Opera, cum edita, tum inedita, ad autographi fidem et integritatem expressa, impensa et jussu regio

발행: 1790년

분량: 577페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

CAPUT LVII.

Radicem fundit crassam , et resertam fibriS , caules Coc cineos , Olivae folia , Salicisve , unde nomen , et in Summis caulibus binos, ternOSVe acinos, initio virides, ac deinde coccineos, ciceribuSque forma , et magnitudine Similes; et quamquam modice calidae sit radiX , Siccaeque , et adstringentis naturae , tamen Indi Medici testantur jus decocti ejus con-

tusae potatum , aut radicem ipSam SeX drachmarum pondere devoratam , vacuatiS per Superna , atque inferna humoribus, sed praecipue per inferna mederi hydropem paSSiS, ac ventris inflammationi. At quid mirum ἶ quando Largam parrillam, Chinam , ac permultas hujusmodi plantas frigidas , et ad stringentis temperiei, eXperimento habemus compertum , et quotidie observamUS , Similes uSuS praeStare η discussisque, et vacuatis hinc inde rebellibus humoribus diversa fortassis partium natura inveteratiS morbis, doloribusque mederi y Nascitur Ocopeti ucae, ubi Tlathoexolt quoque Vocant.

CAPUT LVIII. De ECATO THUIPL.

Frutex est hominis aequans altitudinem , soliis longis, acuminatis , et aSpe sis, quae integra apposita ulceribus di

312쪽

cuntur eis citra alterius medicamenti opem mederi. Nascitur in calidis Mactiactianensibus.

Arbor est ENGUAMBA mediocriS, Suberneo cortice vestita , sed luteo , et rubeScente , ligno susco, et pallescente medulla , foliis oblongis, et sinuosis, quorum nervi quoque e pallido purpurascunt, infernaque Sunt Valde Subalbescentia, floribus in corymbi formam dependentibus , qui candescunt e viridi fructu acinoSO, nigroque , eX quo oleum exprimitur pallens, tumoribus praeter naturam discutiendis, et persanandis ulceribus mire utile. Nascitur in Saxosis locis Ui Eapae , provinciae Mechoacanensis , ad temperiem , aut nonnullum attinentis frigus.

Arbor est mediocris, in calidis collibus agri Tilancensis proveniens , radicibuS Surculosis innixa , in quibus stipites mittit tenues , et in eis folia Llinoniae Mali, sed infernecandida , hirsutaque , et nigriCantia Superne , flores candentes , et modicoS, ac fructum Orbicularem , et parvum. Radices calidae sunt, et siccae gradu tertio, acreS, et OdO-

313쪽

NOVAE HISPAN. LIBER VIII. gos

ratae gustu ; Sapiuntque Vocatos caryophyllos , et possent vicem eorum tum in ferculis, tum in medicamentis compositis supplere, atque Sarcire. Cortices stipitum minus cale faciunt , et amaritudinis cujusdam Sunt participes. Folia ad huc minus, Stoechada quadan tenus Odore imitantia. Stipitum cortices duarum drachmarum pondere tu si , atque devorati dipuntur dysentericis maximam opem ferre. Nascitur in calidis Tilanci collibus.

CAPUT LXI.

Herba est parvae , fibrataeque insistens radici, unde pro fert caules geniculatos, multos , et in eis folia longiuscula, et valde angusta, SsOechadique Paene Similia, et quina per ramorum intervalla e nodis prodeuntia, et in summo flores perpulchros , parvos, Comantes , Stellatos , et eX albo purpuraScentes. CUJus adhuc nihil memoratu dignum accepi.

CAPUT LXII.

De EPAPATLr I tot ecensi Radice firmatur crassa , et vestita cortice in multoS Velut surculos divisa , Striataque , unde prodeunt cauleS quin

314쪽

go 6 HISTOR. PLANTARUM

ve olet, unde nomen. Calida est et lubrica , et ideo dysenteriis dicitur conferre drachmae uniuS menSura Semel quotidie devorata. Nascitur in calidis collibus.

CAPUT LXIII.

De EpAPATLI Tot 0tepecensi secunda. Herba est radices fibratas fundenS, unde pullulant caules , et in eis folia Amygdali, Sed latiora , et virentiora , ac candidi flores. Radix Vulpeculae viruS Olet , ac nonnullum calorem videtur praeSeferre; quo fit, ut instillatus succus medeatur surditati, dentibus admotus dolorem eorum leniat, epotus vero duarum drachmarum pondere Sedet frigora intermittentium febrium , et ipSaS febres laniat. Nascitur in calidis juxta pelaguS auStrale.

CAPUT LXIV.

Herba est campestrium, et calidorum locorum alumna, radicem fundens tenuem, longam, luteam, et Capillatam, atque eX ea caules hispidos, et folia rara, Malvae similia, Sed longis pediculis appensa, cyaneosque , et modicos flores. Frigida est, ac saporiS prope nullius, dySenteriis medetur , et inde evenit illi nomen. Provenit in calidis, et planis lociS.

315쪽

NOVAE HISPAN. LIBER VIII. 307

CAPUT LXV. De EPAPATLI.

Arbuscula est Limonis serens folia, et flores candentes spicatosque. Acris eSt, gu Stata alliorum, Vulpeculaeve odorem praefert, et quarti ordinis Calorem , ae siccitatem. Alia herba allata est e Totot ecensi agro ejuSdem nominis , ac floris candentis , nec dissimilium foliorum, aut odoris. Aurium , dentiumque lenit doloreS, et intermittentium febrium est medicina ; sed minori praedita calore. Sunt qui dicant ulceribus etiam prodeSSe.

316쪽

CAPUT LXVI.

De EZPATII 1 gualasensi Herba est radici unicae innixa , exili , et longae , unde fundit caulem unicum, circumseptum soliolis Coanenepilli, eum dem amplectentibu S , aliiSque majusculis binis , et Serratis, per caulis intervalla prodeuntibus, florem luteum , ac parvas siliquas. Frigida, Siccaque natura conStat, et menStruorum immoderatum fluxum sistit. Nascitur in calidis, planisque strat alapae lociS.

317쪽

DE HISTORIA PLANTARU Μ

LIBER NONUS,

FRANCISCO HERNANDO,

MEDICO ATQUE HISTORICO

PHILIPPI ΙΙ. HISPAN. ET INDIAR. REGIS,

ET TOTIUS NOVI ORBIS MEDICO PRIMARIO, AUCTORE

CAPUT L

amrbuscula eSt Stipites serens spiniferos multis in locis cavos, veStitoS cinereo cortice, candido ligno, corde vero aut medulla rubra , Santalo Arbori haud dissimili, selia paene orbicularia , Sed fissa circa cuSpidem , fructum OXyacanthae et flores pallentes , Chrysanthemo similes. Frigida, ad- Stringentique natura constat; quo sit , ut jus decocti ejussiStat diarrhoeaS. Finduntur rami, qui paululum Sunt dulces, in aSsulas , et novem integroS dies ex aqua macerantur ad-jeeto alumine, atque ita ex aqua illa percolata fit pigmen-

318쪽

3IO tum pictoribus utile. Nascitur in calidis, editisque montium locis Tla quilienandi , ubi eam Arborem curavimus depingen

dam a CAPUT II.

De HOITYXOCHITE , Seusore spinifero. Ηo1TgXoCHITL , quam alii Tacahoitzxochiti vocant ab spinarum mucronibus, ArbuScula est Buxi foliis, cinereis caulibus, spiniferis, et geniculatis , atque aculeatis floribus, Corallis rubeis, oblongisque similibu S , in manipulos quos dam velut coacervatis , ac desinentibus in cuspides, qui, ut panduntur, capillos proferunt longos, rubeOS, et circa postremas partes fissos. Calidis, frigidisque citra distinctionem ullam regionibus provenit, campeStribu Sque , ac montosis locis. Cortex stipitum radicisque confert tussi, calidus enim eSt , ac Siccus Ordine circiter tertio , amaru Sque, etsi folia acorem, et ad Stringentiam praeses erant ) jure decocti ejus epotato; qui etiam dolori renum occurrit. Succus soliorum , et radicis instillatus naribus trahit e cerebro pituitosa eXcrementa , atque ita medetur Surditati: permiStu S Vero GFolaochiti fluentem sanguinem retinet. Quin jus decocti ejus dicitur mederi morbo , quem Vocant gallicum , Sudorem evocare , ac bilina pituitamque educere. StipS SubaSSus , admotusque dentium placat dolorem.

319쪽

NOVAE HISPAN. LIBER IX.

SI I

CAPUT III.

Arbuscula est comata , solia ferens Myrthi, longe majora , sed rigidos, n0eu OSque mucrones praeSeferentia: florem coccineum , Orbicularem , et modicum , quem Indi filo transfossum in Suis emporitS globulorum precariorum more venditare solent. HujuS eSt praecipuuS, tum in medicamentis , tum in condimentiS USUS. CaliduS enim eSt , ac siccus ordine secundo cum insigni quadam adstringentia, initio dulcedinem quamdam praeSeferenS, et tandem ostendens amaritudinem. Uterinis subvenit affectibuS , Cor roborat, et croci in condiendis, parandisve dapibus praeStat vicem. Exhiberi autem Solet praedictorum usuum gratia jus decocti florum ejus bibendum, aut infundendum. Sunt qui Xoch uiatio vocent. Sunt et qui imactetinxochitL Provenit vero Cuixoi, et Totot eoi calidis quibusque locis , apud quos cortex ligni curat a gallica lue ortas eruptiones laevigatus , et inspersus ; nuclei etiam fructuS resoluti ex aqua, et naribus instillati dolorem capitis levant, et dentibus applicati eorum quoque leniunt dolorem. Sunt qui Neuhxochiil vocent.

320쪽

312 HISTOR. PLANTARUM

CAPUT IV.

HoITZXΟCHITI. tertia , quam alii Imitetpallachili , seu L- tam spinam vocant, alii vero Zacatefit alli, Arbor est' folia Mia stiti ferens , sed tamen eXiliora, interseritS per intervalla binis, latiusculis, et acuminatiS Spinis , et Siliquas magna ex parte octonaS hic et illic congeStas, rubeasque, et florem exiguum , et pallentem. Folia frigida , et humida temperie constant, et paululum glutinosa , adstringentique, et inflammationes repellunt. SuccuS radicum eX presSus tussi dicitur mederi, quod mirum fortaSSe cuipiam videatur. Nascitur in calidis, planisque Oapani locis, necnon apud Te poetilanenses, ubi Tehoituat lachili vocant.

CAPUT V.

De HOITZGUILITE, Seu Olere Spinoso. Volubilis est spinosum genus, radici inni Xum tranSversae , et magnae, et inde producenS stipites brachii aequantes crassitudinem : CorteX intUS candet, medulla vero, aut cor lentum eSt, Scandit arboreS, ac eorum petit Summa : folia SinuOSa Sunt, ac velut in novem alia non mediocria in dorsum usque divisa. Cortex hujus plantae devoratur ex aqua, qua libeat, mensura adverSus febreS. Provenit in calido, monto-εoque , et pingui Solo.

SEARCH

MENU NAVIGATION