장음표시 사용
81쪽
liam suppositionem termini adiecit, scilicet, suppositio Denu remotam: sed neque aclij ci potest. Nam cum suppo sitio personalis debeat este acceptio termiSi pro suo sicato, non proprerea desinit supponere pro omnibus suis significatis , quia propositio sit in materia remota. Mias Pro nullo supponeret praedicatum , vel subiectum lilius, homo est lapis . Et confirmatur. Nam si illa propositio
affirmativa impossibilis est, non est ratio, quia extrema non supponant , sed quia non supponunt Pro eodem. imo ad inclicem repugnant supponere Pro eo derra : intia propositio est in materia re mota . Habemus igitur intentum, quod extrema illius propositionis ue homo est Ia .pis, supponunt pro suis significatis non accidentaliter, ergo natisraliter: ac proinde pro omnibus suis significatis. Non enim est maior ratio quare supponat Pro Viro quam Pro alio. Confirmatur, quia illa propositio , homo est lanis, est aeter nae fallitatis, si ut sua contradictoria, Niallus homo est lapis, est aeterna: veritatis, ergo copula verbalis absoluitur a tempore: ac proinde si eAtrema supponunt, necesse est' ut accipiantur pro omnibus suis significatis, aut pro nullo: sed aio Pro nullo utos endimus, ergo pro Omnibus ac proinde supponun t naturaliter. EX dictis sequitur quod cum dicimus terminum naturaliter supponere quando accipitur pro Omnibus suis significatis no ratione ampliationis, sed ex naturali connexione e X tremorum, debet adijci,vel propior naturalem repugnantiam, quae includitur in Ipsa natura rerum significata rumper extrema. Nam tam naturale ent hom ininon es e lapiciem , sicut esse animal rationale . Et sicut iste duae propositiones. Nullus homo est animal, ct homo est
animal Aunt contradictoriae ac proinde extrema eodem modo accipiuntur oro suis significatis.&affirmativa est necesSaria, negativa impossibilis ; ita etiam istae duae . Nullus homo est 1apis,& homo est lapis , sunt contradictoriae & negatitra per se est necessata a & affirmativa est per se se Isa: ac proinde sicut i in negatiua uoiectum . praedicatum suppo Nunt pro suis significatis omnibus pro quibus termani iunt a tinat 1 accipi & pro triis redditur necessaria propositio: ira in asiarmatina eXtrema accipiuntur pro omnibus suis signi
82쪽
ficatis & pro omnibus illis e X natura extremorum rec ditur falsa propositio. Sequitur secundo, quod copula abso laitur a tempore nGaalolum quando praedicarum est cle intrinseca ratione subiecti, Vel proprietas eius seci etiam quando praedicatum habet Haturalem repugnantiam cUm natura rei
significatar per subiectum. Consi imat urna hic syllo ismus est de nostracio: Omnis homo est sensibilis , nullus lapis est
feta It 1 Iis, ergo nullus lapis est homo. Igatur in minori copula aololuitur a tempore ac Proinde etat Dema supponunt naturaliter. Probo conseq. qtaoniam alias illae praeinissae essent inhabiles, quia me diu in affirmativa teneretur minus restritote quam in negativa. Qui est: defectus intrinsecus, ut vi de bimos in tractatu de syllogismis. Sequitur denique verum esse quod diκimus non aequi ualere, ter intam lapponere natural ter oc propolitionem in qua existit esse in materia naturali. Ratio est quia materia pronosit: oniam diuiditur eX Parte rerum significatarum quatenus altera alteri naturaliter i 11ζl , vel natiaraliter repugnat , vel in disserenti in habet. Et sic est tripleκ materia scilicet naturalis rem Gaa, ct contingens . At vero suppositio personalis in duo tantum membra diuiditur. scilicet in suppost Ione naturalem, S suppositionem accidentalem. Suppositio autem naturalis termini respicit omnia significata illius pro quibus accipitur non ex vi ampliationis, sed eκ eo quod copula absoluitur a tempore Propter naturalem connexionem , vel repugnantiam inter CX trema . De suppositione autem accidentali statim tacemus si prius tamen soluerius tertium argumentum. Ad tertium argumentum respondetur . Praedicatum illius propositionis ; homo es animal, naturaliter supponere , nam accipit Ur pro omnibus suis significatis. Sed inde non seciuitur quod pro Omnibus illis debeat verificari desubiecto. Aliud est enim terminuiti supponere pro omnibus suis significatas,& ali Ud propopositioiae veri sicari pro omnibus illis . Queadmodum cii dico horno est albus Libiectumno restringitur, sed supponit pro singulis hominibus existex; ous,mbiIominuspropositio noveriticabitur nisi pro homine albo. t a si restringeretur sub ieci ii pro homine albo haec
83쪽
i is homo albus et Abus - Namsi tam vi Di mri,--, - nrt neqtae tam ur, neqzer inrit L ac Ptionem et ait sed distrabale Pro omni bas significatrs, pro qNibus terminii inuenit supponetem S ic etie cum dico,homo est animal, vel omnis homo est animalinon opus est ut praedicatu de subie-dio affirmetur pro omnibus significatis per terminum animal, neque enim distributive supponii praedicatum. Iam vero de suppositione accidentali manifestior erit via ut eius diffinitione intelligamus Quae tripliciter definitur, primo a Petro Hispano. Suppositio accidetalis en acceptio
termini pro illis dulaκ at significatis de quibus verificatur secudum exigentia adiuncti verbi. Vt accipitur subiectum huius homo disputat. Accipitur enim tantum pro praesentibus hominibus. Secunda diffinitio est aliorum modernorum. Suppositio accidentalis contingit v br praedicatum non est de intrinseca ratione subiecti. Tertia diffinitio est, cuiusdamoderni. Suppositio accidentalis est acceptio nominis corrimunis non pro omnibus stris significatis. Et ponit exempla in hac propositione homo iustus est probus. Omnes hae diffinitiones videntur esse diminutae. Prima quidem non videtur e X primere formalem rationem accidentalis suppositionis. Nam cum terminus duinta Mat accipitur pro significatis,
de quibus verificatur secundum exigentiam adium' i verba; aliunde prouenit huiusmodi limitatio. Quemadmodum cudico, homo est animal, subiectium tapponit naturaliter pro
omni ous suis significatis, neque coarctatur ad ea tantum signiticata quae eXistunt secUndum cis erentiam tempstas prinseritas,& hoc quaciem Proilemi e X comparatione e Strem Ο-rum acimuicem, quae inter te habent, vel naturalem coneXionem vel repugnant Lim ta etiam in suppositione accidentali δ' crinas termini oportet considerare habitudinem praedicati ciam tuo te io, unde prouenit quod iubi editam accidentalitra supponat Pro his tantum tignificatis de quibus ver Isicari pote it iecundum e Rigentiam differentiae temporis importatae per copulam . Inde enim limitatur suppositio ter- n1 . Secu Has vero diffinitio etiam videtur diminuta nam
84쪽
pis supponere accidentaliter qud TAN . Nam ut diximus copula absoluitur a tempore ratione rerum significaraiarum per extrema quae habent intrinsecam & naturalem repugnantiam.Non igitur satis est dicere suppositionem accidentalem esse quando praedicatum non est de intrinseca ratione sublesti: sed oportebat adij cere, quando praedicatum p otest couenire subiecto Sc Ho est de intrinseca ratione eius Tertia denique diiunitio in duobus deficit. Alteru esst quia non assignat rationem formalem, quare nomen sirpponat accidentaliter quando non pro omnibus sitis signifieatis ac cipitur si quidem quantum est ex parte suae significationis aptitudinem habet ut pro omnibus accipiatur. Secundo deficit quia eκcludit nomen sinsulare a suppositione acciden tali cum tamen in hac propositione Petrus est albus subiectum supponat accidentaliter,non quia non accipiatur pro omni suo significato,sed quia astrinsitur ut solum accipiatur pro Petro eκistenti secudum differentiam temporis im- Portatam per verbum. Ac proinde non existente Petro etias sint alia alba pro quibus praedicatum accipitur erit falsa iIIa propositio affirmativa quia est de subiecto non suppone te Accidit itaque illi termino ita coarctari propter. accideri talem conuenientiam praedicati cum subiecto. At vero quando aliquod praedicatum habet naturalem conneAionem vel repugnantiam cum illo subiecto singulari non est quare negemus illum lapponere naturaliter 3c accipi pro Petro siue axistenti siue non eκ istenti vi in his propositionibus Petrus est homo, Petrus est lapis. Nulla itaque ratione nome singulare debet excludi a suppositione naturali vel accidetali Denique deficit autor illius diffinitionis etiam in ipso exe-plo quod inducit in hac propositione, homo iustus est Probus. Nam in illa propositione copula ab luitur a disserentia te imporis,cum sit propositio perse & necessaria quia praedicatum est de ratione subiecti. Tametsi pars subiecti utraque rest ringatur ab altera. Nam haec restrictio partium ad inuice a non 3 est ruit naturalem suppositionem totius subiecti quod est terminus complexus. Unde etiam non oporte
bat in diffinitione dicere acceptio nominis quia in rigor CCO M le Num non potest dici nomen. Ex dictis possumus L U E colli-
85쪽
ZI ccillimere diffinitppositionis accidentalis
formalem S eer intrinseca. Suppositio accidentalis est ac ceptio terinini pro suo significato de quo Verificatur secora dum exigentiam verbi Propter indifferentiam praedicaticum subiecto. In qua diffinitione includimus etiam terminum singularem & non excludimus somnunem. Itein conuenimus cum Petro Hispano. Sed insuper explicamus formalem rationem seu radicalem Vnde ProUeniat terminum accidentaliter supponere. EX hac diffinitione & alii, assignatis sequitur quod quotiescunque subiectum supponit accidentaliter etiam praedicatum debet supponere accidentaliter. Et quotiescuque supponit naturaliter debet etiapraedicatum naturaliter supponere . Nam Vtrumque eκ. Demum eximitur a differentia temporis importata per verbum. Sequitur tertio quod quotiescunque propositio est in
materia contingenti eAtrema supponunt accidetaliter quia utrumque extremum astringitur differentiae temporis importatae per Verbum. sequitur quarto. Quotiescunque propositio est in materia naturali extrema supponunt natura in liter non tame vice versa. Nam cu propositio est in materia remota etiam tune e trema su Pponunt naturaliter pro ona 'nibus suis significatis ut iam explicatum est.' Sed quaerit Logicus aut metaphysicus. An haec proposi-ltio animal est homo sit in materia natarali & extrema sup- ponant nat aliter. Pro Parte negativa est argumentumi quia praedicatum non est de intrmisca ratione subiect i qua Mis non repugnet ci: ergo non est in materia naturali sed potius accidentali propter indifferentiani praedicati ad subis ctum.Ac proinde extrema supponunt accidentaliter prolis tantum significatis quae existunt. Sed in oppostum est Iam hic sisII rismus est demonstratio in Dat apti, omne inibilla est homi , omne risibile est animal ergo animal est homo.
Sed antecedens pro utraque praemissa est necessariu S aternae veritati S: ergo S consequens. Non autem posset esse Ια- cessarium animal est nomo nisi copula absolueretur .a et epore: et ori illa proposito est in materia naturali & e X trema uroponunt naturaliter .Huic obiect ioni Respondetur illa pro-vositionem,animal est homo, esse in materia naturali eπρο
86쪽
trema turaliter supponere Pro omnibus suis significatis quatiuis i ita proposicio non reddatur Vera de necessaria pro omnibus so nificatis subiecti. Non enim est propositis de omni. Seci sufficix ouod pracdicatum sit de intrinseca rati ne alicuius animalis S tu hoc sensis concluditur illa propositioi, Ilogistice ex prae musis necessari &per se. Seu de
copia quintum De reliquis dimonibus
V A UT A diuisio fit a Petro Hispano suppG
sitionis accidentalis in suppositionem commvitem & 6reppofitionem diseretam. Suppositio commis est acceptio termini communis ut homo: cimit. Suppositio disereta vel singularis est ac reptio termini singulam ves communis singulariZal, pro onomine demonstrativo. Vt Petrus currit, hic homo estamus.
G rea hanc diuisionem ad uerte in primis potulisse PetruHi l pans in personalem suppositionem accipere pro diuiso dc non folurn accidentalem vi includeret etiam naturalem in qua termini possunt supponere communiter, vel singulariter. Nam in hac propositione, homo est animalo Subiectum non minus communiter supponit quam in hae, homo es h almus S in hac hic homo est animat non minus singulariter supponit subiectum , quam in hac hic homo est albus. Neque erat inconueniens suppositionem Personalem dupliciter diuidi , primo in naturalem & accidentalem S secundo in communem & lingularem . Nam res oectu diuersarum rationum idem diuisum potest cloa-bus diuisionibus substerni. Ad uerre secundo , qHam Prae ter communem moduim loquendi Dialecticorum diffinierant aliqui. iuppositionem accidentalem esse acceptionem nomis communis . Ecce enim Petrus Hispanus diuidit accidentalem suppositionem in communem & singulare E et ergo
87쪽
ergo non coarctatur accidentalis suppositio duntaxat ad nomen commune.Aduerte tertio nomen commune potest singulariter supponere non solum in voce sed etiam in mente dum adiugitur illi syncathegorema demons Satiuu ves quomodolibet alias restringatur nomen commune ad supponε- dum pro uno tantum singulari. Ut si dicas hic homo currit, homo qui est Petrus disputat ille terminus homo in voce&in mente supponit singulariter. Denique ad intelligentiam huius diuisionis sufficit dignoscere inter terminum communem Sc singularem.Ille enim dicitur communis qui ex modo suae significationis potest pro pluribus univoce accipi singularis vero qui ex modo tuae significationis potest viii
uoce pro uno tantum supponere. DiXimus ex modo suae sinnificationis quia sunt aliqui termini communes, quibus a parte rei naturaliter repugnat correspondere plura significata,qualis est hic terminus, Imud us,luna, quilunt teri 1 4ni communes ex modo suae significationis Sc pro vi a nobis concipiuntur. Et univoce supponeren i pro pluribus si Deus crearet plures mundos & lunas. Sed maior difficultas est de in hoc nomine Deus si pro vero Deo accipiatur, na repugnat intrinsece ex parte rei significate esse plures Deos. Est enim intrinsecum & essentiale Deo ut sit hic Deus. Nihilominus propter impersectum modum nostri conceptus quo Deum concipimus confuse & non sicuti est dicunt Eine terminum communem. Na si per impossibile aliquis admitteret duos veros Deos eodem conceptu repra sentaret illos duos singulares Deos. Quinta diuisio est lecundum Petrum Hispanum suppositionis communis in suppolsitionem determinata de consulam. Suppositio determinata est acceptio term 1 ni comunis vel indefinite sine signo vel cum signo particulari, ut homo disputat. quidam homo disputat. Suppositionem
Vero confusam ait elle acceptionem termini commUnis cu
s no vniuersali ut supponunt extrema huius Propositio- nu,omnis homo est animal & huius etiam talom animal est homo,Rursus diuidit confusam suppositionem in distributivam ct confusam tantum. Confusa distributiva est accentio termini distributi ut supponit subiec um huius, omnis homo est animal. Confusa vero tantum est illa acceptio termini confuse supponentis & non distributive. Vt praedica
88쪽
MEuius omnis homo est animal .Hare Petros Hispanus*Fateor tame diuisonet pra/1crarii & subcliuisione distinctius comodius fieri potuisse ad utilitate Dialeistaeae disputationis sub hac forma. Suppositio comunis alia est distr, tiua Malia particul ris. Suppositio cistributiva est a Gemio. termini communis qui as aliquos gno uniuersaIi sic afficitur ut
uniuersaliter accipiatur pro omnibus suis significatisseeuduis Vigetia copulae,ut subiectu huius,omnis. horrno cUrrit S huius Nullus homo est anilial. Vbi etia praedicatu distrab-ue supponit.Suppositio vero particularis est accestitio terrs lini c5munis 5 distributi ut si dicas homo est aIbus,quida homo est albus. Sed haec suppositio, particularis est duplex. Alia enim ess determinata S alia cohasa. Determinata suμ- Positio estiacceptio termini eX parte cuius propositio, Pr uno latu supposito veni sicari potem Sic supponiti subiectu bharu, homo est albus limito non est albus. . Particulatas vera, lappositio cofusa es faeceptio termini eX parte cui Us propositio no pos uiat ad sui veritate virusu Dpositu, ut pria a tu huius omnis homoaestanimal supponiti cotula: quia illa propositio ad sui; veritate no exigit Praedicatu pro uno aliquo supposito accipi. Neq; enim:Doteris inferret: stac pr positione onmis homo est animal; aliquod an mia fessFot nε hominem a praedicatu in illa uniuersaltipro ali de alio lapposito sigillatim potens res podere singulis sup oositis subiecti. Di i potest reipodis quia si aliquod animal determinatu fuerit omnis homo etia illa et id vem,omnis homo est ani-naal. No enim eXigit sed neq; excludi cu suppositio est confusa , posse propositi, ne pro aliquoiderern inato supposito verificari: sed manet inclineres S idcirco cofusa suo oositio dicitur. Haec onania ineliis e NepID & eXercitio intellio uturi qui diffi nitio neco'rehedatur. Qui da moderni volueritne diffiniresuppositione coiiasam Ieri uini Perlioc quod accipi.
tur pto suis signifkatis disi tim numelatis, ut si di eas omnis homo es h any I, perinde est ac si diceres Omnis homo est
hoc animal, vel hoc alii mal Vel hoc an'mal sed ita: ceκDIica-.tio nosolum est inutilis ad Veritate uropositionis vel falsitate indaganda sed et in cofusior eκplicatio esse Veritati x illius
Propositionis collocad Pro praedicato totu illud di nunc ae
89쪽
infinit si Qua ob re nos di Rimus no opus esse ad suppostione cofusam termini designare immediate aliquod sonis eatῶ particulare ad veritate vel falsitat ei positionis indu db Sed atrude incipi edu est ad huiusmodi indagatione, scilior ex parte signi vel termini unde cofusio prouenit.v. . si vesti ty huius, omnis homo est animal ve Iis eXam mare i ius de bes singula significata subiect i sigillatim demostrare sub hac forma, hic homo est animal Siste homo est animal : Sc. &tuc ia praedicatu ablata connisione uerificabitur in stirnuuis propolationabus pro aliquo determinato iupposito. bc fξt in hoc loco Moderni numeravae signa vel terminos a quib' prouenit suppositio distributiva vel cffula. Na determ nata suppositio manifesta est ubi terminus tomunis nullo signo afficitur vel cu alsuo particulari ad iugitur. Vt homo . sputat, quida homo disputat. Signa itaq; distributiva vel Granimi.
si divisim accipiatur: Sicut in hac ppositione Petrus S Paulus est homo In qua subiectu no est votu illud Petrus S Paulus: ita ut coiuctio essiciatur pars subiecti, sic enim esset falsa propositio, Da fieret tensus, aliquid quod est Petrus Sc Pau-
nis costas eκ duobus singularib' diuisim,supponit enim pro Petro & supponit pro Paulo. Id quod in eius co traditioria
manifestius est. Petrus vel Paulus no est homo albus, que vera est, altero illoru nigro e Aisteti. AEqui ualet enim huic. Aliquid quod est Petrus vel Paulus no est homo albus. Et eius c5tradictoria affirmativa aequivalet huic, omne quod est Petrus vel Paulus est homo albus. Unde falsa est in calta posito. Si aute coluistio &, copulatim acciperetur,sicut in hac pro politione Petrus de Paulus sunt duo hornines ,ridc totu sublectu est terminus singularis collectivus & coiuctio efficitur pars subiecti. Iavero obseruada sunt documeta circa officiuDoeumenta signoru distribuet tu Sc cofundet tu terminos Primu doctur
de impediatur.V. g. in hac Dropositione,omnis homo est animal, subiectu accipitur distribu triae Et praedicatu cofuse. Si aute praeponas negatione eide propositioni Sc dicas no om-
90쪽
ne ne ciis iuuat bub nis homo est animal impeditur C Uiectu Sc ipsa nitet negatio impeditur a signo uniuersali assi metuo ac proinde subiectu manet determinate suppones de praedicatis distribuesue. Et hoc opter natura negationis qua Negeria οβ diciti esse malignatis natura Quia totu quod post se, inuenit malignantia destruit & eius oppositu Ponit. Secudu rio umetu est digna natura. uniuerialia negativa distribulat omnes terminos communes post se positos itisi alinde impediatur. v. g. Nullus horno est albus, si biectu & praedicatusippomini distributive. Sed in hac. Nullus homo no est albus praedicatu supponit constrisna aequivalet huic. Omnis horno est albus. Si aute di eas. Nullus homo est omne albu subiectum supponit distributive &. Praedicatu cofuse. AEu uiualet enim huic, omnis homo albunon est. desit terim documentu. Quotiestunque ablata
negatione remanet aliquis terminus dii tributus respectu alterius determinate supponerios tuc apposita negatione aut signo negativo terminus distributus remanet, e5fuse respoctu alterius qui supponebat deteria uatn qui posita negatione distributive supponit. Qilartu do luetu sit ablato signti uniuersali negativo supere Iliaciquis tertiam' distributus peinu alterius c5fuse supponentis,tuc itera posita negati ne terminus distributus tralit in determinata suppositione: Eo terminus qui erat coluse,irasit in distributiva suppoli tione respectu alterius supponem determinate. Ε Lex eptu. Si ab hac prono sitione, Non omnis .homo estbanimal, auferasn egatio ne, dem ane Ela Di e cit u .dM U 'tu in respe ct u praeoica-t1 cofuse supponentis. Si vero iserum adijeiasmegatione subiectit supponit determinate i& praedicatu respectu illius distrio utine. Ex citctis collige obiter, mala.esse consequentia a contusa ad determinata suppolitionem. Sed a determinata ad contariam bona est Coliassequerntia. v x. si exhac omnis homo est animal inferas ergo animal est oninis bono mala est cosequetia, nam antecedeS in veru Sc consecustos falsum. Ecotrario vero bona est cosequetia v. g aliquod animal est omnis homo, ergo omnis homo est anima I. Na plus reo uisitadsui veritate antecedes qua coseques. Sed de hoc inferius phira dicemus. Ultim documen tu lit. Quando unum signum negatruum fertur in alterum. negativum inuicem se. Im-diunt ita ut neutrius virtus vltra secundum sista vin transeat