장음표시 사용
281쪽
nomine alias nobis dictum est. Femina , Seu Vulgare Zin-giber herba est duas, tresve SpithamaS longa, radicibus tuberosis , et tranSVessis, unde Proseri Caules Arundini similes , et in eis folia longa , et angusta, Iridi, aut Gladiolo paria , et in summiS caulibus capitula Stoechadi quadante nus similia. Seritur pingui, stercoratoque , et pulchre eX- culto solo, et humilibus quibusdam arboribus adumbrato, regionum calidarum menSe Martio , radice in frusta pollicis magnitudini dissecta , quinque digitorum intervallo , ac totidem paene profunditate , legitur terra , rigaturque statim a satu , ac deinde bis per SingulaS quaSque Septimanas , aut Semel tanthina , Si udus Sit natura locus. Sarriendum etiam eSt, Sed ita , ut plantae novellae non convellantur , aut ulla afficiantur injuria. ESi autem terra ter, quaterve per SinguloS annos repastinanda. Vindemia si are scentibus foliis , quod juxta initium Januarii accidere solet. Vulso vero, ut commode recondi pOSSit, corradendus cortex exterior eSt, conjiciendumque in labellum plenum muria , et permittendum ibi horam unam , aut dimidiam manere; mox soli exponendum aequali temporis intervallo, ac demum stragulis sub tecto inSternendum , donec humor omnis exhalet; quod Si adhuc madens perseveret, Soli rursus exponi oportebit: si vero alio tranSferri conveniat, te ra opertas radiceS Servari erit necessarium thecis inclusas,
282쪽
noctu operiri, atque interdiu patere caelo. De facultate nihil in tanta luce habeo dicere: illud narrant Indiae orientalis incolae conscissam hanc radicem, permistamque aliis herbis, et aceto, Oleo , ac sale conditam in acetariis edi, naui non in quibusque Indiae partibus, praecipue, si humidiores sint, aeque est, ae apud nos, acriS, et urenS.
De coZAVMAPATLI, seu lutea medicina. Herba est radici insistens napo simili , unde profert volubiles caules , et in eis folia laevis Smilacis, sed undulata per ambitum et alterutra velut alata parte , fructum Vero Obrotundum , et rubentem, nucis ponticae forma, et magnitudine , quatuor tamen distinctum striis. Calida, Siccaque natura ConStat, et Subamaro Sapore, resinosoque. Pectori confert , et febrium intermittentium horroribus medetur. Nascitur in editiS locis , et faucibus montium regionum temperatarum, atque adeo agri MeXicensis.
283쪽
Radicem fundit tenuem , et capillatam , et inde caules ornatos foliis Amygdali, minutim Serratis , ac albis, ut ferunt , floribus. Frigida natura conStat ; unde nomen. Erysipelatis dicitur mederi, praecipue Si I lachino oohiti, et Te-sehuexotl adjungantur. Nascitur in collibus temperatis T sexicti
Ad Limonii genera videtur pertinere ; Verum radices capillis similes sunt, unde prodeunt cauliculi tenues , inserna praecipue parte Ornati soliis Obrotundis , parvis, Belae similibus , ac circa Superiora Semine eXili rubeoque. Folia sunt frigida , Siccaque cum nonnulla amaritudine. I umores praeter naturam applicata repellunt, et fluxiones devorata sistunt. Nascitur in calidis locis juxta flumis num praecipue ripas, et humida alia loca.
libus , soliis Ocymi , serraiis , floribus exilibus , purpureis
284쪽
que , et Vasculis, quae hiantia , et in tres partes divisa ostendunt semina orbicularia , parva et similia lithospermo. Frigida , et humida videtur constare natura, aut moder te calida, salivoSaque. Eadem eX aqua epota unciae unius pondere dolores mitigat, unde nomen. Nascitur frigidis, planisque Tilanci locis juxta ripas fluminum.
285쪽
ET TOTIUS NOVI ORBIS MEDICO PRIMARIO, AUCTORE.
De EPAXmrura , seu herba Vulpeculae Indicae. Radicem profert fibratam, solia Ocymi , circinata , et oblongiora , flores luteos, capillorum longiuSculorum et te.. nuiorum instar. Radix est temperata , aut in frigiditatem nonnihil inclinans , Odorisque graVis , Unde nomen. Curat aurium dolorem, et saniem inde effluentem extergit succus radicum foliorumve auribus instillatus. Idem praestant folia trita, ac Circumcirca applicata : radices vero ipsae Semunciae pondere devoratae quartanis dicuntur mederi.
286쪽
De E APATLI , seu medicina venti.
Lauri species est, Sed nostrate minor, ac minoribus soliis , cetera similis. Rus Suisumigio paralysi indigenae medentur , jus vero decocti adhibent lotionibus , ac balneis, aufert lassitudinem , et puerorum epilepsin. Nascitur in montibus MexicaniS.
De Eo ATLI Pahuatianensi. Radice firmatur capillata, ex qua caules funduntur striati , quadratique, ac tres cubitos longi, solia fere ocymina , et Serrata , ac flos purpureus , modicuS. AcriS eSt, gustu odora, calidaque et Sicca ordine tertio natura. Seritur in hortis , ac semen profert Chian simile. Folia trita , infusaque infantes, aut pueros Satietatem patientes, in pristinam sanitatem reStituunt, praecipue Si a nutrice resoluta ex aqua contingat devorari , et dolorem ventris solvunt. Nascitur in calidis.
De E PATEI Masinalcensi Herba est caules fundens homine longioreS, teretes, ac plenos medulla : et in eis folia mollia , longa, magna, Ser rata , ac flores circa eXtrema candentes, et circa medium
287쪽
NOVAE HISPAN. LIBER VIII et 79
luteos , chamae meliniS Similes. Nonnihil praesesert amari tudinis , atque caloris: Verumtamen folia , floresque adversus febres exhibentur. NascitUr in CalidiS Imaxi ecensibi Aet Malinuicensibus , unde factum eSt illi cognomen.
De ECAPATLI Chiellae. Frutex est solia serens inseriae hirsuta , et subalbida, magna , SinuoSa, et Undulata , flores ComanteS, et luteos, fructum vero rotundum , plenum Semine , et paulo cicere majorem. Amara est, Odore graVi calidaque, et Sicca temperie. Medetur tussi, et pectoris dolori jus decocti bibi tum , et applicatum. Sunt, qui dicant vaporem juris decocti ejus conserre his, quibus cum febre delirium accidit. Nascitur in calidis Tigucani, et Chiellae.
DE ECAPATEI Papalati acensi. Frutex est radici insiStens Surculosae , et eXtrinSecus pallescenti, unde assurgunt CatileS Virentes, geniculati, qua drati , concavi, et in suprema eorum parte folia oblonga, et crenata , floresque Subalbidi, SpisSi, spicatique , qui de inum in pappOS abeunt. CaliduS eSt, ac SicCUS Ordine terito ; quo fit, ut ventriculo admotus satietati medeatur; est
288쪽
De re PATTI, seu aquae dulcis medicina. Frutex est YEcApATLi hominis altitudine , soliis laurinis , Sed tamen magis acuminatis, gravi odore , luteis floribus, violaceis forma Similibus, caule Sarmentoso et paulisper striato. Calefaciente videtur Constare natura. Acris est, evocatque Sudorem, et praestat intermittentibus febribus auxilium. Nascitur in montibus Tepogitanicis.
De TLATTLAU ME PATEI, seu Εcapalli rubra. Radices surculosas fundit, extra luteas, intra vero Candidas , caulem cinereum , punctis interstinctum , Origani folia, ac Spicatum , et coccineum florem. Folia tuSa , atque epota, illitave , ventriculi sedant dolorem, necnon et alvi, ac satum discutiunt. Calefacentia enim Sunt, atque exsiccantia ordine tertio, odora, et subtilium partium. Provenit in locis montosis regionum calidarum , habeturque ab indigenis tum ob praedicta , tum ob alia , quae quivis ex temperie conjectare facile possit, in maximo pretio.
289쪽
EpATL1NAN , seu Vulpeculae mater sic enim ob odorem gravem est vocata) radicem fundit Raphani , caules bino rum cubitorum , tereteS , et geniculatos , folia Mali Per sicae , ampliora, tenuia , ae mollia , florem candidum , modicum , ac Semen nullum. Folia tusa , atque ex aqua epota pugilli unius mensura febreS feruntur eXStinguere.
De EPAM H Ira , Seu arbore Vulsis. Arbuscula est VirentibuS, atque Strigosis ramis , foliis Mali Medicae, sed majoribus , et male compOSitiS, Superne virentibus, et albicantibus inferne , floribus pallidis , parvis, spicatisque , unde acini sunt rubeScentes , in acinorum vi tigineorum formam compOSiti. Amaro Sapore conStat, calentique, et Sicca tertio ordine natura ; quamobrem folia tu- Sa tumores omneS, Sed potiSSimum ortos in collo dicuntur discutere. Nascitur quibusque locis frigidarum regionum, so retque menSe AuguSto. Aliam eodem nomine plantam vidimus apud siuauhnahuacenses , sed in magnae arboris altitudinem assurgentem, soliis Mali Medicae, valde ingrati odoris,
290쪽
inferne luteis, et quae nullius essent in Medicina utilitatis; quapropter non curavimus depingendam.
De EPAPATLI, Seu Vulsis medicina. Herba est EPAPATO tres circiter ulnas longa , foliis amplis , et subalbescentibus, candidis foribus , in vasculis longis , ac tenuibuS ContentiS totius caulis procursu. Febres exstinguit, nec Vulpeculam , ut indicare videtur nomen, Olet.
De EPAXIH Ira , seu herba Vulsis. Ita appellant siuauhnahuacenses herbam quamdam Verbasco similem foliis, quae inferne valde hirSuta Sunt, parvaque , floribus promiscue albis, luteisque , racematim de pendentibus. Amara eSt, et eXSiccanS , non Sine quodam Calore ; verum Indi Medici nullum ejus usum in Medicina eX- cogitarunt.
De EpATLACHI LI, seu PhaseoA compresso. Genus est Phaseoli hortensis, radicem tenuem standens, solia Phaseoli, terna, florem parvum, et candentem, Sili quas granis fulvis refertas, et nigranti colore maculatis, edulibusque. Tu moribus praeter naturam brevi occurrit. Frigida