quomodo velit Nam si actus voluntatis sit infinitae perfectionis, ejus emcacia erit pariter infinita nec indigebit potentiaeXQCutiva ad effectus productionem, Sed e se emcaXerit. Ita communiter Theologi et Philosophi post S.

Thomam.

Sed aliquid extra eum. Quae Sententia fundari videtur in Principio,

47쪽

DD CREATIONIS POSSIBILITATE. 37

quod actio et passio sint idem et id quod Si passio, prout in Subjecto recipitur, dicitur actio prout pendet ala agente. Quod principium,

licet Verum Sit respectu actionis Creaturae falSum Si deSPeCtu Ctionis divinae Nam imprimis in iductione rerum e nihilo mori latur Subjectum, cui applicetur vi Creans, et proinde deeS PRSSio proprie micta. Praeterea, intelligi nequit quissi sit maec creatio activa extra Deum. Non enim potest eSSe quid increatum ut patet ne qui Creatum, quia tale en eSSet terminu actioni Creativae ne moduS, quia Octu exigit Suum Subjectum jam Creatum, equo Subjecto Iraeci Se igitur Denique haec sententis intactam relinquit quaestionem quid sit illud per quod Creatura a Deo Pro- Cedit ad quam quaestionem Solvendam neceSS eSt admittere aliquiuin Deo, quod effectu ad extra producti rationem Suppeditet HAEC autem ratio debet esse divina potentia P atvero potentia in Deo. SOCUM AC in Creaturis, non 'St principium ructionis quum clivina actio Sit ipse Deus sed ireaturarum, quas Producit abSque ulla applicatione ad Subjectum extrinSeCum atque ideo ractio CreativaeSt formaliter in Deo Seu formaliter immanens. Exinde Sequitur

eam SSe virtualiter tranSeuntfm, quum repugnet, ut actio Sit or- maliter immanens et formaliter tranSten Seu non immanenS

2. De creationis Possibilitate.

28 ΤΗΕΝΙΝ ΙΙΙ. Creatio mundi nullam involvit ri pugnantiam.

Stat qu-st. -Fide nos docet mundum fuisse X nihilo creatum, et proinde ab esse ad posse circa ejuScreationem valide ConcludimuS. InVeniuntur tamen,

qui ex una parte doctrinam Fidei non accipiant, et ex altera quia erroribu Atheismi, Pantheismi, Materialismi inliciuntur notionem Creationi tamquam figmentum absurdum riSi potiuSquam cogitatu dignum

48쪽

38 DU CREATIONIS POSSIBILITATE.

Licet ratio humana possit suis viribus notionem Creationis acquirere tamen e philo Sophi antiquiS, qui lumine Revelationis caruerunt, ViX Si qui genuinam hanc notionem attigerit. Nec id mirum : nam res Sensibiles, e quibus omne idea no Stra haurimUS,

haud possunt intellectui nostro Suppeditare imaginem productionis is nihilo subjecti sed imaginem prorSUS

Contrariam, Scit e Subjecto. Sunt qui putent Aris

totelem hanc notionem re Vera ConSecutum SSe, et

certum est apud ipsum inVeniri omnia principia j g.,

opinio an use the Pentateuchal ter o creation hy hicli

negative the hypothesis of Specia creation

Though the dea o creatio is seli-consistent and naturallyattainatile Dy the in interpretin the wori in the light of the

49쪽

DU CREATIONIS POSSIBILITATE. 30

de actu de primo motore), e quibu Verita creationis

logice fluit communiter tamen docti in ejus operibus

affirmant eum non auSum esSe hanc concluSionem

deducere. Idem de Platone Sentiunt. 29. Prob. I hesis. Λrg. I.-Ut Creati CenSentur possibilis, duo requiruntur et Sufficiunt, Cil. ,-I. Ut habeat possibilitatem intrinSecam, Seu Ut ju notio non sit in Se repugnan R. ut habeat possibilitatem

eXtrinSOCRm, Sell, ut en Virtute creandi praeditum

existat. Atqui utraque par admitti debet ergo. Probasti pars ' minoris . otio reationis non est in S repugnans. Haec enim repugnantia, Si deSSet in- Veniretur a aut in novitate Substantiae, b aut in termino a quo productioniS c aut in termino producto. Atqui a repugnantia non habetur in novitate substanti haec enim in eo tantum conSiStit, quod reS, quae priu non XiStebat, XiStentiam accipiat et quotidie locum habet in synthes Chimica, et in ortu plantarum, animalium hominum repugnantia non habetur in Iermino a quo productionis, i. e. in productione X nihilo quia tali modii producendi ne dum ullam repug-

50쪽

o D CREATIONIS FOSSIBILITATE.

nantiam involvit, sed etiam XCellentiam et dignitatem hujusmodi productioni clare manifestat quemadmodum in productione e praehabito Subjecto, quo major est improportio termini a quo relate ad opus praeStandum, eo magi admiramur modum efficientiae et efficaciam et praestantiam artificis. Unde dat ente infinitae virtutis in operando, nulla e hac parte adest repugnantia. C Repugnantia non habetur in termino producto terminia enim productus est en finitum, quod quum actu XiStentiam habent nullam procul dubio repugnantiam in uis notis involvit. Pars a minoris Creatio habet extrinSecam OSSibilitatem, Si existit enS, quod facere poteSt quodcumque habet OSSibilitatem intrinsecam atqui X- istentia talis entis in rictis argumenti probatur in Theologia Naturali ergo. 30. I.-5Modu operandi alicuju cauSae propriUS respondet proprio ejuSdem modo SSendi, Operatio enim equitur SSe eique proportionatur atqui DeuSest in esSendo absolute independens ab omni ente sibi eXtrinSec ergo in operando parem sibi independentiam vindicat-id quod dici non posset si in rerum productione indigeret Subsidio materiae praejacentiS. Praeterea haec materia esSet infecta Vel facta -non infecta, quia haec repugnat p. 22 non facta, quia recurrit eadem quaeStio, et tandem admittenda esset res e nihilo subjecti producta. Ergo creatio mundi nullam involvit repugnantiam. 31. 0r.-Ergo i creandi Sicut est absolute independenS ita est Simpliciter infinita et ideo nulli creaturae communicari poteSt. Et quantum ad hoc nulla datur dissensio inter auctores, Si agitur de Virtute creandi nullis limitibus coarctata. Quidam autem dubitant utrum ratio poSSit demonstrare Virtutem creandi aliquod ins particulare non IOSSe irenturi S