장음표시 사용
381쪽
et in eis origanina solia, serrataque, flores tricu Spides, vi rentes , et spicatos. Apta Herba est extergendis oculis, tum ob soliorum lenitatem, atque mollitudinem, tum ob facultatem moderatam , ae mordacitatiS eX pertem , unde nomen est ortum Nei op04llani, Seu linteolum aptum oculis extergendis.
De NEI 0PoALLA TE , Seu varga apta oculis extergendis.
Ad Uerbasci genera videtur pertinere, Caulem namque edit subalbidum, et hirsutum, solium pingue, et molle; sicca , adStringentique natura , et eXiergendiS OculiS apta constat, unde invenit nomen.
De TXTENEXTIC, seu oculis cinereis.
Radicem crassam, ac surculis resertam landit, et ex ea caules purpureos, tenues , teretes , hispidos , ac cubitum longos, resertos foliis Limonis forma, et magnitudine , serratis tamen, hirsutis , scabris, et subalbescentibus, et flores Chrysanthemi. Radix est nonnihil amara, aeris , urenSque , cujus vim e vestigio persentiscit guttur. Gustu Odora, sicca , et calefaciens ordine quarto , subtiliumque partium. Discutit haec tusa , atque apposita pannos, extergit lepram , et liche-naS , curatque aegritudinem vocatam ab Indis Mexicanis
382쪽
Tetatet analietili, in qua univerSum dehiscit corpus, illita re sina, insperSoque desuper pulvere radicis hujus, et praeterea gallinarum pennis. Habetur hoc medicamentum a Mexicensibus maximi. Provenit in frigida Xalatiauhei regione in collibus , atque vallibus.
De T ATLAHOAC , seu ocula lato. Radicem fundit Herba haec Raphani longam, ac Lapathi solia. Radix siccata , et tusa, is SperSaque ulcera putrida , ac depascentia curat. ESi autem temperie paululum calida , et eXSiccante.
Radici surculosae insiStit, et extra nigrae, Unde mittit caules teretes , hirsutos, cinereos, et resertos granulis, Ocymi solia, hirsuta, aspera, et inferne subalbescentia, et flores luteos, oblongOS, ac parvOS. Folia Sunt impense amara, et Italicam Nardum olentia. Calida, et sicea Ordine tertio natura Constat , Subtiliumque partium. Jus decocti foliorum medetur dysentericis, Si bis quotidie epotetur i Satietatem curat, et flatum discutit, alvique tollit dolorem. Nascitur in calidis Oapanensibus, editis , ac montosis lociS.
383쪽
Species est arboris ejus, quam iidem Alexicenses Trion-panili vocant: nam forma, floribusque est illi proxima. Nullus vero, praeterquam florum , qui visu Spectabiles sunt, usus memoratur, licet Sit alia tertia species, Cochizpriliti nuncupata, cujuS SuccUS ori puerorum inStillatus somnum inducat. Provenit in calidis regionibus ubique.
De TZONPANGUAM ITE , seu Arbore Tz0npant si vocata. TZONPANQUAHUITL , Seu planta corallorum, Arbor magna est, et folia ferens cordiS figura, siliquaS racematim dependentes , digitum latum crassa8, ac dodrantem longas, includem tesque nucleoS Sapore, et forma phaSeolOS imitantes, sed ita coccineoS , ut parum absit, quin corallos rubeos esse judices. Crocea materie ConStat, ac Suberneo cortice , et levitate pari, in cujus locum Substitui ab Indis Saepissime consuevit. Ubique nascitur , Sed calidis praecipue, cultiSque, et humentibus locis hortorum Valla, et Sepimenta eXOrnanS.
CAPUT XXIV. De TECUICITXTLI, Ssu oculo cancrI.
Herba est radicem fundens longam, ac digitalis crassitu-
384쪽
dinis, caulem rubeScentem , rami S per intervalla prodeunti bus, et in eis folia quinque diviSa SinubuS, Obrotunda, Ser raia , ac multis distincta interventis , fructum nucis juglandis sigura, et magnitudine in magiiae VeSicae modum, re fertum acinis candentibus , margaritis Similibus , qui edules Sunt, et gu Stati a me, antequam matureScerent, Vi Si Sunt adstringentes. Neque alium hujusce plantae accepi ab incolis usum. Similis est huic Herba Zacat ecarum alumna , CUJUS radicem Serpentis vocant, Camoti Similem, caule cubitali, soliis ornato Ricini, ac fructu ternos nucleos includente, riciniS pares. Ricini videtur species. Radix vacuat bilini, et pituitam seX obolorum pondere per Superna, atque inserna , Vocaturque Zacat ecarism Pharmacum.
Radicibus insistit capillis similibus , unde mittit caules
geniculatos, purpureos , et tereteS, solia longa , et angusta, ac florem candentem. Frigida , et hium id a natura ConStat, et febrientibus illita confert. Provenit apud Tobalanenses juX-ia aquas. Aliam vidimu S apud Uuauhnahliacenses eodem no mine Plantam , radici S craSSae , atque adStringentis, et paulisper calentis temperiei, Odoratamque. Quin et quartam depingendam curavimus, fabrata radice , et Ocymini S, Serra
385쪽
tisque foliis, sed longioribus, cujus tamen nullam adhuc comperi facultatem.
CAPUT XXVI. De TLALTXPOLLIN , Seu Herba amplectente terram.
Radicibus firmatur candidis, ac parvis Batatis similibus, unde profert folia herbacea, junceave , et flores in eXtremo caule luteos , unde vaScula producuntur oblonga , et parva, referta nigro, et exili Semine. RadiX est frigefacientis , et humectantis temperiei, Saporisque, et OdoriS insignis expers; quo fit, ut diarrhoeas puerorum SiStat, praecipue a Calidis humoribus ortas. NaScitur in Miletilaci montibus.
De T LAZOLXmVITE , Seu Herba oculi stercoris.
Radicibus firmatur capillis similibus, e quibus profert caules sex cubitos longos , et in eis solia Urticae, serrata, sed tamen latiora , cordiSve figura , et in poStremis ramis florem album, eXilem, pilosumque, et abeuntem in pappos. Frigida est, et humenti natura, molli, et SalivOSa, etsi nonnihil participet amaritudinis. Admovetur pulvi S ejus naribus, aut folia instillantur ex aqua resoluta, ut tractis ob calidas partes , quas participare indicat amaritudo , humoribus, qui in oculos defluunt, Sanitati restituantur, fiantque incolumes.
386쪽
Nascitur in calidis, editisque I laquillenanci locis , aut juxtat
De TXTOLLIAL, Seu ocularum Iunco. Volubilis planta est, caules edens Virides, tereteS, ac pennam anSerinam CraSSOS, folia cordis figura, superne viridia et inferne subalbescentia , florem luteum, ae modicum , et siliquas parvas, quarum jam plane maturarum SUCCUS medetur oculis calido laborantibus affectu, unde nomen. Nascitur in montibus arboreS ampleXa.
De TXPIPITZAHOAC , seu oculo tenui.
Radicem crassam fundit, atque obrotundam, non Sine quibusdam labris , caulem purpureum , tenuem, lentumque, et folia Olivae, minora. Radix est frigida, Siccaque, et ad . stringens. AdverSatur febribus, ut testantur Indi Medici, sed mire opitulabitur diarrhoeiS, et quibuscumqtie affectibus opus habentibus adstrictione, et corroboratione. Nascitur Ocoituita humidis locis, ac faucibus montium.
387쪽
Radices fundit SurculoSaS, magnaS , et fibratas, CauleSquatuor spithamas longos, solia Ocymi, majora tamen , et circinata , superne viridia , et inferne subalbescentia. Friuida, ac impenSe glutinosa natura Constat, SaXOSisque loci S regionum calidarum naSci conSuevit.
LIerba est Verbenacae rectae Similis, tum Spici8, a quibus sumSit nomen , tum etiam foliiS , quae tamen Serrata non sunt. Frigida natura constat, et inflammationes applicata repellit. Nascitur in calidis Tauhtepeci.
CAPUT XXXII. De OCA L N Secu=Ida.
Herba est tres spithamas longa, soliis Menthae, et sco pioidis floribus. Frigida natura constat, repellitque praeter naturam tumoreS. NaScitur in calidis Oamesecensibus, editis, et campeStribus locis.
388쪽
De r ACAXIHOTL OCuIlae , seu Herba acuminatorum foliorum. Radicem fundit haec Herba surculosam , cauleS cinereos , teretes, homine prolixiores , et in his folia Limonis, sed longe acuminatiora, flores palleScenteS eX albo, orbiculareS, ac veluti in comam compositos. RadiX calida , et Sicca constat temperie ; quae trita , ac duarum drachmarum men- Sura ex aqua devorata purgat opportunisSime arthriticos per Superiora, atque inferiora. Provenit in regionibus declivibus ad calorem.
De UTA VANU Ira seu Arbore foetida. Arbor eSt magna, et comata, fructum ferens viridantibus cerasis Similem, verum minime edulem , ac racematim dependentem , folia lata , longaque , lentam materiem , et re-1ertam medulla , caeparum gravem illum , ac foetidum odorem Spirantem. Nascitur in calidis Mecationi regioni
De OCA LNIGUI, Seu cuspide contorta.
Radicem lignosam , crasSam, et fibratam fundit, proli-Xamque, caules SeX Spithamas longos , folia Limonis, longe tamen acuminatiora. Radix Sicca est, et nonnullum par-
389쪽
ticipans calorem, atque ita pulvis ejus curat ulcera, si lotis prius ex uino in Spergatur. NaScitur in calidis Tohalani montosis lociS.
De TACA ZAU VI, seu cuspide lutea.
Volubilis est radicem fundens Candentem, et longam, tenuemque, solia Ocymi longiora, et minime serrata, inseriae squallentia , et Viridantia superne , pallentes flores, et modicos, ac Tlalchichinoae floribus pares. Frigida , et adstringenti constat natura. Provenit in frigidis, ac Augusto mense floret.
CAPUT XXXVII. De altera Oc OZAU UL
Frutex est caules edens sulvos, folia oblonga, Mali Me, dicae circiter figura, atque subalbida, et flores pallentes. Frigida est, Sicca , et adstringenS , quamobrem cortex radicis laevigatus ulceribus medetur inspersus , et devoratus duarum drachmarum pondere diarrhoeis. M o floret. Provenitque in calidis Tlaquillenancti
De OCA ZANVIO tertia , seu cuspide lutea.
Radice si matur ex pallido rubescente, unde prodeunt caules virides, duos cubitos longi, folia Menthae, sed oblom
390쪽
ga , subalbida , minime Serrata , et hirsuta, flores pallentes albidi, et orbiculares. Radix nonnihil caloris videtur praese- ferre, Sicca quoque, et ad Stringenti facultate praedita. COrtex ejus confert ulceribu S, ac tumoribus praeter naturam, eX-hibeturque eniXis. Nascitur Hottgoci editis locis. Aliam eodem nomine vidi Oc0ituci plantam, impenSe adStringentem, radice longa, candentique , foliis asperiS, albiS , et minime Sectis per ambitum , floreque modico, et orbiculari. Cujus etiam SuccuS pro earum gentium more Solet enixiS corroborandi gratia propinari.
De TZTACTA COZAN VI, seu Tacac0zauhqui candida. Radici insistit longae, ac digitum craSSae, Candenti ex tra , intraque , ex qua proseruntur cauleS volubileS, eodem paene colore , solia Limonis, mollia, et Virentia, acuminataque. Amara est, ac tertio fere calefaciens ordine, CraSsarumque partium. Runt radicem redactam in laevorem , atque devoratam, Semen retentum pellere, et appetentiam excitare : ejus vero corticem duarum drachmarum pondere ventriculi trigiditatem pellere, alvum fovere, et urinam evocare. Nascitur in calidis Tauhtepeci , Tacasichilae , et sitiauht-lani, SaXosis in collibus.