장음표시 사용
171쪽
,. Ided Sc Saul de se consessus, ne pilo quidem melior pru-2 A. , - ς'nsessione euasita Du m siquidem Dauidem
' innoxium ad necem persequeretur , accideretque ut David
dormienti Regi seruisque stertentibus, hastam & styphum
aquae, qui erat ad caput eius, auferret, eque eminentioli loco custodes rems negligentiae accusaret, nominatimque ducem militiae Aoner, dicens: Vonne respondebis Abner ρ ει restondente Abner ac dicente. es tu qui clamas ct inquierin regem p vit David ad Abner : P smquid non viris es ' sequu iatus smilis tui in Isi et ' metre ergo non cusorisi domianum tuum regem ρ ingressus in unus de turba , ut interficeret regem dominum tuum. Pones bonum hoc Pod fecisti. Nunc
ergo vide, ubi si hasta regis . O ubi si syphin aqua , qui
aras ad caput eius. Cognouit autem Saul vocem David, λ diaxis : Numquid vox haec tua, fili mi Dauid ' Et ait Daridi Ox mea, domine mi rex. uam ob causam dominus meus per μquitur seruumsum' ridfeci e aut quod es malam in manu mea ait Saul: P E C C A V I, reuertere , flti mi David nequaquam enim viva tibi male faciam, eo quod 'cliosa fuerit anima mea in oculis tuis hodie. Apparet enim quod uise egerim, orignorauerim multa nimis. David occasionem no cendi suo persecutori toties oblatam,numquam arripuit;Saul vero toties econtra oblatam, pacis, amicitiae, & resipiscentie occasionem visus est quidem apprehendere; vertim, quoties oblatam permisit elabi, toties deplorauit absentem. nopinatae Quis merito vel non datam vel elapsam conqueratur oc- .Hyl.. semper ipsa in Vigilantis incurrat oculos3 Augustinus de se lepidum refert exemplum oblatae inopinato occasionis, cuius ope dc cssicacia amentissimas ambitionis Anustin. curarum qile tacularium febres in se aliisque curaret. Inhia .. honoribus, lucris, coniugio, & tu, Dontine, irridebas. Patiebar in eis cupiditatibus amarissimas difficultates. Sed quid in 1pse suo malo medelam occasionemve remedij conquirebat Nonidi JO. Sed Deo acceptum refert, qui mirabili eum iuuit occasione. Quam ergo sinquit in miscreta rami tit quomodo egisti,ut sentirem miseriam meam Θ Pergit Duiligod by Corale
172쪽
narrare. Die illo, quo,cum pararem recitare Imperatori laudes , quibus plura mentirer, & mentienti faueretur ab scientibus, easque curas anhelaret cor meum, es cogitationum tabificarum febribus aestuaret; transiens per quemdam vi- cum Mediolanensem sen tibi a Deo datam occasionemὶ animaduerti pauperem mendicum iam credo saturum iocantem atque laetantem: S ingemui; & locutus sum cum amicis meis qui mecum erant, multos dolores infiniarum nostrarum, in securitas,laetitia, liber animus mendici, ipsi occasionem praebuerunt, suam culpandi curandique cupiditatem , animique aestuantis inquietudinem. Si non arripuisset, tita quidem aeque fuisset, sed neglecta& inessicax, eius
Non praeteriit quoque oblatam inopinato occasionem Α- Aliud ex-li pius, ungularis eius amicus, sed insaniis Circensium ludo-π' ' rum spectandorum multum deditus. -dam namque die, Consesscum sederem inquit Augustinus) loco sblito, & coram me 7 adessent discipuli, venit, salutauit,sedit; atque in ea quae agebantur animum intendit. Et forte sen tibi similiter de isti Occasionem praeter dantis accipientisque opinionem sponte se ingerentem, sed non negligenter exceptam prehensamque)l o inmani erat, quam dum ex nerem,& Opportune
mihi videreturadhibenti similitudo Greensium, quo illud quod insinuabam & iucundius & planius fieret, cum irrisi ne mordaci eorum quos illa captiuasset insania: tu scis Deus noster, quod tunc de Alipio ab illa peste sanando non cogit uerim. At ille in se rapuit sper occasionemὶ meque illud non nisi propter se dixisse credidit. Ita Augustinus. Ut autem vis
deamus,eamdem rem ab aliquibus aliquando in occasionem boni accipi, ab aliisverb interdum rapi in malum: audiamus quod ibidem additur. Et quod alius, inquit,acciperet ad suo Augustin. censendum mihi, accepit honestus adolescens ad succensendum sibi, M ad me ardentius diligendum.
173쪽
Melancea seu doloro asotus amisse.
Jusa manet eos METANO EA , qui oblatam OCCAsIo-
NEM tantem erint. SErum huius Schematis planctium , insipientis comitem, .
quem Veteres toleramaeam nuncuparinu , in se describto Propheta Ieremias , super vastatione Ierusium , eo quod signa Domini & voces Prophetarum ad meliora vocantium, velut optimam salutis OCCASIONEM, contemsissent: quam tamen, puerorum insipientium more,requirere videri voluerunt cum sero esset. Postquam siquidem Propheta calamitatem εc vastati nem eis ingruentem depinxisset ;iustum meritumise linum eis praedicit, exhortan loquendi modo. Filia, inquis, populi mei, accingere cilirio, o sonstergere cinere . Luctum uni geniti fac tibi, planctum amarum. Et apposite ipsemet in suis pro h vastitate lamentis inquit 1 Horam plorauit in nocte . Quia scilicet diem Iucemque sine fructu transegerant. Idminque iusto fatetur ipsa ciuitas desolata culpam suam, omnium uiorum insipientium filiorumnomine, non cognoscentium tempus visitationis suae neque pacis. tias tit omnes magnificos meos Da inis in medio mei. Voca Nis aduersum me TEM-PVs. Temmitiserum pars subsequens, praecedentis contemtat partis vindex efficitur. Iusto Dei iudicio quasi tempus ad hoc prouocante , ac hostibusad puniendum lyrauos spatium Mopportunitatem suppeditante Quocirca temporis negligenter expensi memoria tacti Iudaei peramictionem, quasi remordente conscientia stimulati, orant praeteritum redire, dari sibi denuo opportunitatem, ut isti excordes in Schemate iuuenes votis replent aethera. Ita pergunt in lamentis Propheticis Iudaei: Converte nos, Domi-m,ad te, O conuertemur: imoua dies nostrosoicut a principio. Votu Diuiliroes by Corale
174쪽
tum istud illi prorsus est simile , quod in typo videmus
O si mihi Iupiterisiam tOCCAsi ONEM Nunc statuat reducem, neglectat tempora reddat mihi num breuis, sine fluctu dis at hora so mihi dilapsi μι s copia vult in Iuxta illud Euandri:
o mihi praeteritos referat se Iupiter annosl AEnri g. Miseriquoque Iudo talibus ploratibus praeteritorum temporum insipietntiam contestati sunt, flebili illo Dauidico caramine e Super flumina tonis talic sierimuου se fleuimus, domrecordaremur tui, Sion. Si oblitus fuero tui, Hierusalem, obruuioni deIardaenera mea. Adhaereat singua mea faucibus meis, snon meminero tui : si non proposuero Hierusalem in principio laetitia meae. Recte quidem ita Propheta: at illi,quorum ista contexuit nomine, quando ita sapuerunt ut sic ex animo loquerentur in do nimirum in captiuitat ob praeteritas culpas& negligentias temporis opportuni, erant constituti. Illic interro gaverunt nos ιμi captiuos duxerunt nos: omnum camate n bu de canceis Sion. momodo cantabimuου canticum Domini in
terra alienast Dimile prosecto, M per num valde,sed merito quia non cantastis in patria. do tempus & locus id ossichab illis postulabat, a Prophetis Dei iussu desidia ipsoarum reprehendebatur, negligebant: iam Vero; iam, inquam, uando locus & tempus omnisque occasio eis ademta est, via dentur mira praestituri, si anca suppeteret. Atque utinam nostrum Belgium non ita quoque irrita haberet vota illa, quae non sine specie ac spe resipiscentiae tempore amissionis emiasisse notillimum esu Ita videas, plerisque quasi oculos aperiri per lapsum , sicut
de se Balaam testabatur, Vir qui cadens apertos nabet oculos. Nism.1s. Sed ut nec ipse postram euidentium errorum apertam manifestationem prudentioreflectusest; ita nec eiusmodi homines vere resipiscunt, inmetii resentiant, videanturque stimulo quodam pudoris & doloris adacti errata cognoiuere. Sed
175쪽
is 6 OCCAs Io quia stibi sapiebant dum cirabant, non facile ad veram sapien
tiam, nisi singulari Dei misericordia mouente per. resipiscem uam, adducuntur.
Valde accommodum habemus exemplum in Nipio pota imodum Tagastensi Episcopo) quem supcriori Capite mirabili occasione ab insania Circensium ludorum reuocatum audiuimus. Is cum paulis post ab amicis & condiscipulis suis ad immania illa spemcula iterum valde instanter inuitaretur, & non obstante reluctatione tandem assentiretur, nixus quadam assumtae constantiae confidentia; dicensque: Si corpus meum in illum locum trahitis & ibi constituitis, numquid Manimum meum & oculos meos in illa spectacula potestis intendere 2 Adero itaque absens, ac sic,& vos &illa superabo. Qinbus auditis , illi nihilo secius eum adduxerunt secum, idipsum forte explorare cupientes, utriam posset efficere. Quo ubi ventum est, & sedibus quibus poruerunt locati sunt Pleruebant omnia immanissimis voluptatibus. Ille clausis foribus oculorum interdixit animo, ne in tanta mala Procederet,atque innam Sc aures obturasset Nam quodam pugnae casu, cum Clamor ingens totius populi vehementer eum pulsasset, curiositate victus, & quasi paratus quidquid illud esset, etiam visum contemnere & vincere; ap ruit istos, &percussus est grauiore vulnere in anima, quam ille in corpore, quem cernere concupivit. Et non erat iam is qui venerat, sed unus de turba ad quam venerat, & verus eorum s eius, a quibus adductus erat. Quid plura Z spectauit,clamauit, exarsit, abstulit inde secum insaniam, qua stimularetur redire , non tantum cum illis a quibus prius absta actus est, sed etiam prae illis, & alios trahens. Istud ad longum apposui, quia-aliis seruit casibus, quibus aliquando adolescentes & alij nimis confidenter se exponunt, & audaces potius quam sortes animis, potatorum,impurorum hominum ac iuuencularum consbrtiis se fidentes ingerunt, ct corruunt. Atque Utinam tandem cum Alipio Omnes emerganti Dicit Deo D. Augustinus de illo Alipij casu : Et inde traicia mwu validissima & misericordissima Cruisti Diuili rod by Corale
176쪽
eruisti eum tu, &docuisti, non sui tabere sed tui fiduciam, sed longe postea.
Schemat. 8. Cap. F. . Sibi sipientes. , occasionem sepe reiici-t :-is propria astutia capti , suo aliorumque malo sapere iussint.
Completur in illis sibi nimium fidentibus, illud quod apud Prophetam Iob legimus et apprehendit sapien--,.
tes in aIfuria eorum, ct coulium prauorum dissipat. Vide tur si quidem sibi prae ceteris sapere, etiam dum desipiunt m Xime,quicumque proentem occasionem fastidiunt,vel etiam Fallemmnegligunt tantum. Nemo enim prudens volensque de stultis & stertentibus hic taceo occasionem se octnentem omi tit, nisi praTextu maioris alicuius prudentiae meliorisve consilia . Vel enim melius consilium prae manibus habere se crodunt , vel Deum submisi irum meliorem opportunitatem. Dumque sic sibi sapiunt, faciuntque: in astutia sua vani sapientes capiuntur, & consilium ipserum dissipatur. Et fere non videas,nisi opinione melioris consilij,errores committi. Tunc sequitur in re,quod in verbis praedicti Prophet 7 sub' Ckeuhien sequitur: Per diem incurrent tenebras. Hoc est, in reclara ac manifesta aliis, tam deliranti astutia non praepeditis, ipsi im- ρ 'pingent, quasi tenebrae cautelam a lapsu prohibeant, cum
sint omnes ubioue viae sole splendente conspicuae: o quasi in nocte se palpabunt in merime. Id est,in negotio, quod per se
luce meridiana lucidius est, hallucinabuntur & ambigent, non secus quam caecus secus viam oberrans & cespitans, vel
alius nocte obscura circumuallatus. - .
At, exemplum huius rei proferamus in messium Senuit Isaac or caligauerunt oculi eius: at magis caecutivit Esati, Ametsi vegetus & succulentus. Nam quando coxerat Iacob pulmentum ,venissetque ipse de agro lassus,ait: Da mihi de coario- s.Msi 1 ne hac rufa, quia oppido lassus jum. Cui dixit Iacob: Vende mihi primogenita tua. Illi restondit attende inuriam, hoc est sa-
177쪽
s8 o CC As Io pientiam propriam, prudensque in speciem consilium, sed
merum stultitiae merae praetextum in inquit, quid mihi proderunt primogenita Prudenter admodum ut ex obliquo apparet. Nam, si certo iam iam moriendum, casu quo. pulmento carendum est; eoque obtento vita redimitur, ut
ipse videtur praesupponere; qiiis non dicat prudenter factum,
quod laetiiram rei inutilis patiatur, Ut eam rem comparet, de qua vitae incolumitas pendet Inica O- At in prassipposito latebat error; tam quoad rei proiectae adeptaeque aestimationem,quam quoad necessitatis extremae imaginariam appreliensionem. illa solent claudicantes ex viana vel altera parte deliberatores rerumque αstimatores coimcludere. Quando , .ubi aliquid vel agendum Vel non agendum trutinatur & controuertitur, statim una sola Uendi vel non agendi ratione occurrente decernunt; non attendentes, an plures maiorisve momenti non sint sorte rationis, in contrarium militantes.staxetad Vt , si matrimoinumalicui inemdum sit vel non ineum
rium' his dum deliberetur : 6c simulatque aliquid pro una vel alteraptium. parte in mentem venit, seratur sententia. Nempe si delibera cogitet, pulchra vel diues est , vel simile quid i inserataque exemplo ergo est ducenda. sed,an mala, morosa, impudica, infamis, intractabilis, haereum, dc mille talibus om in praeconiis, non consideret ; n6nne claudicat eiusmodi d liberatio 3 Solum etenim ob inanis iactantiae naeuum, etiam
formam ipsam S diuitias , & id genus alia , in puella Poeta
Martialis Beri es, nouimus, pueri, verumest: iht y potes negare t, dum te nimium Fasuri laudas; dec diues, neque beta, nec puelgaes.
Ita, si equum, domum, V rum, vel aliquid aliud emere sit
animus ; re quapiam notata quae commendet, statuunt aliqui , aem illam citra omne duoium coemendam; non consi ratis infinitis incommodis, quae, si attendas , emtionem omnino dissuadeant: certum est tales desipere, egereque iudicio. Diuili rod by Corale
178쪽
ARREPTA. NEGLECTA. io. Velut etiam qui econtra, leni ciuodamvitio in eadem
re notato, decernunt non comparan mi non obstantibus tot tantisque in contrarium argumentis, quae praeponderarent suaderentque omnimodis emendam, si iusta lance lu
Nonaliter accidit interdum in maioris momenti delibe-- ratione : ut, si cum hoste confligendum, necne 3 an sit pax ineunda quae ostertu r, suadeturve, an non λ utriam de ciuit, quid retis alicuius deditione transigendum, an secus an oppidum ' insultu aggrediendum, an contra dolo bono tentanaum, HI potius longa obsidione domandum E an castra metanda,.
vel mouenda sint Z Ita, si de taute bonoque Reipublicae magni quidpiam statuendum. Denique , quotiescumque de
rebus magnae molis deliberandum erit: quis nestiat, rum uidentem esse hallucinationem erroremque iudici j- , si una tantihm ex parte ratio una attendatur, &non exNposito asiae pro sententia aduersa iacientes 1 atque siquisquam mismum aureum, vel quiduis aliud in bilance conmmatpondorandum , & non respiciendo an in 'pposita lance iustum sit pondus impositum , sed Elum miniaduertendo, quod pars illa, ubi num iis est, deorsim seratur, statim iudicet, satis a undeque Dnderare : cum vere ridiculum suo se facto perhubeat, ut qui iussi id ponderis esse determinet, quod sine opposito pondere, per se solum ponderatur. Quid enim mirum, si aureus vel leuissimus unam bilan simiis acis partem deorsem premas, si altera adiluilibri, lanx relicta seu' ' sit vacua , vel pluma tantum paruula imposita Z Ita, si quis iudicet,late vel tale facinus, familiare ivile,vel bellicum, ideo aggrediendum, quia urra Vel altera rario, in quam primum
oculos coniicit, quaeve primum vel potissimum in mentem venit, id ita siladere videtur; certum est, illum apertum darestae imprudentiae argumentum is
Hoc porro Zc ipla loquendi modus nos docet, quando v cabula ipsa quibus utimur, nos ad libellam, trutinam, bi- lancem, & calculum reuocant, quoties de re aliqua deliberare, eamque bene ponderare, aestimare, S quasi in aequili,
179쪽
isso OCCAs I obrio ponere dicimur ;Vt, quo maius rationum pondus implialerit, eam mox in sententiam pedibus eamus. critis q. VOX quoque ipsa conssiderationis id confirmat, cuius vistio in deli--energia non id permittit , ut statim hoc vel illo animi in- huc illucve nauis impellatur, aut astrolaim vel ho-ti um roscopainstrumenta vertantur; sed eo tantum, quo siderum Ox strii ' situs, motus, mutuusve respectus &coniunctio , ex certis naturae rationibus, eiusmodi componenda esse demonstrant
ita, per modum loquendi, de rebus quibuslibet agendis vel non agendis , mature circumspccteque est considerandum: hoc est, videndum,quae sit rationum hoc illiidve suadentium vel dissuadentium, quasi siderum concursio, velut quaedam vi ita dicam) constellatio & consideratio. Conside- Si considerationem hanc, & quasi rationum constellatio- άρα iύ. nem, per accuratam disquisitionem , in expeditione bellica quae etiam in aliis quibuslibet locum habere potest) lubet
D . Liuim in exemplo quodam intueri : audiamus apud Titum Li Dec uium, Martium Imperatorem ad milites sitos in concionem Maritu, Conuocatos Orantem. Tam ambiguus siquidem S profligata Imp. tus erat tum rerum in eXercitu Romano status, ut flere om
nes repente , & offensare capita , S alij manus ad caelum tendere, deos incusantes, coeperint: adijstrati humi suum quisque nominatim ducem implorare, neque sedari lamen ratio poterat, excitantibus centurionibus manipulares ,& ipso minitante M increpante Martio , in quem iamnunc sub extrema hac animorum Confluitatione , communibus omianium statagiis, summam Imperij detulerant. Exanim tio quippe militum inde oborta erat, quod deletus iam ex ercitus Romanus amissaeque Hispaniae Viderentur : time rentque aduentantem Asdrubalem, ad reliquias belli de
An mu Martius eos increpavit, quod in muliebres & inutiles seium hin proiecissent fletus , potius quam ad tutandos semetipse, &ctio. Rempublicam secum acuerent animos , & ne inultos impe ratores suos iacere sinerent : quibus eXcitati milites, repente magnam stragem in hostilia castra intulerunt. Sed ad ora
180쪽
ARREPTA. NEGLECTA. Is Itionem eius veniamus, qua postea ad serium cum hoste con- suos inflammavit 1 omnibusque bene conssideratis, causisque vrgentioribus rite triatinatis, determinauit ex aequo, datam OCCAsIONEM esse arripiendam. Vertim singula in eius verbis attendamus, praesertim iuxta consideranai deliberandique rationem , cuius gratia istud pro exemplo adducimus. Sic itaque in graui sua oratione Martius ad suos milites: Eo ipso quod inificillimum videtur, facillimum erit. Orationis Tertia vigilia noctis , silenti agmine ducam Vos : exploratum habeo, non vigiliarum ordinem , non stationes iustas
esse, m. Scio sinquit in audax videti consilium : sed in rebus asperis S tenuibus, fortissima quaeque consilia tutissima sunt.
in propinquo est; duo haud procul abs unt: nunc aggredientibus par aliqua opportunitas & iam tentastis vestras& ill rum vires. Si diem proferimus, S hesternae eruptionis fama
contenti desierimus, periculum cst, ne omnes duces omnesque copiae conueniant: tres deinde duces, tres exercitus sustinebimus hostium , quos Cn. Scipio incolumi exercitu non siistinuit. Hucusque Martius , vere Martius, aequuS rati
num momentorumque aestimator, trutinator, Sc conssiderator, necnon sedulus OCCAs Io Nis oblatat obseruator: ut Valerius Maximus,non immerito, ex capite concionantis ad natilites, flammam eluxiss), testetur.
Omne negotium Niraque ex parte bene trutinandium. QVandoquidem icitur aeque in magnis atque in parui S
vulgaribusque rebus consideratio ista atque rationum, PC , discretio locum habere debet i quo matutius istud tractabi-rione i ς' mus , eo plus utilitatis exspe ctiacium erit. In secro itaque