Opera, cum edita, tum inedita, ad autographi fidem et integritatem expressa, impensa et jussu regio

발행: 1790년

분량: 577페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

NOVAE HISPAN. LIBER VI.

CAPUT CLXXXIV.

De Coin Arar AcatlanenSi, Seu Serpentum medicina.

Radicem fundit Balatae similem, caules modicoS: et in eis folia Lini, longa, tenuiaque, et flores coccineOS. Me detur ictibuS Serpentum impOSita, Unde nomen. Radix Succo manat, frigidaque , humenti, et lubrica constat natura. Nascitur in editis, planisque locis regionum calidarum Miste cae inserioris.

CAPUT CLXXXV.

De c0ZA LOXINUITE , seu herba Iridis. Herbula est radici tenui, et longiusculae innixa, unde profert caules: et in eis folia rutacea , Stipantia. utrinque caulem ordine quodam, floresque albos et candentes forma maxim. Frigida est, Sicca, et adstringens. Extergit dentes , gingivaS carne explet, ac putredinem omnem dissipat; qua in re praestanda mirabile est medicamentum , Si tusa ipsa, CommanSave, aut ejus succus applicetur: ulceribus etiam Pudendorum Succurrit, aliaque non pauca praestat auxilia praedictae temperiei peculiaria. Nascitur in cesidis, tenaperatisque collibus Misi eoae inferioris.

222쪽

' HISTOR. PLANTARUM

CAPUT CLXXXVI.

De cogTI ATLI Acatlanensi altera. Herbula est Adianto similis, radicibus innixa fibris similibus , ac intra Iuleis, unde prodeunt cauleS tenues: et in eis folia paene Adianti, flores vero piloSi, parvi , exl lesque. Radix est dulcis, et amaritudinis cujusdam particeps, subtiliumque partium. JuS decocti radicum epotum urinam evocat, et renum calorem , et dolorem mitigat, fluxum vero alvi puerorum cohibend radiceS epotae eX aqua Se munciae menSura, et Succus opitulatur oculis. Nascitur juxta flumina, et loca humentia calidarum regionum , ae prae cipue Mistecae inferioris. Videtur vero ad species Cocoettio

pertinere. CAPUT CLXXXVII.

De ATEI Acatlanensi quarta. Radici insistit longae, tuberosaeque, unde prodeunt caules tenueS, tereteS, et per terram sparsi: et in iis folia origani , terna, et minime Serrata, ac floreS modici, et purpurei. Radix est aliquantisper dulcis, et moderati caloris. oculis medetur Succus ejus tentatis inflammatione, capitis tollit dolorem, et intertrigineS curat. Nascitur in temperatis Misecae inferioris regionibus juxta fluminum ripas.

223쪽

CAPUT CLXXXVIII.

De Co Yx HIPATLI, Seu medicina lutei soris. Radices fundit Paeoniae similes, Bu glossi solia, et flores Buphthalmi luteos, unde nomen. RadiX est calida ter tio ordine, glutinosaque. DySenteritS medetur unciae unius mensura devorata, Vomitum Si Stit, Sanguinemque undecunque desuetatem. Nascitur editis, planisque locis regionum temperatarum, quale est Acatlanum Mistecae inferioris.

CAPUT CLXXXIX.

De CA PANT, Seu Batatae medicina. Radices fert multas, AsphodelO , aut Batatis Similes, unde nomen, et inde cauleS mittit tenues: et in eis folia frumenta Cea, longa, et tenuia, flores luteOS, parVOS, et vascula referta semine. Acris est radiX , ac paene quarto ordine calefaciens, et Subtilium partium. LumbricoS pellit, ac ventris dolorem Sedat semunciae pondere Semel, aut bis singulis diebus epota. Provenit in Misteca inferiori.

De OA CPATLI Atyaquensi prima. Herba est radici innixa capillatae , unde Oriuntur Cau-leS tenues, tereteS, et fragiles: et in eis folia Urticae, aut

224쪽

216 ChamaedryoS Serrata. Radix est dulcis , moderati caloris, Glycyrrhi Zae similis, et guberneo cortice veStita. EXhibetur jus decocti radicum pituitosa excrementa cum lotio reddentibuS , aut aqua, in qua radices contusae aliquandiu sint maceratae. NaSCitur in collibus temperatis , aut frigidis Mistecae inferioris.

Arbor est folia serens obrotunda, venosa , bina, et Ordine ramos Stipantia, floreque, ut referunt, nullo. Cortextritus, et epotus SeX obolorum pondere curat dysenterias. Nascitur Atodiaque Mistecae inferioriS.

De cogoPATLI At Uaquensi. Radix est crassa, Mali Medicae folia, ac flos nullus. Radix est acris, nonnihil amara, calidaeque et Siccae ordine fere quarto temperiei; atque ita drachmae unius mensura devorata flatum discutit , ac dolorem ventris tollit. Provenit in montibus, jugisque calidarum regionum Miste-cae inferioris.

225쪽

NOVAE HISPAN. LIBER VI

CAPUT CXCIII.

De CozPATLI Atodiaquensi. et III adicibus insistit surculosis, candidisque, Sed luteo cortice vestitis , unde oriuntur caules lignosi : et in eis folia Rorismarini coronariae, ac flos albus, et modicus. Sapore insigni caret , frigidaque , et Sicca temperie conStat. Radix tosta, in laevorem redacta, atque eX aqua resoluta, de vorataque Semunciae pondere, eXhibetur Sanguinem cum urina reddentibus, ac pituitosa eXcrementa. Nascitur in collibus calidis Mistecae inferioris.

Radicibus firmatur longis, et tenuibus , unde eduntur Peucedani folia, ac in SummiS caulibus pallentes flores, ace vatique. Radix est insipida, aut nonnihil dulcis, frigida, humidaque , aut caloris moderati, cum quadam lubricitate. Eadem trita , epotaque duarum drachmarum pondere bis die, doloribus universi corporiS medetur. Nascitur in CollibuS , montibusque regionum calidarum Misi eoae inferioris, magnamque cum Panace Asclepio habet similitudinem.

226쪽

HISTOR. PLANTARUM

CAPUT CXCV.

De C0 LPATLI At aquenSi Radix est crassa, et aliquantisper fulva, caules longi, et hirsuti , folia Sennae, ordine ex utraque Caulis parte disposita, flores purpurei, et fructUS phaseolorum modo. Radix est amara, Sicca , et adstringens. Eadem in laevorem redacta, ac Semunciae pondere ex aqua bibita, lienis medetur assectibus. Nascitur montosis, ac campestribuS lo eis regionum temperatarum Mistecae inferioris.

CAPUT CXCVI.

Radice firmatur longa, et tenui, unde oriuntur caules dodrantales: et in eis folia pennis avium similia. Nonnihil sentitur dulcis , et moderate calefacit, lubricaque est, unde nomen. ΜOrbis oculorum Subvenit, et carnem Supervacaneam reprimit succus ex gossypio instillatus. Nascitur in collibus, et convallibus temperatis Mistecae inferioris.

CAPUT CXCVII.

De COATI ATLi Atoaquensi Radicem fundit parvam , et tenuem, Batatae modicae forma, treS , aut quatuor cauliculoS , pediculosve , quorum

227쪽

NOVAE HISPAN. LIBER VI.

2 Iue singulis appendet solium Ocymi quoddam, exiguum , orbiculare, pauliSper Serratum , et florem candentem. RadiX senatitur dulcis, ac moderati paene Caloris, etSi nonnullam amaritudinem praeseserat. RadiceS, foliaque tusa atque ex aqua devorata febribus medentur, illita idem praestant. Nascitur temperatis montibuS Mistecae inferioris.

CAPUT CXCVIII.

De GH PATLI Tepurculi liae. Radici insistit Napo simili, et e viridi candeScenti, unde oriuntur CauleS tenueS, quatuor dodranteS longi, ornati foliis mucronibus haStarum SimilibuS, et qua parte maXime amplificantur, quatuor lati S UnciaS, ac floreS candentes. Saporis est expers , frigidaque , et humida natura , ac nonnihil glutinosa. Jus decocti soliorum abortum cohibet. Nascitur in calidis Tepuzculullae Miste ae SuperioriS.

De C0ZAHVIAXO HIPATLI, Seu medicina soris lutei. Radicem profert longam , et tenuem , et eX ea cauleSquatuor dodrantes longos, OrnatoS foliiS Serratis, oblongis, subalbidis, et hirsutis inferne , Superne vero non adeo, Si miles 2 tomio, ac flores luteos, unde nomen. OStendit radix nonnihil amaritudinis, et secundi ordinis calorem cum

228쪽

st et o HISTOR. PLANTARUM , &c.

quadam dulcedine. Dolorem VentriS puerorum, ortum e frigore, curat; neque aliud narratur de ea herba praesidium, quamobrem depingendam non curavi. Provenit in frigidis Tepitaculullae juxta flumina Mistecae Superioris.

De CHICHILTI ATLI Tanguit lanensi Radici innititur molli, succo plenae, tranSVerSim Sitae, et magnae ; unde proferuntur cauleS tereteS , longi, fusci, cavi: et in eis solia Origani, minime Serrata, et floreS Coccinei , unde nomen. Frigida husnidaque, et glutinoSa natu ra radiX ConStat, necnon et linguam, atque OS, dum gusta tur, lancinante, quemadmodum facere Solent quae siuequex-quio dicuntur ab Indis; quo fit, ut inflammationes repellat admota. Nascitur in collibus, vallibusque regionum frigidarum Mistecae SuperioriS.

229쪽

DE HISTORIA PLANTARU Μ

LIBER SEPTIMUS,

FRANCISCO UERNANDO,

MEDICO ATQUE HISTORICO

PHILIPPI II. HISPAN. ET INDIAR. REGIS,

ΕΤ TOTIUS NOVI ORBIS MEDICO PRIMARIO, AUCTORE

CAPUT L

Radice firmatur Coi ixis surculo fibrato Simili, unde nomen ; e qua funduntur Caules exiles, geniculatique per intervalla , et triangulares: solia Ocymi, terna, majora i

men , et minime Serrata, ac floreS, ut reserunt, nulli. Ra dices sunt dulces, frigidae temperiei, aut caloris temper ti. I umoreS praeter naturam repellunt tusae , et admotae, piaeter alia remedia, quae ex ea temperie vir non omnino amethodus assumere poteSt. Nascitur in calidis Thuaiani.

230쪽

HISTOR. PLANTARUM

CAPUT II.

De CET I, seu pede unico. Radices fundit similes capillis , et candenteS, solia ob longa , exilem et purpureum florem , et caules dodrantales. Frigidae , et adstringentis est naturae ; quo sit, ut folia tu-sa , atque applicata medeantur praeter naturam tumoribuS. Provenit Tepecuacuilai

CAPUT III.

De TOTOT Ira, Seu pede Passeris.

ΤοToYCXITL vocata herba, quod producat folia passerinis pedibus similia , sinuosa nempe , et in quinque , aut plures cuspides more Quinquefolii, aut Heptaphylli divisa, radicem fundit ovis gallinarum Pyrove sorma , et magnitu dine similem, lacte affluentem , eX qua caulem profert teretem , lentum , repentem humi, et in eo qualia diximus, folia, florem Malvae purpureum, Sed minorem. Radix, quae calidarum est virium, et grato Sapore ConStat , tusa, atque eX aqua Unciae uniuS pondere devorata universos inferna parte humores citra noxam , aut ullam molestiam purgat. Temperato , frigidove gaudet caelo, Augustoque, aut Septembri mense floret. Sunt, qui vocent eamdem herbam Cantlattasan , quoniam more ceterarum herbarum hu-

SEARCH

MENU NAVIGATION