장음표시 사용
61쪽
tum a principe salSa alleg3tione elicuerint, uti eo prohi-6 7ὶ 'bentur. Qui de se consessus eSt, in alium torqueri non potest, ne alienam salutem in dubium deducat, qui d0 sua 7 desperauit. ' Qui sine accusatoribus in custodiam recepti sunt, quas stio de his habenda non est, nisi si aliquibus suspi- s8 'cionibus urgueantur. Per minorem cauSam maiori cognitioni praeiudicium fieri non oportet: maior enim quaestio mino 9 rem causam ad se trahit. In crimine adulterii nulla danda dilatio est, nisi ut personae exhibe3ntur, aut iudex ex qua- 'litate nego i ii motus hoc causa cognita permiseri L ηο
' Eum, pro quo quis apud officium cauit, exhibere cogi tui . item seum qui apud ueta exhibiturum Se eSse quem Ρr misit, etsi 0sticio non caueat, ad exhibendum tamen cogitur. l Qui exhibiturum Se aliquem iudicio cauerat, mortuo eo Pro 354 δ' quo cauerat periculo causionis liberatur. ' Actu upud s0 ha- 'bita, si partes consentiant et iudex hoc permiserit, poteSt iubere ea die circumduci, nisi uest negotium uel lis terminutat' 'est. De amplianda uel minuenda poena damnatorum Ρ0St sententiam dictam sino princip3li auctoritate nihil est sta- 20l tuendum. Contra indefensos minores tutorem uol cur3torem1' non habentes nulla senisentia proferenda est. Contra Pupit 'lum indossensum eumque qui rei publieae causa 3beSt Uel minorom uiginti quinque annis prop0Situm peremΡt0rium nihil momonti habet. 1s, qui ad maius auditorium u0U3 IIS 25 est , Si litem inchoatam deseruit, contumaX Don uidetur. S lh B0nis uenilitis sexeipiuntur concubina et liberi natur ileS. ReS' publico ci seditrix omnibus chirographariis creditoribus prcte' 2 fertur. Filius familias iussu putris manumittere PoteSt,3 matri S non potest. In cum, qui album raserit corruperit SVS- 30
bricam de iudicato Pauli non esse uidit Cularius: nam k et ea, quae propter j 4 huic loco eae Dio tis restituta sunt, magis ad titurum pra Uedentem pertinent, reliquae autem sententiae ex diuersis Pauli titulis eae-oerptae sunt, cf. ad p. 56, 8 li 33 item eum quis Charon S
62쪽
tulerit mutauerit quidue aliud propositum edicendi causa 4 turbauerit, Oxtra ordinem punitur. Si id quod emptum est neque tradatur neque m3Πcipetur, uenditor cogi potest, ut 5 tradat aut mancipet. Deteri0rem Seruum lacit, qui fugam suaserit et qui furtum. et qui M0reS eiUS corpuSue corrup0- 56 rit. Qui ancillam alienam uirginem immaturδm corruperit,
poena legis Aquiliae tenebitur.
IIIA 'SI HEREDITAS VEL QUID ALIUD PETATUR J4 In petitione hereditatis ea ueniunt, quae defunctuS mortis temp0re reliquit, uel ea, qu3e P0St mortem ante aditam 3 d2 hereditatem ex ea quaesita sunt. Possessor hereditatis pretia 03rum rerum, qU3S dolo 9lienavit, cum usuris praest Bre oo-3 gendus est. 'Rerum ex heroditate alienatarum aestimatio in arbitrio potitoris consistri ' Petitio hereditatis, cuius de functus litem non erat contestatus, ad heredem non tranS- 355 mittitur. Ηρ reditas pro Oa Ρηrte peti debet. pro qu3 3d nos pertinet: alioquin plus petendi periculum incurrimus et 6 causam pordimus. Qui petit hereditatem ipse probare de 'bet ad Se magis quam ad eum qui p0SSidet siue ex testa 7 mento siue ab intestato pertinere. Eas res, qu3S qui S iuris sto Sui eSSe putat, petere potest, ita tamen ut ipsi incumbol8 'necessitos probandi eas ad se pertinere. Possessor heredi 'tatis, qui ex ea fructus c3pere uel poSSidere neglexit, du-9 'plom eorum aestimationem praestare cogetur. Ii fructus in restitutione praestandi sunt petitori, quos unusquisque dili- 25 'gens pater familias et honestus colligere potuisset.
3Η, 8. 9 - Appendis 4, 30. 44s mutauerit M, Om. L li 2 punitur requiritur uindicatur, ut sδι iri Interpretatione ii 5 eius L, 0m. M li 8 rubrica ex Consuli. 3, 5. 6, 5. 7 et Appendice 4, 0 restituta est: Consuli. 6, 5 eam seaetam lori primi eSSO
uult it petitur App. li is dereliquit Cons. li id pretia deit., praeSeu tia ML lt 3 3 ex om. L li extimatione LE, de s non constat li 34 c0nsistat LAE Il in Parisiensi 4405 anto I 4 haec tessuntur: interpretatio petitio hereditatis ipsius petitione repelletur il 20 I uereor ne non
recte huic loco restituta sit: nam cum k 4. 6. η in Cons. 6, 5. 5'. 2 huic titula, qui consultationis auctori sertus est uindicentur, ἔ 7 eae titut0 IIII
63쪽
xiv DE VIA PUBLICA Si in agrum uicini uiam publicam quis reiecerit, in tantum in eum uiae receptae actio dabitur, quanti eius inter 4 'ost, cuius fundo iniuria inrogata est. Qui uiam publicam exar3uit, ad munitionem eius solus compellitur. 5
3 Si quadrupes pauperiem lauerit duintiumue dederit quidue depasta sit, in d0minum actio datur, Ut aut d3mni aestim3- . tionem subeat aut quadrupedem ded9t: quod etiam lege Pe-4R solania de cano ea uetur. 'Si quis saeuum eanem habens in ho plato is uel in viis publicis in ligamen diurnis horis non r04h 'degerit, quidquid domni fecerit, a domino Solvantur. Si 'quis caballuim quo duo a iud Animal habens s abidum itu ambulare permiserit, ut uicinorum gregibus permixtus proprium inferat morbum, quidquid dumni per eum datum 352 'suerit, similiter a d0mino surciatur. Feram bostiam in e9 parte, qua populo iter est, colligari praetor prohibet: set id o Sive ab ipsa siue propter eam ab alio altori damnum datum
Sit, pro modo Bdmissi extra ordinem ueli 0 in d0minum uel 3 custodem datur, maxime si ex eo homo perierit. Ei, qui in- 20i'itatu suo feram hostiam Uset qu3 meumque Bliam quadrupedem in se proritauerit eaque damnum dederit, neque in eius 1 dominum D seque in custodem actio datur. In circulatores, qui Serpsentes circumferunt set proponunt, si cui ob eorum metum 40mnum datum eSt, pro modo admiSSi actio da 85 hi fur
64쪽
In eum, qui per uim termin0S deiecit uel amouit, Oxtraordinem animaduertitur. xv I DE SERVITvTIBVS Viam itor actum aquae ductum, qui biennio usus non 3 est, amisisse Uidetur: nec enim eB USUQRPi P0SSunt, quae 2 non utendo Θmittuntur. Servitus hauriend3e aqu3o uel dii dendae biennio omissa intercidit et biennio USurpata recipia tur. Seruitus aquae ducendae uel hauriend3e nisi ex capito uel ex fonte c0nstitui non potest: hodie tamen ex qUOcum- 0 quo loco constitui solet.'
Arbitor familiau herciscundae plus quis in semel dari non potest: ct ideo do his, quae diuis3 eo iudieio non Sunt, com-2 muni diuidundo arbiter postulatus p3rtietur. 'De omnibus 45 robus hereditariis iudex cognoScere debet et celebrata diui-3 si0ue in semel de omnibus pr0nuntiet. Iudici fumiliae her-
'ciscundae conuenit, ut ea, quae quiS ex communi accepit, aut ipsa aut ae Stimationern eorum repraeSentet, ut inter co- heredes diuidi possint. Iudex familiae herciscundae nec 20 inter paucos coheredes, sed inter omnes danduS Est: alio 5 'quin inutiliter datur. Omnes res, qUne Sociorum sunt, CDm' muni diuidundo rudicio inter eos Sepὼrantur.
XIX QUEMADMODUM ACTIONES PER INFITIATIONEM DUPLENTVR
Quaedam actiones si a reo infitientur, duplantur, uelut 25 iudicati, depensi, leguli per damnationem relicti. si amni iniu-3 6 - COIlutio AE 3, 2 li 3 7, 3 Dig. 8, 3, 9 il 38, 2-5 - Appendis , l2-453 finium Coll. 33, 2, de linium Wisigothi li 3 in quibusdam codici' bus epitomas Asoidianae Menel p. 350ὶ haec adduntur fines terrae per praeter codice termin0S regantur, ne dissipentur: ab utroque quinquupedum loco teneantur, quae ni faIlor non eae Paulo, sed eae. ISid0ri
Et ιοι. 5, 25, 34 descripta sunt it 6 enimJ e eetes tamen it 8 omiSS Sichardu8, actio omissa codices it intercedit Μ, interdicitur L It 3 d ponte F Il 4 7 de WisO0ini cum Appendice 4, 3 2: es ad u. 3 il in Semellcf. Dig. 38, 1, 35, 7 li J9 aut ipsa A, ut ipsa reliqui codices ii 2 alto' quin inutiliter Cinacius, quin inutil. uel qui non uti I. codices ii 23 iu dicio in iudicio codice3
65쪽
riarum legis Aquiliae, item de modo agri, cum a uendituro 2 emptor deceptus est. Ex his causis, quae infitiation o dii plantur, pacto decidi non potest.
Inter fidoiussores ex edicto praetoris, si Soluendo Sint, bli stet singuli in solidum teneantur, obligatio diuidetur. XX J Iu dardan9rios propter falsum mensurarum modum ob utilitatem popularis annonae pro modo admissi extra ordi- 'nem uindicari placuit. 4 0
l ob incursum fluminis uel metum ruinae' corpus iam perpetuae Sepulturae tr3ditum sollemnibus redditis sacrificiis 2 per noctem in istium locum transferri potest. Corpus in ciuitatem inferri non licet, ne funestentur saera ei uitatis: et J53 qui contra ea fecerit, extra ordinem punitur. 'Inirn muro S ciuitatis corpuS Sepulturae dari n0n potest uel ustrina fieri. Qui corpus perpetu00 Sepulturae truditum uel ad temPUS aliqui loeo commendatum nudatioris et solis radiis ost sente 'rit, piaculum committit atque i leo, si honestior sit, in in- 205 sulam, si humilior, in motullum d0ri solet. Qui sepulchrum uiolauerint aut d0 sepulchro Aliquid sustulerint, pro perS0'n3rum qualitate aut in motallum dantur aut in insulatii de portuntur. Qui sepulchrum alionum Effregerit uel aperuerit
eoque mortuum Suum alienumve intulerit, Sepulchrum Dio- 257 'iusso uidetur. Vondito tando religiosa loca ad empt0rem S non transeunt 110o in his ius inforres mortuum fiubet. Qui monumento i Scriptos titulos eraserit uel statuam euerterit uel quid ex oodem traxerit, lapidem columnamue SUStulerit,9 'sepulo rum uiolasse uidetur. In eo sarcophago uel Solo, 30
66쪽
ubi corpus iam depositum e St, aliud corpuS inferri DOD 90- 'test, et qui intulerit reus Sepulchri uiolati postulari potest. 40 Qui alionum mortuum sepelierit, Si in funus eius aliquid im penderit, re ipere id ab herede uel 3 patre uel a domino po-4 test. Maritus id quod in sunUS UX0riS impendit ox dotsi s
2 'retinero potest. Neque iuxta monumentum neque supro monumcntum habitandi iUS eSt Rttactu enim convorsationis humanae piaculum 3dmittitur: et qui contra eo seuerit, pro qualitate porSonae uel opere publico uel eXilio multatur 43 'Parentes et silii maiores SeX anniS anno I Ugeri POSSunt, mi- i ii nores mense: moritus decem menSibUS et cognuti proximio 'ris gradus octo. qui contra fecerit, infamium numero habe tur.' Qui luget. 9bstinere debet 3 conuiuiis ornasDontis
45 purpura' et alba uesto. Quidquid in funus er0g8tur, inter 6 ues alienum primo loco ii seducitur. 'Corpora animaduerSo- 5'rum quibuslibet pselsentibus ad sepulturam dati da simi.
ly Prausidis prouinciae officialeS, quia perpetui Sunt, mu-4y tuam pocuniam dare et fonsebrem exsere ero POSSUnt. PrBe- 26 Ses prouincia se mutuam pecuni Am senebrem Sumere non prohibetur. In pecuniariis causis Si alter ex litigatoribus iusiurandum deserat, audiendus est: hoc enim et compendi02 litium et aequitatis rati0no prouisum est. Deferre iusiurRD-dUm prior Betor potest contrarium autem d0 calumnia iusiu- 253 randum reo competit. Si, reus cum iurare uelit, autor illi
menseJ haec corrupta esse docent Vat. 321 cum minores liberi tot men- SibuS elugentur, quot nunorum decesserint, usque ad trimatum: minor trimo non lugetur, Sed Sublugetur: minor anno neque lugetur nequHSublugetur li 3 3 et a conuiuiis et ornaruentis L ii 4 4 purpura Sori tinus, om. Wisigothi li 2 4 para apho in Busileensi C III 4 subiunguntur in modum rubricae haec des dubiis rebus solum iurare debere et in πιοdum senisnuas haec qui suspectus dicitur, cum nulla ueritaS Petitoritu eo eXPrimitur, qui calumnium se pati clicit: quae eae interpretati0nibuSἶἶ3.2 corrupta esse paIam est Il 26 competit Μ, competet L
67쪽
nodossitatoni iurisiurandi remisit et hoc liquido apparout,
est iusiurandum deferri non potest, qu0niam c0ntr3etum ign0r3re poteSt. 5 Si qui de debito quocumque modo conseSSUS docsetur, 3 ex ea re actio creditori non datur, sed ad solutionem com pellitur. II DE PLev lx c0NSTITVTI l Si id, quod mihi L. Titius debet, soluturum te consti 2 tuas, teneris actione pecuniae constitutae. Idem est et si 1 03 ei qui bona fide mihi seruit constitutum suerit. Si quis duobus pecuniam conStituerit TIBI AUT I ITIO, etsi Stricto iure propria actione pecuniae constitutae manet obligatus, etiamsi Titio soluserit, tamen per exceptionem 3diuuatur.' III DE CONTRACTInvsJ 35 Stipulatio est uerborum conceptio, 3d quam qUiS U0n
et Dum pure qu3m Sub 00ndicione concipi potest. IV DE COMMODATO ET DEPo8ITO PIGNORE FIDVcIAVE 20s Quidquid in rem commodulam ob morbum uel Ili 1m 1 32 tionem impensum est, a domino recipi potest. Si facto incendio ruina naufragio 9ut quo alio simili casu res eommodata omi Ssa Sit, non tenebitur eo nomino is cui comm0d3ta HSt, nisi forte, eum p0SSet rem commodatum Saluam lacere, SU0m 25 3 praetulit. Seruus uel equus a latronibus uel in hsello occisi,2, 2 αα Dio. 33, 5, 6 li 2, 3 - Dig. 43, 5, 30 5 si deit., ei ML li de debito Μ, debito L, dobitum deit. li 30 in
Dig. praecedunt haec Viniani uerba sorvo quoquo conStitui poSSe Con- Stat et, si seruo ConStituatur domino solui uel ipSO Seruo, qualem quislem seruum domino adquirere obligati anom il 3 propri actioni F ll 8 fidei meae erit deit , om. ML li 20 fiduciaue M, sidutiae L, et siducia Lea Rom Burg. 33, 4 li 25 possit ML li 16 equus Sichardus, Blia8 ecus codices it a lutronibus . . . p. 62, 4 sunt ScripSi, Si a listr. uel in bello holium L) in suol Lὶ aliam causam commodati occisi sunt
68쪽
si in alium causam commodati sunt, actio commodati datur custodia enim et diligentia rei commodatae praestanda est. 4 Si rom aestimatam tibi dedero , ut ea distracta pretium ad me deforres, eaque Perierit: Si quidem ego te rogaui, meo periculo perit: si tu de uendend3 PriamiSisti, tuo periculo 5
perit. V DE PIGNORInvs l4 Croditor si simpliciter sibi pignus depositum disti vhoro uelit, ter ante donuntiare debitori Suo debet, ut pignus luat, 2 ne a se distrahatur. Fetus uel partus eius rei quae pignori flodata est pignoris iure non tenetur, niSi hoc inter Contrahentes conuenerit
3 Componsatio debiti ex pari specie et causa dispari admittitur: uelut si psecuniam tibi debeam et tu mihi pecuniam
debeas. aut frumentum aut cet 0r0 huiusm0di, licet eX diuers0 35 contractU, compensare uel deducere debe8: Si totum pelas. plus petendo cauSa cadis.
VI DE EXERCITORIBUS ET INSTITORIBVS
Filius familias si uoluntate p3tris nuUem eXel CeΘt. 93-trom in s0lidum 0b ea quae Salua receperit 0bligat. 20 VII AD LEGEM RHODIAM 4 Leuanda o nauis gratia iactus cum mercium factu S QSt. omnium intributione sarciatur, quod pro omnibus iactum ΘSt.
Codices: cf. Interpretatio si seruum uel equum uel quaecumque alia Iliquis ab altero ad usus tantummodo suruiendi commodata susceperit et eos ad pugnam uel ubi uitae periculum incurrant duxerit 5 de uendenda M, te uendenda L, defendorida deit.: Si rem Becep tam non rogante domino, Sed promittento oo qui accepit, dum uelit venumdare , pcrdiderit Interpretatio: fortasse si tu te uenditurum pro'
misisti ror. li 40 pignori pigneris codices ii 44 non tenetur L cum Interpr. , retinetur Μ similiter ad 63, 2ὶ, continentur uel tenetur deit. li 3 paris speciei ei ex causa Bus h s li 46 debes . . . petRS ... 7 ea diS Culaeius, debuit debitum M . . . petat . . . cadit codiceS li 18 et institoribus del. iacius il 20 solido codices ii 22 iae HS commercium factus L, iactus iactusκω M conmercium factum M li 23 Sar-CiBntur codices ii iactum L, datum M
69쪽
3 2j tibus nauis salua sit. Iactu nauis leU3ta Si perierit, extractis
ultorum per urinatores mercibus eius quoque rationem haberii placuit, qui merceS Salua naue iactauit. Leuaudae nauis gra- 5 ita merces in Scapham transiectas atque ideo amissas intri butione earum quae in naui saluae sunt refici conuenit: naue autem perdita con Scru3tae cum merciti Is scBphae ratio non 5 habetur. Collatio intributionis ob iactum salua naue si ridebet. 4 0 VIII DE INSTITORIBVS 4 Sicut commoda sentimus ex actu praepositi institoris, ita et incommoda sentire debemus. et ideo qui seruum siue filium filiamus familias siue ane illam praep0Suit negotio uel mercibus exercendi S, eorum Domin se in Solidum conuenitur. 432 Si quis pecunis e fenerandae agroque colendo, Condendi 8 uendoridisque frugibus pr8ep0Si tu S eSt, ex eo nomine quod eum ill0 00ntr3ctum est is Solidum fundi dominus 0blig9tur neca interest, Seruus on liber sit. Quod cum discipulis eorum qui ostioinis labortiis praesunt contractum eSt in magi Stros 20 uel in stilo res tabernae in solidum 3 otio datur. IX DE IN REM VERRO Seruus usi filius familias si acceptam pecuni8m in rem patris uot domini uerterit. hoc modo: 3grum put3 colendo. domum sulciendo, mancipia uestion clo, mercando uel credi- 25 tori Soluondo usi quid talo faciendo, do in rem uerso in soli dum uel patrem uel dominum obligat: Si tηmen ob hanc cau-2 Sam pecunia data sit. 'Filius familias si in id aeceperit mutuam pecuniam, ut e3In pro Sororo Sua in dotem daret,
iectum codices it 33 qui edd.; in eum qui eodices ii 14 filiamuel ML linegotio deit., negotii Μ, negotium L li 46 condendis contirmat Inter pretatio, coemendis Cinacius il 20 magistris uel institoribus codicos lia, colendo deit., colendum H li 27 verba si tamen Sm. nracio quom0do corrupta esse docent Dig. 35 3, 3ki. 5k3
70쪽
pater eius de in rem uerso actions tenebitur: ipsi enim mortua in matrimonio puella repetitio dotis datur.
x DE SENATVs CONSULTO MACEDONIANO
Qui filio familias contra interdictum amplissimi ordinis pecuniam mutuam crediderit, POSt mortem patri S ex eo quod a uiuo patre credidit eum eo agere non poteSt.
l in omni genere negoti 0rum et obligBtionum tam pro ui 2 ris quam pro seminis intercedere mulieres prohibentur. Mu lier, quηe pro tutoribus filiorum Suorum indem ita tem pro 4 03 misit, ad beneficium seuutus consulti non portinot. Si docipiendi animo, uel cum sciret Se non teneri, mulier pro aliquo intercesserit, exceptio ei SenatuS consulti non dutur actionem enim , qu30 in d0lum mulieri S competit, amplissii 'mus ordo non excludit Ρr0curator si mandatu mulieris pro 35 alio intercesserit, Oxoeptione sonatus conSulti Velleioni adiu Untur, ne alias actio intercidat.
I 'Deponere possumus apud alium id quod nostri iuris est 2 uel alieni. Depositum est quasi diu p0Situm. SerUIndum 203 est, qu0d 9d breue tempus custodiendum d3tUr. Depunere uidetur qui in motu ruinae in se radii naufragii apud alium 4 'cuStodiae causa do ponit. Deponore uidetur et i S, qui Su- spectam habens usel minus idoneam custodiam domus uel uim latronum timens opud aliquem rem custodiendam com- 255 modat.' Si sacculum uot argentum Sign3tum dep0Suero, et i S penes quem depositum fuit me inuito eo trect3uerit. et 5' depositi ut surti uetio mihi in eum e0mputit. 'Si ex permiSSU