장음표시 사용
271쪽
De cOCHIZpATLI, Seu medicina sop0rem inducente.
Herba est quatuor dodranteS longa, purpureis caulibus, soliis ternis, et rotundis, luteis, ut aiunt, floribuS, parvisque , ac modicis Siliquis. Frigida est, ae glutinosa. Succus infusus naribus Soporem inseri, unde nomen. Nascitur in calidis Ane recutici circa campestria loca.
Arbor est Teton antli Similis, adeoqIle ejus specieS, Sed
minime spinifera. Succus eXpreSSuS acori infantium instilla-i ius somnum dicitur evocare, unde eSt impoSitum ei nomen. Nascitur apud Ttz0canenses.
De coco TON 2Dacapichilensi, seu herba nonnihil acri. FIerba est parva, radicibus innixa fibris similibus, e quibus profert caules tenueS, ac breves, et in eis folia Ocymi, Serra ta, et in Summis caulibus flores Corrhidae capitibus similes, initio nonnihil purpurascentes, et procedente tempore candid OS. Frigida, et lubrica constat natura, quamobrem inflammatis octialis egregie medetur. Nascitur in locis campestribus 2Dacapichilae.
272쪽
De CONUIXTMEC ATL , seu fune Lacertae. Volubilis genus est soliis longis, et angustis, floribus, ut ferunt, albidis. Frigida, conStat et humida natura , nonnihil foetida, et cujus succus placet febrem. Provenit Tet0m- pauci frigidis locis juxta aquaS.
Herba est excelsa, oblongis foliis, et floribus similibus Chrysanthemo. Calida est, et glutinOSa natura , dysentericis utili, praecipue si misceatur fumuS Oc0il. Folia iuga, et imposita scabiei, et aliis parviS inflammationibus dicuntur mede ri. Ρrovenit in calidis Quauhquechume.
De CHAPOLM HUITL , seu arbore cicadae. Radici insistit magnae, e qua sundit caule8 tenues, floresque hirsutos, et modicΟS. RadiX adstringit haud sine quadam calefactione, et cortice rubro tegitur. Sapit Castaneas, quae ferculorum gratia e Siceari, et in annUOS USus recon di solent. AliquantiSper Vero amara eSt. COrteX tritu S me detur parvis tumoribus , et Scabiei.
273쪽
Herba est radicibus insistens glandibus Similibus, multisque , unde proseri caules , et in eis folia trifida , ternave, longa , et anguSta , flores in cacumine binos, purpureos in ambitu , circa medium vero pallenteS, stellatosque. Radices sunt acriS SaporiS, et nonnihil amarae, calidaeque ordine tertio temperiei, pectori utiles, et guStu Odorae.
Radicem profert fibratam , solia Leguminis, flores spi
catos purpureosque, et cauleS quatuor dodrantes longos. Insigni sapore caret, Videturque aut ad temperiem pertinere, aut frigoris nonnihil participare ; et tamen exhibentur soliatusa, ac reSoluta eX aqua unciae uniuS pondere enixis, Seu ad menses evocandos, Seu ad membra interiora, ut habent de more , corroboranda , et eXanthemata eXpellenda. Nascitur Tanguillani, oppidi nobilis Mistecae Superioris, necnon apud LimexoletincenSES.
274쪽
De CACANUAXOCHITLI prima , seu sore Cacahuati Radices fundit crassas, fibrata8que, cauleS dodrantales, folia cordis figura , et floreS purpureOS. DulciS eSt radix, et nonnullam praefert amaritudinem, et cum siccitate calorem. Eadem laevigata, ae epota Semunciae pondere dysenteriis medetur. NaScitur Tanguillani Mistecae superioris.
De Cm LPATI, Seu immauhcapalli. Herba est parva , obrotundae insistenS radici , pontica nuce paulo majori, unde profert CauleS tenueS, teretesque, et in eis folia parva , exilia, et per intervalla caulis coacervata , floreS Vero longΟS, tenueS, et Coccineos, hinc et inde exorientes. Radix eSt candida, tenera, frigida natura, et nullo insigni sapore, aut paulisper dulci , et salivoso. Lacte manat, quod medetur antiquis plagis. Nascitur intemperatis collibus Albaquensibus Misi eoae inferioris.
De CHICHILTIC CAPATLI Tepexicensi, seu medicina Volubilis rubet. Radicibus firmatur tenuibus, et brevibus , fibratisque,
275쪽
26 7 unde prodeunt cauliculi tereteS, tenues, duos dodrantes longi , et volubiles; et in eis folia per intervalla ramulorum terna, per ambitumque Seissa, Origani forma , et magnitudine , et flores coccinei. Frigida , humidaque , et glutinosa natura constat. JuS decocti foliorum, atque radicum ejus confert diarrhoei8, et dysenteritS, caloremque corporiS uni versi contemperare dicitur. Nascitur in frigidis collibus sexicensis agri.
Radicibus adhaeret lignosis, Batatis parvis Similibus, unde prodeunt caules longi, tenues, tereteSque , et in eis folia saligna , cyanei flores, orbiculis multis , et parvis inter se cohaerentibu S SimileS, ubi continetur Semen. Saporis videtur, odorisque insigniS eXpers , et mediocriS caloriS, aut temperiei in frigus nonnihil inclinantis; et tamen venerem mirum in modum eXcitare dicitur radix trita , et ex vino semunciae potata pondere ; quod fiet, aut ratione humoris, et caloris moderati, aut proprietate quadam nobis inco gnita. Nascitur in collibus vallibusve frigidarum regioniana
276쪽
De COAPATII, seu medicina serpentuim Tan uitianensi. Radicem fundit longam , ae tenuem , et eX ea frequentes ramulos ornatOS foliis longi S, angustis, hirsutisque inferne, et subalbidis, et luteos flores. Frigida videtur, et lubrica natura. Medetur venenatiS potionibu S, ictibusque serpentum, ter, aut quater Per Singulos dieS admota vulneri, aut semunciae menSura e liquore congruenti resoluta, at que epotata. Nascitur in collibuS frigidis Mistecae superioris.
De COAGHIMPATII Secunda, seu medicina dolorum.
Radices profert longas , tenues, et capillatas, et inde caules teretes, et tenueS, Ornatos foliis Origani, nonnihil serratis, CavoSque, Velut et radiceS. ΙnSigni Sapore caret, aut paululum est dulcis, atque moderati caloris. Adversus corporis dolores dicitur vim habere maximam, et articulares morbos illita , aut devorata. Provenit Anguillani Misi eoae superioris in locis frigentibus.
277쪽
NOVAE HISPAN. LIBER VII. et 69
ae tota eXilis , repens per terram , Candidis, et stellatis omni ex parte referta flosculis ; radicibus , ac soliolis parvis, et tenuibus , cauliculiS Vero geniculatis. Nonnihil calens, et amara eSt, CujuS Unciae UniuS decoctae ex aquae unciis duodenis ad tertias epotum jus per Superna , atque inferna vacuat pituitam , ae bilina, atque ita appetentiam excitat, et vomitum coercet: Sumendum tamen matutino quatuor , aut pluribus, si opus sit, continuis diebus. Nascitur calidis , et sabulosis maxacae lociS.
Radicem profert digitalis amplitudinis, et craSSo cortice vestitam , folia serrata , quina, Angelicae fere forma, aut Elaphobosci, cujus speciem eSSe arbitror : nam et flores in umbellam compositi Sunt , et eX albo pallescentes , ac Semen orbiculare est, SaliVOSum , Odorum, et paulisper aere: radix, quae calida , et Sicca est ordine Secundo, initio Pastina-Cam Sapit, ac tandem acris Sentitur, et guttur pungens. Eadem tusa , et admota umbilico dicitur diarrhoeas, devorata vero tuSSi in Compescere , et raucedini auXiliari. Provenit in planiS temperatisque locis , ac montium faucibus agri Huaxacensis, et 2 tz0canensis , ubi Cacapultic vocant , necnon Michuacant, ubi Caniume.
278쪽
De COTOTENTZON Huaxatensi, seu barba Vulsis. Herbula est cauliculoS tenueS , ac tereteS proferenS, lignososque e radice magna , longa, et unguentum Olente, atque sapiente, folia terna , parva , ac Medicae Sylvestri similia. 'unt radices ejus permistas Texca achili, et Tullanovatae , seu Herbae piperis longi , illitasque aiiecto loco, paralysi mederi, et intermortuae paene CarniS SenSum exciatare. Nascitur in temperatis Huaxacae lociS, campestribusque, ac montium faucibuS , ubi narrant dentium , temporumque admotam dolorem Sedare.
De COAGHUIZPATLI tertia, seu medicina doloris. Herbula est radicis longae, ac tenuiS et eXilibus cauliculis per terram sparsis , resertis tenuissimiS foliis , per intervalla coarcervatis, ac candidis flosculis. Amara est radix, aerisque , et gradu tertio calens, ac Sicca. Eadem dolores ac praecipue dentium lenit, et nervorum Contractiones Solvit duarum drachmarum pondere ex aqua devorata aliquot continuis diebus , Singulis quibuSque Semel. Nascitur clementi Huaxacae , et Tilanci caelo.
279쪽
De COCOMAHUITT HuaxacensLArbor est Leguminis ferens folia, et Circa eorum exortum exiles flosculos, ac rubeScentem Succum. Frigida sic caque ConStat natura. Syncopi , et lassitudini dicitur conferre Succus Semunciae devoratus menSura Semel, aut bis singulis quibusque diebus.
Radicibus insistit surculosis, unde mittit caules tenues, rectOS , rotundos, hirSutos , et subalbidos, et in eis folia origani, angustiora, rara, et per intervalla terna, et in cacumine flosculos coccineos , longiuScul OS , et Comantes. Sapore , et odore insigni caret. Frigida est, nec paulum adstringens; et tamen dysentericis dicitur conferre. Nascitur intemperatis maxacae locis.
280쪽
Herbula est surculosis innixa radicibus, Unde cauliculos profert tenues, tereteS, et lignosos, et in eis foliola exi lia , ac luteos flosculos. Radix eSt amara, calidaque et Sicca ordine tertio, gutturque urenS. Eadem tusa impositaque quorumvis membrorum Sedat dolores , hydropi medetur, sanguinem fluentem cohibet, et tumoreS praeter naturam discutit trium drachmarum pondere reSoluta eX aqua , atque epotata. Nascitur in temperatis collibuS, SaXOSisque, et montium faucibus agri Huaxa censis.
De CHILLI Indiae orientalis. Quod Mexicani C 11 1 1 Orientale vocant, ArabeS , Persae , et I urcae Gengibit appellant, officinae vero Gingiber, aut Zingiber , nascitur in omnibus Indiae provinciis excultum Satumque Semine, aut radice : nam quod Sponte provenit , flocci penditur. Nascitur etiam in Insulis Philippicis, translatumque jam est ad Haitinos , et Μexicanos, ubi id ad vivum exprimendum curavimus, et ut eXiStimo , etiam ad Hispanos, etsi nesciam , an apud eos nasci voluerit. Duo Sunt ejus genera, mas, et femina. De mare sub Ancoae