장음표시 사용
381쪽
internorum & externorum, cum convulsionibus aut saltem motibus convulsi vis, recurrens per varia intervalla. Catusa epilepsiae est abditum quod tarn vitium topicum cerebri aut menyngum ejus, a quo producitur in farctus transi torius medullae cerebrosae , hincque influxus extraordinarius
liquidi nervet in musculos. Quod vitium quandoque haereditarium est & connatum , quandoque acquisiitum , saepe etiam tantummodo sympathicum. Hujus vitii idea tam abstrusa est ut morbus ab eo pendens Vocatus fuerit sacer , eo nempe quod putaretur inductus &curabilis ab agentibus supernaturalibus. Sed quodcumque sit vitium illud & quantumcumque recondituS ejus moduS agendi, scitur venire posse a causis haerentibus ipsimet cerebro vel a iis partibUS. Quoad cerebrum nempe, illud vitium nascitur 1'. a quadam ejus labe haereditaria. a'. A forti comprest one ejusdem visceris. 3'. Ab ejusdem simplici modificatione, nata per aspectum epi-leptici hominis aut alterius rei horridae. 0. Ab excrescentiis Osseis cranii interni aut menyngum. 3'. A vulneribUS , contusionibus, suppurationibus , erosionibus cerebri aut menyngum. 6'. A variis corporibus huc delatis & haerentibus, aut ab humoribus ibidem extravasatis & corruptiS. Quoad causas quae caeteris partibus haerent, eae sunt 1'. singulares irritationes assiduae aut periodicae viscerum exquisito sensu donatorum , puta stomachi, intestinorum , uteri, hepatis, lienis.
Σ'. Peculiares irritationes musculorum, tendinum, apone Uro sium, membranarum. 3'. Dolores magni & periodici. '. sce- tentae excretiones menstruae , haemorrhoidales , puerperales ,
ichorosae, purulentae. 3'. Demum, affectiones melancholicae αhystericae quae cum materie eXistunt.
382쪽
Omnibus prae rictis causis activitatem impertiri Valent ingentes
affectris animi, puta terror , metUS , meditationeS acriores ,
maxima exercitatio vel acutieS imaginationis; tum plethora , magni corporei motus , calor, ebrietas, Venus immodica &Praecocior , manustuprum , magni dolores accidentales , tum Vulnera Variarum partium , capacium maximo sensu proprio vel tantum pathologico. Quatenus nempe illa omnia & singula Possiunt mutare , & comm OVere cerebrum, atque ita ex illo obtinere effectus peculiares, quos nullatenus produxisset absque tali incitamento. Sub hoc respectu causarum epilepsiam determinantium, concipitur , quare hic morbus possit moveri atque determinaria'. ab imbribus assiduis, ex aph. 16 sect. 3 , utpote qui fam 'eant plethorae pituit ais, perquam infensae cerebro, potissimum si ea simul fuerit atrabiliosa ' a'. Ab iis tempestatibus quae praeser sim valent movere plethoram actualem, qualia sunt ver stalas, ex aph. 2O & 21 sect. 33 Ab aum mno, eX aph. 22sech. ejusdem , quatenus ille intendit acrimoniam atrae bilis. Facile etiam resolvi tir ex praedictis considerationibuS 1'. quare epilepsia saepius aggrediatur Viros quam . seminaS , Ut nota Celsus a'. Quare epileptici valde proni sint in melancholiam de vicissim 3 3' Quam merito juvenes designentur aptior. assect. 3, tanquam admodum dispositi ad affectiones comitiales '. Quare infantes dentientes sint quoque tam obnoxii convulsioniblis 3 3' Demum quaenam epilepsia idiopathica sit, quaenain sympathica Symplomata formidabilis hujus mali sat1s cognita sunt eaque
Dimis horrenda quam ut longo sermone liceat illa exponere. Humanissimus Aretaeus videtur fuisse in hac cogitatione durn
sequentia scribebat de epilepsita, lib. 1 de caus. & sign. morb.
383쪽
ditaturn. cap. 4 ; minus sane ad depingendum it id malum detestabile , quam ad movendam misericordiam lectorum 1 uorum erga patienteS. Triste mediusfidius , inquit , invasionis spectacultam :ο, turpis & ejus desinentia, cum stercore Sc lotio dc spontina ventris solutione . Paulo post addit. At si diu permanet hica, morbus , neque per intermissioneS Citna noxam degunt torpentes , abjecti animo , 'moesti, aspectum horminum consue- γ tiudinemqtae Vitantes. Neque aetate procedente nutiores fiunt xvigilant per quietem multis formidolosis imaginibus ter γ, rentur : cibum sumere fastidiunt, sumptum male conficiniat: γα decolores , facieque plumbea sunt Ob ingelati tensusque tarditatem aegi e discunt auditus hebet. Aures tinnitant, capiti bombi velu i quidam insonant. Lingua in sermone perplexa
a, est ac titubat, aut CX Vi morbi, aut Ob Vulnera, quae tem γγ pore exacerbationis accepit. Tunc enim Ob convulsionis γγ DerVorum motum lingua in Ore variis modis conturbat ac
dejicit , ut prorsus denique infatuenturi Quoad typum seu formam paroxii morum sequentia notantur quae susticiunt ad diagnosim. 1'. Imminente par Oxtimo quaedam aura frigida persentitur, velut ascendens ab aliqua dis Iaa parte ad cerebrum ; quae aura videtur indicare apparatum epilepticum forte inchoari in illis cerebri fibris quae inserviunt motui ac sensui illius partis. Jam ad oriente insuliti, plerumque Patientes projiciuntur ejulantes. 3 '. Quidam peculiares amellus, solent praecedere aut subsequi paroxis mos, qualis est dolor in capite Vel dc quaedam hebetudo. 4'. Plerumque spuma CXtra OS , projicitur dc accumulatur , eaque saepi IS sanguinolenta. '. De -
Dique Paroxisini stuat longiores in epilepsia idiopathica quama in i mpathica. .
384쪽
Praeterea tamen observatur aliquas epilepsas passim reperiri levis limas quae praeterviderentur, si tantummodo fieret attentio ad praedictos paroxis morum characteres , hi enim saepe desunt. Sed putato aliquid epileptici subesse, quoties adveniunt quaedam convulsiones vel & levissimi motus convulsivi in quacumque corporis parte, si modo simul apparuerit aliquantula deperditio sensus, vel levis duntaxat insultus quasi leipothymicus. Prognosis epilepsiae omnino desolatoria est. Nam malum illud non solum laboriosum est ac plenum periculi, sed ita calamitosum ut quamdam patientibus imprimat speciem foeditatis& opprobrii. Ut ait Aretaeus loco supra citato, se mutuo
quaecumque patiuntur cemerent aegroti , Non ultra vitam ducere
Nullus itaque morbus magis funestus , magisque dissicilis curatu. Quinimo compertum habetur minime sanari posse epi-lepsiam haereditariam, idiopathicam raro admodum , aliquoties tantum sympathicam. Neque minus notum est, quod ab illo morbo provecto soleant procedere hebetudo vel stultitia , vel paralysis , vel denique apoplexia & mors repentina: & quod senes qui fiunt epileptici, brevi posthinc intereant. Si vero eadem aegritudo locum habuerit ante pubertatem, ea solvi potest pubertate adepta. Epit siue infantum, und c Lupubertate quandoque mutationes habens , inquit Hippocrates , lib. 6 de morb. Vulg., qui dc aph. 7 seci. S sic ait, comitiales quibus ante pubertatem contitvunt, mutationem recipiunt ; aequibus quinto O Migesimo anno sunt, ii ma a eae Parte commο-riuntur. Imo ex aph. se l. a , ea comitialibus morbis , iuvenes mutatione potissimi m atatis O tempes tum, O twisnum, O pio- suum , liberationem accipiunt.
385쪽
Aretaeris, Celsus & alii confiirmarunt praedictas observationes, Corumqtie eVentuum nonnulla ratio dari potest. Concipitur itaque quod praedicta media valeant inducere in corpore mutationem proficuam , quando epilepsita procedit tantiam a textura teneriori dc mobiliori partium cerebrosarum , sed ea potius proficiunt ubi epilepsia sympathica est, oriunda scilicet a peculiaribus irritationibus aliquorum Viscerum , qualis est V. g. cibarius ductus aut uterus. Sed attendenti facile etiam apparet epilepsiam haereditariam minime unquam sublatum iri ab iisdem mediis , sic it nec illam quae accidit juvenibus jam firmatis ; quodlibet enim cerebri vitium topicum quod haereditaritum est, augetur continuo dc adolescit cum cerebro, nedum Valeat deleri, sicut nec deletur clauditatio haereditaria ; Sc cum duritas partium jam dara juvenibus excludat possibilitatem epilepsiae sympathicae, sequiture pilepsiam tunc accidentem non fieri nisi a vitio cerebroso ac indelebili. His meditatis intelligitur heu i quid sit sentiendram de sor mulis putatis specificis, quae hinc inde celebrantur. Nihilominus
decet humanum Medicum non aVertere aegrotantes desperatos ab eorum medicamentorum usu , dummodo illa non fuerint periculosa. Scelerata soret barbaries miseris illis spem adimere ,
Quoad imperium febris quartanae stupra epilepsiam, videantur . quae mox dicta sunt, Pag. 3 9.
386쪽
pornaanencla conVlassisa sitius quein aeger Iaabebat amisi Ita stultum tita tarnen ut membra ductilia sint, ct retineant quamcuniaque inflexionem, inductam pro adstantium Voluntate. Tres dii tingi intur ejus gradus seu species. Nempe Cata sis proprie dicta, Eos asis & Caloche. Catalepsis proprie dicta ea est quam supra definivimus. Ec-stasis vero est quidem affectus analogus, in quo scilicet aegrotans Pariter orbatur omni senili , ejtisque membra pariter retinent situm quem habebant initio insultus; sed in hoc differt, quod inflexiones artuum impressee ab adstantibus non remaneant in Ccstasii, dum eae conservantur in catalepsi proprie dicta. Ca-toche dem im vel catochus alia species est catalepsis, in qua datur generalis rigiditas artuum di thoraci S , una cum aliquot levissimis vestigiis sensuum, sed nulla artuum flexilitas. Unda cathocus non solium differt a catalepta proprie dicta & ab ecstasi ; sed & discrepat a tetano, quatenus nempe in cathoco pectus immobile est, dum Vehemens datur agitatio pectoris magnaque disticultas spirandi in tetano. Adde quod catochus
sit de genere morborum chronicorum, tetanUS e contra acti
tissimus. Galenus primam relicuit Observationem de catocho in commentariis Prorrheticorum Hippocratis. Quaecumque fuerit catalepsis, ea dicitur persecta aut imperfecta , generalis aut Particularis , idiopathica aut sympathica Persecta nempe quando synalptomata Omnia adsunt qualia indefinitione : imperfecta , si supersit notabile quoddam vestigium sensus , Vel de aliqua VarietaS respectu status artuum. Generalis aut particularis, prout OCCUPatur totum corpus Vel solum1 nodo pars aliqua. Idiopathica, si a Vitio cerebri sympathica si processerit ab alia parte primitus lacei ta. Praeterea notatur eas affectiones sic invicem aliquando componi ut Mius unus calx lepticus sit , dum aser catochomenuS.
387쪽
Causa catalepsis videtur esse Quidam in arctus transitor uis cerebri , seri sympatilicus, seri id iopathicus, qui per intervalla revertit, & multo levior est quam in apoplexiax Ab eo enim Permittitur spirit ana influxus in musculos: diim iste denegatur ab apoplexia , fallem in medietate corporiS. Infarctus catalepticus quandoque producitur ab aliqua materie metas latica aut melancholica, tum Propter retentam quamdam evacuationem solitam. Sed saepius nascitur Occasione vermium: Praesertimque fit ab hysteride , cujuS est accidentale symp
Symplomata cujuslibet catalepsis cognoscuntur ex ipsis mei definitionibus , ea lite sufficiunt ad diagnosim Variarum spe cierum. Nec aliunde Operosum distinguere catalepsim essentialem a symptomatica, aut illam discriminare ab apoplexia Repilepsia.
Quod pertinet ad prognosim , patet quamlibet catalepsim valde periculosam es e , si processerit ab infarctu idiopathico cerebri S sicque praesertim censendum de cathoco. Aliquando tamen curatur catalepsis id iopathica; sed saepius abit in mortem, tum in apoplexiam, epilepsit amVe aut dementiam. Observatur etiam apoplecticos ut & epilepticos insultus ali quando incipere a catalepsi , imo quandoque simul adesse variis in partibus symptomata apoplectica , epi 'eptica , cata
leptica & catochomena. Unde reVelatur aperta eorum morborum assinitas , qtiae igitur attente considerari debet respectu curationi S.
388쪽
SCELOTYNBE OCELOTYRBE est morbus convulsivus haud infrequens , qui fuit insignitus diversis nominibus propter singulares mirabilitates ejus de apparentes discrepantias. Apud Castellum in Lexicone, dicit foeto rese vel sciae rhe, ubi huic scriptor tradit sequentem ejus descriptionem, utendo propriis Verbis Galeni. Sceletyrbe, inquit, est vox quali crurum turbam ac resolutionem significans, qua erectus homo ambulare nequit, sed latus quandoque dextrum in sinistrum' o, circumfert, interdum quoque pedem non attollit, sed atis trahit, velut ii qui magnOS clivos ascendunt. Latine etiam
Apud Synden hamum , in synopsi quam scripserat in favorem filii sui, idem morbus sic pingitur sub nomine choreae Sancti
Viti, gallice da e de St. Vit aut de St. Gl . Chorea Sancti,, Viti convulsionis species quaedam est, quae pueros, PUella ve a decimo aetatis anno ad pubertatem invadit ; prodit seis claudicatione, vel instabilitate alterutri u S cruris, quod aeger post se trahit fatuorum more, manum ejusdem lateris, vel , pectori, vel alii alicui parti applicitam , nequit continere in eodem situ horae momento, sed in alium situm & locum D convulsilone distorquebitur , quidquid aeger contranitatur. D Antequam poculum possit ad os adducere, mille gesticu - lationes, circulatorum ad instar exhibebit non enim recta linea ori admovet, sed deducta a spasmo manu, huc illuc aliquanditi versat, donec tandem forte labris fortuna propius
apponens liquorem derepente in os injicit, dedita tangitam
389쪽
is Opera , ut spectatoribus risum moveret , . Ita ille , qui & in schedula monitoria de novae febris ingressu fatetur , se vidit me de sanavisse quinque ad minimum aegros taliter laborantes. Conferendo descriptiones supra relatas cum Observationibus meis domesticis, dc variorum scriptorum, Videtur singulari hac affectione convulsiva semper praeberi speciem quamdam tremoris dc gesticulationis membrorum Variorum, mox pauciorum mox ntumerosiorum ; cui praeterea adjungitur magna nervorum
debilitatio, vel saltem teneritudo & mobilitas peculiaris. Quin imo non dubitaverim similem hanc modificationem nervorum aliquando induci per imitationem involuntariam quorumdam individuorum , sic affectorum & dilectortuna ; nec aliunde pro- cenisse singulares quandoque scenas convulsit Vas , ac Vellati epi-demicas, quae passisIn Observatae fuerunt inter pueros ejusdem familiae , tum apud juniores puellas simili conviventes in aliquo
Causae scelotyrbes sunt constitutio nimis delicata ner-Vorum , qualis praecipue reperitur apud pueros & puellas, &quae in actiam deducitur per faburram Verminosam aut quamdam aliam cacochyliam , Vel per effectum imaginationis debilioris
de vehementius conturbatae. 2'. EViratio nerVorum a manu
stupro aut Venere nimia. 39. Nervorum exsiccatio dc dispositio singularis quasi electrico-con 'ulsiva, quam induxit abusus Vini, caseli, hydrargiri , lucubrationum, tum intusiusceptio metallorum vaporis atorum, Vel dc frequens frigefactio artuum: venando
frigidis in paludibuS. Sicut jam ex praedictis intelligitur, symptomata scelotyrbes
diversa sunt pro diversitate partium tentatarum, imo de pro Varietate causarum , quae multiplex Varietas fecit ut hic morbus inrtitus fuerit nomina varia. Ex. gr dicituet scelotyrbe festinans
390쪽
seu f finia , quando aeger cogitur currere ; instabilis, si adsit instabilitas corporis totius, Vel si duntaxat detur aliqua motitatio in voluntaria & continua cujusdam partis; Verminosa, si a vermibus; metallica, si a metallis; chorea de St. Vit aut de St. Gur , quando aegrotans Videtur aliquam veluti choream instituere , propter singularem quamdam claudicationem , titubationem , aut instabilitatem suam. Singulares illi affectus rari quidem sunt, sed non ita pauci ut non liceat hic obiter exponere plura exempla eorum 10. Vi ae fuerunt a multis annis in hac Provincia plurespitellae juniores ejusdem familiae, quae promiscue laboraVerunt aliqua specie choreae Sancti Viti, seu scelotyrbes intermittentis Hic affectus primo excitatus fuerat a terrore simul a cacOchylia verminosa in una ex iis puellis, sed aliae dein correptae fuerunt efficacia imitationis, adjuta per constitutionem teneram nervorum, Vel a puerili desiderio alliciendi blanditias maternas. lota est historia puellarum similiter conVulsionariarum , quaS magnus Boerrha avius cura Vit concitato terrore cauterisationis Per applicationem candentium serramentorum, industrie exhibitorum supra carbones ardentes , & gravit, propositorum ad desolatoriam hanc 1 celotyrbem exterminandam. 2'. Vivit adhuc vir quidam eruditus & ingeniosus, qui laborat vera scelotyrbe ob pravam dispositionem ner Vortam si Ortim , siccatorum & debilitatorum a labore improbo. Ille non ambulat nisi mediante fulcitnine duplici, singulis passibus attollendo: tremula crura & tibias , quasi haberet 1cadendos clivos valde
39. Jam dudum obiit in hac urbe vir quidam, Olim addictus deaurandis metallis qui laborabat scelotyibe festinante. Plic quippe truser, prae dispositione convulsiva nervorum , qtiam