장음표시 사용
221쪽
fuit, quotque mutationis loci, explicandum est. Igitur si ea quae mouentur specie distisunt, quom perbe παγtu K sint, non per aliud alienas ut, motus euulpecie si genere,generest numero, nurnerod strent. Sed utruuidendum est,sit ne allectio eadem, anisimilis,an conrmutationes eiusdem celeritatis cr festinationis,an id quod minutatur: utsi huius tantion dealbatum 4ὶ,ctistius tantundetu:an utrunq; spectandum est Ac eadequidem commutatio est, aut alia, si eade aut alia sit affectio: par aut dispar, si illud par aut dispar Crquale. Ortus etiam Cr interitus quemad odum eiu dem celeritatus in uidedum est ut si pari eodem, tepore idon er indiuiuum sit,ut homo, non animal, e iusdem celeritatis erit ortus celerior aute, si pari tempore alterum oriatur. Nea; enim ulla ex parte duo habemus, in quib. uisimilitudo te diuersitus cernatur. bd si numerus sit esentia,maior aut minor num rus eius dem speciei erit sed id quod commune est no mcn non babet, em utruus ouasi maior allectio est,uelqμae superat, magis inese, in quantitate autem maius esse dicitur. Quoniam id quod motum affert, Craliquo tempore mouet, π ad quendam Ut finem ac terminum stacly semper enim er mouet simul et mouit, ob eam 9 causam quantum sit necesse est, id per
qμod Cr ii in quo aliquid motu est si A quide id sis
quod mouet, B autem id quod motu cietur: c uero interuastum per qxod mouetur, CT D tempus quo mo-Metur, pari certe tepore uis ipsi A par et aequalis per
ipsius c duplum, ipsius B simplim ,πper c d*plo ipsius D tempore mouebit. sic enim erit proportu Eadem,
222쪽
Liber VII. η8 uis,si iam certo tempore per tin magnumst rium mouet , per simplum etiam simpla tempore mouebit: Crsimpla vis impl- per aequalest actu e odera puris tempore eodem modo . ut si E simplum Rer ipsius B Ffmplum ponatur,proficto quoniam eodem modo albecta sunt inter se, eruis eundem ad pondus rationem habet , per aequale lyacium pari tempore movebunt. Quod si E ipsum F in D tempore per c starium moueat, non necese erit pari eo demque tempore E ipsum F duplum, per inplum Mysius P mouere. Si ergo A ipsum BiiD tempore per faciam tam magnum ex longum, quam est c,moue
bit: certe E quod est 'sim A mplum, ipsum B noti
mouebit in D tempore: nec in certa D parte per aliis qμ m c partem, quae eandem ad c totum rationen babeat,quam A ad E habet. Nihil enimponituue,si ita res fra loco mouebit. Si enim tota uis per tam lom gnam pactam mouit, simplum eius nec per quale
vc nec quouis tempore movebit. Nam unus naue montre posscis uires eorum qui nauem impellunt,in m. meram Cr in s actum per quod omnes mouerint, diavidatur. Ob eamque causam Zenonis ratio aera illation est, quamuis milij partem fontM edere. Nihil nim prohibe non moueri aera usto tempore,e quo totus medimnus caβρο sonum elicuerit: non igitur tamina pars, quam est ea quae cum toto sonum reddiadi si separata sit, mucbit. neque enim ulla est iis potestate, quamdiu est in toto. Qv ods duo sint, cru trans hora per se aliquid certi ponderis certo tempore moueat loco, vires etia si coniungantur id quod
223쪽
ex ponderibM concretum per aquale piri eodem, tempore movebunt. Eadem enim proportio est. Num Virur idem etiam hi commutatione contingit eodem modo in auget, Cr quod vigescit, istud aliquid accessionis certo tempore ad dit bo: accipit:item, id quod commutat Cr quod comutatur,aliqua ex parte certo tempore magis minus
sie illud mutat hoc mutatur: duplos tempore duplicer quod duplum est duplo. Qisod autem simplum est plo tempore, aut implo tempore simpum immutabit er amplificabit. At uero si id quod commutat. uel auget, certo tempore id quod certi est ponderis uel qualitatis amplificat, aut commutat, non necesse est id quod simplum it implo tempore implam etiam quansitatem aut qualitatem amplificare er tim tare: sed fi ita res ferat, nihil aut immutabit aut dampisces it,quemadmodum nec in Irauitate.
Hatura, uel de Motu Liber octauus, Ioachimo Perionio Benedictino Cormariacono interprete.
V m autem motuc assurando ortus fit, cum
antecnon esse Cr intereat ita,ut nihil mouearerian nec ortus fit,nee intereat er exunguatur, sed
ex aeternitates rit er semper outuriis, immortalis remis expers in q; fit quae in reru natura Uyquasi uita quaeda omnio. quaenatura fecerit , quastio est. Omnes quide qui de natura aliqvid triaut,aut serunt, motura esse ponunt, quod mundam ortam cleuelint,
224쪽
Liber VIII. as', ut crede ortu et interitu rem omnes di lutet. viam iij erubiis muncis esse dicunt, eo udios oriri, alios interire CT occidere, sempiteratim. motum esse 'uiunt,quod necessest cum eorum motu rerum ortus er intritus perpetuari et contineri. mura uria unum, e j non sc iteraum esse pu- . tint,ij de motu ea ponunt, quae eorum rationi Crsent se in confientanea. Igiturneripotest ut aliqua donihil moueretur, id fiat duobus modis necesse egAut enim ut Anagoras tradit: ait enim illa,cum omnia confisa essent de quicuissent infinito rimensos lamporrimentem rebus ingenerassemoti , eo se crevissciant ut Empedocles,qui indis partis ricensit, partis quiescere:movcri,cum ex multis.' ncordia uno fuit, aut musta ex vino distortae. discere poria, interiectis medipj temporibus. scribis enim hoc modo, partibus ex multis unum confiueuit oriri, orbis, quo scisso,uarios procedit is ortus. a PQrinia Asiunt,nec inest constantia mundo, fluunt fimper. nec inis talibus ullus, sin fines ut iram torquentur in orbem.
Ritudine motus et quietis intelluere exictimiaus f Q quidE qua nimbilia ex cuiusmodi; las, ut
4 rim est. Veri enim cognitis non solum ad eum lo inquiest de natura magnum adiumentum astis versim etiam ad eum artem Cr rationem quae in primo principio uersatur. Exordium autem ducemus. ibi primam,quae ante a nobis in libris deNatura explicaa
225쪽
plicata sint. Q nim motum actionem es e dixit viri eius quod moseri potest , qua ex parte ea uim habet: res sint necesserit, quae unoquos motu cientur. Atq; etiam praetermissa motus de initione,omnes concedet necesse esse moueri. id in quoi unusquisq; motus cadere potest: ut commutari id quod comi nuriri potest. yrio ueri tomid quod mature locum potest. Itaque sit oportet aliquid quod incendi po sit ante quam incenditur: cr auid quod uim incendi habeat, ius quin incendat. Ita haec etiam aecesse est aut orta esse aliqua do cara nos essent, aut aeterna es . Acsi ortum est uni quodque earam, Cr quae moueri possunt Cr quor Hent, nec e est aute eam que sumpta est, aliam fisse mutationem er motam, quo ortu, se id quod moueri aut motu affero posset. Sin antea fuerunt sem. pericum nullus esset motia:auunt uideatur irati . 'aui qui perse animaduertet. sed multo etiam magis, is lanetius progrediatur, id eis Uuuenire necesse est. Ete' 'nivi eum ita natura rersi ferat,ut alia sinit quae ino eri posint, alia quae motum aferre tamen erit interda aliquid quod primu moueat,et quod moueatum,interdu nihilsed quiescet luerit tempus necesse est, criniI mutaretur. Erat enim causa aliqua elis, qui loqui de quies s motus priuatio. Ita fiet, ut primae mutationi
i- . mutatio antecelserit. Nam cum alia uno modo mou
discalia etiam contrarijs motibus, ut ignis caleficit, nec refrigerat scientia autem una contrarior uidetur esse:aliquid etia istic simile uitetur. ut frigus calo' cit quodamodo,utquido commutatu est aut remoturque laici da etii errat sciens is qui scientia est prae--, ditus,
226쪽
Zm, scietitia abutitur. Sed in eo genere ea omnia sive eryccre Cr pati et mouere Cr moveri possunt, nonpostant on M, tvsi certo quodam gerim, Crcum alta alijs adiunguntur. Itascam adhibentur .sella alij unum mouet,alinam mouetur: er eis naedi sunt, ut ait ara mouere post alicrum mouere. Si ergo non ex aet itate incucbantur,perspicuum est, canon eam num naturam habui': ut unum motu cieretur alterum motum a ret .sed eoram altina m
tari oportebat. Ncccse est enim hoc in ijs continge- AE ne quae cum aliquo conterunt xr: ut si duplam non e rut, nunc driplum musari ecbe aus non utrumque, Errere. Antecedet igitur primae aliqua mutatio. Prae ima prius et post ius quomodo mi Abluto tepores aut tempus,si motui locus nullus relιnquatur Quod tempus numerus est motus,aut motus quida, sim per i tempus, molim etiam aeternus it necesse est. A gomnia, cepto lino de tepore ma costi ο est. Omnes enim non ortam ese cocedunt. ob eamq; causam Democritus scri non posse ait, ut orta nι om nia.Tmpus enim non baisse origincm. Plato aute us i ud gignit. Simul enim cum coelo ortum esse
dicit coelum aurem ha buisse originem. Quod si feri non potest,ut i Cr cogitetur tempus sine pucto temporis,punctumque temporis medium est quiddam, et quod principium cr finem habet, ita tamen ut principium suturi fit, cr praeteriti finis: tempus sit et
ηι nec e est. Extremitas enim temporis, quod
postremam sumptum est, aliquo puncto temporis continebituri satim cum inhil in tempore praeter
227쪽
punctum temporis notari ij po fit. Ita quoniai aer initium er sinis est punctu in temporis,necesse est
tempus eje quod utraque ex parte illud contineat. Quodsi tempus,prolicto motus etiam aetemus sit ne cesse est, quidem tempus motus proprietas est quae dum eadem, ratione motum no laterituram esed cebimus . Memadmodum ex eo quod motus ortus esse ponebatur, efficiebatur, primo motu quendum esse antiquiorem:ita his,postremo 'posterior esse conclux, detur.Nes enissimul intereat, id quod mouetur, et quod moueri potest: vel quod incenditur, ex quod incendi potest: aliquid enim incendi potest,quod no incenditur,' ncs id quod moueri potest, quod motum a t. Et quod interire potest,interisse oporte bit, eam interit: er rursus post i quod illius interia mendi uim habet. Etenim interitus quedam est mutatio. Qi si feri non possunt, perspicuum est esse motum sempiternum,nec uise interdum, linterdum non fuisse. Nam commentum quoddam se potius haec undetur oratio. Quod etiam iudicandum est de eoram . sententia, qui ita naturum rerum tulife tradunt, id principium habendum Ue id quod Empedocles dice.
re uidetur,cum ui concordiae)n Cr discordiam uicis in Cr res uincere, er movere nece arib, Cr medio.
tempore quiescere. Ais ij etiam 'na' qui unum
pri ncipium Diant, ut etiam Anaxagoras, hoc posisunt dicere. Sed tamen nihil eorum quae natura constant,et naturam ducem sequuntur, inordinatum est. Natura enim omnibus causa est ordinis. Quod autem
infinitum ex immensum est,ad id quod immensum est nuram
228쪽
tam rationem habet. omnis autem orti, rationis est. Imruens porro tempus quiescere, deinde tandea uado mouer nec eius ullam esse disiumlitudinem
aut delam , cur nunc potius,quam antea usiuuen rit nec rursum utam hasere ordinem, non iam nat re manus est. Aut enim plane habere debet id quod natura conuenit, non alias hoc modo, alias alio:ut iam natura ira sublime fertur,nec hoc interda facit, riteia non icitiaut ratione niti, si non plane ac omnino ita est. Itas me infra esse, ut Empedocles Crs quis asius tradidit, uicistis uniuersitate quiescere, et Uusmoueri hoc enim id ordine quodi cotinetur. Quinetia hocq Verat, eu oportet no solsi prensicia resed eius quos rationem allis :nec quicquam ponere,nec postulatum stultum allirre, sed uel inductionem,uel demonstrationem. Ea enim quaeposita sunt, non uni causae curitast:nec uero hoc amicitiae propriam erat,aut inimicitiarum, sed illius contrahere, Harudii trahere exfremere. Quod si interdar adhibeatur, dicendum erat in quibuη ita fiat ut amiciliant esse quiddam, quod homines congreget er consocietrinimicos autem timer Gabalienatos esse. Hoc enim stiam in toto esse ponitur,quippe cum in quibusda ita esse uideatur. Istud autem pari tempore ac vitifim, Eam etiam ratιonem desiderat. Omninoj existimare
hoc esse principium quoddamsemper uel ita e ciues
feri, non est aequum. quo Democritus omnes natu
rae causas resert ac re est. Sic etia antea ictum esse, nec aetemitatis principium uult quaerere. quod inqui recte putauit non in omnibus.Etenim triar
229쪽
Plu duobwς rectissi per angulos pares habes. Darainen huius aeternitatis alia esicausa quarta, cum ii terea principioru quae aeterna fiat, alia nullasti cu sa. Ac tempus quide nec uisbe, taec faurugistici motus nec cisti,nec esset uturus,hactenus dictumpti Quae autem his repugnant, Iicile est explicare. Sed exhis maxime intelligi posse uidebitur, motum ui
aliauando, cum non esset omnino:primum,quiad tuuti sit aeterea maeatis. Nam cum mutatio omnis ex a liqua re in aliam feri soleati nece e est omnis mut twnis fine cipe contraria, in quibus remi:Cr in in nihil nisueri. Praeterea animaduertimus, po lamotu cieri id quod hec mouetur, nec isse tum H Iura continet:ut in rebus inanimatis, quam nec pars ulla, nec totum pusu agitatur,sed quiescit, Cr iste dum motu cietur. At oportebat eas aut perpetuo pulsu agitari,aut nunquam: si quidem cri non esctioritur. Sed hoc in rebus animatis multo est euidentius. cum enim interdu motus in non nullus est,sed quiescimus, tamen movemur,inest, in nobis ex nobis interdum motus principium, etiamsi nihil extrinsecus motum aDat. Quod is inanimis non aeque perspicimus, sed externo motu aliquo si 'per cientur. Aniamat autem seipsum mouere dicimus. Ita inonnun cram omnino quiescit, in eo quod motu uacat Cr nn motum est, per se Cra externa ineris
agitatio. Quod si in animante fieri potest, quid prohibet idem in hac rerum uniuersitate fieri Si enim in paruo mudo Uuuenit, etia in magno: et si in inudo, iuco eui quod mystu elisiquide idquod immensu est,
230쪽
Liber v I I r. ι; in tu cliri Er quiescere totam potest. Atque bor quum id quod primum allatum est, non unum seni
per numero ,nec eundem esse motum qui ad contra mkatur,recte pro istur. Hoc enim ori is neces.
s: est: quid feri no potest semper , ut unus idec
numero uno eiusdemssit motus ueluti utrum um-M chordae unus er idem sonussit, an alius Cr dissese . nsius eodem modo affecta sit atque pulsetur QSan quam utri libet res habeati nihil prohibet quendari in eundems esse, quod continuatus sit er aeternus: id quod ex ijs quae pHl dicentur, Acilius intelliaretur. QMd aute affertur, moueri aliquid quod motu non cieatur, non est ab urdum, nec lacommodum:
si interdum extra sit id quod motu attulit, interct non fit. Hoc tamen quaerendin e quale sit: id est, qui fieri posit, ut ide ab eode quod uim mouedi habea aliis moueatur, alias no. Nihil enim aliud quaeritis q hac ratioe utitur, nisi cur no semper res aliae quiescit, alias moueatur. Maxime aut istud tertia quod inanimatis reb. Huuenire dicebatur, cu in eis motus inesse qui antea no fuisset, dubitatione habere uidehitur. Qisod enim antea qescebat, post ingreditur, cum interim nilii eoru quae extrinsecus occurrat, ei motu attulerit, ut uidetur. Sed hoc fusu est.Videmus. enim semper aliquid eoru quae innata fiunt,in animali moueri: cuius qde motus frtasse no inu animal causa est, scd id quod catinet. Animal aut no omni mo tus genere se ipsum ciere dicimus,sed eo tantu quo loco mouemur. Nihil ergo prohibet, imo uero necesse lyrtois multos in corpore motus inesse, quoru ad