장음표시 사용
81쪽
Vreamq; autem eorum ad id cause genus, unde motus principium ducitur,pertinet. Aut enim eoru quae natura, aut eoru qucratione fixa cau'sunt scruper. sed eorum incertus infinitusq; est numerm. Quoniam tem casus er βrtum,causae uni eoram quae uel a menicium natura proficiscantur, id, tum dentu, cum aduentitia aliqua horam ipsoru euula existit: nihil autEaduentitim prius ijs est, quae per se Iunt: prosido ueaduetitia quidem causa prior ea est er antiquior, quae perse,ui1 ua escit. Ex quo licitur,casium tr fortunam posteriora se mente atque natura. Ita ut casus coe- ii causa quam maxime ponatur, tamen Cr mens er natura in ejiciendis clan alijs permultis, tum hac rerum uniuersitare,priores partes habeat nece' est. Illud autem persti u est, circausas cfe,Cr tot Grum generae', quot dicimus.Totide enim quaestio qua queritur cur quics sit,complectitur. Aut enim ad natura questio cur quicque fit,ptrtinet, quod ultimu est in q; quae immobilia furit . ut in mathematicis,in quib. ad recti et eius quod apte coponitur, uel ad alicuius asius delini tionem , ad extremu reuocatur: aut ad id quod prima mouit,ut cur beaugebFerunt quia temptu diripuerat, et spoliaverutraut ad alique finem, ut rem potiantur: aut denis ad materii, in iis quae sunt et eueniunt. Persticuim est igitur,bas esse causas, et tot numero. moniam aute quatuor uni causaru genera, phsicoru in omnibus scientia ita uersari debet, ut cum omnia cauissum exquiret, Dile omnia caUum po int reddere ea quae naturae disciplinam attingat, ut materiam, ut β mam, ut liciente, ut fine. Srd pleruns tria gentra iu
82쪽
pirum cadunt. Nam Cr Iomia affinis πη- μηt, en id unde motus pris: cipissi ducitur, eodem genere, quo
haec continetur. Homo enim homine gignit, Cr omnino ea omnia quaen artur motiet. Quae alitem non mori
vent, non ii physicae disciplinae sunt. Neq; enim ea quae in be motum habens,aut motivi principiu, mouent, scd ab omni motu liberabunt. Itas tres sunt huius histit repartes: quam vina in eo quod non mouetur, altera imeo quod mouetur quide,sed no interitaertia is ijs quc lutereunt, cernituri ita fit, ut quaestio qua cur quicque t quaeritur, cr ad mulcriani, Cr ad formam , er causam essecietcm reuocado explicetur. De ortu enim hoc modo maxime causis cxquirat, ut quaerunt quid quaque re sequatur, Cr quid prima fecerit, aut quid posibit,et acceperit eodes modo semper id quod deinceps sequitur. Duo aut genera fiunt principiorum quae natu
raliter movet quoru altera naturale no est,quonia mol
tus principiu in se no habet. quo in gen re est, siqdmoliet, nec mouetur:quemadmodu id quoά omnino motius , expers est, Cr quod est primu omi ι .lteq βrm, qali nita est. Qgocirca quonia natura ad fine alli e re setur haec elli causa cognosteda est, causas; afliscda sti nino ac plane,cur qci fatrueluti ex hoc illud nec faria feri, ex hoc ictuduellio , uel plerus et an ali,qdsit futuru9ut ex propositionib. cocuso:ais hoc ege natura et sma, et quia bre hoc modo melius fit, noui omnino, sed id q, cuiu=s naturae sit accomodatu. Di cceta est aut prima, cur natura is ijs causis Lad quas . ut fine alid pertineat:deinde quae in reb. nituralibus nec fit arissit ratio. Ad hic enim lausam omnia omnes.
83쪽
reuotami er restrint ,propterea quod clini calida crstigida talia Gesoleam, CT unumquods eiusde gen ri haec er necessario sunt, atqse eueniunt, Crsuapte
natura. Etenim ut alia causam astisant,ut hic dismrdiam er concordium,iae mentem , tamen cum attig
m ualere nut.Sed existit quaestio,quid naturam alicutas gratia facere prohibeat, nec quod melius sit: sed quemadmodum Iupiter pluit, non ut stuges ata a sed nec ario.Na et quaesitrsum elata est,stidiatret quaestigida reddita est aqua, de stendat neces est. quod cum Actu est,tum denis stuges crestere μιαι.
Rodems modo si is area alicuius stumentum com ptu est,non ea de causa plui ut corruperetur, ρd ita res tulit. Quid ergo impedimeto est, quo minus ea dem uim partes in natura habeat ueluti dentes ita nascansur ut priores acuti sint, erapti ad diuidenduin cibum genuini aut luti, cr ad conficienda utiles. non
enim ea de causa ortos esse sed ita contigisse. Eadem est etiam ratio aliarum partium, in quibus inesse causa uidetur cuius gratia aliquid fat. Atin is quom omnes concurrunt,ut si alicuius rei causa Rerent, ea a cosutaerata sint,cum uis apte composita. Quae autem ita non sunt,corrupta sunt er corrumpsi turiquemadmodum Empedocles ait Bouigena Cr and prora Ac ratio quidem,qua aliquis ductus dubitauerit, tu lis est,eπsiqua alia generis eiusdem. Haec aute ita e se non pollint. Ea enim,omnia, quae natura eonstat, . aut semper,aut pleri que itieueni nnea autem quo fortuna er casu,non item. Nam nec βrtuitὁ, nee case
84쪽
Liber II. His citu sol est με cane , sed si id bdiem eveniat. 3od si uris uel aliqua de causa Lecfiat, cymtum aut casu steri possunt:princto ad aliquem finem
referatur necesserit At haec omnia natura su nt: ut tum θ qui haec asserues Auentur. Valet ergo id cuin gratia aliquid scis ijs omnibus quorum origo CTI -, tus a natura proficiscitur. Praeterea is quibus aliquis Dis est,eius causa prima,et quae deinceps stqvuntμr, sunt. Vt ergo qκlas fit,ita naturaseri solet: π quemladmota natura cuiusis stri, c,rusi quid obstet,efficia itur. Efficitur aut alicuiuis grati em ergo cavsa naturae siue dinpulsu agitur. Veluti si domus in i s esse qua a narura efficeretur, ita feret,ut nuc arte collimitur. mois ea quae natura ficit, non solum natura , sed .
tiara arte conficerentur, eodem modo serent, quo eorum natura praescriberet. Ita alterum alterius gratia: ejicitur. Omninos ars alia absolui que natura per .
ficere non potest,alia imitatis. Si ergo ea quae ab arte proficili tu alicuius sunt gratia, er alio resim turicerte ea etiam quae natura sicit. Eandem enim 'ionem interse habent, priora Cr posteriora: tam ha i να te, qum in js quae natura conficiantur. Iloe . autem in besti' maxime animaduerti licet, quae me arte, nec inuestigatione, nec deliberatione adhibita quicquUciunt. Itas quaerunt nonnulli,utra mente et intelligentia, an aliquo alio araneae ex formicae, alia
eiusde generis operetur. mi ita sim sim pedetentim progredietur,ei in ijs etiam quae terra ex se fundit, eaq- utilitatem afferiunt, alicuius rei causa feri uide
85쪽
fur duce natura, adiciam rei causi Glam ωἀ- struit, er aranea tela, Cy quasi reterm ea quae granruntur e terra oua est Dunt, rudita gratia: Cr radiares Qui no surs uersassed deorsum, alimen siuccis causa: perspicua est in s quae natura Cr evcmunt, Cr tat, hic causam reperiri: Q nias duplex est natura, aut niateria, altera ut frina, que eade finis est, er ad finem eaetera restrantur: haec it causarea cuius causa aliquid fit,nec se est. Error aute in js etia quae
scripsit, ermeticus non recte potionem dedit. Ita fit,ut in ks etia qυ natura duce fianti versetur. Quod
si in arte queda sunt, in quibus recta iciendi ratio ad fine spectat, et in ks tu qui b. peccatur ad alique fine, it
laquide nititur, sed ab eo uberrat profecte in ijs etiam 'quae a natura proficiscutur,idem ualeat nece e est,m3 stramis erratio est naturae ab eo fine quem sibi in agenda proposuerat. Et in primis igitur molitionibus bouigena si ad alique finem peruenire non poterat, deleto aliquo principio, ut nunc femine , solebant exist rei. Praeterea semen primo existat nece, e est, no statim animalia, en totum id quod congestum erat principio semen fuit. In ijs etiam quae oriuntur e terra, id cuium cassa sit, reperitur: quanquam minus distinctim est Virum igitur in ijs etiam quae terra ex se fundit,ut bo-
vigena, er androprora, sic vitigena Cr olcoprora oriebantur, nec nes Hoc enim absurdin eget. Atquiopyrtebat, si modo in animantibus etia existebat. Praeterea inseminib. etia oportet fortuna inseruenire. Ornmo qui haec concedit, er ω tollit quae natura secit, er
86쪽
Liber II. ratura. Natura enim ea ficit, quae a quota principio
in sto continetcragitata, adfinim alique pervcniunt. A 'quos aut no iam cuis proposium nec qMvis, quaqua ad cude lecta nisi quid obsiet. Alucro id cuius causa s eius cosos icitur. βrtuna evcnire posui. Veluti hostile forte uenisse duimus: cvj cum Alatim esset,ab se cim perinde ac si ea de cauta v ns et dicit, etsi no eu de capsa Menerit, dis id ui quadaad etit Ia . Fortuna civim, quc madmodii tria lusi a dictu est,in ijs caussis est, quae aducntirisfortuitaes dicuntur. Sed cum hoc ipsum sempcr esit pici lis citcnit, non casu, nec frinito coitur. ln ijs aut qMe natura sicit,
costitia est,nsi quid impediat. Illud etia ab urta est,n5 existimare alicum causa qcqum fieri, nisi id quod
motu artico ulto mouere viderint. Atq res etia noco justat Etenim si hi signo ars aedificatara nauiu inesset, eode modo quo natura,siceret. Si ergo in arte id cuius gratiast vasti, vasti etia in natura. Quod tu ma
bet. Ei enim natura est similis. Ac idud quide perit
cuti est, Cr natura ese causam, er in numero caularu,
quarum gratia aliquid efficitur, reponi. Ncesitas cip. aut utra exudiactione insit, an etia omnino cr absolute,questio est. N sic enim necipitate in ortu incipe existimat:ut si quis muru nccefariis ellectu putaret,propterea fgrauia deorsi ,lcuia in bublime natura duce stratur. Itas lapides Cr fundameta infimas partesito rauci uperiorcs propter Icuitate occupares murior locu signa maxime obtinereis in eis maximis sit leant inaqua aut lita hii extiterusino tame Gra
87쪽
ή, ' Aristot. de Natura causa, nisi ut propter materiased abdendi quaedam ea seruandis gratia. Items is alijs omnibus, quibusfinis ulιquis propositios est, non mi ista quid ue his qMenecessariam natura habentinon tamen eoru causa insunt, in i ut materis,sed alicuius gratia. Visi quo iuri cur serra sit talis re1pondebitur, ut hocst,eπ b Ogratiarcam tamen finis ipse extare non poset, nisi sit ex ferro. sit igitur ex ferro nec se est,si Ferra sit, et
mn αε elim extet. Est igitur nec itas ex adiunctio ne,non ut finis, quippe cum in materia sit neositas: id autem cuius gratia aliquid fit,in yrma reperiatu r. Nec statis autem vis Cr ratio, Cr in matbematicis, Cr in rebus quae naturae praescripto ac legemit, e dem fere cernitur. Q goniam enim rectum,hoc est, triangulam duos rectos, σui pares sint, contineat, necesse est: no si hoc fit, idcirco istud se nece e est sed hoe sublato, etiam id quod rectum est, tollitur. At uero his; quae alicuius gratia sunt,contra. si est aut erit β-nis. quod antecedit, etiam est aut erit. Si non est, ut iulic sublata conclusione, principium tollitur: sic hic Otiam finis, er id cuius gratia fit quippia, tossitur. Est enim finis, id unde principia agendi, non cogitassiducitur:illa autem principia punt cogitidi, quippe cum nuta ne actiones. Quocirca si do mus futura est, haec
fieri,aut suppetere,aut esse necesie est, aut ino nomine materiam ipsam, quae eo referantur, ut lateres erlapides si domus aedificanda est Et quanqua finis propter haec, Cr ad haec, nisi ut ad materium no restri .nes restreturitamen si missa sint omnino, ne domus
dem aut serra erunt:illa nisi lapides, haec ηαβ Drurishppetat.
88쪽
'petat. pippe cum ne illic quidem principia snt,
nisi triangurum, duobus rediis. Perspicuum est igitur in quae naturasan ut materiam dici nec litatem, ac materiae motiones. Ac utras quidem causa pissiaco exponenda est, sed ea multo magis ad quam ut si nem Mat altera,praesertim cum causa haec materia
sit ,illa inis non sit. Finisq; is ad suem omnia spectat, cr principium a definitione reis natura sumuntur: quemadmodum miminys quae artis sunt, quoniam hoc domus est, haec exiliunt cr suppetant,nec se est: quoniamque hoc valetudo est,haec iter adesse oportet: ita etiam si hoc bom est, haec, ersi baecilla rei necesse est suppetere. In definitione etiam neces itas
cernitur. cum enim munus serrae definitum est hoc modo ,diuisio talis, haec ipsa non eri nisi dentes h i modi habea qui extabunt, nisi sint ei. Sunt enim etiam definitionis partes quaedam,quae macris uim Ct locum obtinent.
Natura,aut de rerum principiis Liber tertius Ioachimo Perionio Benediistino Corminoriaceno interpreteo 'iam natura motus et mutationis principi est nititutis nostri ratio in natura uersatur, motus quid jit, tenendu est. Eo enim ignorato,
naturae etiam ignoratio costquatur,necesse est. cum cutem de motu explicatum erit, de que quae deinceps sequuntur,dicendum erit eodem modo. Quoniam autem motum ;miis uidetur esse, quae cohaerentem nati d ram
89쪽
rum habent O' continua , id quod in tu est, primum iu ijs quae continuata sunt,perspicitur: it, Me ij qui cohaeretem natura definiunt, verbum eius quod est is initim adhiberesoleant quὁd natura cohaereos id it, quod infinite diuidi potest. Praeterea cum fine loco, hiani, o tempore motus ese non poj inperilsi cunni est Cr propter haec ipsa, Cr quod haec omni communia finiats generalia, de quos eorum esse .sis serendum. Eorum enim quae propria sunt,posterior ea quae ad communia pertinet, tractatio est. S ed pria. m seu de motu, ut dixi, di βῆ, amus .Est igitur aliquid, quod reuera est tantum, aliud quod esse potest. eo ruras quae reuera fiunt, partim sunt ressingula,partim quanta, quaeda qualia, items in alijs naturae eleutiae attributis. In ijs alimn quae cum aliquo constra tu parti,n ex elatione cr ubinsione dicuntur,pur ι ex efficientia er perpesione, imos nomine ex eo quod insuet, Crex eo quod mouetur. Quod enim di. msucs, erus movens est, quod moueri potest: er qnodi noucri potest,ab eo potest, quod uim mouedi habet. Notum dat ne reb extare nullo modo potest. Quod enim mutatur, id si per vel essentia mutat, uel magni. tudine, vel qualitate, uellacti: in quo. quonia nihil conrum notari potest, ut diximus, quod nec essentiast, nec quantitas, nec in aliqua alia categoria reponatur, is, ut nec motus, nec mutatio in ullo alio praeter ea
quae enumerallimus, cum nihil praeterea sit, esse possit Unumquodq; autem eorum duobus modis in omnibus dicitur, ut haec essentia, in sua aliud eius f
ma est, aliud priuatio: cr in qMsitate, Ead est alta, aliud
90쪽
Dum est, alterum quod inchoatum et imperfecture. veris in motu, unum, Iocus superioriasteriori, in e rior: uel unum id quod leue est,alterum quod Draue Q circa torsiunt motius inglutionis genera, quot
Q yniam autem in quos genere ita haec diuitia cap. x Ks,ut unxm reurra esse, alteram posse est dicere muc. eius quod esse potest,actio, qua ex parte ea una habet, motus dicitur ut eius quod commut- i potest, quia tale sit, cornmutatio e us autem quod augeri potes, cx eius quod diminu quod superioris contrariar nes enim utri r nomen commune est accretiocr decretio eius uero quod orisi, ereius quod interi potest, ortus et interitus vorantur. Hoc autem morum cilcibinc poestici licet, quod cum id quod aedis
cari potest, qua ex parte ipsum taleola dicimus, revera est: tum aedificatnnias edi catio est.eodenis modo er ratio, Cr conuersio, ex saltatis,cr ad uir Pin aetatem, er ad enectutem provectio. Sed quoniapaedam eadem polyuti esse, er re ipsa sunt: quas
quam non simul, aut non eadam ex parte, ut aliquid uim caloris habet, calidi sesse potest, quod re se frigidum est multorum iam in faciendo Cr accipiendo, Cr quinistredo uicipitudo erit. Omnia enim eorvini habebunt, ut ex acere Cr pati po*nt. Ita etians id quod naturaeirer motum aifir motu cieri poterit- 'Quod mini in eo virere es id ommemouet, cum interim idem pulsu agitetur. Itaque nonnullis omne quod motum uot, oucri uidetur. ouod qualest, ex alijς ἀ , intellige-