장음표시 사용
211쪽
aut perendo, aut uoluendo urbitatas ut trium conimunis fit uectatio. Uolutatio uπo, ex tractu pusub collat. Necesse est enim id quod uolui partim trabe re,partim pellere. Aliud enim a se repesti aliud adsierapit. Qis ref id qxod pellit er trabit, mulsiunt cum quod pessitur er trahitur,pri lausi est nihil interiectu messe ei quod loco movetur,cT ci quod movet. sed hoc ipsum ex definitionibus intelligi potest. Purusus enim motus est,aut ast,aut ab alio ad aliud. Tra Etlas autem motus ab alio ad st,aut ad aliud, cum in ior est motus trabentis, qui ea quae intrest cohaerent, dii trahit. Sic enim alteri simul trahitur. Quanquaaliud etiam genus quodda tractus frause uidebitur. Lignum enim ignem trahit,sed non hoc modo . Nihil aute intres, moueatume, an insistat, id quod trahit. Nonnisquam enim trabit eo ubi est, in dum eo sebi reat.Fieri autem non potest,ut aliquid uel a se ad aliud, uel ab alio id e moueat, quin contingat. Ex quibus perspicuum est,nihil in medio eius quod motu cietur,eπ quod motum Her Iocatum esse: nec ei quod eommutatur, e T quod commuta quicquam interis ctum est. QEod ex inductioneprespici licet. In omniabus enitus es esse olet terminus qui commutat, Crquod commutatur ab ijs quae enum tu suns. Sunt tem haec ubiectae qualitatis affictiones. Aut enim id quod calescit, aut dulcesci aut concresci aut exiccatur, aut albescit, commutari dicimus: it j quod
animatum est,cr quod inanematu .ac rursus eorumque animata sunt, partes non sentientes, ipsosque sensus. Immutatur enem fensas quodammodo. Sensic
212쪽
Liber VII. 37 et qui in opere occupatuis est, motiuesta corpore ita pro retus,ut sienses ipse aliquid accipiat, er quasi
patiatur. Ac quom quidem id quod inanimum est comutatur, s etiam id quod animatum est comutari folat. bum autem id quod animatu est, no isde omnibuis id quod estinanima commutatur. Nes enim sic stas et i musamur. Ais hoc quidem ignam est,illud non ignarum eo'm quae accipiat er quasi strat. Nihil autem prohibet, id etiam quod animatura est, iaptu arare,cum trwn infensibus immutatio consiequitur.
QMd si id quod commutatur,ab ijs rebus quae sensubus percipiuntur,mmutarisolet profecto is his om- rubum mulsum Cr extremitis quae t mrat, CT id
quod primo conputatur. Illi enim continuatus est aer, aeri autem corpus.Rurses color lumni, lumen as GEM continuatu est: eodemq; modo er auditws,er o doratus. Aer enim g primus mouet, ei quod mouetur continuatus est. Eadem est gustatus ratio coniunctus
est enim cum I ut usapor. Q dfitini' quae ima nisu siunt, quae fensus sunt expertia, eode modo. Ita fit, ut nihil interiecti sit ei quod immutatur, Cr ei
quod inmutat. Nec vero inser ea quae crescut Cr qua imminuuntur, quicquam locetum est. Nam er quod primum crescit, ita augetur accestone, ut unum totuliciaturrier rursus imminuitur id quod dere citialicuius eius partiti absisione. Ita necesse est continuacte er quod augescit,Cr quod minuitur,nec qui quam interiecti m esse ijs quae cohaereant. Prespicuum est igitur, nihil esse locatu inter id quod primum moveru er quod cxtremo loco moliet.
213쪽
. Oritne ratem quod commutatur , arebusquesus sensium cadunt commutarim ijsλ demum quae perfexim externam accipian: Cr qua serant, commut tionem dici, ex his intelligendam est. Aliorum en quispiam maxime in figuris omis, 'rctionibus,ataque horum Uceptionibus er an ionibus commutationem reperiri existimabit,sed in nullis laesi. Q denim lorinatur, cum absolutum et eiu3 rei nomine - ex qua constat,non appellamus. velati statua aes, aut pγramidem ceram,aut lecticum lignum non dicimus: sed norma deducentes,statuam aenea, Dramidcur c rem, lineamq; secticam. quod autem aliquid accepit, , immutatum est,appellamus.Ariarem enim Cr h midum Cr dum cr calidu aes dicimus,ais ceram nec. hoc modo solum, sed id etiam quod hinidum est, e quod calidi , aes esse dicimus:eodem, nomine quo fictionem, materiam appellamus. Ita figura et orma id quod Actuam est eius nomine ex quo consta nodicitur, aflictionibus aute cr commutationibus dicitur: perspicuum est bos ortusnon esse commutati nes. Praeterea si dicatur uri homo commutari, vel domus,aut aliquid aliud eorum quae orta Crycta sunt, ab urdaem alienti inuidebitur sed frialis umquodque ortium sit necesse s , cum quaedam praegressa sit
commutatio: ut materiae concretis uel extenuatio, vel concalesictio, uel refrigeratio. At uero ea quae o
rtu mur, tron commutantum. nec corum ortus conrniu
ratio est, nec habitus, nec uirtutes corporis. Habitus enim alij uirtutes, alij uitia diculur,nes virtus aut uitium commutationis notatis appetantur, sed uirtus
214쪽
terfectio cr absolutio est otiae . cura enim suum quiv κirtute adeptum est, tum id persictrem absoluturus dicitur. tum cnim maxime id quod fecundum naturam est, appetit. Quiemadmodum circuivi pe fctus dicitur, cum circulus fictus est praestatisimus. Vstium aute, huius est interitus er amotio. Vt igitur in domus absolutionem, comutationem dicimus, Obsurdum enim sit, si istigium er tegula commutatio dicatur, aut si domus cum Astigium apponitur, aut tegitur, commutari dicatur, non absolui er perfici sic ex uirtutes, er uitia, er quae ea habent, aut accipiunt. Ita enim perfectiones, haec amotiones, nonigitur commutationes . Praeterea uirtutes omnes in quadam
ad aliquid allectione cerni dicimus. corporis enim virtutes ut ualetudinem cr firmam constitutionem in caloris ems loris temperatione. Grapta composiatione ponimus, eas aut ad ea quae interiora fiunt, aut di aera qui circu usus cs referimus:items pulchritudine cr uires, aliasque virtutes Cr uitia. Vnumquodq; enim eoru ex eo dicitur, quod certo quodi modo ad aliquid affectum est, et id in quo haec in unt,in suis ac propriis affections. bene aut uitiose constituut pro priae aut unt eae, a quo. aut oriri solet,aut interis Quonia ergo ea quae cum aliquo coferuntur,nec ipsa commutationes fiunt, nec eorum est commutatio, uel ortus, nec ulla alia mutatio perspicuum est, nec habitus, nec habituuam senes ex susceptiones esse in Gmutationibus. quanqua haec omnia friasse et orititurer intreetit'necessario aliquoru, quemadmodu etiam te is cryrma ut eorum quae calida ac stigia aut m a criti
215쪽
aridaeν humida unt,uel eorum in quiburs haec pria mo in unc commutatione. In ijs enim unaquiri, uirtus er uitium dicitur,a quibus id in quo insent, comma tari solet. Virtus enim illud reddit impatibile,uespatibile ut esse debet. Viti aut cotra paribile et impatibile. Quod etia in animi habito. cotingit. Hi enim ontnes quoiamo do etiam id quod eis praedituo ad ali d praeparat et asscit: ac virtutes quide absolutiones uni uitia amotiones. Praeterea virtus ad proprias resefecti'nes bene assicit er compara vitium autem mali. Non igitur haec commutationes erunt, nec vero nufioties eorum,..adeptiones. Oriuntur autem
tum denique necessisto, cum ea pars quaesensus est particeps, commutatur: commutatxr autem ab ijs quae percipiuntur fenfibus. Omnis enis virtus quae more perficitur,in uoluptatibus er doloribus quae ad cor pus pertinensic itur. Haec aut vel ex astione. capiutur,vel ex recordatione , vel ex expectatione. Ac eae quide uoluptates quae in actione uersantur,scissuper ei unitur ita ut alicuius quodsita sensum cadit,instruexcitetur. Quae autela recordatione er expectatio ne consistunt, a sensu etiam oriuntur.aut enim eorum quae ipsis euenerunt, recordatione homines laetantur, aut eoru quae sperant expectatione. Ita necessemnem eius generis uoluptate a rebus quaestio mo nent,oriri. Quoniam autem tum,cum voluptas gi tur ac dolor, virtus etiam er uitium oriuntur in his enim cernunturi voluptates autem et dolores commutationes ex motus quidam fiunt eius partis, in qua est sensus:prosio praegressa alicuius commutatione ac
216쪽
Utu er ancillantur, Cr accipiatum necesse est. Praeterea ortus eaera est cu immutatione: nec is ortus comtutio e L Nec uero in ea animi parte quae est rationuer mentis,commutatio reperitur. Qui enim scientia praeditus est,is maxime his est quae cum alio con Grantur. Quod hinc scire licet,quiascientia non oritur in nobis,crinali in paenis motus antecolit, sed di ius anticipatione.Experientia eno quae in par te uersatur, uniuersam scientium adipiscimuri. nec uero actio est ortus, nisii quis aspectum Cr tactam ortus nominet. Talis enim e factio. Praeterea usus er actiotus non est origo is quis etiam aspectus er tactus or esse, Cr agerebis simile existimet. Prima viιtem scientiae susceptis,nee ortus est, nec comutatio. QMe
se enim er institisse intestigentiam, id demum scire sepere dicimus:cr quietis non esi ortus, quippe canullius etiam sit mutationis, quemadmodum supra demonstrauimus. Praeterea queadmodu cum aliquis ex ebrietate,somno,ues morbo in cotrariam partem mutatvr er ueritur, non eum iterum scientia praeditum
sise dicimus,quanquam antea scientia uti non poses . sic ne tum quidem,cum primum habitu percipit. eo enim prudens aliquis cir doctus evadit, quod laetus animo uirtus quae more perficitur, confirmi runIlus ij qui ad dim pueri sunt,nec distere possitnt,nec eode modo sensis. quo maiores nutu, iudicare.Multae enim Cr uariae in eis uiget perturbationes .is motus. Sedantur autem interdum natura, inter
dura ab alijs in utri', cum aliqua in corpore sic ta nigratio: im aliter atq; aliquis in expergelictio
217쪽
meractione cin uino concocto excitatur. Ex quia biu persticum est,hoc ipsusnt mmmutari, bcοι tutionem in eas res cadere quaes sibiκ percipantur,.
er in eam partem animi quae est sensus particeps: m aliud autem nihil, nisi per aliud uis aliena.
Quaeri aute potest, po sit ne omnis motus omni motui comparari. Si enim omnis comparari potest.
er pari est celeritate id quod pari tempore pare cursum conficiat, erit motus qui in orbe torquetur, recto par er aequalis: ites eo et maior Cr minor. praeterea commutatio Cr motus aliqliis quo movemur loco, pares erant, cum pari eodes icii ore idia comutatum
erit, hoc motum loco. Erit igitur longitudini par eraequalis allectio. quod fieri no potesst. An vero cu p ri tempore pare cursum aliquid confecit, tu pari erit celaritate At logitudini par affectis no est. No igitur .
conrutatis motui quo loco movemur,par est et aequalis, nec maior nec minor. Ita no omnis coparari po- In circuito aut ex recto quomodo Absurdu enim
erit, nisi Ihnisse sit in orbe aliquid incitari cr torqueri,ut si rectis lineis moueretur. At statim necesse est id aut celerius aut tardius moueri ut si hoc declive,ulta acclive set. Nec uero quicqui interest ad ratione si quis coctauonecesse esse cotinub uel maiore celeritate,ues tarditate fret. Sic enim se ut sit maior et minor mim is qui in orbe setur,eo qui rectis luteis. ex quo fit,ut fit etiam par Cr aequalis. Si enim A tempore uim B,actem chacisi confecit, maius B quis c erit. Sic enim id quod celerius est definiuimus. Quod si minore brcuiores tentore para cκrson co
218쪽
Liber VII. 383- Ut,celerius etia erit. Erit ergo Hic a pars A teporis, in qua pare circuli id quod celerim fertur, parte decurrerit, et toto A tepore c linea, id quod tardius mouetur. Atueros colia i intersie possunt, sicietur . id quod modo dictum est, rectam lineum pare esse circido sed conserri non pos*nt:ne igitur motus quide. Omnia aute quae no sunt ambigur,coparari possunt, ut cur conferri no liceat, quodnam 1 tacutius, lare,
vinum,an nete Nes enim ullam habent comparationem, quod unt ambigua. Nete autem ei chordae quae illi proxima est comparari potest,propterea quod i dem acuti; in utras declarat. Non igitur idem uelox hic cr illic significat,ac multo etiam minus is commistatione cr loci mutatione. An primm quidem quod dictu est,non est uerum, Si qua non in ambiga, posse intrest copararis Haec enim uox multu idem in a qκα er aere significat, ex tamen constrei no possent. Si minim idem significat, at certe duplum iacm est citia utraq;. duoru enis ad vinum proportionem: er tamen constrei non posseunt. An in his etiam eade ratio valit Etenim multa in ambiguum est uocabulum. Aequorundam ambiguae sunt etiam desinitioncs: ut si qς id mustum esse dicat quod tantum sit, cr tantundein
praeterea. Par etiam ambiguum est, Cr unt :quodsimam, Cr duo. Alioquin curulia comparationem murbe habent, alia non babent, si una natura esis Anquod in alio sunt quod primo recipiis Equus ergo Crcanis isto pacto coparari poter ut, uter t albior. Extremitus enim est id in quo prim ἱ cudor inest. Items insinitudo. Aqua aute ex uox non poterunt: in alio
219쪽
rem alio sunt primo receptacula. Alpis licia est, ore illo quide pacto,ut er omnia unusinere liceatim in alio utchaeio vinumquodcti inesse dicatis viij idem par esse, dulce σχα sed in alio atq; adio
erunt.Et praeterea non quodvis datum est reci tacurum,sed unu unius est primum. An igitur ea quae comparationem babent,non solum non ambiIM esse dobet, sed etiam non hucre disti militudine er debentiam,id quod inest, quam idis quo laesie dimur s Vt
coloriquoniam multa genera complectitur,ea ex parte comi cu alio no potestiueluti, utra magis coloratu fit,na certo quota colore, uel colore omnino , edcandore.Sic etia in motupari celeritalepraeditu id dicitu A uod pari tempore pare cursum conficit in longitudine eius muneris. Stigitur unum mutatam est, alterum motu agitatum: par haec commutatio motui quo movemur Ioco erit, eaden celaritate facta. At id absurdum est. Id fit proptere qu)d motus genera continet.Ita si edint eiusde celeritatis quae eodetempore idem 1 actum confecerunt, profecto par e rit motus rectus, o is qui in orbem circumj fertum. Vtrum igitur id contingit, quod mutatio loci genus est,an quod linea genus s Tempus enim idem semper est indiuiduae speciei. An simia illa etiam specie di runt s Nivn mutatis loci genera habet, si illud genera habet,in quo est motus: er praeterea si id quo res mouentur, ut si pedibus aliquid ingrediatur, in gressus, i penis moueatur,uolutus. Aut certe no his, sed figuris magnitudinum motuου quo loco movemur, diuerses est. QDpropter quae eodem tempore per ia
220쪽
Liber VII. ἐυ-lacium mouentur,pari celeritate praedita dicintili , ita tamen ut idem hecie non disti, es: tum enim motus streisnon es Yt. Itas hoc diligcnter uidenda est, Mest motus dicteretiare disimilitudo. Qua
quidem oratio hoc indica genus no esse unum qui di, ob eamq; causam multas latebras habere. Sunt autem ambiguitatu aliae obscurae,inaequae quandam habres militudinem, quaedam uicinaes ter finitimae cutgenere,aut comparatione. Itaq; funt ambiguitates
Faeesse non uidetur. Quando igitur diuersa erit steticis an si idem alio,an aliud in alio is er quae est de kiitio aut quid est quo idem album Cr dulce iridis
mus f An ex eo aliud, quod in alio diuersim uideturi in suod non est idem omnino commutationes autem quonam pacto aeque celeres erunt s Si curari est commutar unus aute celerite alter tarde curari potest, simuls nonnussico ratio erit paris celaritatis. Eodem enim tempore commutatam est. Sed quid commutatum est Par enim et aequale non hic dicetur. sed q*emadmodum in quantitate aequalitasse hoe loco militudo cernitur. Sessiciamuε idem esse quod eo dem puris tempore, pari celaritate commutetur: tram taridem constrendam est. id ne in quo affictio sit, an ipsa ulmis s Atque hic quidem ualetudinem eodem se, aut nec magis,nec minus, sed
que inesse, fimi potest, difictio alia dis alia fit ut si
hoc dealbetur, Cr hic curetur, is bis nihil idem est,nishilpar nec mile: atq; haec iam immutationis species
Acin nec una est,quemadmodum nec motus quo movcmur loco. circa quot commutationis genera