장음표시 사용
121쪽
IOL OCCAs Iossionis optimae sinistram interpretationem, desechri iudici j x prudentiae SC exuberante nequitia. Tulit uaque Hanonseruos David, rasilii dimidiam panem barbae eorum, or praestarit ve-Bes eorum medias usiue ad nates, se dimisit eos. Videre hic est quasi spectaculum in theatro mundi exhibitum Occassionis opportunissimae ludibrio habitae, M vix est
qui consideret doleatque eius vices tam miserandas,& tamen in caput uniuersiae multitudinis redundantes. Vt enim ingrauis hic hospes Hanon suae stultitiae poenas dedit, bis statim post bello victus&subiugatus, ita grauissimae fere semper si
peruenire solent post neglectam eiusmodi occasionem calamitates,sed raro parumque animaduertitur Vnde proueniant, sicque fit in dies maior ac maior rerum Optimarum laetiira. Si quis Thamnatha ciuitatis ciuiumque eius Philistinorum assiictionem commeritam his velit apponere, per me licebit. Iudicas. Illi siquidem Samseni fecerunt iniuriam, parumque grati ipii 'm' ' hospites : pater enim nouae nuptae dedit eam alteri vi-IMιAr6. ro.Samsene secluso. 'Ita &ciues Gam durum ei praebuerunt hospitium: nam circumdantes cum, positis in porta custodibus, tota nocte cum silentio praestolati sunt,ut fiso mane exeuntem occiderent. Sed Vtrisque cessit ex merito, & condignas violati iuris hospiti j luerunt poenas. Ita obfuit, occasionem non dignouisse neque obsertiasse. Sed notandum, quod in eiusdem historia, dum parentes eius mirarentur,qubd uxorem Philisthaeam expeteret,additur. Parentes autem eius nesciebant, quod res a Domino fieret, or quaereret. OCC AsIONEM contra Philisthi,m: eo enim tempore ni Iishνm dominabatur Israeli. Id ipsi ita mercbantur , ut occasionem sibi aduersantem experirentur assiicti, qui tot modis oblatam in bonum, erant contemturi. Poterant siquidem dc occasione initi coniugi j Scspontanei in Gazam ingressus, non solum cum Israele meli rem inire gratia, Verum etiam hac occasione ad notitiam veri Dei peruenire. Sed nunc ad singuloru iuuenum munera pera scrutanda accingamur;qua inconsideratione, utilitatum Occasionis bene acceptae multiplicem distilustione expendemus.
122쪽
unerum titulis, utilitates OCCAsIONIs bene bubitae explicantur. A I N primis, prout Occ Asio in hoc schemate prudentibus.
istis probisque iuuenibus varia distribuit munera, ita perrMunera ex hunc agendi loquendiq: modum ostenditur,varia laeta,utilia, magni hca,ac salutaria per occasionem ijs posse obuenire, qui eam diligenter obseruarint. B Exempli gratia, primo illi palmae famum in manus pribet: Palmi do. quo significetur, non raro: alicui praeclarae alicuius victoriae praestare occationem, si cordi habeae, & manum adhibeat operi, priusquam elabatur. Neque id tantum in puerili pala stra,aut virorum ludicris certaminibus,vel in seri)s etiam belli grauit simi expeditionibus, a quibus totius Reipublicae depcndeat salus: verumetiam in illo maximi momenti clinflictu, qui inter hominem iuratissimosque animae ipsius hostes quotidiet exercetur.
Palma datur, dum victoriae adipiscedae opportunitava Deo confertur. Extende manum, utere concessis,ne neglige; Deus facientem adiuvabit. Scimus apud Romanos palmam signum victoriae esse solere: unde &toga palmis intexta triumpliat i ibus obtingebat..C Alteri turgens aere crii mena, talentisve euangelicis reser- Largitio. tum marsupium, S simul rosarium, seu globulorum precariorum sertum, pro dono cedit: quo innuitur, excellentem saepe magnis aeque & paruis occasionem dari, cuius adminiculo ad diuitias, veras prςsertim ac spirituales, ad dotes animi raras, & ad lauream verae pietatis ac virtutis emergant, si tam diuino munere se dignos effecerint: norintque opportune sequi, quo ipsa rei oblatae ansa eos trahit ibique ipsi non desint. Vnde liquidem aliqui ad tam eximias virtutum, eruditi
rus, sublimitatis&gradus excelsi laudes evecti sunt, nisi quia
123쪽
Ut certorum talentorum opportunitate prudenter sunt usi: 'Non importunc eapropter in hoc schemate admonet Any- Ditis, ut dona, hoc est Occasionis datae benignitas 5 copia, imiipiis in pretio, beneque Viantur. scientiae Tertio liber in sortem venit, quo satis manifesse declara- ΕΠ 0vβ tur, uam secunda frequenter alicui detur occasio,non solii mut ad variarum artium cognitionem accedat, Verumetiam ut ipsa satio orum scientia, rerumq; caelestium notitia repleatur,
modo eam non negligat. Adeo ut de ipso dici possit, quod
Ecc4.3'. quasi e redundanti promtuario proponit Sapiens: Sapientiam omnium antiquorum exquiret sapiens,inin prophetis vacabiι. Narrationem virorum nominatorum conseruabit, in versutias parabolarum simul introibit. Occulta prouerbiorum exquiret, in absconuitis parabolarum conuersabitur. In medio magnatorum ministrabit, Cr in constectu praesidis apparebit. GL laudabunt multi sapientiam eius, or usique inseculum non δε-
Iebitur. Non recedet memoria eius,'nomen eiuου requiretur a generatione in generationem. Sapientiam elud enarrabuni gen- . se laudem eius enuntiabit eccum.
seienti, Quid aliud esse dicas, cur aliqui sanctorum in Ecclesia tam sinctoiu celebres prae do na effecti sint, & interim alij in seculo tam ignari,ut pueri paruuli eos interdum superent in rebus salutis ac fidei , nisi quod illi datam a Deo, seu praxertorum obsequio, seu creaturarum mutarum auxilio, occasionem sedulo sunt amplexati, isti ver5 vel non captarint, vel obtestam quoque &ootrusam non curarint sapientum Quid item caula esse existimemus,ut doctissimi quandoqi 'undi i R viri, qui omnes pene totius orbis euoluerint libros, in omni scientiariun genere sint versiitissimi: & tamen cum omni suo studio labore viam vitae non inuenianti nec in caput illud illumve paragraphum umquam inter legedum inctilant, qui eos veram sui Deique cognitionem edoceat: cumque omni sua scientia, morte stultorum & morte peccatorum pessima moriantur: aliqui vero,etiam tenuissime in libris scientiisque versati, sed inter arbores & bruta animantia degentes, in caelismen e Diuiliaco by Corale
124쪽
ARREPTA. NEGLECTA. Iosmente conuersati, adeo docti ac sapientes evadunt, itaque veram animae silutem ex omnibus hauriunt, atque si omnes libri, pagi raae, apices, resque omnes id expressissime ipsorum auribus insonarent. Vnde laquam, ista aluerisios, nisi quod illi, etiamsi in oculos S os corum incurrat, inter legendum vel audiendum, scientiae salutaris occasio, non attendunt, OS non aperiunt, Sc sic non attrahunt spiritum: & quia non gustant caelestia, fastidiunt, S tamquam ad se nihil pertinentia transmittunt: isti vero ex omni re dc euentu semper eliciunt calionem proficiendi in melius:& Domino dante benignitatem, terra dat fructum suum. Ecce itaque neglecti & bene habitae occasionis oblatae diuersitatem. F Hortatur idcirco TEM pus valde apposito,ut quisque bene suo fiangatur munere. Sic enim communiter loqui selemus: Tempus monet, tempus exigit, postulat tempus, vocat hora, ut nimirum quod facto opus exsequamur. Diciturque similiter suo loco, tempus vetare, non permittere. Ille porro,qui in orbem caelestem, quasi praestanti cratere sibi propinatum, toto intendit animi desiderio, dc spe magna coni jcit oculos, certo confidens se tam opima salutis occasione regnum caelorum consecuturum ι omnium nomine fidem facit ossici j debite praestandi, in muneribus ab occasione receptis ritcexpen
H Vltimo Crucis effigies, de qua Saluatoris nostri figura dependet, benefici j loco concessa est: quo testatum redditur,
magnam esse beneficentiam a Deo collatam hominibus, quando tam accommodum salutis acquirendae thesaurum, tempus, & occasionem, adepti sunt. Meritoque ob id Gmpus gratia appellatur. quod a Christi in carne aduentu, in nouissimum vique diem decurrit. Quam multae nonnumquam alicui ad salutem x vitam viae, si oblatam occasionem non
Vtendum concessis. Regni eae testis occa
125쪽
Damna occasionis ad malum acceptae. occasio adniatu proprie nulla. MAU. s. Eretis. 3. Tempus ad malum, nullum
Nun occasio, proprie dicta, cuiquam ad ma
tum datur. Peraepretium me nunc facturiam spero,si occasione tam via utilium munerum occasionu bonae,detestandoriam qu que munerum sinistrae occasionis squae sibi praeter fas naequum hoc nomen usurpat) pericula ostendero,&docuero fugam. In primis, nulla umquam legitima ad malum occasio esse homini potest. Ita testatur id Sapiens, tempore Omne malum excludens: Tomini mandauit De μ, impie agere: o nemini dedit statium peccandi. Ac si dicat: Omnia licita Mhonesta, quin S indisterentia, modo usum suum licitum habeant,simul cum bonis & utilibus,utcumque sub praeceptum cadunt,generaliter flantum : si qua vero horum praecipi quis inficiatur, spatium saltem eis c5cedi, negare non poterit:quia mala non siint. Propterea dicit alibi idem : Omni negotio es tempus, esse opportunitas. A Deo scilicet concessa ad idem sequendum. Peccatum Verb,ut quod ab omni hominis occupatione & negotio rebusve gereciis excluditur,etiam ab omni tempore 3c opportunitate sequestratur; quia Deus non mandauit cuiquam ii Nie agere: hoc est, nihil habet a Deo sibi bona pace concessum, quo perpetretur: adeo Vt ne quidem punctum temporis vel momentum occasionisopportunum, ad peccandum censeri possit alicui attributum. Idcirco Sapiens alio loco monet: Fili,conserua tempus,o deuita a malo. Nihil temporis ei concedendo, quia nihil ei debetur: neque umquam ad malum occasionem captando, quia numquam tibi iusta peccandi praebetur Occasio. Qubdenim communiter, & indisserenter, etiam in malis rebus, o casio vocitetur, abusus est:&apud Christianos, species ei tantum & exterior quaedam occasionis apparetis delineatio est concedenda. Dum autem ita appellatur, hoc sensu fieri
126쪽
ARREPTA. NEGLECTA. IOIputandum est, ut illa temporis vel rerum occurrentium ad malum perpetrandum aptitudo & optata commoditas, ducatam occasio: quia eumdem locum supplet in malo,quem in bono iusta sibi tuetur occasio.
Hinc illud Menandri: Ad praue agendum, parua satis occasio eae Unde Ze natum creditur illud adagium : Occasione
Proprium prorsus huic proposito exemplum est, quando
Semei tam plenus omnis mali sitit, ut minima tantum opus semetia esset occasione, qua totum virus suum in alicuius caput ef- nequitiam funderet: itaque Deus ei obtulit Dauidem, qui ex ipsius ma- v litia econuerso maioris meriti occasionem eliceret. Itaque in illum, gurgitem maledictorum velut seminam copiosissime euacuavit: adeo ut propterea diceret David: cepit ei ut malediceret David. hoc est: Quia certo erat malitiam suam in aliquem exerciturus, permisit potius Deus,ut in eum exerceret,qui inde etiam fructum ampliorem colligeret.
Occasio iusta non fuit, sed malo ipsi praemeditato, conueniens quaedam rei aptitudo. Ita mit illegitima & sinistre accepta occasio,quando Aaron Num. I x.& Maria soror eius, Moysen probro iactauerunt, ob uxorem eius ut inquit Scriptura) Ethiopissam ι & ideo, quae tam petulantis audaciae caput fuerat, in lepram incidit, ut corporis
morbo mentis vitium puniretur.
Dictum illud Domini nostri cum hac quoque quadrat
sententia, quando suorum malium amicorum ad malum paratam semper promtitudinem arguebat: deque em a-t 7 tres cognati) eius credebant in eum. Dicit ergo eis Iesu : Tem- Chrisi is, pus meum nondum aduenit: Temptu autem vestrum semper es uuarii. pararum. Ita nocendi cupidi, ad minimam occasionis umbram, quam interdum S sibi ipsi fingunt, parati sunt laedere. Huc spectat illud Fimbriae figmentum, iustae occasionis M
usae pnaetextu in M. Scaevolam excogitatum. Fimbria siquidem Romanus, omnium hominum audacissimus,uulnus, '. . quodam tempore Mutio Scaeuolae inflixit, volens eum truci-iis mdare, a quo tamen conualuit. QEOd ut vidit Fimbria,se velle calumnia. O 1 ScaeuO
127쪽
Scaevolam inius vocare, ait, 3c accusare. Quumque intera rogaretur in quo esset eum accusaturus, squa A causa scilicet quave occasione id meditaretur respondit se obiectiarum illi, uod nimis parce telum in corpus suum recepisset: qui tanem etiam Scaevolam occidit: quia homo scelestus minima tantum occasionis specie vel temporis aptitudine indigebat,
ut facinus intentatum perpetraret. Ita lupus in ovem occasionis praetextu qua I em, innocuam
oviculam accusabat quod aquam turbasset ex qua ipse biberet i cum tamen illa in inferiori praeterfluentis aquae parte bibisset, lupus vero in altiori, ad quem ab ovicula lapsus aquae ne fingi quide poterat.Sic vulgo dicimus: Facile fustem inuenerit, qui canem caedere voluerit. Sed de mala occasione, licet hoc nomine indigna) eiusque detestandis muneribus, hoc est, de miserando talis Occasionis exitu, aliquid amplius proseramus, nouo ad id capite adornato.
Occasio/1es non captandae admalumsedfugiendae: -- plectentium vero vindictae recensentur. QVia sere error ille communis est, qui in munerum distinctione & acceptione committitur, ideo bene est dis.
cernendum inter occationes se OsserenteS, & munera illas comitantia. Idcirco non frustra monet Apostolus : Holite errare, statres mei dilectiomi: Omne datum optimum, or omne donum perfectum desursum eis, defendens a Patre luminum Inter haec vero data & dona, sicuti Occasionem quoque bene merendi salutemque operandi , cum fructu inde promanante, merito collocamus ; ita Occasionis in malum peruerasio, ars est fraudulenta diaboli: ut idem ait Apostolus : Non ea icta sipientia desursum defendens osed terrena, animatis, diabolica. Non Diuili rod by GO le
128쪽
ARREPTA. NEGLECTA. IO' Non hic aso de hs quae nonnumquam casu quodam per Oς μ' ignorantiam specie quadam occasionis eueniunt, sed de a reptis studio & voluntate nocendi. Alioqui non sum nescius fieri interdum ut aliquid oboriatur, quod per errorem pro occasione itista vel verisimili arripitur,& tamen reuera eius quod putabatur subest nihil. Ita Pritoriani milites olim,ludos
in theatro spectantes,cum arbitrarenturquendam ex commi- phae orianilitonibus, quem Augustiis ab apparitore amoueri iusserat milites. equitum enim ordinibus, ubi ille consederat, is debebatur locus Augusti iussu interfect una esse; coorto tumultu, parum abfuit,quin Augustum interimerent. Sed remedio fuit,quod is, quem interemtum putabant, incolumis repente companiit. Sic etiam Lartes Tolumnius, Veientium rex, cum in tesserarum prospero iactu, per iocum collusori dixisset, O Ludu: Es.cide: 8c forte Legati Rom. anorum interuenissent, satellites eius errore vocis impulsi interficiendo Leg. atos, lusum ad imperium transtulerunt:Occasionis specie arrepta,quς vere nulla iuberat. Vertam, ut dixi, de similibus erroneis occasionibus hic non agitur: sed de malevole conquisitis captatasque occa- Oeeasi
sionibu ad malum, nobis iam scrino est ἡ EEiusmodi sunt in ieciem effictae mali perpetrandi occ.asiones, Quas supra, p. 3. . SI s. schematis secundi in medium adauximus, & alia de causa in schemate nono sumus adducturi: huiusmodi sunt, Iudae captantis Opportunitatem loci, temporis, persmarum S rerum, ad Christum traden dum, ut pacto condixerat. Item Seniorum Babyloniorum castitati Susinnae struentium insidias. Iudaeorum quoque quaerentium an sim occidendi Dominum sine strepitu. Quae,
uti diximus, non sunt Vero nomine occasiones, nec a Deo concessae, nec quaerendae,neque . acceptandae dum se offerunt: quia daemonis instinctu ita istae opportunitates saepe adomnantur, ut facilius gliscat conceptum scelus, non nisi Deo tamen ita permittente.
Exempli gratia, stimulis libidinis quispiam quasi oestro
percitus egreditur, visurus num forte fortuna repertumssit explendae cupiditatis occasionem : obambulat, quaerit,
129쪽
IIo OCCΑs Io circum spectat, tagat,ut venator aut auceps,si forte alicunde optata se offerat praeda; quidni liceat opinari, diabolum ex altera parte alicunde excire leviculam, quae illi opportune videatur occurrere
Sic de alio, qui caedem, aut ebrietatem, aut rapinam animo voluit: &slaut leo vel lupus circuit quaerens quem deuoret, ita omnem illi mouent lapidem, captantque ex omni parte occasionem, quod mente conceperint perpetrandi. Alioqui,ut saepe dixi,nec tempus,nec occasiO,Iacc oppOrcunitas ad malum datur. Omnia siquidem squod supra meminimus) tempus habent: atque ita cum peccatum nihil sit,inter illa quae lunt, locum non habet. Inquantum enim actus est vel cogitatus naturalis,a Deo est; at inquantum peccatum est, a malo est, cui nihil usquam iuris esse potest,neque in tempore, nec indoco, neque in ulla re alia. Iniuria fit Quocirca, cum pars vel minima temporis vel tem pestiuitatim malum abripitur, iniuria sui ita dicam) fit tempori, Mad malum per consequens caelestibus corporibus; quorum motu,Dei omdinatione, tempus mensuratur sui dicit D.Thomas,Tempus, . p. , . est in primo mOzu cqli,sicut in subiecto,& primo mensurato.ὶ uast. io. Iniuria fit & ceteris creaturis, cum tempore a communi omnium Conditore productis. Hinc futurum, ut quando omnium rusta ratio reddenda erit, & creator omnium Christus ad iudicandum venerit, ut de omni momento sicut de omni verbo exigat rationem,pugnabit tum pro eo orbis terrarum contra insensatos: Vt qui illo abusi fuerint: & tempore atque creaturis ad salutem ipsorum factis ac datis, usi fuerint ad suam ipsorum perniciem.
2 Muliera vero & fructus ita sumtae occasionis, nillil nisi
maximam pariunt calamitatem. Iudas a daemone possessus, umi- . proprijsque suspensus manibus, crepuit medius,& est usi sunt omnia interiora eius. Senes illi impuri lapidati sunt, immortalem pro tentato flagitio referentes infamiam. Iudaei male . Res . mulctati nota NI plaga indelcbili. Giezi puer Elisaei auaritiae satiandae occasionem obliquc arripiens, pro munere lepram Naamani contraxit. Ita quotquot alicuius peccati occasio
130쪽
ARREPTA. NEGLECΤΑ. IIInem se nactos existimarunt, se ipsi sesellerunt ;& more piscium, escam e nassa petentes capti sunt, de suo malo sapere doliti. Sic Filius prodigus,cum sui similibus, luxuriosis gane nibus: Epulo diues aluirus, cum lurconibus: Ioab truculentus, cum homicidis: Aman fastuosus,cum.superbis: Pharisaei hypocritae, cum simulatoribus. Et qualicumque vitio obstricti, ad quod species aliqua occasionis eos quadam Opportunitate videtur allicere: omnes, nisi filij prodigi exemplo conuersi fuerint, miserandus manet intentuS.
Occasionis noxiae evitatae exempla,qpoa Erum enimuero, quemadmodum bona rei bene gerendae occasio, ves propter munera ipsa quae largitur, de fru- ζω su ε
ctum inde prouenientem, est amplectenaa ; quis non videat ita, vel propter solum dolendum euentum , malam occasionem aspernandam esse occasionem eiusmodi explendae libidinis habuit Ioseph, G .s3m ipsamet hera eum quaesita opportunitate captante; sed euitauit, auersatus est,eluctatus est,chlamyde quoque in ipsius m nibus relicta.
Occasionem trucidandi Saulem, hostem iam factum, ha- ibuit non semel Dauid , sed numquam arripiendam est
Occasionem peccandi habuisse Susanna dici potest squa- D . 13. lem eiusmodi captatores effinsunt & optandam existimant)quando osths pomarij clausis, tota ab illis nefarijs iudicibus ad consensum postulabatur. Sed mortem elegit potius, quam assentiri nequitiae. Occasionem tali specie pictam habuerunt & Apostoli deserendi Christum, abeundique retro cum reliquis, pra sertim