장음표시 사용
351쪽
De TENAXIMA CHII L, Seu Flare adulterino.
Non ob aliud Herba haec magna , FruteXve TETLAXINCAXOCHIΤL VOCata eSt, quam quod ΜOteccumae, MeXicanorum olim domini, concubinae , quae innumerae erant, ejuS flore pudendi virilis loco ad obscaenam, et naturae legibus adverSantem venerem eXercendam , Cum viri non suppeteret copia, uterentur. Viridis est tota , hominis altitudinem aequans, et interdum etiam vincens ; folia fert impense lata , ac similia soliis ejus Ari, quod Platanum Hispani , ad quos delatus jam est, vocare conSueverunt, alii vero Mume , Sed a dorso ad margines uSque Secundum nerveΟS diScurSuS transversim discissa , nec tamen omni eX parte, Sed ovorum forma , ac interdum rotundiS quibusdam foraminibus varia ta. Fructus eSi cucumeriS mediocriS forma , et magnitudine, nempe dodrantalis longitudinis , ac ternOS digitoS craSSus, virens , ac quadamtenti S Similis At 0. Constat hic granulis quam pluribus , SexanguliS , internam constipantibus basim, ac circa medium cavitatem quamdam praeSeferentibuS , oculorum forma , extuberante media velut pupilla fissa, fulvicoloris , hiantibus, si divellantur inter Sese , velut nuceS Cu pressi solent. Tam folia , quam fructus frigida constant temperie , atque ita conserunt diarrhoeiS a calore ortiS, et mem-
352쪽
bris internis, atque externis distemperie calida vexatis, et impoSita, et devorata. FerventibuS eXSultat regionibus , irriguis lociS , et campestribus , ae praecipue ju ta laeus , et StagnanteS aquas , Scandens arbores, quibuS plerumque innascitur. Toto viret anni diScursu , et Septembri mense profert florem.
De OC A CHITE , Seu simiae Flore.
OcuΜΑXOCAITL Ari quoque est quarta Species, folia profert in longorum quorumdam pediculorum Summa parte septena , foliis Mali Medicae, majora , medium tamen illorum maXimum , radices fibrarum forma ; florem quoque Hoacaxochiti similem. TemperieS eSt , quae Ceteris congeneribus fere plantis. Nascitur in calidis regionibus. Florem aestimant maximi Mexicani , Oneruntque Regibus, ac Diis, sperantes vel hoc solo obsequio illorum gratiam affatim au
De s V ENE VI, Seu excelsitatis amatrice. Species est Huacaxochiil , sed foliis minoribus , fore vero persimili, sed media ligula candenti, ac viridante intrinsecus Vasculo , radice brevi, et fibrata , foliis pallescentibus , rubeScentibuSque parte inferna. Natura constat frigida , Siccaque, et adstringenti. Diarrhoeas compescit , et
353쪽
membris defluxu elanguescentibus roborandis est aptissima. Ferventibus nascitur regionibuS , ae loeis palustribus, et Septembri mense floret. Sunt, qui Ob depictos more dra cunculorum cauleS Tlacullatiquabulat vocent.
De altera OVA NEMO I. Minoris Dracunculi species est QVAUFAENENEQUI , Sed excelsas scandit arbores, toto caulis procursu agen S radices, folia septenis dividuntur SectionibuS, CallieS non Sunt variati coloribus , aut radix desinit in bulbum orbicularem, sed attenuatur Sensim; cetera Similis eSt Dracunculo minori a recentioribus imagine expresso; quamobrem depingendam hanc plantam minime curavi. LubricuS est caulis , initioque apparet frigidus , sed mox ingentem praefert acrimoniam.
Species etiam est Huacaxochiil , seu Ari , sed soribus interdum candidis , interdum vero rubeScentibuS. Cuju s radix , quae tenera , candida, et fibrata eSt, in farinam redacta humores omnes drachmae unius mensura purgare dicitur. Nascitur Tarecuati provinciae MechoacanenSiS.
354쪽
De s s XIVIC, seu lancinantis radicis planta. Species est Ari , foliis Naumae, verum duplo majoribus , flore macaπ0chiti, Sed omnino Candentis, ac pallescentis vasculi. Urenti conStat, Sicut ceterae paene disserentiae, natura ζ edi tamen cocta Solet, ac Brassicam Sapit.
De TXTIIL CHITE , seu Flore superard nigro. Volubilis genus est, foliis Sagittae , Calidaque , et salivosa natura , et acrimoniam quamdam pOStremo OStendente. Et quamquam res ita Se habeat ; posset quispiam eXistimare in Ari species reserendam, aut macaxochiil ab Indis vocatae : nam tametSi in aquiS naScatur , ac prominentioribus quibusdam alis , quae residuum folium aequare Videntur, Sagittam a Plinio vocatam juxta easdem naScentem imite-
tur ; quoniam tamen temperie Aron aemulatur, neque est forma valde dissimilis, ab ea sortaSsis sententia non queat avelli. Lacte ejus discutiuntur ungueS oculorum , argemataque , et leucomata , et Succurritur eorumdem tumoribus.
355쪽
Ari videtur species , solia enim profert Ari soliis similia , purpureos flores in Suprema caulium parte , et radices capillis similes. Catilis est purpureus, digiti crassitudine , ac Jaspidis modo quibusdam in partibuS Varium. Frigida tem
perie constare Videtur , etsi acribuS quibusdam , et mordentibus partibuS non Vacet. CAPUT LXXV. De G OVEX GUIC, quam Hispani Platanum v0cant, et Lusitani Saume. Ari est species, cujus radix per annonae caritatem decocta eStur , neque inSuave praebet alimentum , etsi cruda calida sit, et vehementer mordenti natura. Hanc nonnulli Pelagitem Dioscoridis esse credunt, alii vero Fabam AEgyptiam Verius , quemadmodum per majus otium plane osten-
De altera GUEMUE UIC. Species est Sagittae Plinianae , sed longioribus soliis illa, quam Mathiolus exhibuit. Frigida est, et humida natura, et similis Imaoaxochiil lancinanti , Unde SumSit nomen.
356쪽
Nascitur intra aquas Μexicanae paludis.
CAPUΤ LXXVII. De H CALLACOTT , seu virga Striata.
Frutex est quinque cubitoS longus , foliis asperis Rubi Bati , floribus caeruleis in corymbos compositis , fructu ni gro , moris Bati persimili, tribus granuliS tamen Constante, et purpurascentibuS caulibus. Frigida, et Sicca natura constat , neque quidquam aliud de ea planta ab Indis valui extorquere ; poSset autem in Rubi Bati disserentias, sed minime spiniferi, ut quidem exiStimo, referri.
Sic vocata est haec planta , quod radiciS superior pars candida sit , et inferior rubea. Herbula eSt Sex uncias vix
superanS , radice tamen longiore, et Surculosa, eXtra colore praedicto, intra vero candenti : solia fert Violae luteae, albaeve flore , et caule vacat. Frigida, humentique constat natura, adeoque glutinoSa, ut species Zacacilin videri possit. Utuntur ea Indi Medici adversus febrium impetum ; sed conglutinis cum sit, et refrigerantis facultatis , alios satis utiles pro eis viribus praestabit effectus. Nascitur Totolapae, regione algenti, et locis montoSis gaudet, atque eXSultat.
357쪽
De MILTE ATTI, Seu ventris medicina.
Radicem fundit e candido vergentem in luteum, pollicarem , et fibratam HOILTECPATLI Herba, quam alii Tutlahuic- suili vocant, caules dodrantales, solia Lini, tenuia, et longiuscula. Radix semunciae pondere medetur aSthmati , pectorique ; in pulverem vero redacta , et inSpersa ulceribus pudendorum confert. NaScitur regionibus calidis , calidaque, et sicca praedita eSt natura.
Radicem fundit surculosam , cauleS multOS , tenueS, teretesque , et in eis folia Tenamaananapaloa , aut Leguminis, flores rubentes, et Siliquas subluteas in ramulis geniculatis. Frigida natura conStat, SalivoSaque. Repellit tumores prae ter naturam, ac medetur ulceribuS Cortex radicis ejus; sapore vero est Leguminis r pulvis fluminibus inspersus piscibus torporem inducit , ita ut admodum facili opera capi possint a piscatoribus. Provenit in collibus Temimittetisci.
358쪽
CAPUT LXXXI. De HOITA COLX0 PL.
Arbor est mediocris , fructum ferens nucis abellinae magnitudine , et forma, resertum callo quodam thuri per simili odore , colore Vero eX albo nigricanteque promiscue commisto. Provenit Teot laici montosis, calidisque locis. Quod intra fructum continetur , ulceribus gutturis mederi solet
tritum, atque inSperSum , epotum Vero atque illitum tumoreS praeter naturam maturat, et rumpit.
CAPUT LXXXII. DE HOI TECOLA OCHI'.
Reperias multas hujus plantae disserentias. Omnium prior folia vitiginea fundit, flores magnoS CX rubro candeScentes,ac quinis soliis insignes. Altera majora folia , ac flores rubescentes e candido. Utraque frigida, humentique, et glutinosa conStat natura, etSi frequentior Sit florum ad coro nam, quam partis alteri US ad medicinam, uSuS. Secundam speciem vocant nonnulli Tettach0itat eoo ochiil , quod flos in candidum magis, quam in rubeum colorem inclinet. Utraque provenit in calidis , ae ad temperiem attinentibus plagis , qualis est ΜeXicana , et Imaxtepecensis. Est et tertia species, cujus solia praecedentibus Similia Sunt, Sed flos ru-
359쪽
bicundior, Imitat eoo ochiil etiam nuncupata. Est et quarta, Tutho letteoo oohiti nomine, soliis per ambitum rubescentibus ex pallido. Quarum omnium potissimuS uSus desumitur, ut dictum est, ex floribus.
offendi juxta lacus hujus orbis Lapathi quoddam genus
odoratum, ac calida praeditum natura, foliiS tamen mucronatis, et nostratium foliis longioribus ; de quo nihil notatu dignum accepi.
De HOILANGUI, seu Herba per terram repente. Radices fundit HolLANQUI longas , et tenues, Cortalium pennas crassitudine imitanteS, CauleS multOS, PurpureoS , et valde exiles, exilia quoque folia, et mucronata. UniverSa planta minutissimo et copioso Semine est referta, vesiculis qui busdam cordis figura contento. Frigida, et Sicca conStat natura, ac permista Imauhili ulceribus dicitur mederi.
De MITZOPALOCHIra, seu Flore spinae solutae.
Duae sunt hujus plantae species : altera Ttettoniti dicta, Seu parva novacula, angustioribus foliis, ac flore pallenti, de
360쪽
qua suo loco est dicendum ; altera latioribus , ac purpureis flosculis, de qua modo : radicibus innititur sibris similibus, unde profert caules quadrangulos , et in ei8 folia lata , hastarum mucronibus Similia , ac flores OblongOS, et purpureoS, calyculorum forma , non Sine quibuSdam capillamentis in capitula lutea desinentibus. Florum , Odoramentique prae Stat
YTZΤAPALXOCHITL , quam alii Tlettuntii Vocant, Frutex est folia ferens Persici, Serrata , luteos, oblongosque flores , et siliquas longas, ac tereteS. Amari Sapori S eSt, calidaque et Sicca ordine tertio natura. Siccata solia , tu Saque , et reSinae per mi Sta scabiei medentur, et tumoreS praeter naturam discutiunt; eorumdem devoratu S pugilluS Succurrit aSthmati, nec desunt , qui dicant ignibus sacris conferre ; quod qui fieri possit, ipsi videant. Inveni aliam eodem nomine, foliis tamen minime Serratis, cetera Similem. Prior naScitur Alexi canis, et Tepoeti lanicis montibu S; posterior Vero Tacapichilae. Ius decocti dolores ortos a causa frigida tollit, et folia laevigata, in SperSaqUe medentur ulceribus.