장음표시 사용
192쪽
Schemat. 9. Cap. I. Hallucinatio circa Nmbram palpitantis qui rem
neglexerint. OC Schcmate errorem illum praecipuectum animaduertimus, quo,qui Vena Opportu- plantium namq; OCCASIONEM neglexerunt,sibi nihil intaxi minus persuadent adhuc postea , elapsam v cumque 'posse recuperari , tempusque perditum resarciri; cum imm a sit tantum cum plurimis species, quae oculis ipsorum oberrare videtur: & ita meram tantum phantasiae illusionem, veram atque efficacem occasio nem quasi reducem sibi fingunt & pollicentur : dumque se miseri palpant, ventoque inani pascunt; turpius se postea frustratos intelligunt. Α Hemsocij inquit primus, reliquis, ut ipsi videtur, ad rem attentior quantum video, non omnis ad Ia Spes nobis: noua praeteritorum astudit imago. Vere dicit, imago, quia res tranc sit, umbra sequitur. Et,astudii ; quia fictilia quadam specie se praeterita videntur exhibere : non autem sere ipsa offerunt, ut antea, TEMPUS & OCCASIO. Recte Propheta regis dixit: Intesiectus bonus emitus f Val. Do. cientibus eum. Quis cui Deus habenti,hoc est, ne utenti,
193쪽
dat amplius facitque rem acu attingere,utque par est intelligere , propter usum rei in praxim deductum ι. ita non liabei ti, id est, non Vtenti, quod habet aufert,& iusta illum hallucinatione castigat, qui rei veritatem ac certitudinem,per debitam operam & obseruantiam nec meruit nec dignatus estim uestigare & assequi. Hinc dum operans&occasionem oblatam apprehendens illuminatur, Sc soliditatem salutis amplectitur; negligens, tians,& oscitans obtenebratur,& circa inania vanς spei pham lasmata vagari, palpare, M vacillare permittitur. Vt implo PDi turillud eiusdem Prophetae: In imagine pertransit homo: in vanis imaginationibus vitam transigit. Sedor fluora conturi ut scilicet appresaendat : quia Vt nec aura nec umbra capiuntur , sic nec imagiliaria tantum possunt apprehendi, vel praeterita reuocari. Quando Balsasar optime sibi suo functiis munere videba-bi' p, bes grande fecisset conuiuium optimatibus suis mille, in inscitia. ubi unusquisque secundum suam bibebat aetatem; iamque t mulentus praeciperet, Vt afferrentur vasa aurea & argentea, quae asportauerat Nabuchodonosor pater eius de templo, quod fuit in Ierusalem , ut biberent in eis rex & optimates eius, uxoresque eius &concubinae; iamque bibentes laud rent deos suos aureos & argenteos, aereos,ferreos, ligneosque& lapideos i &in eadem hora digiti quasi manus hominis scriboniis contra candelabrum in superficie parietis aulae regiae, scribentes MANE, THECEL, PHARES, apparerent: δε- cies eius commutata es, or cogitationes eius conturbabant eum, se compages renum eius soluebantur, or genua eius ad sinuicem collidebantur ι exclamauit, fortiter: prae rei stuporidae nouitate, & latentis secreti formidine, atque euentus ambiguitate. Ecce tibi in hoc homine, typo iam ante signatam)Metanoe.1m bonam occasionem negligentium: nunc etiam huius Schematis specimen in eodem observemus. Occasionis QEndo a Daniele mysteri j sensum veramque obscuri qni- α' malis interpretationem , non nisi tamen in suimet capitis perniciem vergentem acceperat;audiretque, se, decreto cael
194쪽
ARREPTA. NEGLECΤΑ. I Tystis trutinae, regno priuandum ι visus est quasi sub syecie alia qua solidae apprehensionis occasionem amplecti, dum iussit ipsius Daniel indutus est purpura, de circumdata torques aurea collo eius, Sc praedicatum est de eo, quod haberet potestatem tertius in regno.Quasi vero in interpretis sui condecoratione , recte suo functus sit officio, occasionem tantae cladis auertendae amplectendo , cum ne umbram quidem necessatij consilij ad tantum malum praecauendum, attingeret. Ideoque non sine causa tam simpliciter res tanti momenti describitur, cum statim adiicitur : Eadem nocte interfectus ect Balsasar rex Chaldaeus Darius t edus sesccessi in regnum. Ita quandoque in rebus maximis optimam occasionem rei praeclare gerendae deserimus, captata inconsulte aliqua alterius se offerentis imagine. Sic cum Totilas Gothorum rex urbem Romam obsideret, Sc Belisarius per amnem ferre obsessis opem vellet: interim dum feliciter munimenta oppugnat , quae Gothi in medio Tiberi constituerant, perlato ad eum nuncio , Isiacium a Gothis captum esse, quem Portu urbe ad mare praesidio uxori reliquerat; credidit Isa- neglecta.'cium capi non potuisse, nisi urbs quoque Portus esset amissa. Itaque nuncij atrocitate attonitus , nulla re ultra petita , Ut quomodo gestum illud esset quod nunciabatur,certior fieret,
lectam veram occasionem ob aliam imaginariam tantum retro ad Portum urbem se conuertit, eo animo, ut vel illic occumberet, vel amissa recuperaret. Quo posteaquam peruenit, incolumi reperta urbe, intelligit Isacium idcirco captum filisse , quod contra ipsius imperium, ut cum hoste congrederetur, eruperat. Amovit itatur ingentem errorem Belisarius, in quem delapuis crat, dum male intelligendo, feliciter
coeptum certamen Omisit: tantumque ex eo dolorem com cepit,vi pene ob id vitam amitteret.
Ita agnoscunt quam pluri ini suo malo docti, quam rem sciteque Euagrius: EI OCCASIO praeceps & cum pedetentim ingreditur, apprehendi sorsan potest : ubi autem manus
195쪽
tur amplius,ut ab illis capiatur. Quod&Photius argute de- Iis h. Occasionem elapsam video: nee ri. .' ineleganter mihi prouerbium imitans hanc fronte capillatam , post ad cutem usque caluam depinxisse videtur. Cum enim aliquis tempus e manibus elabi sinit, etiam si mille artibus insequatur, comprehendere nequaquam potest.
Schemat. 9. Cap. L. veram occasionem praetermiserunt , inanes poneaphantasias captant.
Umbraries occasionis exempla.'.I. 7. Cicatrices
Non inconuenienter simili de causa visus est Psalmista
testari insipientiae suae omniumque peccatorum calamitatem : qua sit, ut post peccati voluptatem primum exca cantem, aliquem seliditatis patiantur desectum, circa veram rectitudinis substantiam laborantes. Sic inquit ipse : Putruerunt se corruptae sunt cicaιrices meae, a facie insipientiae meae. Acti dicat: Insipienter egi, mandata tua, Domine, trans e-diendo , salutis ansam toties a te mihi benigne praetensiam . non arripiendo : hinc putruerunt cicatrices meae. Vestigia vulnerum praecedentium , tametsi lidae carnis exhibeant speciem, tamen intus putauerunt, Ac non nisi fallacem dant oculis intuentium apparentiam. Ita OCCAs ION I s elapsae & neglectae aliquando postliminio obuersatur aliqua veri deludens im o ; cuius apparens foris species facit, ut apprehendere velis nitarisque, at latens intus inanitas conatum captantis cludit, rcdditque bis miserum , ut
qui veram neglexeris, frustra captes Vmbraticam.
Occasione huius phantasticae illusionis, qua se isti T E M- pus& OCCAsIONEM complecti s etiam serio in arbitrantur, cum ventum pugno stringant potius, vere notatu
dignum, diuinam ita prouidentiam iusto quodam iudicio irridere ridiculosque facere eos, qui seria eius mo nita risui aliquando
196쪽
quando habuerunt. Ita istud ipse praedicit per Sapientem: Hia vocavi or renuistis , extendi manum meam , se non fuit qui adspiceret, deflexistis omne consilium meum, es increpationes meas neglexsis. Ego quoque in interitu vestro ridebo, orsubsannabo, cum vobis id quod timebatis aduenerit. Cum ira ruerit repenIina calamitas, or interitin quasi tempestas ingruerit: quando venerit super vos tribulatio sangustia: Tunc inuocabunt me,s' non exaudiam : mane consurgent, or non inuenient me, eo quodexosam habuerint disciplinam. Merces itaque condigna contemtae OC As Io NIs bonae est iusta METANO EA, &sipes confundens, quae lactet sed non pascat, quia inanis S in aere fundata. Deceptionis huius specimen referunt poma illa iuxta mare mortuum in deserto Sodomae solo nascentia : quae speciosissima foris apparere dicuntur, intus vero plena esse fumo S fauilla, insipientium olim amentiam per incendi j reliquias attestantia. Ita
cespitant, ita titubant, & in vanum currunt omnes sui dicitidem Sapiens) infantium insensatorum more vivenies. Addit-ix.
que: Propter hoc, tamquam pueris insensatis, iudicium in deri. Jum dedi Ui. ui autem ludibriis or increpationibus non sentcorrepti, dignum Dei iudicium experti sunt. Vento se itaque pascunt isti sero sapientes, & seipsos spe
vana lachmtes, ncque mirum ob id , ii in eis impleatur quod dicit Osee Propheta: Comedent, or non faturabuntur. Item O .. . illud Isaiae: Sittit somniat esuriens o Gymedit, cum autem fue- i a. 19.rii expergefactus, vacua est anima eius, sic erit multitudo om-
nium gentium, quae dimicauerunt contra montem Sion.
Porro, cum Sion speculam significet,ut vere mons ille Domini erat; quotquot solidae rerum speculationi resistunt, merito somniantium dc hallucinantium poena plectuntur : ut quae videnda sunt, non videant, neque ob id ad ea quae agenda sunt, conualescant. Sicque videntes non vident, & au dientes non intelligunt , & demum semper captantes nihil accipiunt, quia imaginarias tantum phantasitas sectantur, neglectarei ipsius soliditate. Hoc genus hominum Acconis vetu- Acconista illius contubernio alboque meritissime inscribatur,quae so-
197쪽
lita fuit ad speculiim cum imagine sua, perinde ac cum allia aliqua muliere , confabulari. Ita secum videas interdum phantasticum mussitantem. r. νβι. Neque importunc propterea huc illud Phocylidis reuoc mus, tametsi antea positum semel , OCCASIONI obtempsra, &, Noli spirare inventos. In utrumque isti impingunt: prius occasioni non obtemperantes, & postea temere vanoq; latio ac conatu in ventos spirantes. Satalitem Psyllos non immerito dixerimus istos imitari , qui in Afri- v ' ocirca maiores Syrtes sedes habuerunt. Hi, si vera sunt quae a Graecis scriptori s produntur, quia Austrum ventum plus ς nimio haberent inuisum, ut sibi suae terrae noxium, sumtis armis hostiliter in eum profecti sunt, ceu Vnum aliquem hominem, & non rem incorpoream peterent: & illi tam mille bellum ventorum uni intulerunt, magno humanae mentis ludibrio, sed fortunae adhuc maiori,victi sunt:turbatis enim Au strino flatu arenis,ad unum omneS perierunt.
Bin xij, his autem eorumque similibus dici possit illud Hotatbde Boeotiis,quos stolidos fuisse fama est:
Norat. , Boeotum in crasso surares ere natum.
x pist Ita sapiunt tandem, qui a sapientum omnium sententia rece-φ' dentes, casionis opportunitatem floccipendunt;&dum iuxta situm euentilatae mentis iudicium rem aliquam magnam
aggrediuntur,ridiculos se etiam pueris faciunt, quando stoliudum coeptum sine simili propalam innotescit.
Exemplis elucidatur phantasticae occasionis Nana captatio.
Oerago Vod si non illepidum Vanae huius captationis exem- nisi magi- plum ex sacra Acriptura depromtum lubet inspicere,przremus, ut quanto penicius iatuitatem figmenta sectan tium eruerimus, tanto studiosiuS, dum tempus suppetit, de offeruir occasio , confestim ad opus mentem manumque
198쪽
ARREPTA. NEGLECTA. 179 ndo Dauidem ad certam necem quaerebat Saul, iam- I. Ret ry. que satellites submisisset, qui domum ipsius noctu vallarent, maneque interficerent; Michol intellecto sui mariti periculo, deposuit eum per fenestram . Porro isie abist or aufugit, atque David se. siluatin est. . En itaque elapsae occasionis krmam,dum illi interim stertentes ad umbras& noctis tenebras excubarent. Iarisius. . Iam fiustrati Saulis elusionem condignam videamus,cum Schematis huius imagine facete serio tamen) congruentem. Tulit autem Michol patuam , se posuit eam supeructum, orpesiem pilosam caprarum posuit ad caput eius, o operuit eammeuimentis. to sit autem Saul apparitores , qui raperent Dauid : or resonsum eis, quod aegrotaret. Rursum, misit Saul nuncios, ut viderent Dauid , dicens : Asserte eum ad me in tracto , ut occidatur. Cumi venissent nuncij, inuentum est smulacrum siver uiarum, o pelles caprarum ad caput eis . Ita la
uam vel statuam captant & deprehendunt, qui veram occasionem neglexerunt. Sic Elipilag ille, unus exonerosis illis consolatoribus Iob, Ibb Conceptum sermonem tenere non potens, mirabilem se ho rorem visionis nocturnae passiim asserebat, quando solet Por occupare homines. Dicebatque, cum spiritus ipso praeiente transiret,inhorruisse pilos carnis suae. Stetis quidam sin- oceas quiυ cuius non agnoscebam vuθum,imago coram oculis meis, sevocem quas aura lenis audiui. Fieri quidem id ita potuit, sed . , ' nihilominus somniantium istorum spectra non obscure adumbrat , qui pro vera bene agendi occasione, quam stolide ignaueq; neglexerunt, Vmbraticam sibi quasi in visione suere nocturna, propter tenebricosam elusionem in confingunt occasionis imaginem, oc aridam statuam, de qua quid statuant
ignorant. Ita de Hesrico Zuinglio resertur, quod, cum Andreae Cais Ti&--roMadb eius praeceptoris insulsa interpretatio non placeret, 'MN ἡ 'quam super illis Domini verbis dabat : Hoc est covin metim. zzz quod scilicet hic assidet menta: ipse nouam de Eucharistia is sectans sententiam, squam sese in Bataui cuiusdam epistola reperisse fatebatud interpretabatur, Hoc eis, id est, hoc signi-
199쪽
I8o OCCAs Io ficat. Quod prodigiosum commentum exemplis e Scriptura petitis,cum nec sibi nec auditoribus persuadere posset, narrat, 1ibi in somno visum adesse monitorem sater fuerit an albus,
inquit in subsidio de Eucharistia, nihil memini) qui diceret, .n, ignave, respondes quod scribitur Exodi duodecimor ER enim Phais, hoc est ιransitus. Sic spiritui nocturno erroris
cum digna sui elusione intuerent, qui spiritui clane veritatis Mverae fidei nuncium remiserunt. Sic etiam circa imaginariam Occationis speciem & laruam errabundi versantur, qui Veram iustamque cum daretur non sunt amplexi. Cur non liceat supradietis annectere, praesertim illi, de ει- Val. Max. tua pro viva persona lecto imposita,cum sit aris affine, quod M Xenocrate Philosepho Maximus Valerius recenset ξCoiitinen Qirando namque certi iuuenes, cum Phryne nobili Athenarii Xeno- contendissent, quod Xenocratem ad malum nequiret pellicere eaque erga ipsum omnem
perdidisset operam; pactum victoriae pretium flagitantibus iuuenibus, eamque deridentibus,perquam facete meretricula respondit: De homine, inquit, vobiscum, non de statua vel trunco pignus posui. Significans, virum sapientia imbutum, instar insensibilis statuae nihil voluptatum illeccbris potuisse permoveri. Statuam itaque & ipsa pro vivo homine deprehendit.
- Solum ita occasionis simulacrum omnes eos amplam ce tum est, quotquot suo tempore oblatam Veram respuerunt. ε mea Recte propterea Seneca:Quaedam tempora nobis eripiuntur, ' se quaedam subducuntur,quviam cssiliunt. Turpissima autem
iactura , quae per negligentiam fit. uanta sinquit) stultitia est mortalium t usque minima,vilistima,& irreparabilia sibi imputari patiantur. nemo vero iudicat, se quidquam debere,
qui tempus acceperit. Vere admirabile, quomodo tam pretiosarum rerum, quae suo tempore totius mundi thesauris si fieri posset redimerentur, tam exigua est nobis cura atque mminatio dum abunde suppetunt: qualia sunt tempus oppor tunum & occasio. Perdimus interdum prodigc,quorum postea indigi, frustra summis quoque Votis eadem eXoptamuS. Vmbram Diuitiam by Corale
200쪽
Vmbram ita rei per se suamque nequitiam sublatae M pr eulcatae sectatus Eutropius, sero sensit, quid sit desipere & i
sanire, ubi maxime enet sapiendum. Sic habet Ecclesiastica c. viis. Historia,rem ipsam enarrans: Eutropius eunuchusor dij &Honorij temporibus,dum rerum potiretur,intemeratum E clesiae asylum violauit, dum non solum ad eam confugientes Asyli in violenter abstraxit, sed& malus auctor exstitit Arcadio sanctionis sacrilegae conseribendae; qua iuberentur confiigientes ad Ecclesiam extrahi: Constantinopoli reclamante grauiter S.Ioanne Chrysostomo. Porro qui huius sanciendae legis auctor filii Eutropius, magna diuinae prouidentita lance pensata iustitia faetum est,ut idem anno sequenti ad Ecclesiam com fugere necessitate coamas, in se primum saeuientem experiri
legem diuina indignatione compulsus sit. De illo ita Ioannes Clary stomus, Homilia in Eutropium: Praeclusit huius loci cirras refugium legibus scriptis, quibus hoc irritum facere conatus est. At nunc re ipsa didicit, quale sit quod secit: & suomet facto legem suam primus abrogauit,sectus orbis totius flectaculum. Et sileat licet, omnes tamen admonet: Nolite haec facere; ne,qualia ego, patiamini. Sua calamitate alios docet. Et altare, hoc ipso illustrem ex se splendorem emittit,ac vener tionem sibi comparat, Quod leonem vinctum tenet,&c. Sic conculcant insipientes occasionem, quam postea libenter ve- nerabundi exosculentur.
Occasionem atque opportunitatem sternentium fiatitur. atque intolerandus eorum stupor, qui quodvis tempus ad
quaevis opportunum existimant,dummodo velint. IN hoc consistit imprudentium hominum error iuxta iuuenum in typo depictorum amentiam, Velo tempestiuae spei contectam) quod existi iTent,tempore Opportuno elapso, uippetere adhuc Opportunitatem agendi, quod antea a tum