장음표시 사용
81쪽
les , si habeant legis actionem, emancipari et manumitti po-
Capite secundo legis Iuliae de adulteriis permittitur pa- 5 tri tam adoptiuo quam naturali adulterum cum filia cuius cumque dignitatis domi suase uel generi sui deprehenSum sua 2 manu occidere. Filius familias pater si filiam in adulterio deprehenderit, uerbis quidem legiS prope est, ut non p0SSit 3 occidere: permitti tamen ei debet, ut Occidat. Capite quinto 30 legis Iuliae cauetur, ut adulterum deprehensum uiginti horas
'attestando uicinos retinere liceat. Maritus in adulterio de 'prehensos Don alios quam infames et eoS qui corpore quaeS- tum faciunt, semus etiam, exceptu uxore quam prohibetur.5 'occidere potest. Maritum, qui uxorem deprehenSam cum 5
adultero occidit, quia host impatientia iusti doloris admisit, 6 'lenius puniri placuit. Occiso udultero dimittere statim ma- ritus debet uxorem atque ita triduo proximo profiteri, cum 7 quo adultero et in quo loco uxorem deprehenderit.' Ιnuenta in adulterio uxore maritus ita demum adulterum occi- 20
26, 4-6 restitutae sunt eae Vesontino i Culacii Observ. 23, 48ὶ et Vaticano re9. 4050, in quo teguntur post g 47 praemissa unicuique sententiae uoce Interpretatio: 26, 4. 2. 4-6 - Collatio 4, 32 li 26, 7. 8 - Cοι- latio 4, 32, 6. 74 numerus tituli XXXVII apud Culacium Observ. 23, 47 errore pro XXVII computato scilicet titulo de modo 2, 37, scriptus est ii 5 Secundum legem Vatic. it 6 cuicumque Vatic., cuiusque Coll. li 7 sui COII., Om. Vesoni. Vatic. ii Sua manu coli., om. Vesonι. Vatic. ll ου filius filia Vatie. ll si in adulterio filia Vatic. ll 9 uerbis ... est Om. Vatic. liut nonJ vel Vatic. li 30 permitti t. ei debet Vesunt. Vatic., permittitur tamen etiam ei Coll. li capite Vatic. et Vesoni. secundum Cinacii editionem 4586, rursusque capite Vesoni. secundum Cinacti Observ. 24, 38 4l horas Vatic., horis Vesont. Il 32 adtestandos ratio. ii deprehensus Vatic. Gἰἰ W Coll. V li 43 quae infamis Vatic. li 4 4 seruus Vatic. lietiam Vesoni. , item Vatic., etiam et liberos Coll. ii quam p. o. poteSti non prohibitur occidere Vatic. ii 45 maritus Fabio. Coll. , de Vesoni. non constat ij deprehensa Vatie. li 36 adulterio Vatic. li 37 lenius a mi. 8 Coll. , leuius Vatic. li maritus statim dimittere Vatic., as 80nt. non constat li 4s inuenta in ad . uxore inuentam ad . uxorem ἰι. maritus l-tum Coll. 3 ὶ ita demum adulterum maritus -tum COII. I JOccidere potest si eum Coli., inueniam in ad . uxorem -re Lὶ maritus ita demum occidere potest, si adulterum Wisigothi
82쪽
8 de re potest, si eum domi suae deprehend3t. Eum, qui in adulterio deprehensam uxorem non Statim dimiserit, reum 9 lonocinii postulari placuit. Serui uero tam mariti quam uxoris in causa adulterii torqueri possunt, nseo his libertus
non posse. Cum hi S, qu3e publice mercibus uel tabernis exercendis procurant, Bdulterium fieri non placuit. Qui 43 masculum liberum inuitum stuprauerit, c3pite punitur. Qui uoluntato sua Stuprum flagitiumqu0 impurum patitur, di- 30
midia parte bonorum Suorum mult3tur, Deo testnmentum ei
4 ex maioro parto lacoro licet. AdUlterii conuictus mulis res dimidia parte dotis et tertia parte bonorum ac relegatione 'in insulam placuit coercem: adulteris uero uiri S pari in in sulam relegatione dimidi3m bonorum partem auferri, dum 35 5 modo in diuersas insulas relegentur. InceSti poen3m, qU3e in uiro in insulam doportatio est, mulieri placuit remitti 'hactenuS tamen, quatenus lege Iulia de adulteriis non ap- 6 'prehenditur. Ancillarum sane stuprum, nisi dei priores fiant aut pser oas ad dominam adsectet, citra noxam habetur.' in 20 causa adulterii dilati0 p0Stulata impertiri non poteSt.
4 Inimicitiae capitalos, quas quis cum patre defuncto habuit, a tuteli S excusant, ne paterno inimico pupillus commit
26. 8. 9 - Collatio 4, 32, 2. 8 li 26, 0 - 42 eae Vesontino et Vatic. res. 4 050 restitutae sunt in Vatio. singulis sententiis praemittitur Interpretatio :26, 42 - Collatio 5, 2, 3 li 26, 43 - Collatio 5, 2, 2 : eaetat etiam in quodam memplo editionis Culacii 4566 a nescio quo adscripta cf. Mubold opuscula 2 p. 945ὶ praemissis his ex Paulli lib. seni. tit. XXXVII et ad 25, 4ὶ lege Iulia adulterii li 26, 34 - 6 Vesontino et Vaticano rest. 4 050 restitutae sunt in Vaticano ante 46 adulterii et 38 adulteris et 20 in
cesti additur Interpretatio j li 26, 47 cf. , 32, s' dimiserit Coll. , dimisit WisOOthi ii 5 speciei spe Pithoeus il6 uxores a d. nocuSBre Vatic. li 7 taberno Vatic. lj 9 struprauerit Vatio. li punitur Ve3ont. , puniatur Vatic. Coll. V CollV, punietur Coll. P li49 dimidiam partem codices ii 43 dimidium partem Vatic. ii terciam partem Vatic. li ac rel. in insulam Vesoni. , in insule et rel. Vatio. si in insule Vatic. li 36 relegantur Vatio. ii quae in uiro in inS. deP. est 30nt. , in in s. dep. uiro Vatic. li 48 adprehendit ratio. li 9 Saneom. Vatio. li 20 ad domini iniuriam adfectetur scr. Il citra V 0nt., ea tra Vatio. li 23 defuncto Lb, defunctum L , defunctorum M
83쪽
2 satur. Ad cur3m eiuS, cuius qui S tutelam administrauit,3 inuitus uocari non potest. 'Quinquaginta dierum sputium tantummod0 ad confestandas eXcuSationum caUS3S pertinet 'peragendo enim negotio ex die Doni in3tionis continui qua
'aut surdus Aut mutus aut furiosus aut ualetudinarius dep05 nere tutelam pote St. Paupertas, quae operi et oneri tutelae 6 'impar est, solet tribuere uae3tionem. Ρro t - ut est Latinus Iunianus - coicillis ad te S- tamentum non pertinenti S - - LXVIII DE POTI0RIBUS NOMIA NDlS Νon recte potiorem uidetur nominare, qui c3US3m nomi-2 nati poli 0ris n0n expresserit. Potior qui S e S Se debet non So-3 lum gr0du generis, sod et subsicintia rei familiaris. ramicos appellare debemus non leui notitia coniunctos, sed quibus 45'suerint in iura cum patro familias honostis familiaritatis
qua sesita rationibus. XXIX QUI POTIORES NOMINARE NON POssVΝΤ
Libertu S, quem pater tutorem dedit, si minus idoneus dicatur, excusari quidem non potest, sed adiungi illi curator 20
xxxA Postvin o tutor datus non n3lo postumo neque lUtelae, quia nullUS pupillus eSt, neque negotiorum gestorum iudicio
27, 3 Dist. 27, 3, 38 li 27, 4. 3 - Dio. 27, 3, 40 li 27, 6 Vat. I 2 li 28, 3 - Dig. 50, 46, 223, 3 li 30Α - Dig. 27, 3, 245 caecusJ facius addit m sen lj 12 nona inuti aett. , nominatim L, deflcit M lj 3 6 in iura . . . familiaritati si uincula cum P. f. sumiliaritatis honestis Mo son it 38 potiores L, potior M li nominare deit., nominam ML li possunt L, possit M li 28 est Fi, est neque pro tutore iis nulla significatio est Fi
84쪽
tenetur, quia administrasse negotia eius qm natus non e SSet non uidetur: et ideo utilis in eum actio dabitur. xxxi DE FVRTIs 4 2 Fur ost qui dolo malo rem Riten Bm contrectat. Furio rum genera sunt quattuor: manifeSti, nec manifesti, con- 3
copii ot oblati. manifeStus fur eSi qui in faciendo deprohen sus ost et qui intra terminOS eiuS l0ci, unde quid Sustulerat, deprehensus eSt, uel Bntequam ad eum locum quo destinaus rat peruenerit. nec m3nifeStus fur est qui in faciendo qui- clom deprehensus non est, Sed eum furtum se ciSSe negari non 3 53 polosi. Concepti 3cti0ne i S tenetur, apud quem furtum quae situm et inuentum est. Ohlati actione is tenetur, qui rem 4 furtiuam alii obtulit, ne apud Se inueniretur. Furti notione 5 is agere poteSt, cuius intereSt rem non perdidisse. Conceptiis agere poteSt, qui rem concepit et inuenit. oblati is agere 136 poteSt, pene S quem re S concepta et inuenta est. Manifesti furti actio et nec manifesti et concepti et oblati heredi qui- dem competit, sρd in heredem non datur. Seruus , qui fur tum secerit damnumue dederit, ni Si id pro Sui quantitate 8 dominus sarcire sit parui US, DOXae dedi poteSt. Si Seruus 'diartum se Hrit, deinde manu mi SSus sit aut alienatus, cum ipSo manumisso uel emptore agi pote St: noxa senim caput 9 sequitur. Filius familias Si furtum fecerit, deinde emancipetur, furti actio in eum datur, quia in omnibus noxa caput 40 Sequitur. Non tantum qui furtum fecerit, sed etiam is, cuius 240pe aut consilio sui tum laetum fuerit, furti actione tenetur.
4 'Boi ho reditariae, antequam ab herede poSSideatur, furtUm42 'fieri non potest Qui meretricem libidinis causa rapuit
34. 3-5 Collatio 7, 5, 2-6 lj 31, 7. 8 cf. Edictum Theoderici 437. 320 Lem Rom. Burgund. 35 li 3 , 43 eae Vesontino restituit Cina
85쪽
3 et celauit, eum qu0que furti actione teneri Ρlacuit J Furti manifesti actio praeter quadrupli poenam ipsiUS rei persecu
tionem genere uindicationis et condictionis continet. Furticon epti actio 'aduorsus pum qui obtulit tripli est poena et 5 ipsius rei repetitio. Furti quocumque genere condemn9tus 5 6 famosus effieitur. Quaecumque in caupona uel in meritorio stabulo diuersorioue perierint, in exercitores eorum furti 37 aetio competiti 'Si res uendita ante traditionem Subres ta sit, emptor et uenditor surti agere possunt: utriusque enim 8 interest rem tradi uel tradere. Si quid in naue rateiae peri- 30 9 erit, surti actio tu exercitorem nauis datur.' Rem pignori datum debitor creditori subtrahendo furtum facit: quam si 20 ut ipse similiter amiserit, suo nomine per Sequi poteSt. Ρὼ ter uel dominus de ea re, quae filio familias uel seruo subres ta est, furti agere potest: interesst enim ei deferri Actionem, 3523 qui de peculio conuenitur. Si rem, quam tibi commendaui, postea subripui, furti actio competore tibi non poterit: rei 22 enim nostrae surtum lacere non possumus. 'Qui furtum 'quaesiturus est, antequam quaerat, debet dicere, quid quae-23 'rat, et rem suo nomine et Sua specie designare.' Si, cum 20
furtum qui S quaerit, damnum iniuriae dederit, actione legis 2. 25 Aquiliae tenebitur. Sive seges per furtum fluo qUaelibet arboruS caesae sint, in duplum eius rei nomine reUS conuenitur.
25 24Job indicium comprohendondi furis praemium promiSSUm i Ure 26 debetur. 'Si seruum communem quis furatuS Sit, Socio quo- 25 27 'quo uctio surti dabitur. Qui pro derelicto rem iacentem
'occupauit, furtum non committit, tametsi a domino non dore-28 'linquen di animo relicta sit. Si seruus surtum socerit cum do 'min0, praeter rei condictionsem furti actio in dominum da - 29 'tur. Fullo et sarcinator, qui potiorida uel sarcienda Vesti- 30'menta accepit. si sorte his utatur, OX contrectatione e0rum
33, 3ο - Collatio 3, 5, 1 li 33, 47. 48 eae Vesontino restituit Cuia eius I. c. li 3 , 22. 26-28 eae Vesontino restituit iacius i. c. li 33, 29-34 - Dig. 47, 2, 83 pr. ἶ . 2: Cuiacius eas hoc loco in Vesontino inuenit, attamen in reStituendis eis non uidetur nisi Digestis usus esse 2 quadrupli poenani praeter schke li 4 concepti secundum saquas Sequuntur et Interpretationem e eotes oblati: latius tamen mendum latere Ruadet ipsius rei repetitio, quae non potest ei competere, apud quem furtum conceptum est it 5 damnatus Coll. li 27 non om. Vesontinua si 28 rei illa sit duce Hus hkio scripsimus, relictam J SontinuS
86쪽
surtum Deisse uidetur, quia non in eam causam ab eo Ui-30 'dontur accepta. Frugibus ex fundo Subreptis tam colonus quam dominus furti agere poSSUnt, quia utriusque interest 3 rom p rsoqui. Qui ancillam non meretricem libidinis causa subripuit, furti aetione tenebitur, et Si Suppressit, poena 532 logis Fabiae coercetur.' Qui tabulaS Daulionesve subripuit, in adscriptam summam larii Bcti0ne tenebitur: neo interest, cancellatae nec ne sint, quia ex hi S debitum dissolutum in 33 torcst comprobari. 'Qui Seruo sugae consilium dedit, furti 3 quidem uehione non tenetur, Sed Serui corrupti. Res Suh- 0 ropta si in domini potestatem reuersa Sit, CeSSat furti actio. 35 'Qui furandi animo conclaue offregit uel aperuit, sed nihil abstulit, surti actione conueniri non poteSt, iniuriarum poteSi. 36 Qui rem suum suratur, ita d0mum surti actione non tene 37 'tur, si aliori ex hoc non noceatur.' Seruus, qui in iuga 130St, a domin0 quidem possidetur, Sed dominus furti aeti0ne
eius Domino non tenetur, quia in potestate eum non habet. xxxii DE OPERIS LIBERTORVM
Egentem patronum libertus obligutione doni muneris et
0perarum solutus alere cogendus est pro modo saeuitu tum 20
34, 29-32 Dig. 47, 2, 83, cf. ad p. 79 li 3l, 33 - 36 Cuiacius I. c. Sontino restituit it 31, 37 cf. Leae Rom. Burgund. 453 possit F iacius it 7 interest refert Dist. li 8 cancellatae deitia Cum Dig., QRncun et int9e M', an cancellatae , hanc ancillule L liquia deit. Dist. , qua M, quae L li debitUm m3gis solutum esse comprobari potest Dio. li 4 l furti actio pectes condictio surtiua
87쪽
4 'Quotiens is, cui bonorum possossio ab altero p0Stulata est, furere coeperit, magiS probatum ratum eum uideri ha 'huisse: rati enim habitio ad confirmationem priori S postu- 52 lati pertinet. Si is, cui ignoranti petita est bonorum P0SSes sio, decesserit, heres eius intra tempora petitionis ratam
'eam habere non poteSt. I DE CARBONIANO EDICTO
Si fratri puberi controuersia fiat, an pro parte impube- 3 0ris differri causa debeat, uariatum est: sed magis est, ut diruserri non debeat. II DE Boms LIBERTI In bonis liberti prior est patronus quam filius alterius patroni, itemque prior eSt filius patroni quam nepos alte- 52 rius patroni. Libertus duos patronos heredes instituit: ultor eorum Uiuo liberto moritur: is qui superest contra tabulas 3 testamenti bonorum possesSi0nem recte poStulat. Liberto rum hereditas in capita, non in stirpes diuiditur: et ideo si unius patroni duo sint liberi et alterius quattuor, Singuli 20. uiriles id est aequales) portiones habebunt. Patronus uel patroni liberi ex parto dimidia herodes instituti aes alienum o liberti pro portionibus Oxsolvere coguntur. 'Sicut teSta- 'monio laeto decedente liberto potestas datur patrono uel libertatis causa imposita petere uel partis bonorum POSSeS- 25'sionem, ita et cum intestato decesSerit, earum rerum eleetio 6 'ei manet. Li horto per obreptionem adrogato iuS Sulam pa- tronus non amittit. 3Α, Dig. 37, 3, 36 ll G, 2 - Dio. 46, 8, T li 2, 5 - Dist 37, 3 4, 20 li 2 6 - Dist. 38, 2, 49
88쪽
Ea, quae in fraudem patroni a liberto quoquo modo alie nata sunt, Fabianu formula tam ab iΡSo patrono quam a liberis eius reuo Rutur.
IVA DE TESTAMENTIS s Τostamonium lacere possunt ma Sculi p0St impletum quar 2 tum d secimum annUm, seminae poSt duodecimum. Spadonosco tempore teStamentum lacere POSSUnt, qu0 plerique pu-3 bes uni, id est annorum docem et octo. Filius familias, qui militauit, de castrensi peculio tam communi quum proprio 30 iure testamentum facere poteSt. caStren Se enim peculium est quod in caStris adquiritur uel quod proficiscenti ad militiam 4 datur. CaecuS testamentum facere poteSt, quia accire po-tsist adhibitos testes set audire Sibi testim0nium perhiben- ' tes. Qui manus amisit, testamentum lacere poteSt, quamuis 355 scribere n0n possit.' Furiosus tempore intermiSSi suroris 6 testamentum facere potest. Et mulieri, quae luxuriose ui-7 uit, bonis intordici poteSt.' Moribus per praetorem bonis iu-
ualet testamentum id quod ante captiuitatem factum est, si reuertatur, iure postliminii, aut si ibidem decedat, boneficio legis Corneliae, qua lege etiam legitima se tutelas horoditu- 259 tesque firmantur. In insulam relegatus et in opus publicum ad tempus damnatus, quia retinent ciuitatom, teStamentum 40 facere possunt et ex testamento c3pere. ΡlureS quam Septem
Α, 4' - Dig. 28, 4, 30 li 4A, 6 eaetat in La Paris. 4408 Dig. 27, 40, 15 pr. 4 leget formula Schultino li 7 post duodecimum MontispessuIanus Η 84 et Vaticanus 4023 addunt habet in libro tutore auctore, quod glossemate uenire etiam inas colligitur, quod illi codices alias non nubsnt nisi Paulum Wisigothorum it 44 enimJ autem Sichardus il 3 accire iacius, Scire ML, adscire deit. li 37 post potest rubricam de eo cui moribus interdicitur ins. codices ii et Dio. , om. L, de s et PariS. non
constat ii qui L It 3 8 bonis sanie interdici iacius, moribuS L, dea et Paris. non constat li 20 tuos M, Om. L li 24 ea re Sichardus, aere Μ, Om. L ll f 8 rubricam item sitem om. Lὶ de testamentis praemittunt codices ii 27 quia L, qui M
89쪽
Paul. III, 4Α. 48- 83 ad tostamentum adhibiti non nocent. Superfluu enim saetu prodesse iuri tantum, nocere non ΡOSSunt. In IduerSa eorporis ualetudine mento captus eodem tempore teStamentum s 2 lacere non potest. Prodigus recepta uitae Sanitate ad bonos moreS reuerSuS et testamentum facere potest et ad testam senti 5l 3 soli omnia adhiberi potest. Ex his, qui ad . testamentum adhibentur, si qui sint qui Latine nesciant uel non intellegant, Si tamen sentian i, em rei intorsint, adhibiti non uitiant te M st 3 mentum. 'Repetundarum damnatus nec ad teStamentum 35 nec ad testim0nium adhibori potest. Hermaphroditus au 30 ad testamentum adhiberi possit, qualitas SexuS incalescen- l6 tis 0stendit. Singulos testes, qui in testament0 adhibentur, proprio chirographo adnotare conuenit, quis et cuiuS testa
l Condicionum duo sunt genera aut enim poSSibilis est, aut imp0ssibilis: possibilis, quae per rerum natur3m admitti poteSt. impoSSibilis, quae non poteSt: quarUna ex eventu 2 alteru expectatur, altera fimpossibilis submouetur. Condi ciones contra leges et decreta principum uel bonos mores ad- 20
Scriptae nulliUS Sunt momenti Ueluti SI UXOREM NOX DUXERIS, SI FILIOS NON SUSCEPERIS, SI HOMICIDIUM FECERIS, SI LARUALI HABITU
3 PROCESSERIs et his Similia. Quotiens non apparet, qui sit heres institutus, institutio non ualet quod euenit, Si testatori plures amicos unius Dominis habeat. Heredes aut instituti 25 aut substituti dicuntur, instituit primo gradu, substituti se o cundo uel tertio Scripti. SubStituere quiS et pure et Sub con dicione poteSt, et tam Sui S quam extraneis, tam puberibus 6 quam impuberibus. In quot uult uncias testator hereditatem suam diuidere potest. impleto asse sine parte heredes in- adstituti ad pri0ris assis semissem aequis portionibUS Ueniunt. 44, 34. 35 - Dig. 22, 5, 35 li 4 A, 36 Dig. 28, 4, 30 li 4s, 2
usque ad u. 23 momenti Consultatio 4, 8
2 tantum teStamenti Sat ign9 il nouore non Μ, noceri L ll 8 cui Sichardus, cuius codices is adhibiti L, adibilioni M li 4o rubricam eae Consulι. 4, 8 suppleuimus il 4 9 impossibilis det. Cuiacius it con dicionesJ pactu uel conda Cons. lj 20 etj uel Cons. lj adScriptae Om. ConS. li 22 si laru . J aut laru . codices ii 23 qui L, quidem quid M ll26 instituti p. g. substituti deit., instituetur p. g. subStituetur N, instituitur p. g. substituti itur L lj 34 assis deit., aSse ML
90쪽
7 Seruus alienus cum libertate heres institutus institutionem non infirmat: sed libertas Ut alieno Superuacue data uidetur. 8 Filio et extraneo aequis partibus heredibus institutis si prae terita adcrescat, tantUm SUO BUOc3bit, qu3ntum eXtraneo: si uero duo sint filii instituti, Suis tertiam, extraneis dimidiam s9 tollet. Τalis postumorum inStitutio : SI QUI POST MORTEM MEAM
s0 Filius familias si militet, ut paganuS nominatim a patre aut heres scribi aut exheredari debet, iam sublato edicto diui Augusti, quo cautum fuerat, ne pater filium militem exhero l4 'dot.' Qui semol constituit ad se hereditatem pertinere, ac se eius rebus immiscuit, repudiare eam n0n P0teSt, etiamsi 4542 damnosa sit. Pater quotiens silio mandat adire, certUS esse 'debet, an pro parte an eX aSSE, et an ex in Stitutione an ex substitutione, et au testamento an ab intestato filius suus 3 heres exsistat. Mutus pater uel dominus filio uel seruo he- redibus institutis magis est ut, si intellectu n0n careat, 20 nutu iubere possit adire herseditatem, ut ei iure eiuS com 'modum quaeri possit: quod facile explicari possit Scientia litterarum. Mutus seruus iussu domini pro herede gerendo obligat dum inuin hereditati. V kD SENATUS CONSULTUM SILANIANVM 25l Hereditas eius, qui a familia occisus esse dicitur, ante habitam quaestionem adiri n0D pol e Si neque bonorum P0S-2 Sessio postulam. Occisus uidetur non tantum qui per uim aut per caedem interfectus eSt, uelut iugulatias praecipitatus, sed et is qui ueneno necatus dicitur honostali senim heredis 3 dconuenit qualemcumque mortem testatoris inultam non prae-
έη, 10' - Dist. 28, 2, 26 li 4B, 42 -34 im Dis. 29, 2, s 33 silio et extraneo deit., filius et Oxtraneus M, silio extraneo L ll6 tulis tales Ll p. institutioJ e ectes tali postumorum institutione sacta it 7 sunto Culaeius, sumptote Μ, mihi stote L ll 8 qui L, -- M li s mutus F li 25 in Appendice 2. 35 huius tituli jk 40-l 2' praemittitur rubrica in corpore Pauli sententiarum scheda de quaestionibus in familia habendis aut si ante habitam quaestionem habita quae Stio Doc0dicesj hereditas eius qui dicitur interfectus -cta codices adita fuerit il29 uelut deit., uel ML