Vita Jesu Christi ex Evangelio et approbatis ab Ecclesia Catholica doctoribus sedule collecta

371쪽

Crescite et multiplicamini, et replete terram, semel quidem dic fa est, sed omni tempore sentit e reclum ad generationem, operante natura ita et vox is a semel quidem dicta est, sed per omnes mensas ices eSi de usque in hodiernum diem, et usque ad e jus adventum praestat sacrisidio firmitatem hae Chrys0st0mus. Est autem ibi altare, ut, Dominus ordinavit sacramentum Eucharis fide. Ob cujus institutionem est quod in hac die, cum in ne Horae sint flebiles, sola missa est solemnis, tamquam in suo natali, scilicet in die suae institutionis. Eadem qu0que die Chrisma consiicitur, quo frontes iniuntur, quia eadem die posses agni sanguine liniebantur. Aspipe nunc bene quomodo diligenter a sit deliter, et devote Do minus praedicta sederit et propriis manibus illam dileelam et bene die tam samiliam suam communicaverit. Non enim est intelligendum, quod discipuli sumptum Corpus de manu Domini sibi ministrarent; sed qui consecravit, ipse et ministraxit. In cujus signum omnes religio Si deberent 'die cenae redipere Corpus Christi, de manu praelati sui. Sumpsit etiam ipse Sacramentum Corpori et Sau-guini sui, non propter sui indigentiam, et ut aliquem a Sacramento con Sequeretur essessium Sed gratia exempli, scilicet ut aliis daret mandustandi exemplum Sumpsit autem modo illud sacramentali tantum, non Spirituali. Per h0 autem quod Christus morti propinquus, non 'dum agnum typicum, sed etiam Corpus

Apostolis suis mandusta Vit, os tunditurqu0M quilibet Christianus, periculo mortis imminente, debet, Si poteSt,

Sacramenti liter communicare, et si non potest, communicet saltem side,

Secundum illud verbum uoustini

si Crede, et manduca Sti.

5 GRATIARUM ACTI PANISQUE FRACTIO.

Attende etiam sacramenti dignitatem et revere ullam, et ordinem circa ipsum, quoniam pri io ruitiuSeuit pro aut mysterio, circa quod divina virtus operatur Secretius; et

pro tanto benesicio ut 0rpus et

Sanguinem suum de nobis : et strh0c stendit, quod in Sumptione, et ante sumptionem hujus Sacramenti, praeexigitur devoti et iratio, ac mentis in meum elevatio. In hoc etiam tribuit nobis exemplum glori si1- candi Deum in omni bona ueh0atione. Unde ait Bedu Et siqui de veteribus terminandis egerat, Sic et de m0vis incipiendis gratias agit, nobis pariter exemplum imbuens, in omni iuni peris inelio itione, Vel

persectione Patrem qui in coelis est, esse glori lite audiam is Deinde, que diae it dicendo verba quae sequunt hi P H00 est χ0rpus meum hoc, dilicet

qu0 sub specie panis videtis, quod

nunc do et quod nunc sumitis, quod pro Vobis, et estra redemptione tradetur ad stagellandum et eruet ingendum. Ex quo videtur quod hoc non demonstrat speciem panis Sin1-pliciter nec Corpus Christi simpliei ter, sed Corpus Christi sub spe die panis apparens. Unde etiam videtur quod nulla alia intelligitur benedictio,

quam sacrorum verborum prolatio.

instanti pr0 talae orationis. Unde h00 demonstrat C0rpus Christi, non pr0 temp0re promu profertur, Sed completa oratione, ut cum dicitur 400 est bonum verbum Deum time. Et tuus frestit, ut, Secundum Bedam, ostenderet Corporis sui fractionem, id est Passionem, non Sine raua sponte et liere suturam. Frangimus et nos, in signum qui si egerit. Sed nihil0 minus integer post manet Pane enim iu C0rpii Christi trans substantio, frangi dicitur : non quid CorpuSChristi, quod integrum sub qualit, set

parte manet, frangatur. Sed accidentia, sul, quibus Corpus manet, si auguritur Debet autem paelio fieri in tres partes, in signum quod ra luses tripliciter Christus se ilicet : la genis aut Passionem, lavis in PaSSioue lancea p0st assionem item, pr0pter tres partes Ecclesiae nam prima pars n0tat Sancto, in coelis Sedunda, salvandos, risii sunt in poenis; tertia iustia vivos quos adhu gliae vita sustentat in terris. Deinde,

dedit discipulis suis, ad usum, ut ad

372쪽

S Species panis converterent, et ipsi in Christum converterentur. Unde Austustinus Dictum est a D0mino: Nec tu me mutabis in te, si ut cibum carni tuae, sed tu mutaberis in me. Et ait : Accipite et e0medite, ubi utramque hujus saeramenti innuit

comeStionem. Sacramentalem scilicet, et Spiritualem, ut accipiant mente et corpore et comedant side et ore, ac gustent et videant devotione, quoniam Suavis Si Dominus, est enim manna in sapore habens omne delectamentum, et omni Saporis suavitatem ae sibi incorpore ut recogitatione, Servantes in corde pretium redemptionis Suae. Non est

ergo sic intelligendum, quod prius frangeret et daret suis discipulis, ac

p0stea liceret Verba c0nsecrationiS, sed magis e c0nverso, quia Christus dedit Corpus suum consecratum

Apostolis, et ideo prius dixit verba conSecrationis Per Jesum, qui salus interpretatur, bonus Praelatus Christivi starius, et de sua subditorumque salute sollicitus, intelligitur. Hic aceipit panem, cum diligenter studet Dcrae Scripturae gratias vero agit et benedicit quando De attribuit ejus diligentiam orangit autem et dat,

deVote praedicando eam. contra de ignorante et negligente, dicitur in Threnis Parvuli petierunt panem, et n0n erat qui ' insteret eis.

LAUDANDUS ETIAM IN TRIBULATIONE DOMINUS PARTICIPANDUMQUE IPSIUS CALICI. - accipiens calicem, cum vino aqua mixto Passionem suam

praesignantem, ratia estit, pro redemptione humano generi collata per illam nec non in adversis, et pro ait Versis, quod non pro Se Sed pro nobis haec tulit, monstrans in hoc ut Dominum laudemus, quando flagella videmus, et gratia agam US in omni tribulatione, quae ignissica tur in nomine calicis Unde Chrys0st0

mus Gratias egit, do pens nos qualiter oportet hoc ysterium perficere, et erudiens nos quo deumque patimur cum gratiarum actione serre. HUnde et Beda Qui nihil dignum percussione exhibuit, humilitor in percussione benedicit: ul hinc vi delicet stendat quid unusquisque in flagello culpae propriae sacere debeat, si ipse aequanimiter agella culpae alienae portat ut hine etiam ostendat quid in eorreptione saeiat subditus, si in agello positus Patri gratias

agit aequali S. . De iii de benediaeit, dicens : Hic est san9uis meus, qui scilicet sub specie vini apparet X0vi Testamenti, scilicet ad Novi Testamenii confirmatio uelm quoniam, Si ut Vetus Iesiam nium conflirmatum Stin sanguine animalium immolatorum, ita et Novum Testamentum sanguine Christi confirmatum est, in quo apparet excellentia ovi Testamenti, respectu Veteris. Et addit tuo prov0bis et pro tutis, redimendis, et in coelestem hereditatem introducendis, effundetur in remissionem peccatorum. Dicit autem, pro multis, essicienter, sed pro nanibus, suffiicienter quia sanguis Christi pro omnibus est usus suis, quantum ad Sufficientiam, sed non sui essu sus pro omnibus, quantum ad efficientiam, quia non omneSemundat, quam Vi Omnes emundare suffiiceret, si id et dilectione, ae vcramentorum perceptione virtutes ejus attingerent. Deinde dedit illis dicens : Bibite eae h0 omnes, ut Sitis Pas-Sionis meae repraesentatores, id est

imitamini meam Passionem, quia niSic impatiamini, non conregnabitis Bibit autem ipse primo Sanguinem Suum, indueens eos etiam ad bibendum. Et notandum, quod Sicut tunc, ila et in primitiva eclesia homines

qui missae intererant, Sumebant Sacramentum unitatis nune autem quia non possunt omnes digne sumere, sumunt aliud Saltem signum

uni latis, id est seu lum pacis quod tradens sacerdos et dicens raecipite Vinculum pacis, idem est ac si di ceret 'umile ex hoc OmneS; Vel, accipite, et dividite inter vos. Per calicem perseculio signatur in Sacris Scripturi hic calix Sumitur, patienter tolerando et datur aliis, ad si

mile exhortando.

Advertendum autem quod istud sacramentum sub duplici specie, scili-

373쪽

cet panis et vini est institutum, quia

ordinatur ad corporis et animae Salutem vel, ad significandum persectam animae resectionem, si qui ex cibo et potu sit persecta corpori resectio. Separatim lamen 1 C0rporis et Sanguinis consecratio, quia in Passione sui sanguis Separatus a corpore. Hoc autem Sacramentum in Stitulum est, quasi quo id am memoriale ill his Pa sionis, et ideo consecratio Corporis et Sanguinis sit sub speciebus distinctis. Considerandum lamen e St, quod Sub utraque Specie est totus Claristus indivisus, scili stet Corpus et Sanguis,ac anima et deitas; ac per hoc utrobique est unum et simplieissimum Sacramentum inliter tamen et aliter. Sub specie namque panis est lautum CorpuS ex V converSioni vel sacramenti cetera autem Sunt ibi ex c011- comitantia reali seu naturali et inseparabili, quia Sanguis est ibi, per

connexionem, et anima, per Conjunctionem, et deitas, per unionem : ista enim quatuor non possunt dividi, nec ab invicem separari. Similiter sub specie vini, est tantum Sanguis, ex vi conversionis et sacramenti celera autem e concomitantia sunt ibi. Et

licet in primitiva Ecclesia pophilus sub

utraque Specie communicaret, postea lamen provide ordinatum est, ut non

communicaret Sub specie vini, propter periculum essu sionis, et quia sub specie panis quodammodo Sanguis accipitur in quantum ibi continetur. Eucharistia laque sormaliter et persectissime est uiam SagramentUm, materialiter vero plura; quia ibi concurru ut duo, scilicet cibus et potus, et pr0pter hoc quandoque exprimitur pluraliter, sicut in collecta : urisistent

quae Sumysimus; et subditur p0st singillariter praesta, ut hoc tui Cor-p0ris Sacramentum, etc. Panis quippe Sacramentum est C0rporis, et Vinum Sanguini S aqua Vero, quae apponitur, notat similitudinem : vel illius aquae quae fluxit de Christi latere, vel fidei Ecclesiae, ut neque Christus sine Ecclesia neque ccle, i Sine Christo sit, sed ejus carni et animaeuutatur et conformetur. Et ideo vinum aquae mixtum in Missa offertur, ut ostendatur quia caput et membra id est Christus et Ecclesia, unum

corpu' Sunt. TRIA IN HOC SACRAMENTO. - Sunt

autem tria in Sacramento isto Consideranda : unum, quod tantum eStis cramentum, scili det species visibilis panis et vivi; seeundum, quo deS Sacramentum et res, Se ilicet caro Christi propria ejusque sanguis tertium,

qu0d est res ut non Sacrametatum, Scilicet mystida Christi caro id est EccleSi de unitas. Res ergo signi sistata et contenta in hoc sacramento est verum

Corpus Christi, qu0dtraxit de Virgine;

re non contenta, sed tantum Significata est corpus Christi mysticum, quod conjungitur capiti per caritatem De h0 corpore Christi mystico, scilicet unitate Ecclesiae, dictum est Supra de verbis Domini, pro quibus

quidam retro abierunt. Est etiam corpus D 0mini eum sacramentum incarnatae divinitatis. Unde Aussustinus Illud corpus visibile et palpabile, Saeramentum est invisibilis formae, de S panis coelestis quo vivunt Angeli. Cum enim nihil gessit in corpore anima Christi, nisi quantum Verbum cui unita est inspirabat, quis non judicet

tis divinitatis , Et iterum: si Christi visibilis sorma, nobis modo invisibilis, res est visibilis sacramenti altaris ; et invisibilis forma coelestis a ni S, quo Vivunt Angeli, res est visibilis et palpabilis sormae Christi. Est ita

Christus et Sacramentum, et re Sacramenti haec Austristinus.7 NOVEM MIRABILIA IN EUCHARISTIA.

Multa mirabilia suu in o sacramento. Primum, qu0d ibi est corpus Christi in tanta quantitate, Sicut sui in cruce, et sicut jam est in caelo;

nec tamen excedit illius parvae formae terminos, Vel quantitatem, unde mirum est quomodo sub tam modica specie an tu homo lateat. - Secundum est, quod ibi sunt accidentia sine Subjecto, quia enim in Deum non cadit accidens ideo accidentia quae prius eranti subjecto, scilicet in pa-

tium est, quod panis ita convertitur

374쪽

in 0rpus Christi, quod tamen non

est materia Corporis, nec etiam animae. - Quartum est, fi0d Corpusn0n augetur ex multarum 40Sliarum

tum St. quod idem Corpus simul in pluribus odis, id est sub omni ibu hostiis conse ratis e t. Deo enim Ou-Venit esse ubique simplieiter et pr0prie creatura vero in loe uno tauium esse Corpus vero Christi medio modo habet se : cum enim Sit Crea

iura, non debet 0: equari Creat 0ri inh00, quod sit ubique cum ver sit unitum divinitati bet in o alia

corpora excellus e ut simul et semel possit in plurit, iis ossis esse, Sub Stoxidelicet sad sine uto. 'eXtum est,

qu0d cum dividitur hostia, non dividitur Christi 0rpus sed sub qualibet

palle totus est Christus, unde alesi actura in forma est panis non in Christi corpore quia totus Christus iudi visus simi itur, sub qualibet parte sicut a tegro saeculo lota et unica sorma relucet in tota, et in si acto speculo sit unius et ejusdem sormae

numero et totius integrae lormae ad quamlibet speeuli raeturam restexi O. Septimum est quod quando tenetur hostia in manibus, et videtur Culis, Corpus Christi, nec latagitur manibus, nec videtur os illisci sed hoc totum lautum modo circa spe te a gitur, sicut et quando dividitur. Octavum est, qu0d eum n0 sit ibi panis vel viuum, amen accidentia eum di in habent esse tum, quem Priu , ut satiare, inebriare, et hujuSceni0di. - Nol Him est quod statim cum

desinunt illae spe dies, tune etiam ibi desinunt esse Corpus Christi et Sau-guis Ubi ait IIu90 Quamdiu Seu

Sus Orp0ralis afficitur, corp0ralis praesentia non aufertur; sed deinceps Cliristus transit de ore ad cor, et auet virtus ac I de Sentia Spiritualis aut itin is Et te et post Sumptionum de inat ibi esse Corpus et Sanguis Christi cavere tamei debet

t 000 immund0, vel ubi p0Ssit sputum pedibus couculeari, et 100 propter

perieulum et ob reverentiam iant.

Sacramenti. EUCHARISTI, EST MONUMENTUM SEU MEMORIALE DOMINI. - Tandem quoque

Dominus in amori reeordalionem subjunxit: 00 Scili stet saeramentum,

fudite, id est conficite vel celebrate, a 'cipite et datu in meum, id est iu

scilicet ipse Dominus ad judicium. Pa elia enim legale sui in i desii gu- ratione Pas hae suturi, sed Evangeli

eum sit iii commemoratione prael P

iti, scilicet P. Asi0nis Christi. In memoriam ergo illius beneficii in expressibilis Chri ius instituit sacram uulum alti iris. Diceus itaque 40 tu ite in

meum c0mmem0rutionem , ordinavit

Apostolos in sacerdotes, et dedit eis potestate in conficiendi saeramentum Cor' , is et Sangit in is sui. Hoc igitur colit Ecclesia, passumque Chri tum retractat, cum illud Corpus Domitii ou Secrat et Sacerdos, cum levat Corpus Dornini, repraesentat qu0d Christus in cruce sit levatus illud enim corpus est quod et ipse Sacravit. luod crucifixum est et m0ri sustinuit. Hoc est illud me in oriale, quest animam Palam, cum ipsum suseipit manducando et bibulid0, vel etiam ideliterni dilaud0 debi)t totam igni re et inebri ire, et in ipsum Dominum p dZamoris et devotionis vehementia totali ei transformare. Nihil euiui majuS, carius, ductus, vel utilius n0bis relinquere potuit quam seipsum. pSenamque quem in astrament altariS,h0 die per eum institui Sumimus ille dein est qui de Virgine in aruatus et natus ubera ejus uxit, qui prole cruei fixus mortem Sustii luit, et quireSurgen et Seundon Si det a dextris Dei; ipse est qui creavit caelum

et terram, et qui gubernat et m0derat universa; ipse est a quo dependet salus tua, in cujus voluntate et pote

flate est tibi dare paradisi gloriam ipse in tali 408lia modica sic oblatus,

375쪽

tibique exhibitus, ipse Dominus Je Sus, de quo loquimur, Filius est Dei vivi. Unde exci ii 'riter ueharistia id est

b0nu strat indicitur quia in hoc a ramento non tantuni modo augmentum est virtutis et gratiae, sed ipse totus sumitur, qui est fons et orig0 lotius gratiae inde mer0nymus Hanc ultimam in moriam nobis reliquit, que in admod: im Si quis per gre prO-

si discens aliquod pignus ei quem diligit relinquit, ut qu0tieseumque illud viderit poscit ut jus tenusti iaet amicitias memorari. Quem si ille persecte dilexerit, siue si genti luid

desiderio, vel metu non potest Videre. Ide hoc Salvator tradidit sacramen

dotibus stommonemur, quia Corpus et Sangiuis si Christi ut 0u inius in

ronymus. Institutum est igitur hoc sacramentum altaris : primo, in recordationem Domini eae Passionis et liberali 0ni Secundo, in Signum praecipuae dilecti0nis et imitationis raertio, in robur confirmationis, contra lapsus humanae infirmitatis; quart0, in purgationem Spiritus i0 minis et nutrimentum viis spirituali quinto, in viaticum praesenti peregrinatio ni Sexto in pignus et arrham habendae hereditatis septimo, in remedium satis actionis pro peccatis Unde Sanguine Christi 0ribus et animam linimus, quia Sanguis agni Super utrumque postem domu , liberavit debraeos ab Angelo exterminatore.

PRAEPARATI AD SANCTAM COMMUNIO

NEM. In hoc autem sacramento duo requiruntur ex parte recipientis, Sci

licet desiderium conjunctionis ad Christum, quod am0 facit; et reverentia Sacramenti, hipe ad donum timoris pertinet. Primum, ad quotidianam hujus aera me uti frequentalionem invitat. sed suci indum retrahit. Unde, si aliqui experimentaliter cogno Sceret , ex quotidiana sumptione servorem amoris augeri et reverentiam non minui, talis deberet quotidie communicare si autem sentiret per quotidianam requieulationem reverentiam minui, iri servorem non multum augeri, talis det, fret uterdum abstinere, ut cum in Mori reverentia et devotione post inodum accederet. Unde qua ut illi ad hoc unusquisque est suo judici relinquendus. Ilodu autem illud suinendi implicitur dividitur: comestio et ii in aha sit ore, et est sacrament uisci alia sit corde, et est realis . alia sitire et corde

in altero sacramentum, in alter ressa stramenti. Sola comeStio Sacramentalis tantum malorum Si, ili, etSi sub visibili spe die elementorum Corpus Christi aecipi aut lamen quia nec Vere credunt, nec diligunt, aut celesti eo uniri non possunt. 0la Comestio realis tantum bonorum St, qui, etsi sub visibili sacranient carnem Christi nou sumant, lamen fide et dilectione panem coelestem manducant, et ei 0uuiuntur. Um tu au ustinus u Quid paras dentes et ventrem Crede, et manducasti. D Realis vero et sacramentalis comestio junguntur, eum accipientes in pane quod pependit in liguo accipientes in calice quod manavit de latere, perlingunt me uteusque ad Sum panis Vil ad ori S inquam, percepti et incorporatio, Sacramentum AES comestioni c0rdis, qua manducamus cum Domino Corpus suum, et bit,imus cum eo Sanguinem Suum, hoc est per lineaciamC0rporis sui et Sanguini sui maue mus in eo, et ipse in n0bis. laque alii accipiunt Corpus Domini ad modite in quia n0n allingunt panem vitae; alii aecipiunt ad vitam, quia ad uni uu-tur una Verbo Unde Chrysostomus : re Credimus itaque quoniam et nune illa coena est, in qua et ipse redhibuit, nihil enim illa ab hac dissert. Neque enim hane quidem homo operatur, illam autem ipse Sed hanc et illam ipse. Cum ergo Saeerdotem dantem tibi vidi ris, non sacerdotem aestima esse qui hoc saeit; sed manum Christi esse quae extenditur. Sicut igitur cum bapti Zaris, non ipse Sacerdos baptigat. Sed Deus est qui detinet tuum caput invisibili virtute ita et nunc.

Nullus itaque Iudas adsit, nullus aVarus, nullus inhumanus accedat, nullus crudelis et inamisericors, nullus

376쪽

universaliter immundus is qui non est discipulus, discedat. Non recipit eos, qui non Sunt ales haec mensa: Cum discipulis enim meis, ait, facio Pascha. Haec est illa mensa et nihil minus illa habet hoc illi id est coenaculum ubi tunc luerunt, hinc ad montem Olivatum exierunt. Exeamus et nos in marius pauperum, haec enim regi mons est Olivarum otius enim

sunt planiatae in domo D0mini, id est pauperum mullitudo stillat leum, qu0d lite est utile nobis. Ita enim et Deum propitium habebimus, et multam asSumemus mercedem haec Chrys0st0mus. Si quem secundum Bedam, OV et eum coenatu Salval0r

Apostolis suum Corpus, a Sangui nem tradidit, quare nos jejuni eadem

sacramenta percipiamus Daudiat, quia tunc necesse erat typicum Pascha prius con Summari, et Sic ad verum Passtha transire, ac veri Paschae Sacramenta substitui nune autem in honorem et pro reverentia lauti sacramenti placuisse magistris Ecclesiae primo nos Dominicae Passionis participatione muniri, et Spiritualibus epulis satiari, deinde terreni dapibus corpus refici. Sunt autem ria aerisci genera: unum, Dominici corporis alterum, contriticordi S tertium, morti sit atae carnis oportet ergo a crificium humili latis, praecedere in mente afflutioni in carne, ut de Volio habeatur in Dominici corpori consecratione et receptione. Appropinqua

nunc, et lia, ad hanc coenarii mendican S, ut eleemosynam inde accipias.

Ad quod te hortatur iiselmus dicen SQ u Jam nunc aScende cum eo in coenaculum Stratum, grande et Salim

laris coeup interesse deliciis gratulare. Vincat iracundiam amor, limo rem exeludat asseclus, ut saltem demi eis menso illius eleeluo Synam praebeat mendicanti vel a longe la et quasi pauper attendens in divitem ut aliquid accipias, extende manum tuam, samemque lacrymi prode

Coena D0mini olim tu manu praesi-gurata fuit quod Deus filiis Israeliud eserto dedit. Dedi Judaeis liguram

Veri panis, scilicet panem materialem et temporalem nobi autem Veritatem, scilicet panem SuperSubstanti alem et aeternalem. Manna reatum suit a Deo in celo aereo, sed si an is nobi Sdalus, Scilicet Christus, deseendit de

figurata sui in agri pa Sohati, quem Deus primo praecepit filiis Israel manducare, quando decrevit eos de captivitate AEgyptiaca liborare situ Christus Sacramentum Eucharistiae tune primum instituit, quando nos a diabolica p0lestate eripere Voluit. Quando filii Israel agnum Paschalem manducabant, Succincti erant, baculos in manibus tenebant, et stabant cita communicantes debent esse succincti per menti et Orpori caSlitatem, et tenere baculos per rectae fidei 1rmitatem, debent etiam eroeli stare in bona vita, quem inchoaverunt, et non Se iterum reponere in lutum, de

quo jam Surrexe lunt Agnu e Omedebatur eum lactuci agrestibi S, quae Sunt amariae; et nos debemus C0rpus Domini manducare cum amara On-lpilione. Qui comedebant agnum, tenebantur pede suo calceare Sic communicantes debent pedes Su08,

id est assectus et desideria, USlodire,

cavendi ne aliqua maeulentur Sorde.

Agnus Paschalis n0n suit coetu aqua, sed assatus igne; et manducans debet esse ignitus caritale. - Christus Rex et Sacerdos verus Eucharistiam Sub specie panis et in dedit, et hoc sacramentum instituit, qu0dilim Melchisedech rex et sae ordos Dei altissi

sedech appellatur in Psalm0, quia hoc sacramentum in blati0ue Melchisedech praefigurabatur.

1 FACTA CONTENTIONE INTER DISCIPULOS, DOMINUS EIS HUMILITATEM COMMEN

DAT Fuctu est alitem et contentio,

id est disquisitio, inter eos sei licet discipulos quis eorum videretur essem ij0r. Ubi sciendum, quod cum Apostoli audierunt Christum praedicantem traditionem sui ad mortem, coeperunt quaerere inter se, qui eorum

377쪽

esset major, id est aptior et convenientior ad praecedendum alios loco Christi, et ad te uendum Hu locum. Et ideo Christus de hoc eos docuit, videli detri i0d ille esset ad hoc aptior,

qui esset vere humilior, revocando e0s ab assiae tu superbae dominationis et primatu S, exemplo rigum Gentium, et per contrarium dominorum terrenorum. Diaei autem eis: Reues Gentium duminatur e0rum, gentiles enim et terreni d0mini appetunt primatum et qui p0 testatem habent super eos, benefici 0cantur : quia laudi sermones a subditi ei offeruntur.

Unde hos Dominus nolens discipul0ssu0s imitari, subjungit : Vos autem non sic sacere debetis; sed qui maj0rest in vobis, scilicet per Virtutum excellentiam, tu sicut min0r, per humilitatem et qui praecess0r est, Scilicet dignitate, vel etiam sanctitate, fiat stetit ministrator, humili sui repula tione, vel humili officii exsecutione, et exhibili 0 ne pro loco et tempore. Sed heu h0 die multi habentes n0men Christianorum Gentiles imitantur, appetente primatum habere, et subjectis dominari Seque ab et Supervacuis laudibus extolli, et bene sic vocari. Specialiter autem in Ecclesia sit requenter c0nlenti pro dignitatibus obtinendis, et non Solum inter seculares, Sed etiam inter religio Sos. Sicut cane contendunt ad obtinendum os carnibus plenum et medullis mir0pter quod Viliore canibus videntur quidam religiosi qui contendunt pro ossiciis praesidendi, cum lamen nihil habeant annexum, nisi miseriam et laborem. Et, quia monuit discipulos ad humili talem superbiam Secularium di 8Suadendo, consequenter facit hoc, eos ad sui exemplum invitando. Nam, secundum judicium humanum, major Si qui recumbit quam qui ministrat licet secundum judicium Dei saepe sit aliter ipse autem qui contrarius est mundo, in medio eorum est. Sicut qui ministrat, quam vi major it ei S, ut etiam jam in lotione pedum 980-rum ostenderat, et ideo est imitandus. Et ex hoc intendit coucludere,

quod ille est apius ad succedendum sibi in regimine Ecclesiae, qui est

fundalus in vera humilitate Ut enim humilitate superbiam curaret, I Se Deus ad nos descendere et humilis fieri voluit, Stendens exemplo quod ni erit eum imitando humiliari debeat et homo. Unde ait Austus tinus u Quid sup0rbis. 0m et Deu propter te humilis saetus est Puderet lesortasse imitari humilem hominem, saltem imitari humilem Deum haec Austus tinus. Humilieris ergo ministrando, et abjectiora ministeria, et quae alii dedignantur, laetanter,

cum puS St, Suscipiendo. 1 PRAEDICIT CHIUSTUS NEGATIONES

PETRI ET FUGAM ALIORUM DISCIPULORUM.

Tune Subjungens, et quae mox sieri debebant quasi pr0pheligans, dicit illis Iesus: Omnes vos scandalum patiemini in me, in ista n0ete. Praedicitqu0 paSSuri sunt, ut cum paSSi fuerintne desperent Salutem, Sed agentes pice nitentiam liberentur. Scandalum enim dubitalionis passi Sunt, dum quasi imp0teutem teneri, ligari, et duet viderent. Et signanter dicit, in n0cte, quia, qui Scandalum patiuntur, in nocte et in tenebris su linent; et ipsi Apostoli in adversitate Dominum reliquerunt. Petru autem, quia ceteris serventior erat, quod JeSUS praedixit praevidendo, ipse denegat amando, et ideo resp0ndens, ait illi: Etsi omnes alii seunda Liruti fuerint

in te, esto numquam scandalizabor Infirmus voluntate jaciat suam volun-ialem; sed non Vires cognoscit. Unde Glossa is Conscius Petrus prae SeriliSasseelus. Sed ne Scius utilii caSus, noucredit se ab eo posse deficere. Dransantum Petrus assectu et caritate

Christi esse rebatur, ut et imbe illi lalem carni Suae, et fidem verborum Chri Sti 0u contueretur. Sed non

mentitur, quia credit Verum e SSequ0 promittit, et sic in mente habet mentitur autem qui sal Sum V00e Signat, cum voluntate et intenti0nesallendi. Dixit lamen salsum, laia accidit contrarium; communiter enim accidit quod illi qui aliis in virtute se praeserunt, turpius aliis cadunt. ROSpondens autem ait illi Jesus Amen

dico tibi, qui tu hodie, in nycte huc,

378쪽

priusqrtam allus vocem bis dederit, ter es me ne staturus. Ubi Hier03Dymus u Petrus de ardore fidei promittebat, et Salvator, quasi Deu S. sutura DO-Verat s Nemo ergo in se, nemo iu tribus suis conssidere pote8t; quia

Omnis con Stantia omni virtu et

fortitud0, nou i , minis sed Dei est. Unde Bedu Qui solus n0xit quid sit in homine, ne quis fidelium Su0 vel de statu in caule considat vel de casu incautius dissit dat, quasi Deus

li inis ejus praedicit. D Unde et Bemigius Moraliter instruimur ut quantum confidimus de ardore id i , tantum limeamus de carnis si agilitate. Istud verbum Domini, de ne gali 0 ne Petri . . reus ut praemissum est plenius ceteris expressit. P0St primam enim negati0nem Petri Statim gallus cantavit, et ante secundum

galli cantum bis iterum 110gavit et ita trina negatio Petri aule primum

galli stantum est in 'hoata, et ante Secundum completa. Alii Vero Evangelistae, dicentes antequum ullus cantet, ter me euabis, de inces,tione triniae negali0nis agunt, id est trinam negationem juch0abis ; sed Marcus

de completione ejus scripsit. Et ait illi Petrusci ratiumst portuerit memori testum, n0n te negabo. Intellexit enim quod timore mortis praedisteret eum esse negaturum; et 0 hoc dicebat qu0 licet periculum morti Simminerset nullo tamen modo ab ejus fide divelli posset. Similiter, id St,

eo dein amore et servore, et omnes dis plui diaeerunt, a servorem utrepidum ostenderunt, et per ard0rem menti damnum morti non timuerunt; sed non perseveraverunt, quia

vana sui praesumptio humana Sine proluetione divina. Unde Chrysost0mus Hinc ergo magnum discimus d0gma, quod non suffiei desiderium h0 minis, nisi divino aliquis potiaturaiaxilio , Et nota quod inultiplex est ratio qu0d Deus permisit Petrum evdere : prima, ut nullus de se praes mat secunda, ut plus Christo, qua in sibi quisque credat; t Plia, ut On primeret ejus audaciant quarta Ut alii exemplo ea iis instruerentur, humanam si agilitatem ex eo itantes et Dei veritatem quinia, ut Petrus aliique praelati diseerent, qualiter Subditis compati deberent sexta, ut erroripereticorum confunderetur, dicentium quod caritas se in et habita non amittitur, nec antissa iterum haberi dest, cujus contrarium mutuo

in Petro patuit.

0 pie regii, qui transiens de hoc mundo ad Patrem, postquam coenasti, Corpus tuum et Sanguinem discipulis ob lui memoriam dedisti, et nobis sumendum reliquisti laeuitque tibi, ut luo resecti 0rp0re, et potati Sanguine,

essemus os de ossibus tui S et caro de carne tua pelo ego, Domine, et Obseero per xirtutem hujus inessabili sacramenti, ut me dignum satias gratia tua et ianta redempli 0n tion frauder et fac me tanti γ sterii tua miseralione participena, ut per participalionem xeniam nil rear peccatorunt platam, et gratiam proficiendi in fide, Spe, et caritate percipiam, et ad gaudia Sem piterna pertingam. Amen.

379쪽

CAPUT LVII

DE SERMONE ET ORATI0NE DOMINI IN CAENA .

Joannis cap. XIII XIV XV XV et XVII.

Cum posT JUDAE DISCESSUM SERMOuΑΗ1TU Circa quintum ver ad Omne in cumulum Superes fluentem,

attende alia dileelionis insignia Post

egreSSum enim Judae, cum stilicet mundi cum mundatore reman Si S-Sent, et post alia Supradicla, Dominus Jesus discipulos cons0lando secit eis Sermonem ut Pherrimum, ignitis plenum earbonibus dulcedinis et amoris,

scilicet verbis dulcissimis de coeli melle mellitis, et de Dei lumine luminosis, quem ScripSit Joannes Spe ei aliter a Deo dilectus et his p0talus. Ubi ait Anselmus Tunc demum divinissimi eloqui uberrima uiandatione conventu ille Sacer ex re tuo, Domine, potatu eSt. Siquidem corruptus ille uter soras missu suerat,

quem hujus limpidissimi liqu0ris infusione sciebas indignum.

ornata ac veneranda et utili magnitudine quinque meditanda principaliter assume. Primiam qualiter praedicens discipulis di SeeSSum Suum, consoria eoSdem. Dicebat namque Filioli, adhuc m0dicum v0biscum Sum, id est m0dico tempore, Scilicet uSque ad captiovem vel mortem, quia tunc suit illis subtractuS; Vel Seeundumiluo Silam, USque ad RScen Sionem, quia usque tunc apparuit ei corporaliter. Dicens autem Fili0li, Stendit teneritudinem amicitiae, et dilectionis ad

eos. Diminutiva etenim, secundum Priscianum, aliquando pro familiaritate, et amore dicuntur. Sic ergo nunc eo vocat prae amoris teneritudine quia cum amici ab invicem re cedunt, assectu amoris maxime inardescunt. Et iterum : Adhuc m0dicum, Scilicet tempus erit, et mundus

me jam n0n videt, id est a maiores mundi; 0s autem videbitis me, et boni quidem ceteri, quia solis bonis p0st

resurrectionem apparuit in carne. Et iterum Mn turbetur cor eStrum, scilicet de meo receSSu per mortent,

cum sit ad meam gl0rificali 0nem, et Spiritus Sancti missi0nem. Et in hood0cemur non turbari de n0stris amicis in consessione fidei decedentibus, nam est via ad e0rum glorificali 0nem et nostram Subventionem, quia amiciu0stri existentes cum Deo, multo plus no juVare p0SSunt, quam Viventes itimundo Mn turbetur inquam, cor vestrum, quia di X me moriturum, sed stabiliatur ide, credentes me e SVP recturum neque t 0rmidet, pr0pter tribulationum instantiam, ne dimit talis fidei constantiam, Sed perSeVerate sorte usque in sinem. 0 minus intendebat animos di Scipulorum cou-10rtare contra duo, Cilisset 0ntra unum, quod imminebat in praesenti quod erat ejus Passio Pet contra aliud quod timebatur futurum, Scilicet SuperVentura ejus tribulatio. Unde didit eis , Non turbetur, et tri Stetur c0r vestrum, Scilicet de malo praesenti, quantum ad primum neque formidet. et timeat, scilicet de luturo, quantum ad Secundum. Creditis in

Deum, et in me, per On Sequen cre

dite, qui sum Deus; et quem etiam consessi estis Deum. Unum Supponit, scilicet fidem eorum in Deum, hac enim jam instituti erant per eum; et aliud praecipit, scilicet it credant

in ipsum quia est Deus, et non homo tantum Sestia uduni ustustinum, ne mortem Christi tamquam hominis

timerent, et ideo turbarentur, OBSO- latur eos, et lain se Deum SSe Ou-

380쪽

CONFORTANTUR DISCIPULI PACE QUAM EIS RELINQUIT DOMINUS, ET PROMISSIONEC ELI SPIRITUSQUE SANCTI. In d0m0

Patris mei mansi0nes multae sunt, id est diversae participationes beatitudini S, quia Secundum disserentias meritorum, sunt etiam distinetiones praemiorum. Quasi eis diceret Gam certi estis de Passione mea, et tamen a me

eXSpectate vitam aeternam. Secundum eumdem Augustinum, merito turbabantur, qua ud quidem sidentiori dictum erat, qu0d negaret Dominum: Sed eum audiunt de mansionibus

coeli, aperturbatione recreantur, Certi post pericula se apud Dominum sore an Suros, quod significant multae mansiones. Et iterum ad parui ev0bis locum, tam pulchrum, tam delectabilem moriendo, re Surgendo, in cael08 ascendendo. Et Iterum venio, in judicio apparendo, et accipiam v0Sad meipsum, ad beatitudinem corporis et animae ut ubi sum esto, et Mossitis, scilicet tu aeterna beatitudine. Jam, ut dixerat, paralae erant man Siones, scilicet in praedestinatione sed tamen adhuc parandae erant ab eo redemptionis opere, et ab ipsis meritoria operati0ne. O Domine, paraquod paras, nos scilicet ibi, et ten0bis, ut sit multitudo mansionum pro diversitate meritorum alius plus, alius minus participes tui erimus. Et iterum Nun relinquam υ0Sorphanos, in quo indicat se esse patrem illi8, Γα-d et venio ad vos, Spiritum Sanctum scilicet mittendo hoc autem dieit, ne putaretur Spiritum mittere sine Se . Et iterum Pueem, scilicet pectori S , relinquo ubis, quae triplex est in homine, scilicet ad seipsum, ad Deum, et ad proximum Phacem meam, Scilicet aeterni latis, d0 0bis, i in pace prima perseveraveritis. Secundum Au9ὶιstinum, pacem nobis relinquit in h0 seculo, qua hostem in alnuS, et qua nos invicem diligamus Paeem suam dabit nobis in futuro, quando sine hoste et sine dissensione regnabimus. Et bene dicit, pastem meam, ad distinguendum pacem Sanctorum a pace mundi, quae est magis apparens et fleta, quam Vera. Unde subin

est d0 0bis : quia mundus dat carnaliter . ego 'pili tu aliter; mundus temporaliter, ego aeternaliter mundus exterius, ego interius. Et iterum Si dilio eritis me. st auderetis utique, de receSSu meo, quia ad ad exaltationem meam scilicet quiu ad ad Patrem, ilia Pater major me est. Secundum eumdem Au9ustinum, naturae humanae gratulandum est, e quod sic assumpta est a Verbo unigenito,

ut immortalis constitueretur in coelo; atque ita sileret terra sublimis ut incorruptibilis pulvis sedere ad dexteram Patris. Quis non hic gaudeat, qui si diligit Christum, et Suam naturam jam immortalem gratuletur in Christo, atque ipsum spere suturum esse per Christum J Et iterum ae pedit, id est utile est v 0bis, ut 490

vadam, si ilicet ad Patrem ascendendo ut spiritualiter me cognoscatis,

et carnaliter jam me nosse de Si Statis, ne Verbo carneu saeto, quasi laete conlenti silis. Et vere expedit : Si

enim n0n abiero, Paracletus non veniet ad 0 si autem ubier mittam eum

ad vos. Si hane carnalem dilectionem a vobis abire non secero, non eritis digni, ut Paracletus veniat ad vos, quamdiu enim de me carnaliter sentietis non eritis idonei ut Spiritum Sanctum recipialis : non qu0d positus in terra non posset dare, Sed quia illi non sunt idonei aecipere, nisi eum Secundum carnum u0Sse deSi Stant, quo magis spirituales esse eli, magis ad caelestia amplectenda ejus dei late anhelant. In tantum enim mundus est Spiritus, qu0d in nullo quies 'it nigi in eo, qui omnin est spiritualis, nullo carnali solatio impeditus. Ubi Bernu diis D i Delicata est divina consolatio, et non datur ad utillentibus alienam. DUbi et Hu90 Idcirco nimirum Onus Jesus dis stipulis se Subtraxit eo Imporaliter ut eum diseerent amare

spiritualiter. Ascendit si quidem in

coelum, ut corda p0St e traheret, ut dilectio pergeret si os dilectum. Sed et usque hodie Christus amico Su0S, quasi quadam c0rp0rali praesentia cons0latur in Scriptura aera, et EccleSiae Sacramentis, atque aliis visibilibus exercitiis Virtutum, quo ruatim-