장음표시 사용
111쪽
nequit, quia juramentum facit eum ex minore majorem . atqui inter majores haec venditio praediorum valeret. text. est in d. l. i. C. si advers vendit. Ita tradunt Iacob. de Belui. ad tit. de pace uram. Arm. S. item sacramenta in usib. seud. Pinia. ad i. 2. G. de res. vena.
Secundo adversatur l. ult. C. de non num .pec. ubi dicitur, quod si debitor in chirographo confessus se mutuo accepisse pecuniam , di promisit se illam redditurum, juramento interveniente, quod nihilominus debitori competat cxceptio non numeratae pecuniar. Resp. Ideo ibi competit debitori jurato praedicta exceptio, quia principalis obligatio literarum tacitam illam in se habet conditionem, si creditor pecuniam numeravit: ergo Zc juramentum huic contractui appositum sub eadem conditione accipiendum est, quia juramentum intelligitur secundum contractus naturam, cui appo
nitur. c. veniens. 8c c. quemadmodum. extr. de urejur.
Tertio opponitur, quod juri quod quis ignorat sibi competere.
nemo videtur renuntiare. l. mater. iv F. ue inus, tes. Sed minor praesuinitur ignorare beneficium relli tutionis sibi competens, quia aetatis infirmitas ingerit eis ignorantiam juris. l. regula. F. dejur. Deff. ign. Ergo propter jusjurandum minor non amittit beneficium restitutionis, de quo non cogitavit ; quia juramentum non exicnditur ad ea, de quibus non est cogitatum. t. vlt. f. quifati . cog . Rc p. In hoc casu propter ignorantiam juris non subvenitur minori, ne legislatores videantur periurii auctores esse, ideoque propter summam jurisjurandi auctoritatem minori jurato contrahenti dene gatur restitutio.
Quarto objicitur l. si ex falsis. C. de trans A. ubi contra transactionem juratam quis restituitur. Resp. Propterea transactio jurata ibi rescinditur, quia intervenit dolus adversarii, qui falsis instrumentis decepit alterum, ut cum eo transigeret.
Postremo repugnat l. nam posteaquam. 9.*.si minor. J. de jurejur. ubi minor xxv. annis restituitur adversus delatum juramentum. Resp. Istic minor ipse non juravit, sed detulit alteri jusjurandum; in quo si captus cst, ei succurritur, quia ibi non committitur per-jurium a minore. Ad cxtremum adversatur l. r. Cst adeters vendidi. ubi Imp. Alexander dicit ideo contractus minorum esse servandos, ne Imp. auctor siit perfidiae et perjurii. Quod & locum habet in contractibus ipso jure invalidis. Resp. Nullum estperjurium, ubi nullum jusjurandum praecessit. At vero quia hic jusjurandum intercessit contra leges, hoc pro nullo ec infecto habetur. Ab haesententia videtur aliquo modo dissentire Faum. lib. 3. controυ. e. r i. de I 4. ubi statuit, posse minorem graviter laesunt in integrum restitui adversus contractuna juramento confirmatum, di a juramento absolvi.
112쪽
Asententia arbitri , sine facio compromisso, hodia
non anellatur. QVaesitum est ab interpretibus, an eo casu, quo ex sententia aris
bitri oritur actio M exceptio, hoc est, a laudo arbitri sine poena de nudo pacto assumti liceat appellare. Cujus quaestionis veritas ut melius elucescat, sciendum est, quae olim sententiae arbitri, tum quae hodie sit vis et potestas. Olim nulla fuit virtus 8c potestas sententiae arbitri, neque ulla dabatur ex ea act io vel exceptio judicati , qua ad executionem sententiae victus cogi poterat: neque re etiam ulla dabatur potestas supplicandi, appellandi, seu ad arbitrium viri boni reducendi laudum , si nudo pacto esset electus arbiter , neque poena compromisso erat adjecta. t. h. t. diem. Ssari. f.
de arbit. l. I. l. eum antea. C. eod. in verb. si pro actore calculus
proponeretur, nihil ex eo procedere prasidii. Quod si poena adjecta Erat compromisso, poenae petitio supererat victori, non autem agi poterat, ut sententiae praecise staretur. Auth. decernit. C. eod. d. l. a. Si vero per stipulationem erat compromisitim initum, sine poenae adjectione, tunc sussiciebat actio ex stipulatu ad interesse. d. l. diem. f. Iin.&sic timore interesse, sicut re metu poenae parem batur sententiae arbitri. Hodie sancitum est constitutione Justin. in ι. cum antea. s. C. de recepi. arbit . ut si simplici pacto sine poena initum sit compromissum, atque sententia arbitri ab utraque parte subscripta & homologata, vel tacite lapsu decem dierum sit roboratas ut puta quod neutra partium interea sententiae contradi Xerit tunc ex sententia arbitri & actori in factum actio, & reo exceptio competat, sententiaque executioni mandetur. Hoc ergo casu an liceat appedare a sententia arbitri, quaeritur. Lartolus in v. l. I. novam tenens opinionem, asserit appellari licere. Sed verior de crebrior est sententia, ex compromisso nudo pacto M sine poena inito appellationi locum non esse. Bald. Salle. & Angel. in d. l. i. quos laudat lcsequitur Minf. cent. 4. obf. 68. Baro ad ι.sed eoi. 9.F. de arbit . eaque communis est & approbata DD. opinio, teste Vivio lib. 2. eomm. Nin. literais Ideo autem a sententia arbitri non potest provocari. quia ante decem dies ad agendum sententia est inem cax, omnisque actio Sc executio cessat, ideoque frustra ab ea appellatur: post vero appellari non potest . quia tempora in terponendae appellationis jam e X ierunt. auth. hodie. C. de appel. glos. in d. l. i. dc plene in L arbitrio. 1 quifati . cog . Adde quod generaliter Imp. in d. l. i. ic ante eum J C. ιn l. 32. g. eum quidam . de recepi. arbit. dicant, a sententia a1 bitri appellari non posse: quod cum coirectum non sit, cur stare prohibeatur, nulla est ratio. Non Diqiligod by Gorale
113쪽
Non obstat assertioni I. arbitro. f. quis x μ .cog. ex qua colligitur, ab arbitri sententia appellari licere. Respondendum enim . quod ibi arbitri jussu judicis a litigatoribus eliguntur, ideoque ab
eorum arbitrio, uti a pedaneorum sententiis recte appellatur, L eae consensu. F. de appel. Diversum est in arbitris compromissariis, qui sine judice a partibus eliguntur, quorum arbitrio necessario non statur . nisi homologetur. l. I. l. ne in arbitris. 4. C. de recepi. arbit. Ita est communis opinio contra Bart. teste Mins. d. loco. Illud sin uia riter notandum, quod si mani testa est iniquitas in sententia arbitri, tunc decepto exceptio doli datur contra sententiam, quae impedit laudum executioni mandari etiam post decem dies. a. S. cum ανιidam. Mesemb. ia parat. de arbit. in .
Illiterati ct juris imperiti judices esse non posunt.
MAgna in judice requiritur sapientia dc eruditio, quia cum aequi & 4niqui sit arbiter, justi atque injusti disceptator; certe
si hic leges, sacras constitutiones. & consuetudines, juxta quas ju dicare tenetur, ignoret, & aliunde recte judicandi formulam emendicare cogatur, gravem profecto jacturam, maximamque labem reipub. adferet. 3. I. nov. 82. de iudic. Unde nemo probe Judicandi ossicio fungi potest, qui imperitus est seu expers literarum, seu qui pingere literas, vel legere nescit: hoc est enim literas ignorare. l. 3. f. itemsubscribere. 1.de accuset. o inscript. Confirmat hanet decisionem imprimis. quod legibus salubriter proditum est, n judex aliter judicet, quam legibus scriptis & moribus cautum est. g. i. inst. de ost . iud. auth. jubemus. C. de judic. Quam judicandi regulam exequi non potest, oui plane indoctusest, dc rudis litem rum. Secundo confirmatur naec sententia ex eo, quod judex qui contra leges & constitutiones pronuntiat, litem suam facit, teneturque parti laesae in veram aestimationem litis, si id dolo faciat svel si per imperitiam, in id quod religioni judicis aequum & bonum videbitur. I. filiusfam.1. de judie. I. ulicis de variis is extra isord. eognit. cte. ideoque legum scientiam judex callere debet. Tertio hanc decisionem comprobat Imp. Justinian. in ι. rem non nomvam. 34. C. dejudic. dum inquit: Cui enim non es cognitum antiquos judieas non aliter judicialem calculum aeeepisse, nisi prius saeramenisium praestitissent. omnimodo sese eum veritata ct legum observationa
Opponitur l. certi juris. 37. C. de judie. ex qua i colligunt DD. illiteratos posse judices esse, modo causarum peritiam ex diuturna experientia habeant. Resp. Hoc ex eat. inferri non potest . quae eoncedit militaribus hominibus judicandi facultatem, modo usumta peritiam rei controversae habeant. Non enim imperitis, ut vul- gis
114쪽
go creditur, judicandi potestas ibi concessa est, quia text. ind. I. certi juris . repugnat, dum ait: prosui legisscientia finem alterea. ionibus imponant. Duo ergo in judice lex illa expresse requirit, primo ut negotii peritiam haseat, deinde ut pro legis scientia causani dirimat. Quod autem dicitur, quod judices periti literarum cssa debeant, de judicibus datis vel pedaneis est accipiendum; non de magistratibus, seu ordinariis judicibus. Magistratus enim plerunque erant viri militares legum ignari, & ipsi non judicabant, sed litigantibus judices certos dabant. Itaque in magistratibus non requirebatur peritia juris, quia asteorum prudentiata consilio cauissas terminabant. l. 2.ff. quod quisque jur. in alium. oc. Coras lib. s. misc. c. 19. pedanei vero seu dati judices periti erant νομων ' ηπήρ'ς, sicut ec adsessores , id est, habebant cognitionem legum& praxeos , seu usus forensis notitiam. Itaque hi debent habere scientiam legum, non magistratus. Unde & decisum est, quod
magistratus novum vel iniquum jus statuentes, non teneantur
edicto: tauda quisque juris. &c. sed pedanei judices seu adsesso. res, qui peritiam legum dc usus forensis habere cogebantur. Si inique vel impcriti judicabant, in praefati edicti poenam incidebant.
quod in arte, cujus se peritos Profitebantur. delinquereui. d. ι. 2. f. i. C. de assessor. GHar. ad που. 8 2. Notom. in ictust. quaesi. q. 26. Postremo non adversatur huic decisioni l. expertes. 6. C. de deci rion. ubi dicitur, expertes literarum decurionis ossicio fungi posse. quia decuriones consilii publici gratia tantum creabantur, curamque & administrationem bonorum civitatis habebant, non autem judicandi munus gerebant. I. pupictas. aro. f. decuriones. Is deverb. An. Coras. d. loco.
Minor annis XXV. modo sit exu bus , hoc est, ann rum XVI I I. judex esse potest.
CVm quaeritur, an minor xxv. annis judex esse possit, distinis guttur inter magistratum seu judicem ordinarium & judicem delegatum. Judex delegatus esse potest, si sit annorum xv m. Pro. batur haec sententia in I. quidam. s7.ss de rejud. ubi dicitur sententiam a minore xxv. annis latam valere, si annorum xv .
sit. Infra eam aetatem judicare non potest, nisi datus sit judex a Principe, quo casu videtur Princeps veniam aetatis concedere, vel defectum supplere , vel nisi litigantes in eum consenserint. d. l. quidam. Objicitur primo I. cum Iege r. f. de recepi. qui arbitν.cte. ubi diis intur, lege Julia cautum esse, ne minor xx. annis judicare cogatur. Resp.
115쪽
Resp. Cogi quidem non potest minor xx. annis, ut judicet, &munus judicandi, quod alias est necessarium, ei invito non imis ponitur. I. ult. 6.Iudicandi. 1 demun. is honorib. potest tamen, si velit, esse judex. Ex eo enim quod dicit lex Julia eum non cogenis dum, colligitur eum posse judicare: alioqui lex frustra caveret, ne
cogeretur, quod omnino facere non pollit. G ove an. ad. l. 1. F. de jurisd. Duaren. ad d. l. quidem.
Et haec in delegato judice obtinent. Ordinarius judex sive magi .
stratus minor annis xvi a i. esse potest. Ratio assignatur in d. l. quidem. quia Princeps concedendo ei magistratum, omnia ab eo facta valere decrevit. Secundo opponitur l. ad rempub. 8 ff. de mun. , honorib. M t. non tantum. ξ.ue decuriora. quibus dicitur, minorem xxv. annis decurionem creari non posse, de ad reipub. administrationem inuti, liter adhiberi. Resp. Decurio est senator municipii, custos gubernatorque civitatis, di praeter suffragium, quod praebet in consilio, habet curam administrationemque bonorum civitatis. Reipub. autem bona adolescentibus minoribus asti annis committi est perioculosum, cum ne proprii quidem patrimonii administrationi censeantur idonei. l. i. st . de minoribus. Illud denique notandum, majorem aetatem requiri in arbitro compromissario, quam judice dato: nam arbiter debet esse major xx. annis d. l. cum lege. ubi dicitur, non valere laudum latum ab arbitro minore xx. annis, &ex eo poenam non committi . Ratio diversitatis est, quia gravius subest periculum in sententia arbitri compromissarii, quam judicis :sententia enim judicis multis remediis potest corrigi, puta appellatione, supplicatione, di recusatione; arbitri vero sententia sola poenae solutione potest evitari, neque ab arbitri sententia potest appellari. t. I. C. de recepi. qui arbit. sec. Igitur major aetas requiritur in arbitro compromissario, quam judice delegat , ne partes incidant in promptum periculum, propter ignorantiam arbitrorum. glos in c. cum vicesimum. extr. de potes. Θ Uf. delu. Denique sciendum, quodd. l. quidam . non sit accipienda de arbitris compromissariis, sed de judicibus delegatis, consentientibus litigatoribus a magistratu datis. Mesemb. in parat. C. de arbit.
Ordinarius judex iure ciυili recusari non potest, licet diversum in delegato obtineat
Controversia fuit inter Martinum ac Bulgarum de recusatione judicis ordinarii. Martinus voluit ordinarium seque ut delegatum recusari posse. Bulgarus statuit, quod ordinarius judex tan quam suspectus recusari non possit, ut videlicet penitus remoVea
116쪽
tur, sed tamen alium sibi adjungi pati cogetur. eaque communis est & recepta DD. sententia. Probatur haec conclusio aperte eX nov. 86. quae nominatim statuit, praesidem, qui est ordinarius magistratus, non repudiari ut suspeetiim, sed alium ei adjungi, licet nuth. si vero. C. άejudic. generaliter loquatur. sed ea aut b. ex d. nov. 86. mutilate est decerpta. Idem probatur ex noυ. de exhibis heis. g. sed illud. ubi dicitur, quod reus possit suspectum judi-Cem recusare, vel alium petere ei associari. ut primum quidem ad judicem delegatum, secundum l. apertissimi. C. dejudic. poli reumum vero ad ordinarium referatur. ex d. nov. 86.
. Objicitur, quod praetor potest unam causam mandare alteri, s1justam causam suspicionis pars adversa alleget; quod scilicet pra tor in eadem causa advocatus fuerit ante susceptum magistratus Dificium. l. prator. V. da juri . unde videtur ordinarius judex. qualis est praetor, Tecusari posse. Resp. Quod ibi prohibetur judicare ordinarius, non removetur, tanquam suspectus, sed quia duo contraria in eandem personam concurrere non post unt; fungi videlicet advocati, de judicis officio. I. ult. C. de U . ut recte explicat.glos. ind t. apertissimi. Secundo objicitur l. nemo. C. de juri . ex qua, argumento a contrairio sensu desumto, colligitur, quod ordinariae sedis cognitio ante litem contestatam, per recusationem judicis suspecti pos si t declinari. Res p. Argumentum a contrario sensu non valere, quo inties existit absurdus intellectus, aut iuri contrarius. Praser Ever.
in topic. in loco a contrario sensu. Itaque illa l. accipienda est in aliis fori exceptionibus, puta litis pendentiae, prorogatae jurisdictio innis', incompetentiae judicis . & aliis similibus ι quod scilicet illae exceptiones fori declinatoriae ante litem contestatam sint proinponendae.
Tertio vehementer obstat arith. ct eonsequenter. C. de sent. O nterlocvt. omnium jud. ubi simpliciter & generaliter dicitur, quod reus apud eundum judicem actorem debet reconvenim, nisi eum ante litem contestatam recuset, quam auth. in ordinario judice .loqui existimat Lazius. Resp. cum Glos. quod prima pars auth. in ordinario procedat, quoad articulum reconventionis, posteriugvero membrum intelligendum in judice delegato. ex auth. of-Fatur. C. de lis. contes. ex qua supplendum est, quod drest a. auth. O consequenter. Ubi dicitur, reo permitti inaucias ad deliberandum, utrum petat alium judicem associari, an vero repudiet eum.
1ingula singulis referendo. Ut prius, quod dicitur de alio judice alli,ciando , reseratur ad judicem ordinarium ; posterius vero. quod de recusando seu repudiando judice scilicet suspecto additur. hoe referatur ad judicem delegatum.
117쪽
Pudicium de re pendenti aut futura institui non potest.
ΡRobatur hare assertio in I. non potes. 13. & I. non quemamois dum. 3s. U. dejudis. Sic non potest petere actor, quod sibi debetur sub conditione . quae nondum extat, sed adhuc futura spem intur. Non enim potest actor intentionem suam fundare ex jure, quod ei post litem contestatam supervenit, ideoque alia interis pellatione opus est. d. l. non potest. Objicitur. l. sinam m. 17. S. 3 .F. de rei vindicat. I.4. 8c r. f. de petit. hered. ubi in judicium veniunt etiam ea, quae reus coepit possidere post litem contestatam. Resp. Praedicta assertio intelligenda est, quando supervenit jus novum ex parte actoris post litem contestatam: hoc enim ad impetrandam condemnationem Contra reum non proficit. secus si ex parte rei quid evenit; nam hoc sufficit ad condemnationem. Ratio est, quia aetor metitur petitionem suam ex jure suo, non ex jure adversarii. l. i. S. i. st .si
Secundo pugnat L si νem. v. f. ult. cum line .st . de pigu. act. ubi debitor, qui non soluto debito inepte pignus a creditore repetierat , pendente judicio osserendo debitum, confirmat sibi actionem pignoratiliam. Resp. Ibi supervenit jus novum ex causa praeterita. id est, ex obligatione pignoris praecedente judicium. Ultimo objicitur l. in lege. o. g. ad. I. Aquil. ubi cum quidam delevisset chirographum, ex quo pecunia mini debebatur sub conditione . datur mihi contra delentem actio legis Aquiliae, & sic actio competit de oblisatione futura, antequam conditio sit impleta. Resp. Competit actio testis Aquiliae ob deletionem praesentem , non autem indistincte agitur lege Aquilia, sed ita demum. si metus sit, ne testes quibus chirographum probari possit, forte moriantur, vel longe futuri sint absentes. & ita qui dolevit, interim i cete damnatur, sed tamen exactio debiti dissertunin eventum conditionis. Possunt enim testes ante acceptum judicium etiam ad aeternam rei memoriam examinari. si de morte vel absentia eo. rum probabiliter timetur. c. quoniam frequenter. eAtr. ut lit. non con.
Legati non possunt eonveniri in loco legationis, ex conistractu antea ibi inito. LEgati si in loco legationis ante legationem contraXerint, non possunt ibi tempore legationis conveniri ι sed privilegium habent
118쪽
bent revocandi domum, id est, possunt petere, ut causa ad locu in . in quo habent domicilium, remittatur. l. a. S. ugasis. &de fudis. Ratio est, ne a legationis ossicio , quod reipub causisticipitur . privatis negotiis & litibus avocentur. & ita impediatur legatio. Quod si vero in ipsa legatione contraxerint, hoc privi- Iegium non habent, quia sibi imputare debent, quod sua sponte
sibi hanc obligationem injunxerint. t. non alias. 24. l. tuterdum.
36. 6.sin. l. cum furiosus. 39. g. i. g. de iudic. Sed in hoc articulo pugnat t. 8. is de judic. cum I. eum qui. s.f. Iulianus. F. de consit. cun. In g. Iulianus. dicitur, si legatus in legatione constituit se Romae stluturum , id quod in provincia debebat, quod sic obligetur, ut jus revocandi domum amittat. Contrarium in d. l. b. statuitur, ubi dicitur, quod si quis constituerit in legatione, quod ante legationem debebat, non cogi eum ibi judicium pati. Resp. Ex communi DD. sententia, quod
ind. S. Puliantis. nominatim actum intelligatur inter contrahentes, ut in loco legationis, Romae puta, solveretur. Idque probant sequentia Ulpiani verba adversative concepta. dum ait: Seusinon
eum Roma esset, sed adhuc in provincia, eonstituit se Romasoluturum. Quae verba indicant etiam praecedenti cassi actum esse, ut Romae solveretur. Co l. ad. d. f. yulianus. Itaque distinguendi sunt tres casus. Aut legatus Romae constituit se Romae soluturum, quod in provincia contraxit, dc tunc Romae conveniri potest. Aut legatus in provincia constituit se Romae soluturum, di Romae legationis tempore conveniri non potest, alio tempore potest. Aut Romae inconstituit soluturum simpliciter, non adjecto loco, quod scilicet in provincia contraxit , dc tunc Romae conveniri non potest . quia principaliter Romae non contraxit, sed in provincia. atqui constitutum semper imitatur causam de originem prioris & veteris
contractus. l. qui id quod. 33. 1s de donat. Cujac. lib. obs. 13. c. 17. Comprobat hanc sententiam Nicolaus Genoa in comitiat. legum pugnantium , conciliat. 19. ubi me una cum Cujacio laudat hujus sententiae di distinctionis auctorem.
U8i acceptum est judicium, id est, ubi lis contestata est, ibi
ec finem accipere debet. Unde emergente novo privilegio post inchoatum judicium, alio evocari aut deduci negotium, d quo agitur, nequit. I. ubi. 3o. 1. dejudic. Itaque si quis post litem contestatam factus est alterius fori, ut si forte sit miles, clericus. vel scholasticus enectus, qui non possunt conveniri nisi in certo F , soro s
119쪽
foro, non potest pretextu supervenientis privilegii mutare larunti
aut causam a judicio, in quo lis coepta est, avocare. Imo qui injus vocatus est qui nedum, litem contestatus est, obveniente dignitate aut militia non potest mutare forum. Praeventio enim seu inchoatio cognitionis impedit mutationem fori. t. pen.fdejuri . t.
se posteaquam. 7. 1. de judis.
Quatuor huic sententiae obstanti Primo I. qui autem. r 2.1 siqui eaut. injud. end. Θc. ubi dicitur, quod qui novo privilegio utitur in lite, non videtur in eadem causa sint a fidejussoribus. Ergo post cci ptum judicium licet novo privilegio uti, & per consequens mutare si ve declinare forum. Resp. Haec consequentia non est firma. Potest quis novo privilegio uti, ut puta si debitor impetravit ind uetas quinquennii a principe. l. 1. 8c l. universa. C. de praeib. IN. ferend. At judicio semel accepto non licet novo privilegio fori uti. Secundo objicitur l. 3. f. adeo. C. ubi senat. vel elariss ctc. ubi de delictis a senatoribus commissis . potestas cognoscendi permittitur tantum secro cognitori Principis; sed jus definiendi Sepronuntiandi soli Principi datur. Hoc jus specialiter conceditur illustribus per nis favore dignitatis, ut licet de eorum delictis alii judices cognoscant, tamen seli Principi ultio de animadversio in
Tertio adversatur ι. Dient. 6. in prine. F. de us procons. ubi legatus proconsulis cognoscit de criminibus, feci non pronuntiat. Resp. Hoc speciali quoque jure constitutum est, quod proconsul Postit quidem mandare cognitionem criminum legato suo, sed
tamen sibi tenetur reservare pronuntiationem vel animadversio. nem. Idque ex ea ratione, quia ea quae iunt meri imperii, ut est. potestas statuendi de criminali negotio, non possunt delegari. ι.
nemo potes. 7o. 1. de R. I. L siquid erit. f. de Q. procons
stremo obstat t. argentarium. r. f. H .st . de judic. ubi coepto judicio in uno loco, tamen ad alium judicem causa transfertur. Resp. Ibi ad alium judicem recurritur de necessitate pro executione sententiae facienda . non pro prosecutione ejusdem instantiae. Bart. in ι. si. g. ult. 1. de judic. Quoties enim condemnatus hona habet in territorio alterius masistratus, quam qui sententiam dixit, posita, tunc potest judex qui eum condemnavit, per literas requisitorias petere a judice loci, in quo reus habet bona sita, ut sententiam in iis bonis ex equatur: quod judex iste per Iiteras requisitus facere tenetur. l. a D. Pio. 3 p. g. i . j de re Iudic.
i. properan um. 13. f, sin autem rem. 3. C. de ju ic.
120쪽
ra bona fidei iudieiis, qui debet seub conditione vel in diem,
ad piastandam cautionem ante diem vel conin
ditionem cogi potesit ex justa causa.
ΡRobat hanc assertionem apertus 3c expressus text. in I. in ominuibrii. i. F. de judic. Sententia l. haec est: Ante diem vel conia ditionem res debita peti non potest, verum plerunque recte petitur cautio de debito praestando, cum dies venerit, vel conditio extiterit. Et si petatur ea cautio, ex justa causa fit condemnatio. Jusis autem causae sunt, si debitor de fuga sit suspectus. si lab
tur facultatibus : tunc enim ante diem obligationis, creditor ad interponendam cautionem agere potest. Haec autem decisio tantum
obtinet in bonae fidei judiciis, sive sint generalia, ut est petitio hereditatis, actio pro socio, negotiorum gestorum; sive specialia, V t est actio mandati, commodati, depositi. l. pro scio. pro c. l. quod si in diem. i5. . depetit. hered. Uidetur etiam huic decisioni locus esse in actionibus arbitrariis; nam in iis fere tantum potest clausula arbitrii, quantum in judiciis bonae fidei, clausula bonae fidei. l. e situm. 14 1. de pign. In strictis judiciis huic decisioni non est locus, in quibus ante diem debitae pecuniae non recte petitur cautio, nisi cum bonorum petitur separatio l. . 1. da separat. text. est notabilis in l. quoties. 7. S. Astmel. a F. depecul. jae. lib. r . offς. 37. Objicitur l. 1. in prine. o. de hered. vel act. vend. ubi dicitur. quod venditor hereditatis non tenetur emptori satisdare de evictio. ne. Respondet Cujacius, quod in bonae fidei judiciis tenetur quidem debitor cavere, sed non stati are, id est, tenetur simpliciter repromittere, sed non cogitur satisdare datis fidejussoribus Verum haec responsio non satis firma videtur: nam si hoc esset verum, tunc modicum effectum haberet praedicta decisio, quia tantam cautionem haberet creditor postea , quantam habuit prius. Verius itaque & rectius respondet Bart. au d. l. in omnibus. quod
etiam satisdare cogatur debitor in bonae fidei judiciis profuturo debito, sed ita demum, si subsit justa causa, ut puta si debitor labatur facultatibus , vel sit suspectus de fuga vel dilapidatione. l.si ereditores. f. plane. 1f. de privit. credit. Hoc est quod dicit d. l. in omniabus. ex Justa causa. Si vero nulla subsit justa causa, tunc satisdare non compellitur. Ita intelligenda est d. l. a. Quod tamen ita inatelligendum est, si justa illa causa de novo supervenerit post contractum. Aliud est, si eadem causa suberat tempore contractus, quia