장음표시 사용
101쪽
4 Ab uxore, cui uir dotem praelegauit, fideicommissum relinqui non poteSt, quia non ex lucratiun cauSa testamento 2 aliquid capit, sed pr0prium recipere uidetur. A postumo ho- 53 redo instituto fidoi commissum dari potest. Ab imperutore 4 herede instituto legatum et fideicommissum Ρeti potest. ASurdo uel muto, Sive legatum acceperit siue heres institutus sit usi ab intestato successerit , fideicommissum relinquitur. A patre uel domino relictum fidei commissum, si hereditas θ ei non quaeratur, ab emancipato silio uel Seruo manumisso utilibus actionibus postulatur: penes eos enim quaeSitae he-5 'reditatis emolumentum remanet. Qui fidei commissum relinquit, etiam cum eo loqui potest cui relinquit, uelut PETO,
GAI SEI, CONTENTUS SIS ILLA RE, RUt VOLO TIBI ILLUD PRAESTARI. 336 Ficloioommittere his uerbis poSSUIDUS ROGO, PETO, VOLO, MANDO, DEPRECOR, CUPIO , INIUNGO . DESIDERO quoque et IMPERO uerba utile faciunt fideicommissum. RELINQUO uero et COMMENDO
6- nullam fidsi commissi puriunt actionem. 'Nutu etiam relin 'quitur fideicommissum, dumm0do is nutu relinquat, qui et ad 'loqui pote8t, nisi superueniens morbus ei impedimento sit. 7 Τam nostras res quam alienas per fideicommiSSum relinquere POSSUIDUS : Sed Do Strae statim, alienae autem aestimatae aut 8 redemptae praestantur. Si alienam rem tamquam Suam teStator per fideicommiSSum reliquerit, non relicturus, Si alie- 25 nam SciSSet, ut Solet legatum, ita inutile erit fidei commissum. 9 Τestator superuiuens si eam rem quam reliquerat uendiderit, 30 extinguitur fideicommissum. Codicillis, qui test3mento confirmati non sunt, adscriptum si deicommissum iure debetur. l Filio quibuscum quo uerbis a patre fidei commissum relictum ab iure debetur: sufficit enim inter coniunctas person 3S quibUS- cumque uerbis ut in donationo uoluntas expressa. et ideo
102쪽
lictum quocumque modo patria potestate liberato debetur. l3 Rogati inuicem sibi, si sine liberis decesserint, hereditatem restituere, altero decedente Sine liberis horeditas ad olim peruenit qui Superuixit: nec eX eo Paci Sci contra uoluntatem ii testatoris possunt. HereS ante Bditam hereditatem, legula- 5rius antoquam legatum accipiat, si deicommissum praestarei 5 non possunt. Rem fidei c0mmi SSam Si hereS uendiderit sam quo sciens compararit, nihilo minuS in poSSessionem eiust 6 fidei commissarius mitti iure desiderat. Quotiens litisertis fidei commissum relinquitur, ad eoS tantummodo placuit pertinere. 40 qui manuiniSSi Sunt uel qui in eodem testamento libertatem l 7 intra numerum legitimum consecuti sunt. Cui uti herede fidei commiSSum non praestatur, non solum in res heredita l8 rias, sed et in proprias heredis inducitur. Ius omne fidei l 9 oommissi non in uindicatione, sed in petitione consistit. Fi- 3 5 deicommissum relictum et apud eum eui relictum est ex causa lucrativa inuentum extingui placuit, nisi desunctus 20 'aestimationem quoque eius praest 3ri uoluit. Columnis ae- 'dium usel tignis per fideicommissum relictis pa tantummodo amplissimuS ordo praestari uolui ι nulla aestimationis saeta 20 mentionse, qu0e Sine domus iniuriu auferri pOSSunt.
Senatus consulto I rebelliano prospectum OSt, ne S0IUS heres omnibus hereditariis actionibus oneretur. et ideo quo tiens heroditas ex causa fidei commissi restituitur, actiones 25, eius in fidoicommissarium transferuntur, quia unicuique dam
l Inter heredem et fidei commissarium, cui ex PegaSiano hereditas reStituitur, partiS et pro parte stipulatio interp0ni- 3otur, ut heredi instituto pro quarta actionses, pro ceteriS uero 2 portionibus fideicommissario competant. Τolam hereditatem
reStituere r0gatUS Si qu3rtam retinere nolit, magis est, ut eis In sex 4 rebelliano debeat i sestituere: tunc enim omnes 3ctione Sq, l9. 20 - Dist. 32, 21, J. 2 restituitur deit., restituetur ML li 26 eius M, eius non I
103쪽
Paul. IV, 3-53 in fidoicommissarium dantur. Lex Falcidia itemque senatus consultum PegηSianum deducto omni aere 3lieno deorum quo donis quartam residuue hereditatis ad heredem uoluit porti nere. Qui totam hereditatem restituit, cum quartam retinere ex Pegasiano debuisset, Si non retineat, repetere eδm non 3 poteSt. nec enim indebitum soluisse uidetur qui plenam sidem defuncto pr3estare maluit.
Beuusuri hereditas non tantum uerbi S, Sed et re potest 2 et alio quouis indicio uoluntatis. HereS per magiStrctiuS mu- 30nicipales ex auctoritate praesidis sideicommissario postulante 3 hereditulem adire et restituere compellitur. FideicommiS- sarius si adfirmet herodem nolle adire hereditatem, absente eo inici poni decretum et in possessionem mitti iure deside rat. Suspectam hereditatem adire compulsus omni9 ex Tre- 1 obelliano restituit. V DE INOFFICIOsI QUERELLA il inofficiosum dicitur testamentum, quod frustra liberis exheredatis non ex officio pietatis uidetur esse con Scriptum. 2 P0st factum a matre testamentum siliu S procreatus, DOD mU- 20 tata ab ea cum posSet uoluntate, ad exemplum praeteriti in-3 officiosi querellani recte in si ituit. Testamentum, in quo impe rutor heres Seriptus est, inofficioSum argui potest: eum enim qui leges facit pari maiestate legibus obtemperare cOD Uenit. Qui inofficiosum dicore non potest, hereditatem petere non 255 prohibetur. Ex asse heres institutus inofficiosum dicore non pote St: nec interest, exhauSta nec ne sit hereditas, cum apud eum quarta aut legis Falcidiae aut senatus eonsulti Ρegasiani si beneficio sit remansura. Quartae portioni S portio liberis do- ducto aere alieno ot funeris impeDSa pr3estanda est, ut ab 30 in ossiciosi querolla sexcludantur. libertateS quoque e3m POP-7 li 0nem minuere placet. Filius iudicio patris si minus quarta
scriptu ML li 2 possit L, sit Μ li 24 conuenit L, conueniet M si
25 non ante potest del. Sichardus uiae recte it 32 placet Μ, placuit L
104쪽
portione consecutus sit, ut quarta Sibi a coheredibus citra in 8 officiosi querellam impleatur, iure de Sider3t. PBotio tulis ne de inofficioso testamento dicatur, querellam Super iudicio futuram non excludet: meriti S enim Iiberos quam pactioni
9 bus adstringi placuit. Rogat HS hereditatem restituere etsi sin officiosi querellam instituerit, fideic0mmi SSO non fit iniuria quartam enim Solummod0 hereditati S amittit, quam ben Asidio
substitutum si de inofficioso dixerit nec obtinuerit, non id ad fiscum, sud ad substitutum pertiuebit. 3 0 - VI DE vlcEsIMA Tabulao testamenti aperiuntur h0c m0do, ut testes uel maxima pars e0rum Adhibeatur, qui Signauerint tostamon tum: itu ut agnitis signi S rupto lin0 3 peri3tur et recitetur at quo ita describendi exempli fiat pote StaS au deludo signo 45 publico obsignatum in archivum redig3tur, ut, Si quando exem-2 plum eius interciderit, Sit, unde peti p08Sit. 3 estamenta in municipiis coloniis oppidis praefesttura uico c3stello conciliabulo laeta in Dr0 uot basilica praesentibus testibus uel honestis uiris intor horam secundam et decimam diei aperiri reci- 20 farique debebunt, exemploque subl3lo 3b isdem rursus ima gistratibus obsignari, quorum praesentia con St3t 3 Pertum. 2' Qui aliter aut alibi, quam ubi loge praecipitur, testamentum aperuerit recitaueritiae, poena sestertiorum quinque milium 3 leuetui . Τestamentum lex statim post mortem testatoriS 25 aperiri U0luit. et idus, quamuis sit rescriptiS uari3tum, lamen a pr30Sentibus intra triduum uel quinque dies aperiendae sunt tabuli e ab absentibus quoque intra e0S dies,
eum Si peruenerint: neo enim oportet tam heredibus et te
gatariis aut libertatibus quam necessario uectigali m0ram 3 ofieti.
105쪽
η Qui testamentum falsum scripserit recitauerit subiecorit signauserit SuppreSSerit amouerit resignauerit deleverit, poenalogis Corneliae de salsis tenebitur, id est in insulam dopori tatur. Νon tantum is, qui testamentum subiecit Suppressit 5 deleuit, poenη legis C0rneliae coercetur. sed et is qui sciens B dolo malo id fieri iussit faciendumve curauit. Τest3mentUm Supprimit, qui Sciens prudensque tabulas testamenti in fraudem horodum uel legatariorum fideiuecommissambrum aut libertatium non pr0lert. Supprimere tabulas uidetur, qui flocum hul, eut et proferre p0SSit, eas pr0 ferre non curat. C0dio illi qu0que si lateant nec proferantur, supprimi uidebuntur. 6 Edicto perpetuo cauetur, ut, Si t3bulae teStamenti non appareant, de earum exhibition Θ intordicto reddito intra annum agi p08Sit, qu0 ad exhibendum c0mpellitur qui supprimit. 45 tabularum autem appellutione chari 30 quoque et membran3e
continentur. VIII Dh INTEsTATORUM SUCCESSIONE
'Intestati dicuntur, qu i testamentum lacere Π0Π POSSunt, uel ipsi linum, ut intestati decederent. abruperunt, uel ii 20 quorum hereditas repudiata est, cuiusue condicio deiecerit. 2 ' SineJ iuro praetorio laetum testamentum obiecta doli excep-2 'tione obtinebit. Quorum testamenta rumpuntur aut inrita fiunt, ipso quidem iure testati decedunt, Sed per ConSequen-3 tias sublato testamento intestati decedunt. In testatorum he- 25 reditas l0go duodecim tabularum primum suis horedibuS, deinde agnatis et aliquando quoquo gentilibus deferebatur.
Sane conS3Dguinei, quos lex non apprehenderat, interpre-
106쪽
atione prudentium primum inter 3gnato S locum B ceperunt. Sui horodos sunt hi: primo loco filius filia in potestate puta tris constituti: Dpo intereSt, adoptiui Sint an naturales ot sociandum legem Iuliam Papiamve quaeSiti: modo muneant 5 'in potestate. Qui sui heredeS SUDt, ipSo iure heredes etiam s ignorantes constitUuntur, Ut iuris Si aut infantes et Deregri
riae ussarius, niSi forte Soluend0 Sit hereditaS quamuis otium uriosus, Si resipuerit, ct pupilluS, Si adoleuerit, ubstinere 7 'possint. P0St mortem patri S natus Uel ab ho Stibus reuersus
boris causa probata, licet non silerint in p0te State, Sui tamen ηs 8 'patri heredes efficiuntur. Post filios filias ad intestatorum
pronepises ac deinde maSculino SeXU p0St filium deseo deti ries, si nullus parenturn impedimento ipsis in aui potestate rapi proaui da milia remanserit: parentes cnim liberiS suis, 20 cum quibus in potestate fuerunt ipSi, Ordine SuccoSsionis 9 obsistunt. Filii: si eum nepotibus ex alio filio susceptis in amilia retinentur, ad intestati patris SucceSSionem cum fra 'ris siliis uocantur. quibus in patris sui par tem ueniuntibus tereditas in stirpes, non in capita diuiditur, ita ut unuS 2S illius ot plures nepotes singul08 Semissos habeant. idemque
'eusenit, si auo sex du0bus filii S impari numero nepotes Suc-I0 csessorint. Ex filia Dep0teS Sui heredes non sunt: in aui enim maturni potestate alienam familiam sequonte S i pSa ra' st ri tono eSSo non possunt. Eo tempore suus heres constituen- 30 duS QSt, quo certum est aliquom in tostatum decessisse qu0d
107쪽
ex ouentu deficientis condicionis ut ortu nepotis, qui uiuo
filius emanssipatus suscepit uel adoptauit, Sui heredis locum in aui succeSSione, sicut ipse pater, Obtinere non poteSt. adoptiuus tamen nec quasi cognatus bonorum P0SSessionem 5 3 'eius petere potest. Si sui heredes non Sunt, ad 3gnarios legitima hereditas pertinebit, inter quos primum locum
conSanguinei obtinent. acnati autem sunt cognati uirilis Sexu S per uirilem sexum descendentes, sicut filius fratris 44 et patruus et deinceps tota succeSSio. Iuter tignatos et co- 4 0gnatos hoc interest, quod in aguntis etiam cognati continen tur, inter c0gn3t0S uero agn3ti non comprehendUntur . et ideo patruuS et agn3tuS eSt et c0gnatuS, aUUnculuS Butem 5 00gnatus tantummodo. 'C0DSanguinei Sunt eodem patre nati, licet divorsis matribus, qui in potestate suerunt mortis tem- 45 pore: adoptiuus quoque frater, Si non Sit em3ncipatus, ut
hi qui post mortem patris nati Sunt uel causam probauerunt.16 'Soror iure consan guinitatis tam ad fratris quam ad sororis I 'heroditatem admittitur. C0nsanguineis non exsistentibuS agnatis desertur hereditas, prout quis alterum gradu praeceS- 20 serit: quod si plures eodem gradu consistunt, Simul admit- 8 iuntur.' Si sint si utros defuncti et fratris filii uel nepotes 9 fratre non exsistente, filius fratris nepoti praesertur. Sed Si 'duorum fratrum Sint liberi, noti in stirpes, Sed in capita he 'reditas distribuitur, scilicet ut pro numero singulorum Viria 25 20 22 'tim distribuatur hereditas.' Feminuo ad hereditates legitima Sult rct eonSanguinctas successiones non admittuntur: idque iure
8, 44-20 - Collatio 36, 3, 4 4-202 est definiriJ iniri Coll.P, siniri coli. W COII. V li queml cuius Glis' Coll. ', cum Coll. lj 5 ne quasi Gἰἰ.P Coll. V, neque si Coll. ll 9 se xum om. codices it 3l quod om. COII. lj 3 et agnatust agnatus Coll. li tantummodo lantummodo est Coll. li 47 causa codices li 20 gru- dum codices JI 22 si sint fratres defuncti et fratres filii uel nepotes ML, si sit frater desuncti et fratris filius et nepos Coll. si sint fratris defuncti ct filius et nepos scr. li 26 post g 49 edd. em Epitoma Aegi diana inserunt haec: filius fratris intestati filio sororis praesertur, deinde supplent eae Appendice 4,I: legitimi heredes iure gallico intra centesimum diom nisi adierint hereditatem, ad proximos eadem SucceSSio tranSsertur, utrumque non Pauli, sed Inter preti3 il lamin Re ... 27 admittunturi ad hoc comma pertinent uerba Appendicis η, 9: seminae etsi ultra consanguineas hereditates ad successionem legitimum non admittuntur, proximit3tis tamen ad successionem petere non prohibentur, quas non sunt Pauli, sed Interpretis, liceι non eiusdsm, quem Wisigothi
108쪽
viuili Voconiana ratione uidetur effectum. ceterum lex duode-2 23jcim tabularum m1lla discretione sexus cognatos admittit. In hereditate logitima succeSSioni locUS non est. et ideo fratre decedente, antequam adeat aut repudiet hereditatum, fratris filius admitti non P0te St, quia omiSSa, Successio proximiori S
22 2 indolarint. Ab hostibus captus neque Su i neque I gitimi ho rodis ius umittit 90Stliminio reuerSUS. quod et circa eos, qui in insulam deportantUr uel Serui poenae effecti Sunt, placuit obseruari, Si per 0mnia in intcgrum indulgentia prin-23 25 ipali resιituantur. Pro herede gerere eSt destinatione su- η turi dominii aliquid ex hereditariis rebus usurpare: et ideo pro herede gerere uidetur, qui fundorum hereditariorum cui turas rationesque disponit, et qui seruis hereditariis, iumen 2. 26 tis rubusuo ullis utitur. Ex pluribus heredibus isdemque legitimis si qui omisserint hereditate in uel in adeundo ali- Aqua ratione suerint impoditi, his qui adierunt uot seorum heredibus omittentium portiones aderoscunt. quod in herede institut0 eum qui acceperat substitutum euenire non poterit: diuersa enim pausa est seripti et legitimi.
l Matres tam ingenuae qu3m libortinae ciues Rom3Π3e, ut ius liberorum conseoutae uideantur, ter et qunter sese 2 risse sufficit, dummodo uiuos et pleni 1 semporis pariant. QUAe Semel Uno partu tres filios odidit, ius liberorum non con Se quitUr: non enim ter peperiSSe, Sed Semel partuin sudisse 25 3 uidetur: nisi forte per interualla pariat. Mulier Si mon StruO-
4 uocon in narratione codices, uoconia rationem Coll.P, Coniurntio
nem Coll. V li 2 nullaJ sine ulla Coll. li cognatosJ eaopectes agnatos li5 Omi Ssa tuetur Interpretatio, omnis Cinacius: fuerit fortasse quia non nisi proximiori Successio defortur il 48 sum dei Faber ii 20 rubricam post k 7 collocant codices, huic loco restituit Cinacius: de infeStatorum Successionibus ad senatus cons. teri. Leae Rom. Bum. 28, 3: in Appendios 4, 8. 37 ea quas titulo X continentur sub rubrica de intestatorum hereditutibus citantur il 23 sufficit L, sufficiet M li 24 simul Faber ii tres Cuiacius, tres uel duos codices ii 26 - p. 303, 5 sq. 3. 4
in Dig. sic leguntur: non Sunt liberi, qui Contra formam humani generi SConuerSO more procreantur: ueluti si mulier monstrosum aliquid aut ProdigioSum enixa sit: partus autem, qui membrorum humanorum ONncia ampliauit, aliquatenus uidetur effectus ot ideo inter liberOS COH- numerabitur: Us praef. p. 42 li 26 monstruoso a. u. prodigioso ο0GCey
109쪽
sum aliquid aut prodigiosum enixa sit, nihil proficit: non sunt enim liberi, qui contra formam humRni generiS conuerso more procreantUr. Ρartum, qui membrorum humanorum osticia duplicauit, quia hoc rationse aliquatenus uidetur essec-b tum, matri prodesse placuit. Septimo mense natus matri a prodest: ratio enim Pythagoraei numeri hoc uidetur admittere, ut aut Septimo pleno aut decimo mense p3NUS m3turior 6 uideatur. Abursus et abactus uenter partum efficere non 7 uidotur. Libertina ut ius liberorum consequi p0SSit, quater 8 eam peperisse ut ingenuam sufficit. Latina ingenua ius Qui- ηθritium consecuta si ter peperit, ad legitimam filii heredita 9 tem admittitur: non est enim manumissa. IUS liberorum ma ter habet, quae tres filios aut habet aut habuit aut neque habet neque habuit. habet, cui supersunt: habuit quae umi-Sit: neque habet neque habuit, quae beneficio principis ius 35
in Successione frater cUm Sorore aequa Sorte Succedit. quod si frater defuerit, mater et filiae, quantae fuerint, aequales capiunt portioneS.
4 'Filii uulgo quaesiti ad legitimum matris hereditatem adspirare non prohibentur, quia pari iure, ut ipsorum her 2 ditates matribus, ita ipsis matrum deserri debuerunt. Ad
filiam ancillam uel libertam ex senatus consulto Claudiano essectam legitima matris intestatae hereditas pertinere non 25'p0teSt, quia neque serui neque liberti matrem ciuilem ha-3 'bero intelleguntur. Ad legitimam intestatae matris here ditatum filii ciues Romani, non etiam Latini admittuntur.
ciues nutem RomanoS eo tempore eSSe oportet, quo eiS de-s, 3. έ - Dig. 3, 5, 34 9, 30 - Leae Rom. Bumund. 28, 2. 3, quae tamen non ipsa Pauli uerba, sed argumentum sententiae refert li40, - 3 - Appendis 3, 37- 9έ hoc Ν, hec L it 6 pythagoras eodices ii s libertinal libertina Latina soke li 40 ut ingenuam del. iacitis it sufficit deit., Suffecit Μ, suissetet L li 37 succedunt codices Leois Rom. Bum. li 20 rubricam de intestatorum hereditatibus - tit. 8ὶ citat Appendis: iacius rubri-emn ad senatus consultum Orfitianum restituit ii 22 ut Cinaeius, in veἰhi ut redices ii hereditates om. codiceS
110쪽
sertur et ab iis legitima hereditas aditur. perinde autem matris certiores filii fiunt, non na1ntio accepto, sed pro li- 'quido comperto, quod intestata deceSSerit. Filius maternam hereditatem eandemque legitim3m ni Si adeundo quaerere
xI DE GRADIBUS 4 Στε 11ματα cognationum directo limite in duas linoas se 'purantur, qu 3rum altera Superior, altera inferior: ex supo riore autem et Secundo gradu tr3DSuerS3e lineae pendent, quas omnes latiore tractatu fidbito in librum Singularem con- 404 texuimus.' Primo gradu superiori linea continentur pater matur, inferiori filius filia: quibus nulla o aliae personae iun-2 guntur. Secundo gradu continentur Superiori linea auUS auis, inferiori nep0s neptis, transuerSa frater Soror. JURe perSODAΘduplicantur: auus enim et auia tam ex Patre qu3m eX matro, 35 nepos neptis tam ex filio quum ex filia, frater soror foui ex patre quam eX matre 9ccipiuntur. quae perSOnae Sequenti
bus quoque gradibus similiter pro SubStantia earum, quae 3 in quoque gradu consistunt, ipso ordine duplicantur. Tortio
gradu veniunt Supra prouuUS Pr03Uin inla3 pronep0S pronep- 20tis: ex obliquo fratris sororisque filiuS sili η, patruuS amita, id est patris frater et soror, auunculus matertern, id eSt ma 4 tris frater et soror. Quarto gradu veniunt supra ab3uUS 3hauia infra abnepos abneptis: ex obliquo fratris et sororis ne
90S neptis, frater p3truelis S0ror patruelis, id est patrui filius 25stia, consobrinus c0ns0brina, id est auunculi et materterae filius filia, amitinus amitina, id est amitas filius filia: itoni que consobrini, qui ex duabuS SororibuS nascuntur. quibus IdcreScit patruus magnus amitη magna, id eSt uui paterni
sigothorum 4, 33 ab . 2 matri si haec sic restitus: ab iis hereditas aditur. non ante autem matris legitima hereditas adiri potest quum it 10 quRS . . .
contexuimus conteximus Fj addiderint Iustiniani li 47 quael itemquo aer. itemque hue schste Il 48 earum quae in quoque M, eorum in
quorum L, earumque in quo uθι eorumque in quoquo codises optimi