장음표시 사용
421쪽
advertit variam his de caussis fieri generationem aestate vel hyeme,
tempore pluvioso vel sicco, &c. ; abhinc enim facile resolvere est quam diversus gradus acrimoniae humoribus exinde accedat, quae ut opinor ipsa est potentior causa difformitatum humanarum & quae una cum inclementiis coeli valet perturbare aequabilem corporis evolutionem , adeoqlae inVertere Proportionem de symmetriam organorum , aliaque Omnia quae abhinc Procedunt quoad functiones vitales, vegetati 'aS & animales.
Neque idcirco videbitur mirabile, quod Europaei magis inter se forma dc indole varii sint quam Assiatici: de quod per ipsas
fere singulas Europaeorum urbes maxime Rioque differentes sint hominum magnitudines & sormae , promer ipsam Varietatem respectivania quae quandoque maxima est inter Varias civitates, vel Omnino vicinas. Neque mirabilius ibi etiam servari aut
mutari morbos, ubi formae corporeae serVantur aut mutantur.
Quinimo praedictis observationibus addere licet, quod eadem quoque dari pol fit ratio de moribus ac de constitutioni bris &morbis corporum. Quapropter prosundus Hippocrates non aliam videbat causam cur V. g. Europaei plus animi haberent quam Asiatici, nisi quia apud istos anni tempora non tantopere Varia forent, sed semper similia inter se. Nam ut ipse ait, aequabilitas rerum , uno eodemque modo constanter se habentium, ingenerat socordiam varietas vero corpus & animum ad laborem excitat, atque ideo iacultates eorum bonas & pravas quasi exarat& fructificare facit. Quod pertinet ad superscctationem, de qua tam acriter qUandoque dii piutatur, dicimus illam impossi bilem esse, nisi quando mulier instructa est duplici utero, sicut plurimae passim Observatae fuerunt. Cum uterus impraegnatus claudatur & Omnino repleatur a secundinis flatus concepti, quomodo mulier super-
422쪽
tare valeret At quando seius duplex gignitur aut triplex , id fit uno eoden' que congre ista; itincque totidem stini in Volucra distincta , in quibus singulis singulus embrio vivit & cre it prout ipsi permittitur ; si duo sit nul concluderentur, hinc fieret moniΓ rosa eorum agglutinatio , tium mutilatio varia de singulari S. Nihil in favorem stiper elationis probatur ex partubus illis raris , quibus excluduntur dia O fetus magnitudinis diversae , quasi unus junior foret, Vetustior alter. His in casibus factum fuit duntaxat ut evolutio uniuS major fuerit, quam evolutio al
Neque veritas diceretur indubium superfaetationis exemplum haberi in illa muliere Hispana , cujus mentio sit in Opere cuia1 tu lu s , NON VEA VOVAGE A TOGAE DU MON DE , par M. Ie Gentil , Oo. Paris , che Francois Euhaut , in-ZZ. ; quae mulier , ut ibi narratur, primo pepererat fetum novimestrem album , & quae sex hebdomadibus posthinc elapsis enixa erat alterum istum plane ut thyopem. Ea fane mulier fruebatur duplici utero quorum unus impletus fuerat ab illius marito Hi pano, alter vero ab uno ex serVis ejus ri rhyopibus, cum quo ipsa puerpera fatebatur sese rem habuisse, postqtiam certa fuerat se concepisse ex operibus mariti sui. Si historia haec omnino vera sit , magis demirarer fetum secundo partum, omnino nigrum time , non vero coloratum sicut competit ibridis , gallice dictis mulatres.
Fabulosa & popularis opinio de naevis superius propugnata fuit, pag. IS9.
423쪽
S 1GNA graviditatis incipientis tam incerta sunt ut ea dissicillime distinguatur a suppressione mensium ; idqtie discrimen praesert1m dissicile est, quando praegnans maligne intendit celare
Attamen fas est admodum sta spicari graviditatem, si mulier cui menses suppressi sunt careat febre , sed laboraverit variis ave sationibus, aut insolitis illis appetentiis tuae pica & malacia graecis dicuntur: hisqiue in circumstantiis tape assiciatur vomitu bilioso,
contingente horis matutinis. Si mulieri puryationes non prodeant , inquit Cotis senex aph. 6 I sech. 3 , neque horrore , neque febre succedente , ciborumque fastidia ei accidant , gravidam e se eripimato. Sed quamvis signa illa plerumque susticiant apud honestas mulieres , fatendum est ea non satis esse ut certo pronuncietur de statu meretriculae ; similia namque phoenomena locum habent occasione simplicis suppressionis imenstritorum. Quapropter ea spectanda sunt tanquam signa omnino aequivoca, sicut & quaedam alia illic b exponenda; ideoque cunctatione Opus est, Oportetque sese prudenter gerere, & nihil moliri nisi naenias ut vitentur facinora meretricularum , quousque tandem graviditas clarior sit luce ipsa meridiana , ideoque liceat illam asseverare firmissisme. Sed antequam dicatur in quibus consistat illa certitudo , CXPC-nenda restant alia signa sequi voca graviditatis. Primo quidem Hippocrates docebat, aph. SI sect. 3 , Os latericlausum esse in gravidis, imo tradebat aph. sect. CJtisdem , quomodo dignosceretur illud clatis iam esse. Itaque ibi ait qum utero gerunt, iis uteri os connixet. Tium postea subjungit: quibus
424쪽
os urera duram est , iis connivere os uteri necesse e s. Sed ici signi ininon C r adhuc certum, quoniam talis dii ritas inferri potest a tumore sciri hos O hujus partis At multo magis ad cic incertum signum illud graviditatis quod habetur aph. 4o ieci. ejusdem, his verbis: Vis nosse
Talis sit illidem affertio aeque labilis est , ac aptior. I in quo legitur mulier 'aegnans , marem gestat, coloratior es, minam miritis colorata. Contrarium enim quotidie obiervatur , ideoque nulla ipsit fides adhiberi debet, sicut nec aphor. 47 in quo legitur mares fetus uteri dea tra parte , semitrae m zs nisi antur; haec enim adhaesio pendet duntaxat ab eo situ quem praegnans tenebat dum fetuS ejus ad uterum conferbuit. Quid igitur sentiendum sit de signis illis facile patet attendenti. Sed quantiam Vis ea appareant indigna Hippocratis, illis ignoscere conVenit in favorem saeculi miniis anatomici. Adde quod ille observator forsan crediderit, Vulgi gratia quandoque tolerandos es e vulgi sermones circa quaes ionem aliunde abs trussissimam , curiosisimam ct Valde tritam apud ipsos plebeios, Praeterea , nediim inglorium sit reperiri aliquem errorem inter veritates innumeras in operibus tanti Medici, id multa laude dignum est, Prae magna numeri differentia. Quot sunt e contra scriptores apud quos quaeritur quid laudandum , & apud quos Dihil invenitur aut cantummodo pauxillum quid fQuodnam ergo signum est, inquietis , quo mediante tollata quae cumulae dubitatio circa graviditaten sce pondemus illam certo duntaxat renunciari & dignosci ex perceptis motibus fetus raulo ultra medium tempus graViditatis , sicut di ex tumore
425쪽
duro & ovali qui supra os pubis persentitur. Sed cavendum est
COS motus eumque itimo em non ita facile quandoque Observari posse ; nam praeterquam quod meretriculae non raro conentiar motus illos celare tumi consulta, Observare etiam
Oportet, quod sepe non possint percipi motus fetus propter summam obesitatem matriS aut Propter quemdam hydropem , nec non δοῦ eo quod ille omnino debilis Uc parvus vel Sc plane absconditius in ima pelvi Ultimum casum non icia pridom Observavi, notatum circumstantiis fati S singularibus , es usque re latio haud incongrua forsan ibi videbitur. Ineunte scilicet anno proxime Praeterito 1787 , mulier qhiae iam honesta hujus urbis jam gravida erat a mensibus quinque; ea jam perceperat minus fetus sui quos ipse ego
jam quoque taciti perceperam : abdomenqlle ejusdem congrue prominebat. His in circumstantiis correpta fuit atrocii mis mo- tibiis spasmodicis, cum ita tegra deperditione sensuum internorum& externorum , maxima sin catione, maximoque periculo ne ingrueret ipsarn et apoplexia. Fugato hoc insultri beneficio duarum librarum sanguinis e vena missi, partitis do bius intra unam circiter horam, ea mulier redintegrata fuit. Sed vidi, non sine demiratione , quod tumor uteri & abdominis abhinc omnino evas an et usque ad medium fero mensem nonum gestationis ;& quod ipsam et mulier, jam erudita per plures graViditateS, ne ullum quidem levissimum inlotium fetus sui usquediam percepi Tet, neque liliuia i quidpiam notabile incommoduID. Verum paulo ante medium mensem Oniam gestationis, recuperatus cilsetus ille & iterum exortus tumor hypogastrii ; tan lemque super Venit partus felicissimus. At infantulla Si hic, orbatus me
dietate palati di instructus digittis gracilis imis, abunde osten debat quanta fuinet ejus debilitas & penuria nutrimenti
426쪽
tempore suae disparitionis ; Obiitque pocto septem circiter menses vitae omnino invalidae & valetudinariae. His propossitis de recognitione fetus in utero matris , nunc incumbunt exponenda signa quorum Ope judicari possit, num ille bene valeat & sanus sit nec ne ' num etiam graviditas habitura sit bonum exitum aut praVum Ρlura sanitatem fetus indicant. 1'. Bona constitutio bonusque habitus praegnantis, una cum debita sorma soliditateque &tumefactione abdomini S illius. a V. Duritas mammarum absque quod lac ex iis profluat, juxta illa quae sanciuntur aph. sa & 33sect. 3 S primo nempe legitur: mulieri uterum gerenti , lac copiosum g mammis e at fetum imbecillum esse indicat. Q md y lida mamma
fuerint .valentiorem fetum rigniscant. In altero vero: abortiam facturae sunt , iis mammoE ertenuantur. Q lods denuo durin evadant , dolor erit vel in mammiS , Velia Coris, vel in oculiS, vel iΠgentibus, neque mulier abortit. Bonu S enim statu S mammarum significat uterum
quoque bene se habere & Vicissim , sic it probat experientia , hujusque phoenomeni ratio habetur in consensu mutuo qui sedet inter mammas & uterum ; adeo ut turbato regimine unius necesse sit turbari regimen alterius, sicque unum possit, ut ita dixerim, conspici tanquam foret thermometrum alterius. Quoad signa ominosa respectu seius & praegnantis, sussiciat sequentia protulisse , quatenus sunt clariora & tutiora. 10. Nempe conjicere licet sietum esse imbecillum, imo &forsan abortum epidemicum futurum esse , quando conjuncta sunt
omnes circumstantiae relatae aph. 12 sect. 3 erga constitutionem
hyemis & subsequentis veris circa quod praegnanti pariendum est; cujus phoenomeni explicatio prostat pag. 3a ct 33 fasciculi primi. a V. Idem verendum malum, si mammae ex improviso graci
427쪽
lescant & copiosum lac pro fluat ex illis, iuxta aph. 32 & 33sect. 3 , de quibus jam paulo supra: tiam ex aph. 36 ejusdem sectionis, in quo praecise statuitur mulierem abortire si niarnmae ipsi derepente gracilescant. Sed non ita fidendum aph. 37, in
quo legitur : mulieri utero gemellos gerenti , ii altera mamma gracilis evadat , alterum abortit: O si quiue n deaetra mamma graci Iescat, marem, si vero sinistra , feminam. Iste decenter relegandus
cum aphorismis O & I , de quibus paulo supra, pag. 39 : retinendo duntaxat signum generale quod naturaliter existit indettimescentia mammarum gravidae mulieris. 3'. Sicut supra notaVimus, pag. 387, attenuationem mulierum
obesse conceptioni, ita & illa nocet mulieri gravidae & pullo ejus si acciderit post conceptum , seu vi febris alicuJus , seu
propter quamdam carasam reconditam. Haec ita notantur aph. 33 sect. 3: quae utero gerentes febribus corripiuntur O valdo attenuantur citra manifesam causam , eae disculter O ci im periculo Pariunt, aut abortum facientes periclitanran Cum enim jam observetur generaliter, ex aph. 28 sect. a , majorem extenuationem periculosam esse in febricitantibus : a fortiori verenda illa est in praegnantibus quae viribus indigent duplici de ratione ;eamdemque ob causam Valde anceps est mulierem gravidam emaciari a latente quodam affectu. Nam matre abhinc exhausta una cum fetu suo, periculum est ne dissiculter pariat de cum periculo, vel & ne periculosius adhuc ab Ortiat. 0. Si mulieri utero gerenti multae fiant purgationes uterinae, impossibile est ut fetus bene valeat, siclit docetur aph. 6Θsect. 3. Ratio est in promptu. Hinc stabtrahitur nutrimentum fetui : hinc diruitur domus ejus. Sed non ita censendum de sanguineis effluviis quandoque periodicis , quae contingunt apud aliquas praegnantes ; ea enim ex Vagina promanant & ideo quidem sine noxa, imo cium levamine.
428쪽
ue'. Maximii in quoque periculum, si mulieri praegnanti fiat ingens deperditio sangstinis , ut facile intelligitur. Ideoque ipsam et venae sectio Praepostera aut copiosa, qualis solebat anti qui tus celebrari, parit abortum. Mulier utem gerens vena secta
abortit , idque potis num si fetus grandior fuerit , inQuit Hippocrates aph. 3O sect. 3. Cum itaque fetus grandior indigeat copiosiori nutrimento, majus periculum est tunc ipsi quidpiam detrahere. Unde obiter patet quam ridicula sit vulgaris consuetudo secari venam gravidarum mulierum in quinto mense gestationis apud
6 P. Item periculosum si mulieri gravidae supervenerit diar rhaea aut tenesinus, ex a ph. 33 & 49 sech. S. Siquidem irritatio vicina Valet peculiariter sensificare uterum di perturbare illius regimen : Praeterquam quod vires simul periclitosissime inde
Q. Non solum pertimescendus est ab ortus, sed & imminet interitus praegnantis , si ea corripiatur morbo quodam acuto siccit facile intelligitur. Ex aph. 29 sectioniS S , mulierem utero gerentem morbo quopiam acuto corripi, lethale notandumque est quod abortus tunc soleat fieri in ipso procinctu interitias matris. Item ex aph. a feci. ejUidem , mulieri proe nanti ery pelas in utero sit far, lethale: nimirum Ob gangraenam facile accidentem , ex qua sane sequitur necessarius ab Ortus , isque fetui aeque funestus ac matri. Nunc Videre est quomodo fiat abortus quaenam sint ejus causae, symptomata cic Prognosis.
429쪽
AB ONTUS.I R EMATUR A exclusio setius ex utero matris generaliter Vocatur ab ortus. Praeserri ini tamen ii setuS dicuntur abortivi otii
eX utero cypelluntur infra septem menseS gestati Oia is abi lutos , ut dii ingliantur ab iis qui ab hoc termino excluduntur , seu Octavo mense gestationis, seu paulo ante absolutum mensem nonum. scatio disserentiae conssistit in eo quod fetus minime vitales sint ante absolutum mensem septimum , dum ab eo elapsi reputantur Vitales, ideoque capaces esse tuum civilium. Causta ab ortus hauriuntur a triplici fonte. A fetu ipso. 2'. A rebus externiS. 39. A peculiari praegnantis statu, seu phystico seu morali.
Quoad fetum , ipse fit causa ab ortus si fuerit debilior aut mortuus, si grandior quia multiplex, si nimi opere moveatur.
Habetur vero causa ejusdem ratione rerum CX ternarum ,
I'. a lapsu praegnantis , praecipue si stat supra genua , sicut facile ipsi accidit. a V. Ab ictu recepto supra abdomen. 39. Avalidis corporis conaminibus' & succussibus , praesertim captis per initia gestationis & sub ejus finem, eoque in primis tempore quo menses fuere solebant. 4'. Ab acribus assumptis. Dein na constitutione hyemis austrina , pluvia & tranquilla, cui istic cedit ver siccum di aquilonare , propter rationeS si pra relatas Pag. 306, tUm pag. 3a & 33 fascicul. primi. Carisse demum abortus quae ab it Samet praegnante dependent, sunt 1'. majorOS earum evacuationes quae ibet , sanguineaeque imprimis. 2'. Pravus status uteri, sive strictior sit aut laxior, live siccior aut humidior. 3R Macilentia accidentalis aut habi-
430쪽
tualis, ut & magna obesitas. V. Haereditaria dispositio ad
abortiendum , Ut dc ea quae acquiritur a praegressis abortibus. ue'. Maxima constipatio alvi , tenesmUS , diarrhaea. 60. Acuti morbi febriles quicumque. 7'. Demum omneS maximae com motiones animi, qualia sunt imprimis ira & terror, necnon si immum gaudium nimiaque Voluptas. Quapropter abortui potissimum obnoxiae sunt mulieres hys tericae, male menstruatae, Otiosae , Obesae , graciliores, Opiparam vitam ducentes, nephriticae, delicatiores, irascibiles, pavoribus Obseqtiiosiores, venere ab ritentes , calidis & acribus indulgentes, tiam eae quae potenter assiciuntur catharro tussiculoso vel & ferino, necnon eae demum quae habent uterum debilitatum a praecociori impraegnatione post partum aut post molam rejectam, tum a fluore albo & praegresso ab ortu, quae ultimae praesertim facillime abortiunt, si modo concurrerit alia qilaedam causa ex supra dictis. Quibus variis casibus pensitatis, iterum patet ratio aphorismorum relatorum articulo praecedenti ex quibus jam deduximus signa ab Ortus imminentis. Signa autem ab Ortus proxime futuri sunt tristis sensatio in lumbis, dolor gravativus in parte interiori femorum, det ames centia abdominis, levis & momentaneus horror qui contingit cum signis praedictis, cessa io motuum fetus, eruptio aquarum varie fangia in Oleniartim per Vaginam. Ab ortus adli ac certior, si accidat colicus dolor una cum signis supra dictis. Certissimus, quando jam dolor aggreditur Ossa pubis & facrum, tunc potissimium superveniente haemorrhagiae uterina JamJam Vero suturuS est, si his in circumstantiis mulier derepente desideret alvum deponere.
Quoad prognosim, dicimus ab ortum generaliter esse peri-εulosiorem quam partus maturus, saepeque, si frequens fuerit, ab